2. Цени каждое мгновение. Если сам здоров и у тебя нет особых проблем, радуйся каждому дню!
3. Самое важное в жизни – здоровье твоих близких людей. Если ты в 25 лет имеешь живых родителей – то это очень хорошо. Если в сорок – прекрасно. Если в пятьдесят – превосходно. И радуйся этому чуду. А здоровье твоих детей и внуков самое важное. И помни, что ты обязан сделать их счастливыми, не уходя из жизни раньше глубокой старости. «Дети простят Вам все, кроме Вашей собственной смерти».
4. Деньги очень важны. Но они не самая главная Ценность в жизни. Она талоны на жизнь.Но не талоны на счастье. Тебе многие лгут, когда твердят, что все вопросы решаются деньгами. Это неправда. Настоящее счастье покупается ценой душевных затрат.
5. Никогда не работай на нелюбимой работе. Это тяжело и ведёт к преждевременному старению. Занимайся только любимым делом. Получай удовольствие от того, что ты делаешь. И постарайся делать это так хорошо, чтобы ты ещё мог позволить себе существовать не завися от других.
6. Подумай в чем смысл твоего появления на этой планете. Бог не мог сотворить тебя для страданий, боли, несчастий. Он создавал тебя для счастья и радости. Это озлобленные люди превращают рай в ад. Беги от них подальше. Выкинь их из своей жизни. Они против замыслов Бога.
7. Научись любить жизнь. Видишь красивую женщину, которая тебе понравилась. Скажи ей об этом. Даже если увидел в самолете или поезде. И никогда больше не увидишь. Ей будет приятно и она тебя наградит улыбкой. Улыбайся в ответ. Не бойся быть непонятым. Если ты женщина – научись ценить в Мужчинах чувство собственного достоинства. Такой не обидит , не предаст, не унизит. Если ты Мужчина, найди подругу, которая захочет остаться с тобой, вопреки всему. Это сложно. Но это категория высшего счастья.
8. Никогда не спорьте. Если Вы не политик. Доказать что либо дураку невозможно. А умный не полезет спорить. Если Вы мужчина помните завет Расула Гамзатова «мужчины дерутся за свою землю и за любимых женщин. Во всех остальных случаях дерутся петухи».
9. В мире есть столько поводов к радости. Любимая пища ( в рамках разумного) , любимые места ( где родились ), любимые книги, фильмы, музыка ( если есть). Столько поводов к радости.
10. Выбирая свои чувства, не ждите, что кто то должен обязательно Вас любить. Любите сами. Это гораздо интереснее. Даже если объект Вашего обожания никогда об этом не узнаёт. Само чувство любви делает Вас счастливым!
11. Пандемия доказала, что способность нормально дышать – это тоже счастье. Берегите своё здоровье. Второго шанса не будет. Алкоголь, сигареты, наркотики разрушают Ваше тело. Поменять его не удастся. Даже если сейчас меняют некоторые органы.
12. Не завидуйте. Глупое чувство. У каждого свои таланты и своя судьба. Не ревнуйте. Комплекс «Отелло» от собственного несовершенства. Не культивируйте свои недостатки. Утомительно и бесперспективно. Наоборот. Помните о своих достоинствах или достижениях. Родившийся без ног и без рук Ник Вуйчич – отец четверых здоровых детей и супруг красивой женщины. Он пишет книги, выступает с лекциями, живет насыщенной жизнью. Научитесь просто жить. Наслаждаться солнцем, вдыхать воздух, радоваться мелочам и ценить все хорошее, что с Вами происходит.
Asif Rüstəmli – görkəmli alimin 70 yaşına onun 60 yaşına yazdığım məqaləni ərməğan edirəm… 100 yaşasın…
Cabbarlısevərlərin sevimli tədqiqatçısı Asif Rüstəmli və yaxud elm fədaisi…
Mən onu lap çoxdan tanıyıram, elmə gəldiyi ilk addımlarından onun istedadına, gələcəkli bir elm adamı olacağına inananların əvvəllincilərindən olmuşam, ümidlər bəsləmişəm və çox şükürlər ki, o, qələm dostlarının, onu istəyənlərin, dəyərli müəllimlərinin bütün ümidlərini, inamlarını doğruldaraq müasir dövrün tanınmış, məhsuldar elm adamı olmuşdur.
