ŞƏHİDLƏR Millətim yol gəlir neçə min ildir, Yolunu-izini çəkər şəhidlər. Yerdə aslan kimi durar marıqda, Göydə şahin kimi səkər şəhidlər. * * * Doğulub düşmənə daş atmaq üçün, Ürəyi qorxudan boşaltmaq üçün. Ölərlər vətəni yaşatmaq üçün, Hər qəlbdə bir qala tikər şəhidlər. * * * Analar ər doğar,oğul böyüdər, Hər oğul dünyası- nağıl, böyüdər. Yurdunu sevərlər analar qədər, Düşmənin qəddini bükər şəhidlər. * * * Səngəri ev bilib ağ ban eyləyər, Bağ qurar,ömrünü bağban eyləyər. Canını xalqına qurban eyləyər, Qanını yurd üçün tökər şəhidlər. * * * Özü qocalmaz ki,əsri qocaldar, Gələcək,gedəcək nəsli qocaldar. Qəlblərdə vətənə heykəl ucaldar, Azadlıq ağacı əkər şəhidlər. * * * Bayraqtək ucadır adı onların, Adları titrədir yadı onların Qanında doğmaqçün qəhrəmanların, Millətin ruhuna çökər şəhidlər. * * * Vətən,qurbanınam- üzdə demədi, Əməldə göstərdi,sözdə demədi. Mahirə,ağlamaq,sızlamaq nədi, Sənin göz yaşından küsər şəhidlər.
Bu gün bütün ad və titulların fövqündə dayanan, gözəl insan, əsl ziyalı, dəyərli alim, sevimli şair Mahirə Nağıqızının doğum günüdür! Ad günü münasibəti ilə Mahirə xanımı təbrik edir, uzun və sağlıqlı bir ömür, bütün fəaliyyətində yeni-yeni naliyyətlər arzu edirik! Uğurlarınız bol olsun, Mahirə xanım!
PAYIZ YAĞIŞI Yenə də gəlişi xəbər-ətərsiz, Gəlib ki, qəm yuya payız yağışı. Apara mənzilə xəzan yarpağı, Torpaqda uyuya payız yağışı. * * * Yerdə bizlər üçün möcüzədir göy, Nazını çəkmədi bulud-o köntöy. Mən döyə bilməyən pəncərəni döy, Qoyma o uyuya, payız yağışı. * * * Qurbandı tufanın qəsd elədiyi, Şikardı şimşəyin üstələdiyi. Narın damcıların bəstələdiyi Nəğməmi oxuya payız yağışı. * * * Eh, sənin qədrini nə bilər naşı, Sərinlik tapacaq qəlbimin başı. Vura, döyəcləyə torpağı, daşı, İlmələr toxuya payız yağışı. * * * Mahirə vurğunun deyilmi gerçək, Daşa, divarıma sığalına çək. Nazlı anam kimi layla deyəcək, Verəcək yuxuya payız yağışı.
AY QIZ Ay qız,mənə aman eylə, Önündə qula çevriləm. Səhər bağçan-bağın olam, Əlində gülə çevriləm. * * * Yuvan olam o kənd kimi, Açılmayam kəmənd kimi. Dəmir qapı Dərbənd kimi, Önündə yola ç* * *evriləm. * * * Arif olmağın bəllidi, Eşqin mənə təsəllidi. Adım- dağlıdı,çöllüdü, Çölündə kola çevriləm. * * * Bu ömürdü-qışlı,yazlı, Məclislərim sözlü,sazlı. Atam Nağı,anam Nazlı, Dilində bala çevriləm.
YIĞILIR O nədir ki, Nuh Nəbidən seçilib, Zərrə-zərrə, binəsindən yığılır. Anaların laylasınnan içilib, Ataların sinəsindən yığılır. * * * Bir ağacdır, yükdaşıyan bitirər, Meyvəsini nəsil-nəsil yetirər. Qədirbilən yerdə qoymaz, götürər, Damla-damla, künyəsindən yığılır. * * * İrs deyildir, alan kəslər öyünə, Çəkisi yox daşıyanlar deyinə. Ata kürkü deyil, övlad geyinə Müdriklərin məsəlindən yığılır. * * * Onsuz ruhun ac qalacaq, tox olmaz, Nə var götür, ağır gəlməz, çox olmaz. Sellər gələ, sular basa, yox olmaz, Bu dünyanın əzəlindən yığılır. * * * Nağıqızı, yüz ələkdən ələnər, O kamaldır, öz nuruna bələnər, İnsanlığın əməlində görünər, Müdrikliyin timsalından yığılır.
