Jan-Jak Russonun “ictimai müqavilə” nəzəriyyəsi fərdlərin cəmiyyət yaratmaq üçün dövlət və bir-biri ilə sosial müqavilələr bağladığını müdafiə edir. Bu müqavilədə fərdlər qalan hüquqlarının müdafiəsi, hüquq və dövlət sisteminin qurulması müqabilində təbii azadlıqlarının bir qismini tərk edirlər. Russo hesab edirdi ki, xalqın ümumi iradəsi dövlətə rəhbərlik etməlidir. Bu nəzəriyyə kollektiv yaxşılığın vacibliyini və qanun qarşısında bütün fərdlərin bərabərliyini vurğulayır.Azadlıq və sosial həyat qarşıdurma içərisindədir. Amma biz ümumi həyatdan qaça bilmərik.Yalnız ümumi iradəyə uyğun yaşamaqla bu ziddiyyətli dəyərləri uzlaşdıra bilərik.
Russo bizə biz tamamilə azad fərdlər kimi doğulduğumuzu izah edir. Fərdilik cəmiyyətdən əvvəl gəlir. Ailədən tayfaya, şəhərdən millətə bütün ictimai formalar fərdlərdən ibarətdir. Biz təqiblərə, məhdudiyyətlərə, təzyiqlərə və istismara məruz qalmadan, istədiyimiz kimi yaşamaq hüququ ilə doğulmuşuq. Bu təbii hüququ məhdudlaşdıran yeganə şey hər bir insanın malik olduğu eyni fitri hüquqdur. Biz başqalarının azad fərdiliyinə hörmət etmək anlayışını onların da eyni şəkildə etməsini istədiyimiz qədər inkişaf etdiririk. Bunu şəxsi həyatın toxunulmazlığı hüququ adlandıra bilərik, çünki Russo əslində maarifçi filosofların irəli sürdüyü “İnsan Haqları”ndan daha çox tək qalmaq hüququ ilə maraqlanırdı. Russoya görə, bu qarşılıqlı anlaşma müqaviləni təşkil edir.
Müqaviləni sadə razılaşma və ya vəddən fərqləndirən cəhət odur ki, tərəflər müəyyən fayda əldə etmək müqabilində dəyərli bir şeyi əvəzləyir və ya itirirlər.Qarşılıqlılıq burada hər birinin digərinə and içdiyi qarışmamaq vəzifəsidir. Bu məqamda qarşılıqlı anlaşma hüquqi ölçü əldə edir və prinsipcə tətbiq oluna bilir. Russoya görə, bu müqavilə bütün cəmiyyətlərin, onların hüquqi institutlarının və hökumətlərinin əsasını təşkil edir. “İctimai Müqavilə” insanların fərdi fərqlərinə baxmayaraq qruplar halında getmələrinə imkan verən şeydir.

Məlumatı hazırladı: Zəhra HƏŞİMOVA

ZƏHRA HƏŞİMOVANIN YAZILARI

Mustafa Müseyiboğlu adına kitabxana

“ƏDƏBİ OVQAT” JURNALI PDF

“YAZARLAR”  JURNALI PDF

“ULDUZ” JURNALI PDF

“XƏZAN”JURNALI PDF

WWW.KİTABEVİM.AZ

YAZARLAR.AZ

===============================================

<<<< WWW.YAZARLAR.AZ və  WWW.USTAC.AZ >>>> 

Əlaqə: Tel: (+994) 70-390-39-93   E-mail: zauryazar@mail.ru