QƏDİM TÜRKLƏRDƏ “SALAM” SÖZÜ NECƏ OLMUŞDUR?

QƏDİM TÜRKLƏRDƏ “SALAM” SÖZÜ NECƏ OLMUŞDUR?

Bu gün FB səhifəsində alim və yazıçı HÖRMƏTLİ Əlirza Xələfliyə bir ziyalı “Hey” adlı təcnis yazmışdı.Oxudum və təsirləndim.
Məndə sual yarandı ki, görəsən qədim türk xalqlarında “salam” sözü əvəzinə əvvəllər hansı sözümüz olmuşdur.Doğrusu nə qədər araşdırdımsa belə sözün işlək alternativini tapa bilmədim.
Bir çox dillərdə fonetik müqaisəli təhlil əsasında apardığım araşdırmalarda “salam” sözünün “səlamət, sağlam” sözündən yaranması öz təsdiqini tapdı.
Belə ki, rus dilində “здоровый – здравствуйте”; ingilis dilində “healthy – hello”; ərəb dilində “səlamət – səlam”; yunan dilində “geia sou – geia sou” və s. kimi eyni kökdən olan sözlər kimi təsnif olunmuşdur.
“Salam” sözünün dilimizdə özünə alternativsiz yer tutması əslində islamla sıx bağlıdır.Hətta “salam” sözü “müslim, müsəlman” sözünün epiteti kimi də qəbul edilir.
Digər dillərin müqayisəli təhlilindən aydın olur ki, “salam” sözü “səlamət, sağlam” sözlərindən alınmadır.Dilimizdə bu sözün arxaikləşib dildən çıxması türk dillərinə xələl gətirir.Əslində “salam” sözü ta ibtidaidən bütün xalqların dillərində ilkin söz kimi olmuş və saxlanılmışdır. Yalnız türk dillərində bu sözün qədim forması arxaikləşmişdir.
Folklorumuzun nümunəsi olan “Kitabi Dədə Qorqud”da “xanım hey” ifadəsi vardır.Dilçilər onu müraciət kimi qəbul edirlər.Əslində kütləyə “salam” vermək də müraciətdir.

Qədim Oğuz dillərində “hey” sözünün “səlamət” sözü ilə eyni kökdən olmasını sübut etmək araşdırmada ən əsas şərtdir.Əgər biz dilimizdə olan qədim ifadələrə diqqət versək, bunun izini görmək mümkündür.Dilimizdə olan ifadələri nəzərdən keçirək:”heyim kəsilib, heyim yoxdur, heyim qalmayıb, heyim qurtarıb, heysiz olmuşam, “hey-heyim gedib, vay-vayım qalıb” və s. kimi.
Türk dillərində bu ifadələrdə olan “hey” sözü “səlamət, sağlıqlı” sözünün alternativi kimi tam özünü doğruldur.
Araşdırmadan tam məlum olur ki, Qədim Oğuzlarda “hey” sözü “salam” sözünün türk dilində ilkin forması olmuşdur.”Hey” sözü həm “səlamət”, həm də “salam” mənasını bildirmişdir.
Maraqlıdır ingilis dilinin izahlı lüğətində “səlamət” sözünün 2-ci mənası “sound” – “səs” sözüdür.Türk dillərində də bu belədir.”Hey, səsin gəlsin!” ifadəsi bəzən “salam, səsin gəlsin” ifadəsini əvəz edir.Əslində dilimizdə olan “hay” (hay-küy, səs-küy) sözü “hay salmaq, səs salmaq” semantik cəhətdən “hey” sözündəndir.
Folklorumuzun digər nümunəsi olan “Koroğlu”dastanındakı “hoydu dəlilərim, hoydu” ifadəsi də müasir hərbi salamın qədim türk variantıdır.
P.S.Mən deyərdim ki, bütün xalqların dillərində “salam” sözü ən müqəddəs sözdür.Yəni “Salam Allah kəlamıdır”.Bütün xalqlar kimi biz də öz salamımızın qədim leksik formasını bilməliyik və onu xalqımıza çatdırmalıyıq.
Təşəkkür edirəm.

Müəllif: Həsən ƏLİYEV

SÖZ YARADICILIĞI

ALTERNATİV DÜŞÜNCƏ

>>>> DAHA ÇOX MƏLUMAT

HƏSƏN ƏLİYEVİN YAZILARI

Mustafa Müseyiboğlu adına kitabxana

“ƏDƏBİ OVQAT” JURNALI PDF

“YAZARLAR”  JURNALI PDF

“ULDUZ” JURNALI PDF

“XƏZAN”JURNALI PDF

WWW.KİTABEVİM.AZ

YAZARLAR.AZ

===============================================

<<<< WWW.YAZARLAR.AZ və  WWW.USTAC.AZ >>>> 

Əlaqə: Tel: (+994) 70-390-39-93   E-mail: zauryazar@mail.ru

TƏRANƏ SEVDALININ “YURD YARASI” KİTABI İŞIQ ÜZÜ GÖRÜB

TƏRANƏ SEVDALININ “YURD YARASI” KİTABI İŞIQ ÜZÜ GÖRÜB

Təranə Sevdalının (Quliyeva Təranə Deputat qızı) “Yurd yarası” adlı ilk şeirlər kitabı işıq üzü görüb.

“Elm və təhsil” nəşriyyatında nəfis tərtibatla nəşr olunan “Yurd yarası” geniş oxucu kütləsi üçün nəzərdə tutulub.

