Azərbaycanın hərb salnaməsinə və dövlətçilik tarixinə qızıl hərflərlə yazılmış “Dəmir yumruq” əməliyyatı nəticəsində qazanılmış şanlı qələbinin gələcək nəsillər üçün bədii mətnlər vasitəsilə əbədiləşdirilməsi, Vətən müharibəsindəki böyük zəfərin bədiiləşdirilməsi və İkinci Qarabağ müharibəsinin qəhrəmanlarının obrazlaşdırılması və dünya ictimaiyyətini ədəbi əsərlər vasitəsilə məlumatlandırılması.
Əsərlərdə Vətən müharibəsinin təsviri, 44 gün ərzində hərb meydanında, arxa cəbhədə, beynəlxalq arenada yaşanan proseslərin əks etdirilməsi arzuolunandır.
Müsabiqə 3 ədəbi janr üzrə keçirilir:
–
Roman
–
Dram
–
Mənzum hekayə
Müsabiqənin şərtləri:
• Müsabiqədə yalnız peşəkar yaradıcı şəxslər (tanınmış imza sahibləri) iştirak edə bilərlər.
• Əsərlər orijinal və daha əvvəl heç yerdə çap olunmamalı və yayımlanmamalıdır.
• Hər bir müəllif müsabiqəyə yalnız bir əsər təqdim edə bilər.
• Əsərlər Azərbaycan Respublikasının dövlət dilində yazılmalıdır.
• Əsərlər bir şəxs tərəfindən yazılmalıdır. Müştərək iş qəbul olunmur.
• Əsərlərdə tarixi faktlar təhrif olunmamalıdır.
• Əsərlərin həcminə dair məhdudiyyət yoxdur.
• Hər ədəbi janr üzrə bir qalib elan olunacaq.
• Əsərin üz qabığında (ilk səhifədə) müəllif özü haqqında məlumatı, əlaqə vasitəsini (Telefon nömrəsi və e-mail), hansı ədəbi janr üzrə iştirakçı olduğunu qeyd etməlidir.
• Əsərin mətni üçün tələblər – şriftin qarnituru “Arial” 12, sətirlər arası interval 1, MS Word faylı
Müsabiqənin mükafat fondu:
Roman janrı üzrə qalib
–
10 000 min manat pul mükafatı və Şuşanın 270 illiyi münasibətilə təsis olunan “Xatirə nişanı” ilə təltif olunacaq
Dram janrı üzrə qalib
–
5 000 manat pul mükafatı və müsabiqənin fəxri diplomu ilə təltif olunacaq
Mənzum hekayə janrı üzrə qalib
–
5 000 manat pul mükafatı və Nazirliyin fəxri fərmanı ilə təltif olunacaq
Qalib əsərlərlə bağlı görüləcək işlər:
• Qalib roman 1000 tirajla çap olunacaq və ingilis dilinə tərcümə ediləcək. Eyni zamanda nəşrin 300 nüsxəsi müəllifə hədiyyə ediləcək və hədiyyə nüsxələrin respublika üzrə satışı təşkil ediləcək.
• Qalib dram əsərinin tamaşası hazırlanacaq və nümayiş etdiriləcək
• Ən yaxşı mənzum hekayələr toplu şəklində çap olunacaq
Qaliblərin seçilməsi proseduru
Müsabiqəyə təqdim olunan bütün əsərlər və müəlliflər şifrələnəcək. Əsərlərin qiymətləndirilməsi iki mərhələdən keçəcək.
Əsərlər Ekspertlər Şurası və Komissiya üzvləri tərəfindən oxunacaq, onların mövzu, bədii və peşəkar yaradıcılıq baxımından dəyərləndirilməsi aparılacaq.
Ekspertlər Şurası tərəfindən ən yaxşı əsərlərin qısa siyahısı tərtib olunub Komissiyaya təqdim ediləcək.
Ekspertlərin müəyyən edəcəyi qısa siyahı Komissiyaya təqdim olunmaqla yanaşı, ictimai müzakirəyə çıxarılacaq. Hər janr üzrə qısa siyahı 5 əsərdən ibarət olacaq.
Müsabiqənin müddəti:
Müsabiqəyə romanların qəbulu 30 dekabr 2022-ci il tarixində sona çatacaq.