Həmişə düşünmüşəm ki, istedadı, bacarığı, qələmi, sənəti ilə bəşəriyyətin, mənsub olduğu xalqın bütün istiqamətlərdə həqiqətlərinin, dəyərlərinin üzə çıxmasında, aşkarlanmasında xidməti olanların haqqını qorumaq, onu dəyərincə qiymətləнdirmək vicdanlı ziyalının ən ümdə borclarından biridir. 60 yaşını haqlayan, müdriklik çağına qədəm qoyan Asif Rüstəmli bütün şüurlu həyatı və səmərəli yaradıcılığı boyu ədəbiyyatının, mədəniyyətinin həqiqətlərini, dəyərlərini üzə çıxaran ziyalı zümrəsindəndir. Bu məqamda haqlı bir sual doğur: – Sən kimsən, Asif Rüstəmli? Həyat yolunun faktları bu kimliyin, bu sualın ən dürüst cavabıdır! Fakt əlahəzrətdir və onu təkzib etmək qeyri-mümkündür! Aşqin hüsni-təvəccöhü onun aləmindən görsənir!
Onun tədqiqat siferası, ictimai fəaliyyəti əhatəlidir, coğrafi tutumu da genişdir. Amma, ədəbi-elmi ictimaiyyətdə o, öncə cabbarlışünas kimi tanınır və sevilir. Azərbaycan ədəbiyyatının XX əsr görkəmli nümayəndələrindən olan Cəfər Cabbarlının tanınmış tədqiqatçı-alim Asif Rüstəmlinin gərgin elmi axtarışlarının nəticəsində bu istiqamətdə tamamilə yeni bir mərhələ başlamışdır və bu yeni mərhələnin banisi də, yeganə hakimi mütləq yiyəsi də, şübhəsiz, filologiya elmlər doktoru, professor Asif Rüstəmlidir.
Ümumiyyətlə, qeyd etməli cəhətlərdən biri budur ki, Asif Rüstəmlinin elmi axtarışlarının hər bir nəticəsi Azərbaycan ədəbiyyatşünaslığına dəyərli töhfədir… Elə ona görə də, onunla bağlı tədbirlərdə onu sevənlərin arasında həmişə alimləri, araşdırıcıları, ali məktəb tələbələrini, müəllimləri, müğənniləri, aktyorları, ictimaiyyətin tanınmış nümayəndələrini, bir sözlə, cabbarlısevərləri görərsən…
Əslində, Asif Rüstəmli ədibin qızı, Cəfər Cabbarlı muzeyinin direktoru Gülarə Cabbarlı ilə bahəm böyük Cəfər Cabbarlının ləyaqətli, zəhmətkeş alim varisidir!.. Dəfələrlə, müxtəlif tədbirlərdə onun da şahidi olmuşuq ki, Gülarə xanım etiraf edibdir ki, atası haqqında Asif Rüstəmlinin tədqiqatlarında ədibin ailəsinə, hətta onun məşhur, ləyaqətli tədqiqatçılarına da, indiyədək məlum olmayan müxtəlif yeni faktlar və sənədlərlə ilk dəfə rastlaşırıq…
Asif Rüstəmlinin Cəfər Cabbarlı yaradıcılığı ilə bağlı qaranlıq məqamlara həmişə aydınlıq gətirmişdir. Müəllifin “Cəfər Cabbarlı: Həyatı və mühiti” (2009) monumental əsəri Asifin müxtəlif illərdə yazdığı “Çırpınırdı Qara dəniz” (1992), “Tufanlardan keçən ömür” (1995), “Susmaz duyğuların səltənətində” (2002) və “Ədəbi istiqlalımız” (2004) kitablarından sonra ədəbi-ictimaiyyətə bu yöndən yeni bir töhfəsi idi.