Tənqidçi-ədəbiyyatşünas Qurban Bayramovun “Əsir düşən şeirlərin yeni şöləsi, yaxud həsrətdən üzü bəri yoğrulan şeirlər…” başlıqlı ön sözü ilə başlayan kitabın redaktoru Elbar Şirinovdur.

Kitaba T.Sevdalının son dörd ildə qələmə aldığı şeirlər daxil edilib. Kitabda toplanmış şeirlərdə şairin özünəməxsusluğu, yaşadığı ictimai kədərin poetik ifadəsi əks olunur, vətənə, yurda, torpağa sonsuz məhəbbət, Azərbaycanın suverenliyi və ərazi bütövlüyü uğrunda döyüşmüş cəsur oğullarımızın qəhrəmanlığı, xalqımıza tarixi qələbənin sevincini yaşadan şəhidlərimizin igidliyi və şücaəti tərənnüm edilir.

Tezadlar.az Q.Bayramovun “Yurd yarası” haqqında sözügedən yazısını təqdim edir:

ƏSİR DÜŞƏN ŞEİRLƏRİN YENİ ŞÖLƏSİ, YAXUD HƏSRƏTDƏN ÜZÜ BƏRİ YOĞRULAN ŞEİRLƏR…

Onun imzasını beynəlxalq poeziya antologiyalarında, nüfuzlu ədəbi dərgilərdə və internet saytlarında görə bilməzsiniz. Lakin əldə olan şeirlərini oxuduqca rəğbətlə qarşılanan şair kimi onu tanıyacaq, şeirini özünəməxsus poetik tapıntılarla, bədii çalarlarla zənginləşdirən bir istedad sahibi ilə tanış olacaqsınız… Onun şeirləri zərif, şikəst düşmüş lirizmi və bədbinlikdən, əsirlikdən xilas olmuş ruhun ehtizazı təkin mahiyyət kəsb edir…

Bəli, yanlış eşitmədiniz… Əsirlikdən xilas olunmuş poetik ruh… Biz əsir düşmüş insanları, döyüşçüləri, yurdlarımızı bu son 30 ildə az görmədik, faciələrlə az rastlaşmadıq… Kataklizmilər, dövrün dilemmaları ilə qarşılaşdıq, faciəli talelər gördük, şəhid tabutu qarşısında qol götürüb oynayan anaları, şəhid tabutuna çiyin verən gəlinləri gördük… Lakin əsir-yesir düşmüş poeziya barəsində eşitməmişdik… Dünya ədəbiyyatı tarixində əsir düşmüş poeziya faktı bizim ədəbiyyatın bəxtinə düşübdür… Əsir düşmüş poeziya dəftəri və ilhamının qanadları sındırılmış şair taleyi…

Fakt bundan ibarətdir ki, Təranə Sevdalı şeir yazmağa tələbəlik illərindən başlasa da, yazdığı bütün şeirləri əlyazma şəklində yurdu ilə bərabər əsir qalıb. Bu faciədən sarsılan, düz 30 il əlinə qələm almayan Təranə Sevdalı 2020-ci ildə torpaqlarımızın düşməndən azad olunması sevincindən, torpaq uğrunda canlarından keçən vətən övladlarının qəhrəmanlıq və şücaətindən ruhlanaraq yenidən yaradıcılığını ikinci bir şövqlə davam etdirir… Bu gün isə o, “Yurd yarası” adlı ilk kitabı ilə oxucuların görüşünə gəlib.

Onun çap üçün tərtib edilmiş bu şeirlər toplusunu mənə “kimsəsizlər kimsəsi” olmağa çalışan, istedadlı qələm əhlinin qolundan tutmağı bacaran şair-publisist, tərcüməçi, “Yazarlar” jurnalının təsisçisi və baş redaktoru Zaur Ustac təqdim elədi, münasibətimi bildirmək xahişində bulundu… Mən də bu tragik taleli şairin toplusunu xüsusi maraqla oxudum…

Təranə Sevdalı – Quliyeva Təranə Deputat qızı 1963-cü ildə Ağdam rayonunun Tağıbəyli kəndində ziyalı ailəsində anadan olub. Orta təhsilini Tağıbəyli kənd orta məktəbində başa vurduqdan sonra Xankəndi Pedaqoji İnstitutunda Azərbaycan dili və ədəbiyyatı müəllimi ixtisası üzrə ali təhsil alıb. 1983-cü ildə institutu bitirib və təyinatla Tağıbəyli kənd orta məktəbində müəllimlik fəaliyyətinə başlayıb. 1994-cü ildə, Birinci Qarabağ müharibəsi dövründə doğma yurdundan didərgin düşərək, bir müddət Bərdədə, sonra isə Bakıda yerləşən Ağdam köçkün tam orta məktəblərində müəllim işləyib. Həmişə içində gizli-gizli qövr edən yurd yarası gəzdirən Təranə müəllimə indi başqa bir tərzdə, sevinc, qürur notları üzərində, Qarabağ sevdalısı olaraq müəllimlik fəaliyyətini davam etdirir…

Bir yara yatırdı köksümün altda,

Həsrət yarasıydı, dərd yarasıydı.

Yoxuydu dincliyim bircə saat da,

Yaram sızlayırdı, yurd yarasıydı.

…Qaçıb gizlənirdim, dəymirdim gözə,

Tənə etsələr də, vurmurdum üzə,

Qaçqın çağıranda dözmürdüm sözə,

Sözlər sızlayırdı, söz yarasıydı.

Keçdi aylar, illər, ötüşdü zaman,

Tanrı bizi dedi, yetişdi dövran,

Tapıldı məlhəmim, bitişdi yaram,

Yaram sızlayırdı, yurd yarasıydı.