Müsabiqəyə dram əsərlərinin qəbulu 30 noyabr 2022-ci il tarixində sona çatacaq.
Müsabiqəyə mənzum hekayələrin qəbulu 30 oktyabr 2022-ci il tarixində sona çatacaq.
Müsabiqə şərtlərinə cavab verməyən əsərlər Ekspertlər Şurası tərəfindən qəbul edilməyəcək.
Əlavə məlumat üçün müraciət edə bilərsiniz:
Tel.: (012) 493 06 80
İştirakçılar tərəfindən əsərlər n.azakov@culture.gov.az elektron poçt ünvanına göndərilməlidir:
ANALAR, ŞƏHİDLƏR… Dərdin paylanıbdır obaya, elə, Tarix bu yaranı unudan deyil. Bu günün qələbə sevinci belə Gözünün yaşını qurudan deyil. * * * Batdı gözlədiyin nişanı, toyu Bir daha sən onu görməyəcəksən. “Anan ölsün” deyib bir ömür boyu Məzarı üstündə göynəyəcəksən. * * * Nələr çəkdiklərin Tanrıya bəlli, Qaysağı yaranın dərini verməz. Nə mahnı, nə şeir, heç bir təsəlli Sənə öz oğlunun yerini verməz. * * * Qəlbiniz həsrətdən oda düşəndə Gedin Qarabağa siz axın-axın. O şəhid oğlunuz yada düşəndə Murova boylanın, Şuşaya baxın. * * * Silinməz bu ağrı, bitməz bu səfər, Yolun çox uzundur şəhidim, sənin. İki min səkkiz yüz səksən bir nəfər Şəhid anası var indi Vətənin. * * * Qəlbindən silinməz, getməz bu kədər Sizi zaman-zaman anacaq onlar. Şəhid balasına yandığı qədər Doğma Vətəninə yanacaq onlar. * * * İgidlər önünü kəsdilər şərin Açıldı Vətənin qolu, qanadı. İki min səkkiz yüz səksən bir nərin İndi bir kəlmədə boy verir adı! * * * Şəhidlər – nur verən Günəşə, Aya, Şəhidlər, tarixə dönən şəhidlər. Şimşək yanğısıyla gəlib dünyaya, Şimşək alovutək sönən şəhidlər! * * * Yarımçıq ömürlə bütöv getdiniz, Bu yurdda Günəşlə, Ayla tənsiniz. Siz canı Vətənə fəda etdiniz, İndi hər biriniz bir Vətənsiniz. * * * Sizə ağı deyib öyən analar Qəlbimi yer-yerdən qanadır indi. “Oğul, anan ölsün” deyən analar Anamız Vətənə anadır indi!
ŞAİRLİK ƏN ALİ MƏQAMDI, VALLAH… Özü pay-piyada, sözləri atda, Xəyalı dövr edir ən qəlbi qatda. Zəhəri saxlamır dilinin altda, Gülləyə atılan ilandı, vallah, Şairlik ən ali məqamdı, vallah! * * * Sirri qələmindən pünhan olmasa, Vicdanı özünə zindan olmasa. İçində mənəvi böhran olmasa, Şair qeyri-adi adamdı, vallah, Şairlik ən ali məqamdı, vallah! * * * İgid, ər təpəri duysa canında, Kükrəyib çağlasa əgər anında, Olsa həqiqətin, haqqın yanında, İlhamı bir ayrı ilhamdı, vallah, Şairlik ən ali məqamdı, vallah! * * * Anla ki, tanrıdan gəlib bu elçin, Fəda etməlidir canını elçün. Haqqı söyləməkdə nə mizan, ölçü?! Bu, göylərdən gələn inamdı, vallah, Şairlik ən ali məqamdı, vallah! * * * Zamana od vurur, dərdə qalanır, Ağrısı, göynəyi ərşə calanır. Füzuli dediyi “şair yalanı”, Sevgidə bir dindi, imandı, vallah, Şairlik ən ali məqamdı, vallah! * * * Zülmə, zülümkara boyun əyməsin, Kökünü əskildib, soyun əyməsin. O məğrur başını qoyun əyməsin Böyük amalıyla o tamdı, vallah, Şairlik ən ali məqamdı, vallah! * * * Tanrı peyğəmbərə verdiyi haqqı Onunla bölürsə haqlıdı, haqdı. Gəzək o şairi əli çıraqlı, Burda mənim sözüm tamamdı, vallah, Şairlik ən ali məqamdı, vallah!
