Xalq yazıçısı Çingiz Abdullayev “Gülüstan” sarayında keçirilən “Azərbaycan Dili və Ədəbiyyatı Forumu” nda çıxış edərək çox vacib mövzuya toxundu.
Yazıçıların, şairlərin kitablarının öz hesablarına çap edilməsinin narahatlığından danışdı. Yəni, şair həm şeir yazsın, həm yazdıqlarına redaktor, korrektor axtarsın, sonra da maliyyə sorağına çıxıb kitabını çap etdirsin. Çap edəndən sonra da onun satışını təşkil etsin. Bu, nə qədər çətin, nə qədər ağır məsələdir. Şairin, yazıçının işi əsər yazmaqdır, kitabı aidiyyatı qurum hazırlamalı, nəşr etməli, yaymalıdır.
Çingiz müəllimin toxunduğu hədəflər hamımızın yaralı yerimizdir. Əvvəllər şairlərin kitabları dövlət hesabına çap olunurdu, satışı təşkil edilirdi. Hətta yazara yüksək məbləğdə qonarar da verilirdi. Bu da ona stimul verir, daha da yazıb yaratmağa həvəsləndirirdi.
Çingiz müəllim təklif etdi ki, bu məsələ həllini tapmalıdır.
Çingiz Abdullayev sözü bir az kəsə deyir, ancaq kəsərli deyir. Onun danışığı da dil bilgisi də hesab edirəm ki, normaldır. Ancaq ola bilsin bir qədər ləhcədə, el dilində danışır deyə bəzilərimiz onun dilimizi bilmədiyini zənn edirik.
Çingiz Abdullayevin nitqində bircə kəlmə rus sözü, yad termin eşitmədim dünənki çıxışında.
Deyilənə görə böyük filosof İbn Sina vaxt məhdudluğu ucbatından, tutduğu vəzifə ucbatından əsərlərinin çoxunu at belində, səfərlərdə, narahat yerlərdə yazarmış. Onun yazdığı və qrammatik qaydalara, dil üsullarına diqqət etmədiyi bir kitabı başqa bir alimin əlinə keçir, İbn Sinaya sərt bir tənqid yazır. Yazır ki, bu necə alimdir, necə filosofdur ki, dilin qaydalarını bilmir, ancaq böyük mövzulardan danışır…
İbn Sinaya bu məlumat çatanda götürüb nitq mədəniyyəti, yazı üsulları, qrammatika, danışıq etikası, ədəbi dil normaları, elmi dil qaydaları haqqında elə bir əsər yazır ki, onu tənqid edən şəxs peşman olub üzr istəyir.
Yəni, gözəl danışmaq, bəlağət, fəsahət müsbət keyfiyyət sayılsa da əsas olan nə danışmağındır. Yaxud nöqsanlı nitq adamın savadsızlığını, dili bilmədiyini göstərmir. Boş, cəfəng söz yığınını muncuq kimi düzüb mənasız danışmaqdansa Çingiz Abdullayev kimi çətin, ancaq mənalı, içi dolu danışmaq daha qiymətli, daha lazımlıdır.
Müəllif: Tural İRFAN
MƏLUMATI HAZIRLADI: TUNCAY ŞƏHRİLİ
Mustafa Müseyiboğlu adına kitabxana
YAZARLAR.AZ
===============================================
<<<< WWW.YAZARLAR.AZ və WWW.USTAC.AZ >>>>
Əlaqə: Tel: (+994) 70-390-39-93 E-mail: zauryazar@mail.ru