Yaxşı haldır ki, şanlı qələbəmizdən sonra Təranə xanımın yatmış poeziya bəxti yenidən oyanıb, 30 ildən artıq müddətdə ədəbiyyatı tədris edən bu sinədəftər müəllimənin şeir mələyi reanimasiyadan ayılıb, Qarabağına qovuşub, yenidən qələminə sarılıb, yaradıcılığında nikbin notlar müşahidə olunmağa başlayıb… Yazdığı lirik şeirlərində öz ürək çırpıntılarını poetik sözün sehri ilə təqdim etməyə çalışır və əksər məqamlarda buna nail olur. Onun özünəməxsus şair dünyası var. Və bu könül dünyasının rəngləri mövcud olduğumuz real dünyanın rəngləri ilə, qövsi-qüzeh tərtibində üst-üstə düşür…

Onun “Yollar açılıbdı” adlı şeiri “Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin Şuşaya səfəri zamanı” təsuratına həsr edilib, şeirin hamının ürəyindən olan major tonu qürur hissi doğurur:

Qəlbimiz sevinsin bizim, ay ellər,

Yollar açılıbdı Şuşaya bu gün.

Ali Baş Komandan – xalqın ümidi,

Yollara çıxıbdı Şuşaya bu gün.

Həsrətdik Şuşaya illər boyunca,

İçək bulağından indi doyunca,

Düzülüb bayraqlar dağlar boyunca,

Yollar açılıbdı Şuşaya bu gün.

Biz artıq onun tarixi Zəfərimizdən ilhamlanaraq qələmə aldığı yeni şeirləri ilə tanış olmaq imkanı əldə etdik:

Türk türkə dar gündə yar-yoldaş desin,

Kökünə, soyuna həmsirdaş desin,

O taylım bu taya can qardaş desin,

Türk Turan birləşib olsunlar bir can,

Sənə canım qurban, can Azərbaycan!

Bir telli sazam mən, köhlənmiş taram,

Oxunsun şikəstəm qoy aram-aram,

Gəzim Qarabağı sağalsın yaram,

Yolumu gözləsin Ərdəbil, Zəncan,

Sənə canım qurban, can Azərbaycan!

Təranənin şeirlərində onun bir qələm əhli kimi mərhəmətini, sədaqətini, sevgisini, dürüstlüyünü, paklığını görürürük. Görürük ki, müəllifin də, müəllifdən sözə hopan ruhu da təmizdir, safdır, durudur… İç dünyası ilə dış dünyası müvazidir, aldadıcı deyil, sünilikdən uzaqdır. Şeirlərində özünün, yaşadığı mühitin, ən ümdəsi isə göz açdığı, boya-başa çatdığı bölgənin cazibədar ruhu, özünəməxsus söz düzümü, bu düzümün yaratdığı ahəng var və bunlar onun şeirlərinin spesifikası kimi qəbul edilə bilər. Əslində Təranənin timsalında ortaya çıxan bu işartılar, bəlkə də, yeni bir istiqamətin və ya dövrün başlanğıcıdır. Otuz il ərzində həsrətdən yoğrulmuş giley-güzar dolu şeirlər yazıb, ürəklərini boşaldan, öz yaralarını sarıyıb, başqalarının yaralarına mələhəm olan qələm adamları yeni dövrdə yeni ruhlu bədii nümunələr ortaya qoymağa başladılar.

Açılsın qoynunda yenə gül-çiçək,

Dağlar yamacına qoy xalı sərək,

Gəl, tutaq əl-ələ, bir yallı gedək,

Unudaq ağrını, canım Qarabağ,

Alışım yolunda yanım, Qarabağ.

“Yurd yarası” Təranənin ilk kitabıdır və şeirlərinin bir qismidir. İxtisasca ədəbiyyatçı olsa da, şairlik iddiasına düşməyən, təbii hissi ehtiyacdan yaranan, öncə yurd həsrətindən doğan, sonra isə Zəfər sevinci ilə rövnəqlənən bu şeirlərdə zərif təbiətli və həssas müşahidə qabiliyyəti olan bir qərinə məhrumiyyətlərlə dolu ömür yaşamış xanımın həyata münasibəti, yaşam tərzinin psixoloji məqamları, insani sevgisi, məhəbbəti, nifrəti, qəzəbi və s. doğru-dürüst, həzin bir lirizmlə əksini tapıb. Özü kimi sözü də səmimidir. “Yollar açılıbdı” şeirində olduğu kimi:

Həsrətdik Şuşaya illər boyunca,

İçək bulağından indi doyunca,

Düzülüb bayraqlar dağlar boyunca,

Yollar açılıbdı Şuşaya bu gün.

Şairdə, ümumiyyətlə, qələm əhlində gərəkdir ki, fərqli düşüncə, dünyagörüş, zamanı vaxtında duymaq və gələcəyə yönəlik duyum, həssaslıq olsun. Təranə Sevdalı “Can Azərbaycan” şeirində bu hiss-həyəcanı da içdən gələn dərin bir səmimiyyətlə ifadə etməyi bacarıb:

Bilirəm, ayrılıq olurmuş yaman,

Bəxtsiz taleyindən küsmə heç zaman,

Çağır, səslə məni, səslədiyin an,

 Könlüm şad olacaq, cavabım “ay can”,

Sənə canım qurban, can Azərbaycan!

