Heydər Əliyev, Səma Muğanna, www.USTAC.az

Azərbaycan tarixində unudulmaz dövlət rəhbəri Ümumilli Lider Heydər Əliyev

May 7, 2022 www.yazarlar.az Bir şərh yazın

Heydər Əliyev

Azərbaycan tarixində unudulmaz dövlət rəhbəri,böyük qurucu,böyük yaradıcı,idarəçiliyi,ordu quruculuğuna rəhbərliyi ilə seçilən Heydər Əliyev! Azərbaycan xalqının ürəklərini fəth edən,respublikanın dirçəlişini,eyni zamanda müstəqilliyini qoruyan böyük şəxsiyyət.

Bəli,Heydər Əliyev Azərbaycan Respublikasının Ümumilli Lideri,dünya şöhrətli dövlət rəhbəri olmaqla yanaşı,xalqın gözü,dayağı,ürəyi olub daima.Necə ki,Şuşa Qarabağın göz bəbəyidirsə,eynən Heydər Əliyev də Azərbaycan xalqı üçün elədir.Böyük çağırışla,təmtəraqla,neçə-neçə şairlərimizin,yazıçılarımızın qələmlərinin sözü söylədiklərimin canlı sübutudur.Qeyd edim ki,şair Eldar Əliyev Heydər Əliyevə həsr etdiyi “Sönməz Günəş” poemasında onun elmə,incəsənətə,mədəniyyətə olan sevgisini və bağlılığını poemada əks etdirib.Heydər Əliyev Azərbaycan xalqının ilk memarı,sönməz ocağıdır.Bu bütün həqiqətləri açıq şəkildə ifadə edir və sübuta yetirir.Bu sübutlardan bir çoxunu qeyd etmək istəyirəm:

1969-cu ildə respublikadamızda:

12 peşəkar teatr
5 konsert müəssisəsi
1535 klub müəssisəsi
17 park
29 muzey
79 musiqi məktəbi

2003-cü ildə respublikamızda:

27 peşəkar teatr
210 mədəniyyət və istirahət parkı
3066 klub müəssisəsi
159 muzey
232 uşaq musiqi və incəsənət məktəbi
30-dan çox dövlət rəsm qaleyerası və bədii sərgi salonu
4124 kitabxana
13 konsert müəssisəsi

Ümummilli liderimiz Azərbaycan xalqının tarixinə,mədəniyyətinə böyük diqqət,qayğı və sevgiylə yanaşmasının canlı sübutu bu faktlardır.Millətimizin qan yaddaşına hopması zaman-zaman yaşaması üçün öz qayğısını heç vaxt əsirgəməmişdir.Bununla bərabər ulu öndərimiz respublikada fəaliyyət dövründə musiqi,balet,teatr,kino sahəsində uğur qazanan istedadların ölkədən kənarda tanınması üçün məqsədyönlü tədbirlər də keçirilmişdir.Hələ Sovet İttifaqı dövründə Azərbaycanın professional musiqi sənətinin baniləri

Üzeyir Hacıbəyov və Müslüm Maqomayevin,SSRİ xalq artisti, professional vokal

sənətimizin banisi kimi tanınan Bülbülün,SSRİ xalq artistləri Qara Qarayevin, Niyazinin, Fikrət Əmirovun, xalq şairi Səməd Vurğunun, xalq yazıçısı Mirzə İbrahimovun ayrı-ayrı yubiley tarixlərinin təkcə Bakıda deyil, başqa şəhərlərdə də təntənə ilə keçirilməsinə nail olmuşdur. Bununla yanaşı,

dramaturgiyamızın banisi Mirzə Fətəli Axundovun, böyük dramaturq Cəfər Cabbarlının,SSRİ xalq artistləri Şövkət Məmmədovanın, Mirzağa Əliyevin və onlarla başqa istedadlı sənətkarlarımızın, eləcə də Azərbaycan mədəniyyətinin

inkişafında xüsusi yer tutan ayrı-ayrı məbədlərin tikilməsi,Akademik Milli Dram Teatrının, Naxçıvan Dövlət Dram Teatrının, Azərbaycan Dövlət Rus Dram Teatrının,

Üzeyir Hacıbəyov adına Azərbaycan Dövlət Simfonik Orkestrinin yubiley tarixləri respublikamızda təntənə ilə qeyd

olunmuşdur.

Heydər Əliyev Azərbaycan tarixində unudulmaz bir iz qoyub getdi,ancaq ürəklərdə daima yaşadı və yaşayır da.Bayaq da qeyd etdiyim kimi Eldar Əliyevin “Sönməz Günəş poemasından” bir sitat gətirmək istəyirəm:

Hər anı uğulu,hər anı nurlu,

Ulu Heydər yolu yollu,cığırlı,

Sözlər sinəmboyu çallı,çağırlı,

Elə şənlik qurdu müqəddəs ümdə,

Özümə mat qaldım,inan özüm də,

Axı doğurdanmı bu yazan mənəm?