NİYƏ QORXUM MƏN ÖLÜMDƏN?! Budağından duyğu dərdim, Bir çələngə döndü dərdim. Ömür, səni karsız gördüm, Niyə qorxum mən ölümdən?! * * * Xırmanımda sovrulubdur, Öz qanımda yoğrulubdur, Mənimlə bir doğulubdur, Niyə qorxum mən ölümdən?! * * * Qəbir ulu pir şəklidir, Açılmayan sirr şəklidir, Həyatımın bir şəklidir, Niyə qorxum mən ölümdən?! * * * Neçə dərd-azar sovuşur, Od tutan bazar sovuşur. Ruhum Tanrıya qovuşur, Niyə qorxum mən ölümdən?! * * * Könül duyğu içindəsə, Ömür yuxu içindəsə, Həyat qorxu içindəsə, Niyə qorxum mən ölümdən?! * * * O ki, Tanrı tələbidir, Hansı insan əbədidir?! Ömrün-günün mabədidir, Niyə qorxum mən ölümdən?!
MƏN… Mən bir sevda yolçusuyam, Bu yolu tək getməkdəyəm. Anadiltək qərib-qərib, Qəmli-qəmli ötməkdəyəm. * * * Şövqü sönür qoca nərin Dərdim ağır, yaram dərin… Göz qoyduğum gözəllərin Gözlərindən itməkdəyəm. * * * Cana doyan görən canmı? Yoxsa yersiz həyəcanmı? Aman, Tanrım, doğrudanmı Tükənməkdə, bitməkdəyəm?!
PAYIZA QƏDƏR Qışı bir aləmdi, yazı bir aləm, Vəsfini verməyə acizdi qələm. Tanrı imkan verə baharda gələm, Duram səcdəsinə payıza qədər. * * * Nəyindən söz açım, onun nəyindən, Doyunca barınam gül-çiçəyindən. Bir təpər götürəm dağ ürəyindən Qaçam gəncliyimə o qıza qədər. * * * Tapam istəyimi açan puçurda, Bir daha verməyəm quzunu qurda. İlahidən gələn şövq ilə burda Uçam Aya qədər, ulduza qədər!..
ETİRAF Elə ucalıqdan yıxılmışam ki, Bir daha özümə gələ bilmərəm. Elə məngənədə sıxılmışam ki, Yaşaya bilmərəm, ölə bilmərəm. * * * Mən elə zirvəni tərk etmişəm ki, Gözümdə alçalıb bütün zirvələr. Bir də o ucalıq mənim ömrümə Qardaş, çətin gələr, çox çətin gələr. * * * Gözümdə qaralıb elə bir səma Çıxası deyildir Ayı buluddan. Elə bir yanğıya tuş olmuşam ki, Bir çarə ummuram kamandan, uddan… * * * Mən elə bir dərdə mübtəlayam ki, Tamam imkansızdı bu dərdi bölmək. Kişiyə ölümdən daha ağırdır Sevən bir qadının gözündə ölmək!..
ÜZÜMƏ BAĞLANAN QAPI Tanı məntək naçarını, Dərdə-qəmə düçarını. Harda gəzim açarını, Üzümə bağlanan qapı?! * * * Gah söyülən, gah öyülən Vaxtsız-vədəsiz döyülən. Sən idinmi bəxt deyilən, Üzümə bağlanan qapı?! * * * Hər günümə qada verdin, Kömürümü oda verdin. Bir şairi bada verdin, Üzümə bağlanan qapı! * * * Açılsan itər acılar, Nurlu sabahlar açılar. Yoluma işıq saçılar, Üzümə bağlanan qapı. * * * Şahidsən buna özün də, Qalmışam çölün düzündə. Nələr var arxa üzündə Üzümə bağlanan qapı?! * * * Bəlkə sənsən sirr qapısı Güman yeri, pir qapısı. Tanrının səbir qapısı – Üzümə bağlanan qapı?!