Onun şeirlərində yurda, Qarabağa dönüşün sevincindən yaranan işıq, şəfəq, nur selini də aşkar görmək mümkündür və doğrusu, vətənsevər insanın sevinci hüdudsuzdur… Ağdamın işğaldan azad olmasının iki illiyi münasibəti ilə qələmə aldığı “Ağdam” şeirində hisslərini bu cür şeirə yansıdır:

Qaytar hörmətini, şan-şöhrətini,

Açılıb Tanrının dərgahı, Ağdam.

Dönəcək Qarabağ cənnət bağına,

Oxu muğamatı, segahı, Ağdam.

Əksər şairlərdə olduğu kimi, Təranə Sevdalının da lirikasının bir qismi sevgi, məhəbbət mövzusundadır. Bu şeirlərdə əsasən ayrılıq, hicran, kədər motivi, “sən gəlməz oldun” ovqatı, həsrət, yol gözləmək, ürək göynədən sevgi iztirabları və s. öz əksini tapıb. O şair yaradıcılıqda müəyyən nailiyyət qazana bilir ki, təkcə öz hisslərini deyil, başqalarının da hiss və düşüncələrini dinləyir, anlayır, özününküləşdirir və qələmə almağı bacarır. Belə ki, kitabın “Dost etirafları” adlı bölməsində məlum olur ki, şair bir çox dost və rəfiqələrinin sevgi etiraflarını, yarımçıq qalmış eşq hekayələrini dinləmiş, onların uğursuz məhəbbət yolunda çəkdikləri əziyyətləri duymuş, acılarını özününküləşdirib yaşamış və bu hissləri özəl poetik ifadələrlə qələmə almışdır.

Elə bil olacaqlar öncədən onlara agah olur. Bu şeirlərin əksəriyyəti, elə bilirəm ki, iztirabların, faciəli anların yanğısını söndürmək, içini yandıran közü dışarı atmaq, ruh aləmindəki fırtınaları sakitləşdirmək üçün yazılır və bu qəbildən olan duyğu və hisslərin müəyyən qismini gənclikdəmi, sonramı hamı keçirib… Hər kəsin içini yandıran belə duyğuları var… Ona görə də belə duyğuları səmimi şəkildə əks etdirən şeirlər hamı tərəfindən qəbuledilən olur, tutarlı, təsirli poetik mətnə çevrilir… “Sev ki, sevən mərd olar!” (Hüseyn Kürdoğlu) poetik prinsipi bu qəbildən şeirlərdə gücə, enerjiyə, ehtizaza səbəb olur… “Ölümsüz sevgi” lirikası, balladası yaranır, “öyrətmə özünü, öyrətmə mənə” (Musa Yaqub) serenadasına dönür…

Təranə Sevdalı bir qələm sahibi kimi bədii-poetik vasitədən bacarıqla istifadə edir, elə “Başqa birisini sevməyəcəyik” şeirindəki kimi:

Unuda bilmədim şirin sözləri,

Qoşa gəzdiyimiz dağı, düzləri,

Kor edib tökəcəm həsrət gözləri,

Başqa birisini sevməyəcəyik.

Qeyd edək ki, dəyərli ədəbi faktın, mövzunun reallaşması isə böyük mənəvi güc və peşəkarlıq, həm də sarsılmaz inam, əzm, iradə və əlbəttə ki, böyük sevgi tələb edir… Təranə Sevdalı bədii təsvir vasitələrindən dəyərincə istifadə edə bilir, müəllifin qəlbindəki incə, zərif duyğular, insani hissləri süsləyir, onları daha da ülviləşdirir. İnanıram ki, o, şair kimi ara verdiyi şairlik addamacını uğurla keçərək getdikcə daha maraqlı mövzuları əhatə edəcək, özünün də “Ana vətən” şeirində dediyi kimi:

Sən arzumsan, diləyimsən,

Varlığımsan, gərəyimsən,

Sinəmdəki ürəyimsən,

Aşiqəm mən sana, vətən,

Ulu vətən, ana vətən.

Onun şeirlərində böyük bir sevgi var. Çox vaxt incik düşdüyü, dönə-dönə səbrini sınayan dünyaya, varlığını fəda etməyə hazır olduğu bir insana, daim sonsuz eşqlə sevilməyə layiq Allaha, kiçik bir yarpağını belə əzizləyib bağrına basdığı ana təbiətə… Nəhayət, bütövlükdə qəlbinə hopan, ən pakizə hisslərin, duyğuların ünvanı olan vətənə qarşı ülvi SEVGİ. Türklük qanıyla tarixin dərin qatlarından gələn torpaq qeyrətini, ulu Türkün ən qədim sevdasını – vətən eşqini mənsub olduğu böyük xalqın genetik yaddaşından alan, şeirlərində xüsusi vurğunluqla dilə gətirən şair üçün doğulub böyüdüyü torpaq – Qarabağ ən müqəddəs məfhumdur. İndi azad, bütöv Qarabağ onun əsrlikdən xilas olmuş poeziyasının başlıca ilham mənbəyidir…

Ulduzların yoluna nur səpələdiyi kəhkəşan parıltılı, baharda qaranquşun, yayda günəşin sevgi ilə salamladığı bərəkətli Qarabağ bu azad poeziyanın döyünən qəlbi, vuran nəbzidir. Bağ-bağatlı, gül-çəmənli, kəpənəklərin ucsuz-bucaqsız, al-əlvan çöllərinə zər naxışı saldığı, Cıdır düzlü, İsa bulaqlı, Xarı bülbüllü vətən şairin “ürəyində işıq dalğası”dır. Təranə xanım vətən sevdalı şairdir, onun üçün gerçəklərin ən böyüyü, duyğuların nura bürünmüş halı, sözlərin ən təsirlisi vətəndir. “Ana vətən” şeirində yazdığı kimi:

Səndən ötrü tökərəm qan,

Gərəkdirsə, verərəm can,

Bütöv olsun Azərbaycan,

Borcumuz var sana, vətən,

Ulu vətən, ana vətən.