Nahaqdan Koroğlu deməyib mənəm.

Qələm çəkir məni öz meydanına,

Hünər meydanına,söz meydanına!

Eldar Əliyevin qələmində söylədiyi tükənməz sevgisi,eynən Azərbaycan xalqı üçün də keçərlidir.Ulu Öndər tək siyasətdə deyil,ədəbiyyat sirrlərinə dərindən bağlı olub.Ədəbiyyatın sönməz çırağını qoruyanlardan biri Heydər Əliyevdir.O xalqımızın öz mədəniyyəti,incəsənəti,milli-mənəvi dəyərlərini dünyaya tanıtmışdır.Milli mənəvi dəyərlərimiz qədim zamanlardan bugünki dövrümüzə qədər inkişaf etmiş və töhfələr qazanmışdır.Ulu Öndər deyirdi: “Xalq bir çox xüsusiyyətləri ilə tanınır,sayılır və dünya xalqları içərisində fərqlənir”. Bu fikir illər boyu nəsildən-nəslə keçərək duyulub,yayılıb.Bununla bərabər Ulu Öndər hakimiyyət dövründə xalqın mədəniyyət beşiyini qorumuş və inkişafını daima diqqət mərkəzində saxlamışdır.

Mədəniyyət tək hakimiyyətin formalaşması deyil,elə dövlətçiliyin də formalaşması deməkdir.Heydər Əliyev də əzmlə çalışaraq bu mədəniyyəti inkişaf etdirmişdir.Məhz Heydər Əliyevin diqqəti,qayğısı sayəsində bəstəkarların,teatr xadimlərin,teatr kinematoqrafların konfraslarda iştirak etməsində,mədəniyyətin bir neçə sahə üzrə gələcəkdə uğur əldə etməsində böyük rolu vardır.

Gəlin,başqa bir prizmadan yanaşaq.Mədəniyyətin qolları ağacda olan meyvələr kimidir.Teatr,musiqi,poeziya və s.hər biri ayrı-ayrılıqda maraqlı və əhatəlidir.Mədəniyyət tək cəmiyyəti formalaşdırmır.İnsandan yeni bir ruhun,xarakterin meydana gəlməsində də rol oynayır.Hal-hazırki dövrdə klassik şairlərimizin,bununla bərabər bəstəkarlarımızın,yazıçılarımızın bizə bəxş etdiyi xəzinələr mədəniyyətin ruhu,qanı,canıdır.Heydər Əliyev də milli mədəniyyətimizə olan sevgisi,göstərdiyi xidmətləri nəticəsində hal-hazırda Azərbaycan xalqı sayılıb seçilməkdədir.

Ulu Öndər rəsssamlıq sənəti ilə bərabər digər incəsənət sahələrinin inkişafında böyük rolu olmuşdur.Yeni sərgi,salonları,muzeylərin yaradılması bu söylədiklərimin canlı sübutudur.Daha sonra musiqi sənətimizin inkişafında xüsusi qayğı göstərməsi ilə musiqişünasa,bəstəkarlara Prezident təqaüdü verilməsi,bir çoxunun “Şöhrət” ordeni ilə mükafatlandırılması Ulu Öndərin mədəniyyət ocağına olan sevgisindən xəbər verir.Ruhuna hopmuş sənət parçalarının hər biri onun əsil unudulmaz rəhbər olduğuna səsləyir.Arif Məlikov,Müslüm Maqomayev,Zeynəb Xanlarova,Arif Babayev kimi musiqi xadimlərimizin “İstiqlal” ordeninə təltif olunması musiqişünaslara,musiqi sənətinə olan sevgidən xəbər verir.

Mədəniyyətin qolları bir-birlərindən bərk-bərk yapışıb.Bəlkə də elə olmasaydı mədəniyyət ocağımız bu cür inkişaf edə bilməzdi.O sevgini,bağlılığı yaradan da Ulu Öndərimiz-Heydər Əliyev olub.

Teatr müqəddəs yerdir! İnsanların mənəvi cəhətdən formalaşmasında teatr həmişə çox böyük rol oynamışdır. (Heydər Əliyev)

Ən sevdiyim sənət sahələrindən biri olacaq Azərbaycanın film fəaliyyətidir. Azərbaycan kinolarının böyük bir inkişafa sahib olması da Heydər Əliyevin adı ilə bağlıdır.Çoxlarına məlumdur ki,bir sıra filmlərimizin yaranmasında Ulu öndərin xüsusi və şəxsi təşəbbüsü olmuşdur.Mehdi Hüseynzadənin “Uzaq sahillərdə”, İsa Muğannanın “Nəsimi”, Xürrəmilər dövrünü əks etdirən “Babək” və s.filmlərin yaranmasında,sovet senzurasından keçməsində Heydər Əliyevin rolu böyükdür.