SEVGİ TÜKƏNMƏSƏ… Mənim dəniz gözlüm, dəniz ürəklim, Büllur xatirəli təmiz ürəklim. Dünyada dünyadan əzizsən mənə, Sahilsiz ümmansan, dənizsən mənə. * * * Tanrı kölgələmir mələk üzünü, Hansı yaşda olsa gözəl gözəldir. Sevginin kül altda qalan közünü Aylar yelpikləyir, illər közərdir. * * * Dənizlə üz-üzə ötür illəri, A mənim könlümün həsrət adası! Ləpə pıçıltılı tuti dillərin Hər gün qulağıma çatır sədası… * * * Bir qayıq hələ də üzür səmtinə, Avarçı avarı düz tuta bilmir. Sevgi çevrilirsə imana, dinə Sevən ömür boyu unuda bilmir! * * * O suya bir daş at, batmasın yasa, Ağ dalğam, şövqə gəl, daşdır dənizi. Bu gün ürəyimə sıfqarılmasa, Deməli, ürəyi daşdır dənizin! * * * Pərvanə xislətdi bu ürək, bu dil, Sən ey uzaqlarda alışan şamım. Sevgi tükənməsə tükənən deyil Sənin gözəlliyin, mənim ilhamım!
TƏMİZLİK YIXDI MƏNİ Ürəyimə gələn söz dilimdədir həmişə, İçim içdə deyil ki, çölümdədir həmişə. Ona görə bu başım zülümdədir həmişə, Bu saflıq əydi məni, təmizlik yıxdı məni. * * * Məhəbbət yollarında səriştəsiz, naşıyam, Köntöy addımlarımla öz-özümə qarşıyam. Neçə qəlbin ağrısı, neçə gözün yaşıyam, Mənə “əzizim” deyən əzizlik yıxdı məni. * * * Bunu kim bilməyir ki, bu gün varıq, sabah yox, Mənim ömürlüyümdə yaxşılıq var, savab yox. Bu ümman istəyimə damcılasa cavab yox, Elə çoşdum, kükrədim, dənizlik yıxdı məni. * * * İndi quruyan çayam, oxşarım yox dənizə, Həsrət qaldım ağ gülə, ilahi ağbənizə. Dedin sənə qadın yox, bir qulam, bir kənizəm, Qaragünlüm bu miskin kənizlik yıxdı məni. * * * Təşnəliyim səngimir… bulaq verin, çay verin, Təbəssüm sarğısını yaralıya pay verin. Hayqırmaq istəyirəm, səsimə bir “hay” verin, Sükut çatlatdı məni, səssizlik yıxdı məni.
ŞAİR QOCALIR Uğurla çıxsa da söz sınağından, Sınır öz gözündə, öz sınağında. Keçmir gözəllərin göz sınağından Dərdi aşıb-daşır, şair qocalır. * * * Dözmür haqsızlığa, ötürə bilmir, Səsini baisə yetirə bilmir. Daha neynəsə də götürə bilmir Yolundakı daşı, şair qocalır. * * * Şeiri əvvəlkitək duyula bilmir, Gün kimi aləmə yayıla bilmir. Fikirdən, xəyaldan ayıla bilmir Düyünlənir qaşı, şair qocalır. * * * Ömür tükənsə də, tükənmir istək, Başına min oyun açır bu ürək. Gözəllər açılır gül butasıtək, Dünya cavanlaşır, şair qocalır.
“Şuşa ili”nə həsr olunmuş pyes müsabiqəsi elan olunur
Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi “Şuşa ili”nə həsr olunmuş pyes müsabiqəsi elan edir
* Müsabiqəyə göndərilən pyeslər indiyə qədər heç bir teatrda səhnələşdirilməməlidir;
* Müxtəlif janrlı əsərlərin yazılması arzuolunandır;
* Bir müəllif müsabiqəyə yalnız bir əsər təqdim edə bilər;
* Müsabiqəyə qatılmaq üçün yaş məhdudiyyəti yoxdur;
* Əsərlər sentyabrın 1-nə qədər qəbul edilir, son tarixdən gec göndərilən əsərlər müsabiqəyə qəbul olunmayacaq;
* Qalib pyes müəllifi 2000 azn məbləğində pul mükafatı ilə təltif olunacaq və dövlət sifarişi əsasında tamaşaya qoyulacaq;
* İştirakçılar pyes ilə birlikdə özləri haqqında məlumatı, şəxsiyyət vəsiqəsinin surətini, əlaqə nömrələrini em.aliyev@culture.gov.az ünvanına göndərməlidirlər.