Oxucuya sevdirən onun şeirlərindəki səmimiyyət və lirik mənin daxili saflığı, dürüstlüyüdür. Təranə Sevdalı üçün bu həyatda bircə yol var – Haqq yolu. Və o bu yolda hər zaman qəlbinin səsini dinləyərək sabaha ümidlə addımlayır…

Vətən deyib sevənləri,

Ömrün qurban verənləri,

Vaxtsız məzar seçənləri

Unutmayaq!

Qana batan torpaqları,

Şahid olan sərt dağları,

Söndürülmüş çıraqları

Unutmayaq!

Haray çəkən meşələri,

Viran qalan şəhərləri,

Dağıdılmış qəbirləri

Unutmayaq!

Qara şallı qadınları,

Sağalmayan yaraları,

Bağrıyanmış balaları

Unutmayaq!

Qoruyaq biz yurd daşını,

Tarixlərin yaddaşını,

Anaların göz yaşını

Unutmayaq!

Bəli, həqiqət budur, dərdlərimizi, müsibətlərimizi unutsaq unudularıq… Mənə elə gəlir ki, bu şair xanım – Təranə Sevdalı bildiyi, bacardığı, qavraya bildiyi işlərlə məşğul olur və bu cəhət onun şeirlərindən boylanır. Elə bil ki şeir yazmaq da onun alın yazısıdır… Bütün bunları yaşının bu müdriklik çağında onun “Yurd yarası” adlandırdığı bu kitaba topladığı vətən, ana, qardaş, yurd yeri haqqında olan şeirləri bir daha sübut edir…

Yolunuz açıq, uğur bələdçiniz olsun, Təranə xanım! Doğma Ağdama qayıdıb, yazıb-yaratmaq nəsibiniz olsun!

Qurban BAYRAMOV,
tənqidçi-ədəbiyyatşünas.

İlkin mənbə:  TEZADLAR.AZ

QURBAN BAYRAMOVUN YAZILARI

TƏRANƏ SEVDALININ YAZILARI


Mustafa Müseyiboğlu adına kitabxana

“ƏDƏBİ OVQAT” JURNALI PDF

“YAZARLAR”  JURNALI PDF

“ULDUZ” JURNALI PDF

“XƏZAN”JURNALI PDF

WWW.KİTABEVİM.AZ

YAZARLAR.AZ

===============================================

<<<< WWW.YAZARLAR.AZ və  WWW.USTAC.AZ >>>> 

Əlaqə: Tel: (+994) 70-390-39-93   E-mail: zauryazar@mail.ru

AZƏRBAYVAN – ZAUR USTAC

ZAUR  USTAC

Çağdaş Azərbaycan ədəbiyyatının tanınmış simalarından  biri olan Zaur USTAC 1975-ci ildə Bakı şəhərində andan olub. Ali təhsillidir. Qarabağ müharibəsinin  iştirakçısı, ehtiyatda olan zabitdir. Bədii-publisistik kitabların, metodiki-tədris vəsaitlərinin və balacalar üçün (ingilis dilindən) tərcümələrin müəllifidir. Milli ruhda qələmə alınıb hər iki qrafika ilə (müasir və əski əlifba ilə Ana dilimizdə) çap olunmuş kitabları Bütöv Azərbaycan coğrafiyasında yayımlanır. Xüsusi ilə kiçik yaşlı məktəblilər üçün ana dilimizdə olan öyrədici (Ana dili və Hesab) şeirlərdən ibarət kitabları geniş oxucu kütləsinə tanış olmaqla bərabər məktəb və liseylərin məktəbəhazırlıq qruplarında tədris vəsaiti kimi tətbiq (2019-2020-ci təris ilindən etibarən) olunur..

Zaur USTAC 1988-ci ildən fasiləsiz olaraq dövri mətbuatda dərc olunur, 40-dan artıq kitabın müəllifidir. 2007-ci ildən özünün təsis etdiyi “Yazarlar” jurnalı,  2010-cu ildən isə YAZARLAR.AZ  saytı idarəçiliyindədir.

Zaur Ustacın əsərlərinin  2011-ci ildən etibarən internet vasitəsi ilə bir neçə stabil və  təhlükəsiz portalda  pulsuz  yayımlanmasının nəticəsi olaraq bu gün o internet üzərindən  ən çox oxunan yazarlarımızdan biri, bəlkə də birincisidir.

Zaur USTAC  yaradıcılığı  Ana  dilimizdə  oxuyub, anlamağı  bacaran dünyanın harasında yaşamasından asılı olmayaraq, internetə çıxışı olan hər bir şəxs üçün əlçatandır.

BU GÜZ
Zəfər libasında sevinc göz yaşı,
Hər iki sahildə dayanıb ərlər!
Ayrılıq atəşi elə qarsıyıb,
İçərək qurudar Arazı nərlər!
* * *
Göylərdən boylanır Tomris anamız,
Əlində qan dolu o məşhur tuluq!
Xain yağıların bağrı yenə qan,
Canı əsməcədə, işləri şuluq…
* * *
Uşaqdan böyüyə hamı əmindir,
Tarix səhnəsində yetişib zaman!
Bu dəfə biryolluq bitəcək söhbət,
Nə güzəşt olacaq, nə də ki, aman!
* * *
İllərdir həsrətdən gözləri nəmli,
Mamırlı daşların gülür hər üzü!
Neçə qərinədir qalmışdı çılpaq,
Yamyaşıl çayırla gəlib bu güzü!
* * *
Al donun geyinir Günəş hər səhər,
Səmamız masmavi, göy üzü təmiz!
Duman da yox olub, itib buludlar,
Gözün aydın olsun, sevin, a Təbriz!