Sovet dönəmindən üzü bəri ədibin həyatı, yaradıcılığı, əsərlərindəki adlar və obrazlar qalereyası haqqında yazılan çoxsaylı tədqiqat əsərləri sırasında Asif Rüstəmlinin tədqiqatları, yazdığı kitabları, həmçinin bu tədqiqatların akkordu kimi ortaya gələn, illərdən bəri üzərində işlədiyi “Cəfər Cabbarlı: Həyatı və mühiti” kitabı elmi yenilikləri və ədəbi tapıntıları ilə daha zəngindir, daha qiymətlidir…
Bütün bu tədqiqlərin, axtarış və araşdırmaların ali nəticəsi kimi o, “Cəfər Cabbarlı və ədəbi-mədəni mühit” mövzusunda doktorluq dissertasiyası müdafiə etmiş (2011) həm özünü, həm də elmimizi şərəfləndirmişdir. Bunu ədəbi-elmi ictimaiyyətin ən görkəmli nümayəndələri – akademik Bəkir Nəbiyev, akademik İsa Həbibbəyli, professorlardan Yavuz Axundlu, Qəzənfər Paşayev, Vilayət Quliyev, Vaqif Arzumanlı, Himalay Qasımov, Vaqif Yusifli, Cabbarlının qızı Gülarə xanım və digərləri dönə-dönə qeyd etmiş, Asifin fəaliyyətini yüksək şəkildə sərgiləmiş, onu daim axtarışda olan bir alim, elmi-ictimai həqiqət uğrunda, sözün əsl mənasında, çarpışan fədakar tədqiqatçı, yorulmaz ictimaiyyətçi ziyalı kimi dəyərləndirmişlər…
Onun daima mənbəşünas bir alim kimi daima axtarışda olduğunu AMEA-nın vitse-prezidenti, Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutunun direktoru, akademik İsa Həbibbəyli belə səciyyəlndirir: “Təəssüf ki,son dövrlərdə arxivlərdə axtarışlar aparmaq, yeni fakt və sənədləri aşkara çıxarmaq, əlyazmaları üzərində işləmək ənənəsi zəifləmişdir. Elmi-ədəbi meydanda ədəbi-tarixi faktların böyük əksəriyyəti 30-50-ci illərdə aşkara çıxarılmışdır. Bu cəhətdən Asif Rüstəmli yeni nəsil arasında arxivlərə və kitabxanalara önəm verən mənbəşünas bir tədqiqatçı kimi diqqətimi cəlb edir. Böyük uğurla doktorluq dissertasiyası müdafiə etdikdən sonra da arxivlərin, kitabxanaların, muzeylərin qapılarını açmaqda davam edir.”
Ümumiyyətlə, Asif Rüstəmli ədəbiyyatşünaslığımızın müasir mərhələsində tədqiqatlarında açılmamış səhifələrin sirrini açan, həmişə təzə faktlar üzə çıxaran, bu faktlara obyektiv və orijinal münasibət bildirən, yeniliklərə can atan, mübhəm məsələlərin üzərindən qalın pərdələri qaldıran istedadlı, ədəbi, ictimai polemik problemlərə cəsarətlə qoşulan, deyərdim ki, yeganə ədəbiyyatşünas-mətinşünas, bunlarla yanaşı ictimaişünas, ürəyi vətəndaşlıq qeyrəti ilə çırpınan, vətənpərvər bir ziyalıdır, alimdir.
Yenə də əlahəzrət faktlara müraciət edək.