“Şuşa ili”nə həsr olunmuş pyes müsabiqəsi elan olunur
Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi “Şuşa ili”nə həsr olunmuş pyes müsabiqəsi elan edir
* Müsabiqəyə göndərilən pyeslər indiyə qədər heç bir teatrda səhnələşdirilməməlidir;
* Müxtəlif janrlı əsərlərin yazılması arzuolunandır;
* Bir müəllif müsabiqəyə yalnız bir əsər təqdim edə bilər;
* Müsabiqəyə qatılmaq üçün yaş məhdudiyyəti yoxdur;
* Əsərlər sentyabrın 1-nə qədər qəbul edilir, son tarixdən gec göndərilən əsərlər müsabiqəyə qəbul olunmayacaq;
* Qalib pyes müəllifi 2000 azn məbləğində pul mükafatı ilə təltif olunacaq və dövlət sifarişi əsasında tamaşaya qoyulacaq;
* İştirakçılar pyes ilə birlikdə özləri haqqında məlumatı, şəxsiyyət vəsiqəsinin surətini, əlaqə nömrələrini em.aliyev@culture.gov.az ünvanına göndərməlidirlər.
XƏZƏR DELTASINDA GÖYQURŞAĞI (Zaur Ustacın yeni kitabı haqqında) Dilin gözəlliyi onun ilkinliyində, təravətində, kökündədir. Bu gün yazılan ədəbi mətnlərdə (istər poeziya, istər nəsr nümunələrində) sanki yad cisimlər dolaşır, dilin substansionallığı qondarma, hibrid sözlərə qurban verilir. İnsan əşyaları sözlər vasitəsilə tanıyır, özünü sözün batinindəki mənalarla formalaşdırır. Söz həm də arxetiplərin övladıdır. Bədii mətnlər arxetiplərdən sızan elementlərlə yaranır. Mən Zaur Ustacın formaca ənənəyə bağlı, məzmunca yeni şeirlərini oxuyanda şairin bu fikir akrobatlığı məni yaxşı mənada təəccübləndirdi. Şeir qeybdən bizə ötürülən xəbərlərdir, bu informasiyaları poetik düşüncələrlə süsləmək istedadın göstəricisidir. Zaur bəyin şeirlərində ustadlardan bizə əmanət qalan dastan estetikası səma pıçıltılarını öz içindən keçirərək yeni biçimdə XXI əsr oxucusuna təqdim edir.
ZAUR USTAC – XƏZƏR DELTASINDA GÖYQURŞAĞI Zaurun bu kitabı sanki sakit axan çayın coşub-çağlayan dənizə – Xəzər deltasına qovuşduğu yerdir. Hissin, duyğunun müxtəlif çalarları, rəngləri bu şeirlərdə göyqurşağı kimi birləşir. Şeirlərdən alınan təəssüratları ümumən bu cür ifadə etmək olar: Xəzər deltasında göyqurşağı. Çiçək açsa, haçan həyat ağacın, Yaz çağındır, o çağını yaza yaz! Qan qaynasa, qışın oğlan çağında, Qışa deyil, o çağını yaza yaz… * * * Araz dağdır, haldan hala hal eylər, Sakit axar, eldən elə yol eylər, Dost-aşina, taydan taya əl eylər, Ayaq açsa, o çağını yaza yaz! Bu misralar “Şahi-cahan” şeirindəndir. Şair “kamera”sını (poetik görüm bucağı) Araza tuşlayıb, bu kamerada Araz çayının coğrafi təyinatından əlavə milli identifikasiyasına da işarələr sezmək mümkündür. Milli Qəhrəman İlqar Mirzəyevin xatirəsinə həsr olunmuş şeirdə bu iki misra məni tutdu: Özün getdin yuxuya, Milyonları oyatdın… Olduqca tutumlu ifadədir, yaddaşa həkk olunur. Həqiqətən, İlqar Mirzəyev, Mübariz İbrahimov, Polad Həşimov kimi oğullar Zaur bəyin təbirincə desək, “yuxuya” getsə