Teatrlarımızın fəaliyyətinin genişlənməsində,insanların sənətə bu cür maraq göstərməsi həqiqətən də qürurvericidir.Heydər Əliyev teatrı çox sevirdi.Hər tamaşadan sonra yaradıcı kollektivlə görüşlərin keçirilməsində iştirak edir,həmsöhbət olur,sənət adamlarının məsuliyyətlərini birəbir artırır və insanlarda maraq və həvəs oyadırdı.

1981-ci ildə görkəmli dramaturqumuz İlyas Əfəndiyevin “Xurşud Banu Natəvan” pyesinin tamaşasına Azərbaycan KP MK-nin büro üzvləri ilə birlikdə baxan Heydər Əliyev əsərin və tamaşanın orijinal təhlilini vermiş, ifaçılara öz fikirlərini söyləmişdi: “ Siz ilk növbədə Natəvan – bu şairə haqqındakı şaiyələrə son qoydunuz. Natəvanı gözəl Azərbaycan qadını kimi bizə təqdim elədiniz, bununla yanaşı, gözəl xan qızının timsalında siyasi baxımdan və onun xan qızına layiq hərəkətləri ilə bizim şərq qadınlarının obrazını yarada bildiniz. Mən buna görə sizə sağ ol deyirəm. Həm də son monoloqunuza görə sağ ol deyirəm”. Sonralar da ayrı-ayrı vaxtlarda H.Əliyev Azərbaycan teatrının “Xəyyam”, “İblis”, “İnsan”, “Dəli yığıncağı”, “Fərhad və Şirin”, “Darıxma, ana”, “Aydın” və s. Tamaşalarına baxmış, yaradıcı heyətə öz dəyərli tövsiyyələrini vermiş, onları yeni yaradıcılıq uğurlarına ruhlandırmışdı.

“ Qayıdış” adlı sənədli televiziya filmində Heydər Əliyev deyir:

“13-14-15 yaşlarında Naxçıvan Dövlət Teatrının tamaşalarına çox böyük həvəs və maraqla baxırdım. İbrahim Həmzəyevin ifa etdiyi rolların vurğunu idim. Sonralar eşitdim ki, İ.Həmzəyev dram dərnəyi təşkil edib. Mən o dərnəyə yazıldım və həvəslə iştirak etdim.

Mən teatrla gənc yaşlarımdan məşğul olmuşam. Baş rollarda oynamışam. Mən həmişə teatra yaxın və bağlı adam olmuşam. Bu ötəri hiss deyil, içimdən gələn bir məhəbbətdir. Teatrı çox sevirəm. Teatra məhəbbət mənim içimdə var”.

Heydər Əliyevin teatra,musiqiyə,incəsənətə bütövlükdə göstərdiyi xidmətlər unuldulmazdır.Azərbaycan xalqı daima öz mədəniyyəti ilə sayılıb,seçilib,fərqlənib.İndiyə kimi bu cür şəxsiyyətlərin yaşaması və miras qoyduqları xəzinələrdən milyonlarca gənclər faydalanır,məlumatlar əldə edir.Bəşəriyyətimiz gözəlləşir,çiçəklənir.Yurdumuza can,nəfəs gəlir.Mədəniyyətimiz inkişaf edirsə,demək milli-mənəvi dəyərlərimiz də dəyərləndirilir.Milli-mənəvi dəyərlərimizi qorunması da Heydər Əliyevin sayəsindədir.

Ədəbiyyatımıza da xüsusi yer verilməsi yazıçı və şairlərimizin qələmlərində görünür.Bəxtiyar Vahabzadə,İsa Muğanna,Fikrət Qoca,Nəriman Həsənzadə şair və yazıçılarımızın da “İstiqlal” ordeninə layiq görülməsi Heydər Əliyevə məxsusdur.

Heydər Əliyevin hakimiyyəti dövründən bugünki dövrümüzə qədər tariximiz,ədəbiyyatımız,ordumuz,mədəniyyətimiz daima inkişaf etmiş,inkişafda olmuşdur.Şuşada keçirilən “Vafiq poeziya gecəsi” və s.kimi tədbirlərimiz daima xalqımızın öndə olduğunuz ən başlıca xüsusiyyətlərindən biridir.Heydər Əliyev Şuşanı daima qorumuş,onu Qarabağın göz bəbəyi kimi qiymətləndirmişdir.Şuşa işğal altında olduqda da belə bizim xalqın ürəyində həmişə Xarı Bülbülün yurdu,məskəni,Qarabağımızın göz bəbəyi olaraq yaddaşlara hopubdur.Yetirmələrindən olan Xurşidbanu Natəvan,Üzeyir Hacıbəyli,Xan Şuşinski,Cabbar Qaryağdıoğlu və s.sənətkarlarımız da bir inci qoyub gediblər.

Heydər Əliyev xalqımız üçün unudulmaz bir iz qoyub getdi.O ürəkləri fəth etdi,yaddaşlardan isə heç vaxt silinmədi və unudulmadı.Ruhunuz şad olsun,Ulu Öndər!