Asif Rüstəmli bacarıqlı elm təşkilatçısıdır. O böyük zəhmət hesabına Azərbaycanda ilk dəfə indiki Folklor İnstitutunun əsasını qoydu, İçərişərdə tarixi bir binanı fundamental şəkildə təmirindən tutmuş, içinin avadanlığına qədər təmin elədi, Respublikada fəaliyyət göstərən görkəmli folklorşünaslarla yanaşı, istedadlı gənc mütəxəssisləri işə cəlb etdi və 1991-1994-cü illərdə “Folklor sarayı” elmi-mədəni mərkəzini, bu mərkəzin yerlərdə (Şəkidə) filialını yaratdı, folklora aid yeni toplama işləri, nəşrlər, yadda qalan elmi məclislər, konfranslar keçirməyə müvəffəq oldu, başqa sözlə, Respublikamızda yeni bir elm sahəsinin İnstitut səviyyəsində ilkin istiqamətlərini müəyyənləşdirdi…
Asif Rüstəmli olduqca işgüzar naşirdir. 1995-1999-cu illərdə Elmi nəşrlər bölməsinin müdiri olarkən və “Ozan” nəşriyyatının rəhbəri kimi yüzlərlə elmi, bədii, publisist kitabların naşiri və redaktoru olmuş, Azərbaycan ədəbiyyatı və mədəniyyətinin nəşr tarixinə düşərək bu işə ləyaqətli töhfələrini vermişdir…
Bu işdə topladığı təcrübəni də o küləyə sovurmamış, filologiya üzrə elmlər doktoru, professor, tanınmış Cabbarlışünas alim Asif Rüstəmli universitetdə «Redaktə işinin əsasları» fənnini tədris edir, bu sahədə əldə etdiyi zəngin təcrübəni tələbələrə öyrədir…
Asif Rüstəmli vətəndaş heysiyyətli ziyalılarımızdandır. O ilk ədəbiyyatşünasdır ki, Budapeşt şəhər məhkəməsinin hökmü ilə ömürlük azadlıqdan məhrum edilən Azərbaycan milli ordusunun zabiti, xalqımızın cəsur oğlu, millətin qürur yeri olan Ramil Səfərovla (indi Vətənində azadlıqdadır) görüşmək üçün Macarıstana xüsusi səfər etmiş və orada müxtəlif baryerləri qıraraq bu görüşə nail olmuşdur. Bu görüş onları əbədi və ədəbi dost etmişdir.
Xatırladım ki, Ramil Səfərov bədii ədəbiyyat nümunələrini macar dilindən azərbaycancaya çevirən ilk tərcüməçidir. Onun macar dilindən tərcümə etdiyi Ferens Molnarın “Pal küçəsinin oğlanları” kitabının redaktoru və ön sözün müəllifi filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Asif Rüstəmlinin olması da təsadüfi deyildir və Asif Rüstəmlinin vətəndaş və vətənpərvər heysiyyət sahibi olduğundan xəbər verir.
Ramil Səfərov bu əsərdən əvvəl Macarıstanın tanınmış xanım yazıçısı Maqda Sabonun “Qapı” romanını müvəffəqiyyətlə orijinaldan Azərbaycan dilinə tərcümə etmiş və kitab 2011-ci ildə Bakıda çap olunaraq böyük uğur qazanmışdı.
Ferens Molnarın “Pal küçəsinin oğlanları” kitabına yazdığı “Məhbəsə sığmayan azadlıq eşqi” adlı müqəddiməsində Asif Rüstəmli Budapeştdə olarkən Ramil Səfərovla görüşündən, kitabın bədii məziyyətlərindən bəhs edib. Ön sözdə vurğulanır ki, “Pal küçəsi təkcə budapeştli məktəblilər üçün deyil, bütün dünya gəncləri üçün azadlıq uğrunda, işğalçılara qarşı mübarizədə vətənpərvərlik meydanı, həyat universitetidir”.
Asif Rüstəmli “vətənpərvərlik meydanında” bacardığı və imkanları qədər mübarizə aparmağı bacarır, Respublikada və ya ondan kənar məkanlarda mübahisəli ədəbi, elmi, ictimai məsələlərə, faktlara, hadisə və olaylara qoşulur, cəsarətli vətəndaş-ziyalı münasibətini bildirir.
Məsələn, Müstəqil Azərbaycan Respublikasının atributlarından biri olan dövlət himnimizlə bağlı mübahisələr uzun illərdir ki, davam edir, mətni və söz müəllifi barədə müxtəlif fikirlər irəli sürülür. Dövlət himninin mətninin həqiqi müəllifinin müəyyənləşməsində, Fəxri xiyabanda uyuyan məşhur bolşeviklərin məzarlığına dair mübahisələrə obyektiv qiymət və çıxışlarında, İnstitutun əməkdaşı Xalidə Xalidin başına gələn olaylara fəal, təəssübkeş münasibət və bəyanatlarında, Milli Qəhrəman Mübariz İbrahimovun adının ədəbiyyatda əbədiləşməsi və bu qəhrəmanlığın təbliği işindəki fəallığında və s. bu qəbildən işlərdə onun bu münasibəti aşkar görsənir…
Lap bu yaxınlarda, Azərbaycanın tanınmış ziyalılarının (Professorlar Nizaməddin Şəmsizadə, Asif Rüstəmli, Paşa Qəlbinur, şairlər Nəriman Həsənzadə, Musa Yaqub, Zəlimxan Yaqub, millət vəkilləri Qənirə Paşayeva, sıralarında digər millət vəkili və xalq artistləri də olmaqla) Prezident İlham Əliyevə ünvanlanan müraciətin təşəbbüskarı da Asif Rüstəmli olmuşdur. Bu müraciətdə Azərbaycan xalqının yaddaşında böyük sevgi simvolu kimi yaşayan 20 Yanvar şəhidləri İlham və Fərizənin toy günlərinin – 30 iyunun Sevgililər Günü elan olunması Prezidentdən xahiş olunur. Bütün bunlar onun xarakterini, mənəviyyatını səciyyələndirən fakt və əlamətlərdir.