də xalqın milli şüurunun oyaq qalması üçün canlarından keçdilər. Başlanan yol qapından, Şuşayadək uzandı… Vətən oğlun itirdi, Torpağını qazandı… Can-torpaq qiyaslanması şeirdə orijinallığı ilə seçilir, yadda qalır. Şəhadət məqamına yetişən əsgər Vətənə, Vətənin şəklinə çevrilir, Vətənləşir. İnsan yoxdursa, Vətən də yoxdur, Vətən yoxdursa, insan da mövcud deyil. İnsanı ayaqda saxlayan üstündə durduğu torpaqdır. Ana torpaq ifadəsi əbəs yaranmayıb. Hamımız onun bağrından qopmuşuq, sonda yenə də onun qucağına düşəcəyik. Bu qəbil şeirlər Vətən sevgisinin əlifbasıdır. Vətən sevgisi imanla müqayisə olunur. İmansız adam üçün Vətən anlayışı yoxdur. Bu anlayışların konkretləşməsində poeziya çox böyük rol oynayır. Səməd Vurğunun “Azərbaycan” şeirini xatırlayın. Uşaqların ürəyinə Vətən sevgisini bu şeirlə toxum kimi əkmişik. Abbas Səhhətin “Vətən” şeirini yada salaq. “Vətəni sevməyən insan olmaz, olsa ol şəxsdə vicdan olmaz”. Ana südü kimi qanımıza hopan bu şeirlər zaman-zaman içimizdəki yurd sevgisini körükləyib. Zaur Ustacın şeirlərini fərqləndirən həm də bu komponentlərdir. Həmin komponentlər dilin folklor qatından mayalanaraq həmin şeirlərin sanbalını, çəkisini birə beş artırır. Ədəbi genetika burada öz sözünü deyir. Zaur bəy estafeti öz sələflərindən alıb gənc nəsilə ötürür. Bu mənada şairlər, qələm adamları keçmişlə gələcək arasında möhkəm körpülər quran körpüsalanlardır. “Xəzər deltasında göyqurşağı” adı altında toplanmış bu şeirləri bircə-bircə təhlil etmək fikrim yoxdur. Bu şeirlərdə 44 günlük Vətən savaşının da izləri var, didaktikanın ötəsində olan misralar da var, şəraitin diktə etdiyi (gərəkli və lazımlı!) pafos da var. Rənglər spektrində qovuşan hislər, duyğular oxucunun qan yaddaşına xitab edir. Qələm dostuma yaradıcılığında uğurlar arzulayıram! Özü demiş, “bu yol ərənlər yoludur”. Yolun uğurlu olsun, Zaur Ustac! 11.01.2022. Bakı.
XƏZƏR DELTASINDA GÖYQURŞAĞI (Zaur Ustacın yeni kitabı haqqında) Dilin gözəlliyi onun ilkinliyində, təravətində, kökündədir. Bu gün yazılan ədəbi mətnlərdə (istər poeziya, istər nəsr nümunələrində) sanki yad cisimlər dolaşır, dilin substansionallığı qondarma, hibrid sözlərə qurban verilir. İnsan əşyaları sözlər vasitəsilə tanıyır, özünü sözün batinindəki mənalarla formalaşdırır. Söz həm də arxetiplərin övladıdır. Bədii mətnlər arxetiplərdən sızan elementlərlə yaranır. Mən Zaur Ustacın formaca ənənəyə bağlı, məzmunca yeni şeirlərini oxuyanda şairin bu fikir akrobatlığı məni yaxşı mənada təəccübləndirdi. Şeir qeybdən bizə ötürülən xəbərlərdir, bu informasiyaları poetik düşüncələrlə süsləmək istedadın göstəricisidir. Zaur bəyin şeirlərində ustadlardan bizə əmanət qalan dastan estetikası səma pıçıltılarını öz içindən keçirərək yeni biçimdə XXI əsr oxucusuna təqdim edir.