USTACAM
Müzəffər ordunun şanlı əsgəri,
Ərənlər yurdunun ər övladıyam!
Zalımın zülmünə təhəmmülüm yox,
Babəklər yurdunun hürr övladıyam!
* * *
Ustadım Nəsimi, sözümüz sözdü,
Ədalət, həqiqət bağrımda közdü,
Ziyadar dühası bir deyil, yüzdü,
Mövlalar yurdunun nur övladıyam!
* * *
Dərvişəm, müqqəddəs sayılır təkkəm,
Hülqumdan yuxarı dayanır öfkəm,
Od, ocaq diyarı tanınır ölkəm,
Alovlar yurdunun nar övladıyam!
* * *
Unutma, şah babam Xətai başdı,
Nadir şah, mətədə tərpənməz daşdı,
İlham, nə keçilməz sədləri aşdı,
İgidlər yurdunun nər övladıyam!
* * *
Tarixdə Nəbisi, Koroğlusu var,
Gen dünya yağıya daim olub dar,
Düşmən qarşımızda yenə oldu xar,
Aslanlar yurdunun şir övladıyam!
* * *
Göydən Yer üzünə ərmağan, payam,
Gündüzlər Günəşəm, gecələr Ayam,
Ən parlaq ulduzdan törəyən boyam,
Ozanlar yurdunun sirr övladıyam!
* * *
Ustacam, vətənim vətən içində,
Axıb duruluruq zaman köçündə,
Min bir anlamı var, adi “heç”in də,
Aqillər yurdunun pir övladıyam!


DAĞLAR
(Dağlara xitabən üçüncü şeiri)
Tarix səhnəsində yetişdi zaman,
Başlanmış bu çağın mübarək, dağlar!
Hələ nə zəfərlər gözləyir bizi,
Qutlanmış novrağın mübarək, dağlar!

* * *
Dövranın gərdişi döndü, dəyişdi,
Davadan doğulan ərlər yetişdi,
Didilmiş yaralar tutdu, bitişdi,
Üç rəngli duvağın mübarək, dağlar!

* * *
Nə vaxtdır yol-iriz bağlı qalmışdı,
Qoynunda yağılar məskən salmışdı,
Canımı sağalmaz bir dərd almışdı,
Sayalı qonağın mübarək, dağlar!

* * *
Xətai qırmadı könül bağını,
Nadir unutmadı hicran dağını,
İlhamın silahı əzdi yağını,
Dəmirdən yumruğun mübarək, dağlar!

* * *
Qurtuldu yağıdan zənburun, balın,
Bir başqa görünür yamacın, yalın,
Zirvəndən boylanır şanlı hilalın,
Müqəddəs sancağın mübarək, dağlar!

* * *
Haqqa nisbət tutub ulu Ələsgər,
Andırıb, tanıdıb, bilib pərisgar,
Hər səngər məbəddi, pirdi hər əsgər,
Şuşa tək ocağın mübarək, dağlar!


* * *
Ay Ustac, min şükür arzuna yetdin,
“Dədə”n gedən yolu, sən də qət etdin,
Dolandın dünyanı yurdunda bitdin,
Doqquzu zər tuğun mübarək, dağlar!

ANA DİLİM
Bu şipşirin Ana dilim,
Həm də qutlu sancağımdır!
Min illərdir Ata Yurdun
Sərhədini bəlirləyir…
Ta Şumerdən üzü bəri,
Dədəm Qorqud öyüd verib,
Şah İsmayıl fərman yazıb,
Qoç Koroğlu nərə çəkib…
Ulu Babəkin fəryadı,
Füzulinin ah-naləsi,
Nəsimin şah nidası,
Bu dildədir!!!
Bu dil, Tomrisin dilidir;
Layla deyib,
Hökm verib…
Min illərdir Ata Yurdun
Sərhədinin keşiyində
Əsgər kimi durub, bu dil!!!
Ana dilim həm əsgərdir,
Həm də sərhəd!!!
Toxunulmaz bir tabudur!!!
19.02.2023. Bakı.

Müəllif: Zaur USTAC,

“Yazarlar” jurnalının baş redaktoru,

şair-publisist.

MƏLUMATI HAZIRLADI: TUNCAY ŞƏHRİLİ

ÇİNGİZ ABDULLAYEVİN YAZILARI

ZAHİD SARITORPAĞIN YAZILARI

AKİF ABBASOVUN YAZILARI

Mustafa Müseyiboğlu adına kitabxana

“ƏDƏBİ OVQAT” JURNALI PDF

“YAZARLAR”  JURNALI PDF

“ULDUZ” JURNALI PDF

“XƏZAN”JURNALI PDF

WWW.KİTABEVİM.AZ

YAZARLAR.AZ

===============================================

<<<< WWW.YAZARLAR.AZ və  WWW.USTAC.AZ >>>> 

Əlaqə: Tel: (+994) 70-390-39-93   E-mail: zauryazar@mail.ru

“ULDUZ” JURNALININ MAY 2024-CÜ İL SAYI (PDF)