Asif Rüstəmlinin Dünya Azərbaycanlıları Konqresinin tədbirində yaxından iştirakı da, AMEA Ədəbiyyat İnstitutunun Həmkarlar Təşkilatının sədri kimi fəaliyyəti də bu sıradan qiymətlidir…
Asif Rüstəmlinin Azərbaycan mühacirət ədəbiyyatının ilk tədqiqatçılarından biri kimi “Çırpınırdı Qara dəniz” (1992) adında bir kitabı, monoqrafiyası var. Onun bu əsərinin adını mən onun özünə şamil edirəm. Asifin qəlbi həmişə Xalqının, Vətəninin, Azərbaycanının ədəbiyyatının, mədəniyyətinin, ictimai həyatının vacib problemləri ilə çırpınır…
Filologiya elmləri doktoru, professor Asif Rüstəmlinin indi 60 (70) yaşı tamam olur. Bu 60 (70) illik ömrü o, ədəbi irsimizə, milli mentalımıza, xalqımızın bu sahələrdəki milli-mənəvi sərvətlərinə ləyaqətlə sərf etmişdir… Tanınmışdır, sevilmişdir, vətəndaş alim-ziyalı hörməti qazanmışdır…
İnanıram ki, onun fədakar elm aşiqi kimi tükənməz enerjisi hələ neçə on illiklər boyu ədəbiyyatşünaslığımıza ləyaqətlə xidmət edəcək, onu yeni-yeni elmi zirvələrə uçaldacaqdır!../kaspi.-2014.-15-17 fevral.-S.14./
Если ты любишь что-то — отпусти. Если оно твое — оно вернется.
Для целого мира ты можешь быть всего лишь человеком, но для одного человека ты можешь быть целым миром!
Никогда не переставай улыбаться, даже когда тебе грустно: кто-то может влюбиться в твою улыбку.
Ни один человек не заслуживает твоих слез, а те, кто заслуживают, не заставят тебя плакать.
Не трать время на человека, который не стремится провести его с тобой.
Возможно, Бог хочет, чтобы мы встречали не тех людей до того, как мы встретим того единственного человека. Чтобы, когда это случится, мы были благодарны.
Не плачь, потому что это закончилось. Улыбнись, потому что это было.
Только потому что кто-то не любит тебя так, как тебе хочется, не значит, что он не любит тебя всей душой.
Настоящий друг — это тот, кто будет держать тебя за руку и чувствовать твое сердце.
Люди, насколько не правы, думая, что когда они стареют, то перестают любить: напротив, они стареют потому, что перестают любить.
Ruhunu oda at, qəlbini közlə, Süd kimi üzə qoy, zamanı üzlə. Ayıq ol, ovunu bərədə gözlə, Oxunu ağılla tuşla hədəfə, Bir dəfə verilir, ömür bir dəfə.
Əgər dalmadınsa bu düşüncəyə, Nəyə arxayınsan, axı sən nəyə?! Onu sərf eləmə yersiz qüssəyə, Artıq əyləncəyə, nəşəyə, kefə, Bir dəfə verilir, ömür bir dəfə.
Yollar qədəminə yandı, yansıdı Bilmədin əyrisi, düzü hansıdı?! Bir də ayıldın ki, köç havasıdı Durnalar göylərdə düzülüb səfə, Bir dəfə verilir, ömür bir dəfə.
Dünyadan arzunu, kamını al sən, Ağzının dadını, tamını al sən, Zövqün bütövünü, tamını al sən, Uyma hər çalınan zurnaya, dəfə Bir dəfə verilir, ömür bir dəfə.