ZAUR USTAC – XƏZƏR DELTASINDA GÖYQURŞAĞI Zaurun bu kitabı sanki sakit axan çayın coşub-çağlayan dənizə – Xəzər deltasına qovuşduğu yerdir. Hissin, duyğunun müxtəlif çalarları, rəngləri bu şeirlərdə göyqurşağı kimi birləşir. Şeirlərdən alınan təəssüratları ümumən bu cür ifadə etmək olar: Xəzər deltasında göyqurşağı. Çiçək açsa, haçan həyat ağacın, Yaz çağındır, o çağını yaza yaz! Qan qaynasa, qışın oğlan çağında, Qışa deyil, o çağını yaza yaz… * * * Araz dağdır, haldan hala hal eylər, Sakit axar, eldən elə yol eylər, Dost-aşina, taydan taya əl eylər, Ayaq açsa, o çağını yaza yaz! Bu misralar “Şahi-cahan” şeirindəndir. Şair “kamera”sını (poetik görüm bucağı) Araza tuşlayıb, bu kamerada Araz çayının coğrafi təyinatından əlavə milli identifikasiyasına da işarələr sezmək mümkündür. Milli Qəhrəman İlqar Mirzəyevin xatirəsinə həsr olunmuş şeirdə bu iki misra məni tutdu: Özün getdin yuxuya, Milyonları oyatdın… Olduqca tutumlu ifadədir, yaddaşa həkk olunur. Həqiqətən, İlqar Mirzəyev, Mübariz İbrahimov, Polad Həşimov kimi oğullar Zaur bəyin təbirincə desək, “yuxuya” getsə də xalqın milli şüurunun oyaq qalması üçün canlarından keçdilər. Başlanan yol qapından, Şuşayadək uzandı… Vətən oğlun itirdi, Torpağını qazandı… Can-torpaq qiyaslanması şeirdə orijinallığı ilə seçilir, yadda qalır. Şəhadət məqamına yetişən əsgər Vətənə, Vətənin şəklinə çevrilir, Vətənləşir. İnsan yoxdursa, Vətən də yoxdur, Vətən yoxdursa, insan da mövcud deyil. İnsanı ayaqda saxlayan üstündə durduğu torpaqdır. Ana torpaq ifadəsi əbəs yaranmayıb. Hamımız onun bağrından qopmuşuq, sonda yenə də onun qucağına düşəcəyik. Bu qəbil şeirlər Vətən sevgisinin əlifbasıdır. Vətən sevgisi imanla müqayisə olunur. İmansız adam üçün Vətən anlayışı yoxdur. Bu anlayışların konkretləşməsində poeziya çox böyük rol oynayır. Səməd Vurğunun “Azərbaycan” şeirini xatırlayın. Uşaqların ürəyinə Vətən sevgisini bu şeirlə toxum kimi əkmişik. Abbas Səhhətin “Vətən” şeirini yada salaq. “Vətəni sevməyən insan olmaz, olsa ol şəxsdə vicdan olmaz”. Ana südü kimi qanımıza hopan bu şeirlər zaman-zaman içimizdəki yurd sevgisini körükləyib. Zaur Ustacın şeirlərini fərqləndirən həm də bu komponentlərdir. Həmin komponentlər dilin folklor qatından mayalanaraq həmin şeirlərin sanbalını, çəkisini birə beş artırır. Ədəbi genetika burada öz sözünü deyir. Zaur bəy estafeti öz sələflərindən alıb gənc nəsilə ötürür. Bu mənada şairlər, qələm adamları keçmişlə gələcək arasında möhkəm körpülər quran körpüsalanlardır. “Xəzər deltasında göyqurşağı” adı altında toplanmış bu şeirləri bircə-bircə təhlil etmək fikrim yoxdur. Bu şeirlərdə 44 günlük Vətən savaşının da izləri var, didaktikanın ötəsində olan misralar da var, şəraitin diktə etdiyi (gərəkli və lazımlı!) pafos da var. Rənglər spektrində qovuşan hislər, duyğular oxucunun qan yaddaşına xitab edir. Qələm dostuma yaradıcılığında uğurlar arzulayıram! Özü demiş, “bu yol ərənlər yoludur”. Yolun uğurlu olsun, Zaur Ustac! 11.01.2022. Bakı.