Təsisçilər: AYB və ULDUZ JURNALININ ƏMƏKDAŞLARI

Baş redaktor: Qulu AĞSƏS

“ULDUZ” JURNALININ BÜTÜN SAYLARI (PDF):

  1. “ULDUZ” JURNALI – 2024 (PDF),

“ULDUZ” JURNALININ MAY 2024-CÜ İL SAYI (PDF):

EHTİYAT VARİANT: “ULDUZ” JURNALI  (PDF)
Mustafa Müseyiboğlu adına kitabxana

“ƏDƏBİ OVQAT” JURNALI PDF

“YAZARLAR”  JURNALI PDF

“ULDUZ” JURNALI PDF

“XƏZAN”JURNALI PDF

YAZARLAR.AZ
===============================================

<<<< WWW.YAZARLAR.AZ və  WWW.USTAC.AZ >>>> 

Əlaqə: Tel: (+994) 70-390-39-93   E-mail: zauryazar@mail.ru

Caoline Laurent Turuncn – Arınmalıyım !

Arınmalıyım !

Güneş çoktan öldü

Sürgünden sürgüne, gelip gidiyordu

Günlerin tarihi güllerin soykırımına düşerken

Boşluk yalnızlığın girintilerinde doğdu

Ve yarın kelimesi anlamını yitirdi

Yarın dünün günleriyle karıştı, ay ışığında sensiz sokaklarla tarihe kaydı

Gökyüzü ayakların altında titredi

Tepelerdeki bütün otlar soldu
Her yer ayna görüntüsü gibi bulanıklaştı

Tanrı şahidim olsun, bir mutluluk tomurcuğuydum

Sevgi eli gelip beni dalımdan kopardı

Zavallı çılgın kalbim fışkırdı
Sevgim çocuksu gözlerden aktı

Birden anladım ki hiçbir yolum yok, hiçbir yolum yok, hiçbir yolum yok

Senden en uzak noktaya gitmeliyim

Aldatıcı günahın renklerinden kendimi arındırmalıyım

Sevginin en kirli biçiminden kendimi arındırmalıyım

Kör ve tembel ruhumu felç etmeden.

Beni yıkımdan, gereksiz arzudan korumaya çalışan her şeyi arındıracağım

Kendimi de yanıma alacağım, böylece olduğum her şey senden uzak olacak

Ah, sahte umudun sahte cıvıltısı

Donmuş derinlikler

Ezilmiş gözlerimi arkamda tutuyorum

Yaşayarak, yarı yaşayarak, tüm duygularımı toplayıp alıyorum

Kendimi diri diri gömülmekten kurtarmalıyım

Tekrar filizlenmek için

Bir kapı yeter bana, bir kapı yeter bana.

07/06/2024-Paris

#carolinelaurentturunc

MÜƏLLİF: CAROLİNE LAURENT TURUNC

CAROLİNE LAURENT TURUNÇ

CAROLİNE LAURENT TURUNC

YENİ KİTAB İŞIQ ÜZÜ GÖRÜB

Mustafa Müseyiboğlu adına kitabxana

“ƏDƏBİ OVQAT” JURNALI PDF

“YAZARLAR”  JURNALI PDF

“ULDUZ” JURNALI PDF

“XƏZAN”JURNALI PDF

WWW.KİTABEVİM.AZ

YAZARLAR.AZ
===============================================

<<<< WWW.YAZARLAR.AZ və  WWW.USTAC.AZ >>>> 

Əlaqə: Tel: (+994) 70-390-39-93   E-mail: zauryazar@mail.ru

VARİSİN DOĞUM GÜNÜDÜR!

Yazarlar cameəsi adından Varis bəyi doğum günü münasibətilə təbrik edir, bütün fəaliyyətində yeni-yeni nailiyyətlər arzulayırıq! Uğurlarınız bol olsun!

