AZERBAYCAN TÜRKÇESİ İLE URFA AĞZI’NDA ORTAK SÖZCÜKLER

Mehmet Faruk Habiboğlu – şair, yazar.

ORTAQ ANA DİLİMİZ YÖNÜNDƏ ÇALIŞMA

Urfa Ağzı – Azerbaycan Türkçesi = Anlamı

alma – alma = elma

aparma – aparma = nakil, götürme

aparmah – aparmaq = nakletmek, götürmek

arakı – araq = rakı

ayah yolu – ayaqyolu = tuvalet

balah – balaq = Pantolon paçası

bayah(tan) – bayaq = demin, biraz önce

beli – beli = evet, olumlu beğeni ünlemi

berkmah = titremek, sarsılmak

berkimek = pekişmek

bibi – bibi = hala (babanın kız kardeşi)

bilevlemah – bölüvlemek = bilemek, keskinleştirmek

bire – bire = pire

boyah – boyaq = boya

bürük = kapalılık, örtü

buruq = büklüm, kıvrım

cızıh – cızıq = çizgi

cızıldamah – cızıldamaq = cızırdamak

çıngıltı – cingilti = şangır-şungur sesi

çırmahlamak (çırnahlamah) – cırmaqlamaq = tırmalamak, berelemek

çin – çiyin = omuz

çingildemah – cingildemek = çınlamak

çömçe – çömçe = kepçe

dalda – dalda = korunaklı yer

daldalanmah – daldalanmaq = barınmak

darahmah – darıxmaq = bunalmak, sıkılmak

daş – daş = taş

daz – daz = dazlak, kel

dişlemah – dişlemeq = ısırmak

divar – divar = duvar

duz – duz = tuz

ele – ele = öyle

eprimah – eprimek = yıpranmak, çürümek, bozulmak

fıta = havlu

fite = peştamal

geh – gah = kâh

gemirmah – gemirmek = kemirmek

gögermah = filizlenmek, dal tutmak

göyermek = morarmak

görsetmah – görsetmek = göstermek

görükmah – görükmek = görünmek, gözükmek

hambal – hambal = hamal

hanı – hanı = hani

he – he = evet

heç – heç = hiç

hemaylı – hemail = gerdanlık

herslendırmah – hirslendirmek = gücendirmek, kızdırmak, öfkelendirmek

herslenmah – hirslenmek = gücenmek, içerlemek, kızmak, öfkelenmek

hırflamah – xeriflemek = bunamak

hindi – indi = şimdi

his – his = is

ilan – ilan = yılan

igit – igid = atak, atik, gözü pek, yiğit

karaçı – qaraçı = çingene

kayğanak – qaypanaq = omlet, sahanda yumurta

keçel – keçel = kel, saçsız, tüyü dökülmüş (halı)

kimin – kimi = gibi

kölge – kölge = gölge

könek – köynek = gömlek

körahmah – karıxmaq = bocalamak, tutulmak

kurtarmah – qurtarmaq = tüketmek (anlamında)

leçek (neçek) – leçek = baş örtüsü

lengo – leng = hantal

marhama – mehreba = büyük mendil, havlu

nağara – nağara = davul

neçiye – neçeye = kaça, ne kadara

pambuh – pambuq = pamuk

pendir – pendir = peynir

puc olmah = donmak

puça çıxmaq = akim kalmak

sakkız olmah – qır-saqqız olmaq = sırnaşmak, yapışmak

sırğa = semer

sırğa = küpe

sırımah = yorgan dikmek

sırımaq = çatmak, çakmak, yerleştirmek

suvarmak – suvarmaq = su içirmek, sulamak

şatır – şatır = fırıncı (pişirici)

şitil – şitil = fide

şorba – şorba = çorba

şüşe – şüşe = şişe

tay – tay = eş (anlamında)

teprenmah – terpenmek = kımıldamak, kıpırdamak

tfu – tfu = tüh, yuh

tike – tike = kuşbaşı et parçası, parça

tiksinmah – diksinmek = irkilmek (anlamında)

tolazlanmah = zenginleşmek, kodamanlaşmak

tolazlamak = fırlatmak

töremah – töremek = oluşmak, türemek, (çoğalmak Urfa Ağzında)

tüfürmah – tüpürmek = tükürmek

tüfrik – tüpürük = tükürük

uşah – uşaq = çocuk

utmah – udmaq = yenmek, kazanmak

utuzmah – uduzmaq = yenilmek, yitirmek

üçün – üçün = için

üz – üz = yüzey (anlamında)

yandırmah – yandırmaq = yakmak

yazzığı gelmah – yazığı gelmek = acımak

yırğalamah – yırğalamaq = sallamak

yırğalanmah – yırğalanmaq = yalpalamak

yonmah – yonmaq = yontmak

yuha – yuxa = ince, zayıf

yuha ürekli – üreyiyuxa = yufka yürekli

yuhu – yuxu = uyku

zerzembe = kiler

zirzemi = bodrum

zibil = hayvan dışkısı

zibil = çöp

zonguldamah – zanğıldamaq = çınlamak, gürültülü şekilde sesi çıkmak

KAYNAKÇA:

  1. www.luget.azer.net
  2. www.tdk.gov.tr
  3. http://ctle.pau.edu.tr Azerice Sözlük
  4. Azerbaycan Dilinin Orfoqrafiya Luğeti (6’cı Neşr)
  5. Azerbaycan Türkçesi’nden Türkiye Türkçesi’ne Büyük Sözlük (Beşir Yayınevi-1999)
  6. Yerel Gözlem ve Görüşmeler


Müəllif: Mehmet Faruk Habiboğlu



YAZARLAR.AZ

===============================================

<<<<<<WWW.YAZARLAR.AZ və WWW.USTAC.AZ>>>>>>

Əlaqə:  Tel: (+994) 70-390-39-93     E-mail: zauryazar@mail.ru

Bir cavab yazın

Sizin e-poçt ünvanınız dərc edilməyəcəkdir. Gərəkli sahələr * ilə işarələnmişdir