Deşdi ürəyimi çəkdiyin bu ah, Bizi dərd sarıdan yarıdıb Allah. Ən böyük sərvətin ömürdü vallah Onu girov qoyma qazanca, nəfə, Bir dəfə verilir, ömür bir dəfə.
Sən də qonağısan beş gün dünyanın, Bu həris dünyanın, düşgün dünyanın. Min bir oyununa düşdün dünyanın Axır məruz qaldın yanlışa, səhvə Bir dəfə verilir, ömür bir dəfə.
Niyə öz işini bilmədin mağıl, Başından haraya uçmuşdu ağıl?! Bir də bu dünyaya gəlməyin nağıl, Daha yer qalmadı qorxuya, xofa Bir dəfə verilir, ömür bir dəfə.
Bir neçə müddətdir gənc yazarlarımızın, aydınlarımızın yazıçı Əkrəm Əylisli ilə bağlı paylaşımlarına rast gəlirəm. Əkrəm Əylisli haqqında aparılan istintaqla bağlı şəxsiyyət vəsiqəsinin bir neçə ildir özündə olmadığını, indi isə özünə qaytarılmasını istəyir.
Mən burada Əkrəm Əylislinin şəxsinin üzərində durmaq istəmirəm. Mənim şəxsi düşüncəmə görə (bu savaşın bütün ağrı-acılarını hər formada yaşayan biri olaraq da) heç şübhəsiz ki, yazıçının etdiyi səhvlərin mənəvi cəhətdən əfvi yoxdur.
Xocalı soyqırımını yaşayan və bunu yaşadanın erməni olduğunu bilərək, torpaqları ermənilər tərəfindən işğal olunmuş bir xalqın yazıçısının erməniləri məzlum və yazıq, əzilən, öz xalqını isə qatil göstərməsi nəinki bir dəfəlik Əylisini mənəvi cəhətdən xalqın aydınları sırasından çıxardı, əslinə qalsa ədalətsiz və yalançı mövqeyinə və insan taleyinə biganəliyinə görə yazıçı adını bizim üçün məhv etdi.
Kimliyindən asılı olmayaraq, Qarabağda yaşananlara, sadəcə, milli, vicdani və mənəvi məsələ olaraq deyil, elə insani olaraq ədalət hissi ilə yanaşanda belə, məgər əzilən və haqsızlığa uğrayan biz deyildikmi? Yazçının bu məsələdə tutduğu mövqe yaşına görə məsələni mənəvi cəhətdən yüngülləşirmir. 87 yaşda olmaq heç cürə ona haqq vermir.
Qısacası, böyük yazıçı ölkəsinin sevilən yazıçısı olmaqdan özünü mərhum etdi. Ancaq düşdüyü durum məni bir Azərbaycan vətəndaşı kimi narahat edir. Hər bir vətəndaş kimi, əgər Əkrəm Əylislinin də qanun çərçivisində günahı varsa, hüquqi cəza almalıdır. Hüquq xaricində əsla bir cəza verilməməlidir.
Biz insanların mənəvi səhvləri üzərində “hüquqi cəzalarla” davrana bilmərik. Bu gün ona edilən hüquqsuzluq sabah bizim hər birimizə ediləcək, necə ki, edilir. Hüquqsuz cəmiyyətdə daş ötüb dolaşıb onu qura bilməyən vətəndaşına dəyir. Yəni Azərbaycan vətəndaşına.
Əkrəm Əylisliyə və ya başqa birinə mənəvi səhvlərinə görə “hüquqla” cəza kəsilməsi isə sabahımıza zərbədir.
Bu mənada gənc aydınlarımızın Əkrəm Əylislinin hüquqi olaraq məsələlərinin çözümü ilə bağlı çağırışlarına qoşuluram. Digər bir tərəfdən isə, biz Ermənistanla sülh müqaviləsi bağlayıb bir an öncə Qafqazda əmin-amanlığa nail olmaq istəyiriksə, artıq birmənalı şəkildə bu cür hüquq pozuntuları ortadan qaldırılmalıdır ki, bu münaqişənin bitməsini istəməyənlərin əlində belə ucuz bəhanələr olmasın.