Hörmətlə: Zaur Ustac

Mustafa Müseyiboğlu adına kitabxana

“ƏDƏBİ OVQAT” JURNALI PDF

“YAZARLAR”  JURNALI PDF

“ULDUZ” JURNALI PDF

“XƏZAN”JURNALI PDF

WWW.KİTABEVİM.AZ

YAZARLAR.AZ
===============================================

<<<< WWW.YAZARLAR.AZ və  WWW.USTAC.AZ >>>> 

Əlaqə: Tel: (+994) 70-390-39-93   E-mail: zauryazar@mail.ru

Mayın “Ulduz”u çap olundu

Mayın “Ulduz”u çap olundu
“Ulduz”un Qərbi Azərbaycana həsr olunmuş may sayı “Ulduz” jurnalı, Təhsil Nəşriyyatı və Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti “Qərbi Azərbaycan Ardaşdırmalar Mərkəzi”nin birgə layihəsi əsasında işıq üzü görüb.
Jurnal ADPU-nun prorektoru, Dərələyəz, Keşkənd icmasının rəhbəri, professor Mahirə Nağıqızı və tədqiqatçı-hüquqşünas Səməd Vəkilovun ön sözüylə açılır.
Jurnalda ADPU-nun rektoru Cəfər Cəfərovun “Qərbi Azərbaycan İcmasının yaranması tarixi zərurətdir”, Qərbi Azərbaycan İcmasının sədri, millət vəkili Əziz Ələkbərlinin “Qərbi Azərbaycana qayıdış əsas hədəfimizdir”, Misir Mərdanov və Ədalət Tahirzadənin “Vəkilov Həsənalısultan bəy Məhəmməd bəy oğlu”, Akademik Abel Məhərrəmovun “Qərbi Azərbaycanın Ağbaba mahalı”, millət vəkili Musa Urudun “Zəngəzurun təhsil tarixi”, millət vəkili Məlahət İbrahimqızının “Ermənistanda Azərbaycan türklərinin silinməz izləri”, filologiya elmləri doktoru, professor Seyfəddin Rzasoyun “Qərbi Azərbaycanda aşıq yaradıcılığı: milli yaddaş və tarix” yazıları yer alır.
Tarix üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Cəbi Bəhramovun “Şimali Azərbaycan ərazilərinin Rusiya imperiyası tərəfindən işğalı və Qərbi Azərbaycan torpaqlarının ermənilərə güzəştə gedilməsi”, fizika elmləri doktoru, professor Bəxtiyar Nəcəfovun “Atam haqqında xatirələr”, kimya üzrə fəlsəfə doktoru Nazir Əhmədlinin “Oğurlanmış ata yurdu – Qərbi Azərbaycan”, filologiya elmləri doktoru, professor Fəridə Səfiyevanın “Əqidəsinə sadiq alim”, professor Hacı Həsənovun “XIX –XX yüzilliyin əvvəllərində Qərbi Azərbaycanda yürüdülmüş inzibati-ərazi idarəçilik siyasətinin tarixindən” yazıları qədim yurd yerimizin tarixini günümüzə daşıyır.
ADPU-nun filologiya fakültəsinin dekanı Könül Həsənovanın “Alim şair Həsən Mirzəyə həsr olunmuş şeir mətnlərində qənaət prinsipinin linqvokulturoloji xüsusiyyətləri”, tarix elmləri üzrə fəlsəfə doktoru Leyla Cəlalovanın “Azərbaycan sevdalı, dünya şöhrətli jurnalist – Leyla Vəkilli”, Araşdırmaçı Jurnalistlər Liqasının Baş katibi Şəfahət Avılbəylinin “Qərbi Azərbaycanın Qarabağı-Qaraqoyunlu”, sosiologiya üzrə fəlsəfə doktoru Əfqan Vəliyevin “Göyçə mahalının tarixi və ədəbi mühiti” yazılarını oxuculara təqdim edir.
Əməkdar mühəndis Nəbi Ramazanlının “Loru-Pəmbək mahalı”, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Cəlal Allahverdiyevin “110 yaşlı “Lək-Lək”” , Şumeroloq, biologiya elmləri doktoru Tariyel Azərtürkün (Əliyev) ”Nüvədinin uzaq-yaxın tarixi və daş yazılı abidəsi barədə”, “Bütöv Azərbaycan qəzetinin baş redaktoru Tamxil Ziyəddinoğlunun “Qəbirlər də qəribləşir”, İstanbul Universitetinin doktorantı Dilqəm Əhmədin “İrəvanlı Cabbar Ərtürk”, yazıçı Yeganə Kərimzadənin “Bir köç gedir…” yazıları oxucuları Qərbi Azərbaycanın tarixi, mədəniyyəti, ədəbiyyatı ilə tanış edir.
Jurnalın bu sayında Qərbi Azərbaycanla bağlı şeirlər yer də alıb.

MAYIN “ULDUZ”U ÇAP OLUNDU

“ULDUZ”AYLIQ ƏDƏBİYYAT DƏRGİSİ

“ULDUZ” JURNALININ BÜTÜN SAYLARI

Məlumatı hazırladı: Tuncay ŞƏHRİLİ

Mustafa Müseyiboğlu adına kitabxana

“ƏDƏBİ OVQAT” JURNALI PDF

“YAZARLAR”  JURNALI PDF

“ULDUZ” JURNALI PDF

“XƏZAN”JURNALI PDF

WWW.KİTABEVİM.AZ

YAZARLAR.AZ

===============================================

<<<< WWW.YAZARLAR.AZ və  WWW.USTAC.AZ >>>> 

Əlaqə: Tel: (+994) 70-390-39-93   E-mail: zauryazar@mail.ru

Əli bəy Hüseynzadənin babası – Şeyxülislam Axund Əhməd Əli oğlu Hüseynzadə.

Əli bəy Hüseynzadənin babası, 22 il Qafqaz şeyxülislamı olmuş,Şeyxülislam Axund Əhməd Əli oğlu Hüseynzadə.
Müasirləri onu “Qafqazın birinci adamı” kimi dəyərləndiriblər.
Mirzə Fətəli Axundzadə isə müasiri olan Şeyxülislam Axund Əhməd Səlyanı haqqında çox yüksək fikirdə olub:
“Müxtəlif elmlər və fənlər sahəsində astronomiya ,coğrafiya, hesab, riyaziyyat, tarix, hikmət və xüsisilə fiqh elmi sahəsində bütün Qafqaz ölkəsində şeyxülislamın tayı-bərabəri yoxdur. O, filosof təbiətli, liberal məsləkli, tərəqqi sevən, fitrən fəsahətli bir adamdır”.

Müəllif: ETİBAR ƏBİLOV

ETİBAR ƏBİLOVUN YAZILARI

Məlumatı hazırladı: Tuncay ŞƏHRİLİ

Mustafa Müseyiboğlu adına kitabxana

“ƏDƏBİ OVQAT” JURNALI PDF

“YAZARLAR”  JURNALI PDF

“ULDUZ” JURNALI PDF

“XƏZAN”JURNALI PDF

WWW.KİTABEVİM.AZ

YAZARLAR.AZ

===============================================

<<<< WWW.YAZARLAR.AZ və  WWW.USTAC.AZ >>>> 

Əlaqə: Tel: (+994) 70-390-39-93   E-mail: zauryazar@mail.ru