Bəli bizim bu savaşdan qalib çıxmağımız lazım idi, çünki bu vicdanın labüd etdiyi bir savaş idi. Biz min şükürlər olsun ki, zəfər qazandıq! Fəqət artıq savaşdan sonrakı dövrdə məmləkət mədəniyyət və ədalət üzərində inşa olunmalıdır, savaş qalibiyyəti üzərində deyil.
Əziz dostlar. Azərbaycan Ədəbiyyat Fondu olaraq növbəti tədbirimizi mayın 23-də keçirəcəyik. Saat 12:00-da Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin “Natəvan” klubunda Qırğızıstanın Xaq yazıçısı Sultan Rayevin “Dəlixana” romanının təqdimatı olacaq. Bu, fondumuzla “Hədəf” Şirkətlər Qrupunun birgə layihəsi – “Türk xalqları ədəbiyyatı” seriyasının ilk kitabıdır. Kitab “XAN” nəşriyyatında nəşr edilib. Layihə rəhbərləri ikidir – Hədəf Şirkətlər Qrupu, eləcə də Ədəbiyyat Fondunun baş direktorları Şəmil Sadiq və mən – bəndəniz. Kitabı dilimizə Aysel Oğuz çevirib, redaktorlar Yunus Oğuz və Cavid Qədirdir. Deyim ki, çox möhtəşəm romandır. Gəlin, maraqlı olacaq.
22 may görkəmli Azərbaycan şairi Məhəmməd Hadinin xatirə günüdür
Hadi (1879-1920) romantizm üslubunda gözəl şeirlərilə ümumtürk ədəbiyyatında özünəməxsus yer tutur. Şərq ədəbiyyatı, tarixi, ərəb və fars dillərini mükəmməl bilən şair “Həyat” qəzeti və “Füyuzat” jurnalında işləyib. 1911-1914-cü illərdə İstanbulda yaşayıb, burada Tofiq Fikrət və Rza Tofiqlə dostluq edib.
Romantik maarifçilikdən inqilabi romantizmə yüksələn Məhəmməd Hadinin yaradıcılığının ən mübariz dövrü Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti dönəminə düşür. Məhəmməd Hadi yaradıcılığının ən çağdaş milli və bəşəri keyfiyyətləri məhz bu dövrdə özünü daha aydın göstərdi. O dönəmdə müharibə, azadlıq, istiqlal mövzusunda ən çox əsərlər yazan Məhəmməd Hadi olmuşdur.
1908-ci ildə çıxmış “Firdovsi-ilhamat” kitabına “Varmı bundan yuxarı uçmağa istedadım” misrası ilə başlanan “Cəhalətimdən şikayət”, “Aşiqi-sadiqləriz, pünhan deyil bürhanımız” misrası ilə başlanan “Bu da bir həqiqət”, “Afərin olsun sənə, filusufi-zifunun” misrası ilə başlanan “Şeyxlərə-işanlara”, “Sofi, gəl öyrən həyatın tərzini heyvandan” misrası ilə başlayan “Söfiyə-zahidə” və b. şeirləri, məqalələri, tərcümələri daxil edilmişdir
Ədəbiyyatşünas, tənqidçi Yaşar Qarayev Məhəmməd Hadi haqqında yazıb: “XX əsr Azərbaycan şeirində romantizm cərəyanının ən qüdrətli nümayəndələrindən biri Məhəmməd Hadidir. Keşməkeşli və faciəvi sonluqla bitən bir ömür sürmüş Hadi türk, Şərq və Avropa ədəbiyyatlarını, fəlsəfəsini dərindən mənimsəmiş və bütün bu təsirləri şeirlərində yaradıcı şəkildə əks etdirərək, orijinal şair kimi ədəbiyyat tariximizdə özünə yer tutmuşdur.”
Nizami, Ömər Xəyyam, Hafiz və başqa klassiklərdən tərcümələri olan, yaradıcılığında maarifçilik ideyaları mühüm yer tutan, 1918-ci ildən Gəncə və Bakıda yaşayan Məhəmməd Hadi çox yoxsul həyat sürüb, şeirlərini satmağa məcbur olub. Şair 1920-ci ilin 22 mayında Gəncədə 41 yaşında dünyasını dəyişib.