YARAŞIR Özü çıxıb müjdə verdi millətə, Müjdəsinə neçə qurban yaraşır. Zülm edənin canı düşdü zillətə, Uca millət, sənə ad-san yaraşır. * * * Həyan umduq gələn səsdən-səmirdən, Tanrı verdi səbrimizi dəmirdən. O illəri tale çıxsın ömürdən, Nə cür desən, nə cür yazsan, yaraşır. * * * Elə bil ki, dünən burdan köçmüşəm, Füzulidən, Cəbrayıldan keçmişəm. Həsrətini zəhər bilib içmişəm, Muradın al Zəngilandan, yaraşır. * * * Dolan yurdu, neçə ki, bu ömr var, Ziyarətdir, kimdə belə dövr var… Yanır bağrım, ürəyimdə qövr var, Keç Laçına Qubadlıdan, yaraşır. * * * Toy-düyündür Mahirəyə vaxt, zaman, Salnaməni özü yazsın anbaan. Cabbar ilə Xan dayansın yanbayan, Oxusunlar, olar dərman, yaraşır. * * * Türkə qurban, nə cür aldır bayrağı?! Bədirlənmiş tək hilaldır bayrağı. Xankəndində özün qaldır bayrağı, Bayraq Sənə, Baş Komandan, yaraşır!
ADPU-nun Filologiya fakültəsində professor Mahirə Nağıqızının təşkilatçılığı ilə fakültə nəzdində fəaliyyət göstərən “Meh” ədəbi dərnəyinin üzvlərinin iştirakı ilə 27 Sentyabr Anım gününə həsr edilmiş tədbir keçirilib.
Böyük Zərdabi yazırdı ki: “Maarifdən, elmdən məhrum bir xalq işıqdan məhrumdur. Qəzet çıxarmaqdan savayı bir qeyri-əlac yoxdur ki, kağızın üstünə yazılmış doğru sözlər qapı-pəncərələrdən o iman mənzillərinə yetişə bilsin…”
Həmin tarixdən əsr yarım bir zaman keçib… Böyük Zərdabinin bina etdiyi, başladığı qutlu yolda, şükürlər olsun ki, Həqiqətə səcdə etdiyi kimi qələminə sarılan işıqlı insanlar yürüməkdədir. Və bu gün onların daxili dünyasının ziyası hesabınadır ki, qaranlıqlarımız aydınlanır…
Qələm Vicdandır!
Qələm ədəbi və mənəvi məsuliyyətdir!
Qələm milli özünüdərkin və mənlik şüurunun ifadəsidir!
Bu gün bizim vicdanlı, məsuliyyətli, özünü və milli mənliyini dərk etmək iqtidarında bir gənclik kimi yetişməyimizdə kitabından dərs aldığımız, qələmindən ruhumuzu aydınlatdığımız, sözündən, hətta sərgilədiyi duruşundan belə xanımlıq, xatunluq, əzəmət öyrəndiyimiz Mahirə xanıma və onun timsalında zəkasından pay aldığımız müəllimlərimizə borcluyuq!
“Əkinçi”nin amalını, işığını günümüzə daşıyan aydın zəkalı, milli düşüncəli, cəsarətli, aydın mövqeli ziyalı ordusunun ən ön sırada dayananı, fədakar bir qələm sahibidir Mahirə xanım Nağıqızı…
Mahirə xanım – təqdimata və izahata ehtiyacı olmayan Adam!
Özü ən ləyaqətli örnək olmaqla mənəviyyatımızı, daxili dünyamızı, düşüncələrimizi formalaşdıran, Ruhumuzun, mənəvi dünyamızın Memarı olan – Uca ürəkli Adam…
Səmimiyyətin və Sadəliyin böyüklüyünü öz şəxsində bütövləşdirən Adam…
Ülfət zamanı böyüklə böyük olan, uşaqla uşaqlaşan, hamıya yanan Qayğıkeş Adam…
Təkcə özünün, sözünün üzağlığını deyil, əmək kitabçasının belə ləyaqətini qorumağı bacaran məsuliyyət nümunəsi olan Adam…
Çiynini cəmiyyətimiz üçün mənəvi sütun, ömrünü çıraq edən fədakar Adam!
*****
Hüseyn Cavid “Naxçıvana nə lazımdır?” məqaləsində yazırdı ki: “Bir millətin tərəqqi və tədənnisini bilmək üçün millətin məktəblərini görmək kifayət edər. Avropaya meydan oxuyan Almaniyanın, qoca Rusiyanı həyəcana salan Yaponiyanın bütün tərəqqiyati – ciddiyyətləri həp məktəblər sayəsindədir. Məktəbi bir millətin hər halını tədqiq edib öyrənmək üçün “ən doğru meyar, ən kəsdirmə yol” kimi qiymətləndirən Cavid rus – yapon müharibəsində yaponların ruslar üzərində qələbəsinin səbəbini yapon müəllimlərinin yapon vətənpərvərpərləri yetişdirmə bacarığında görürdü. Bu müəllimlərin tərbiyə işini yüksək səviyyədə, gözəl nəticələr əldə edə bilmək istiqamətində aparmaq məharəti, öz işlərinə böyük məhəbbət və millət naminə məsuliyyətlə yanaşma bacarığı ilə əlaqələndirirdi. Cavid filosof – şair, dramaturq olmaqla yanaşı, həm də böyük müəllim idi, uzun müddət pedaqoji fəaliyyətlə məşğul olmuşdu və məktəbə, müəllimə millətin əhval – ruhiyyəsinin inikası kimi baxırdı.
“Həsb – hal” məqaləsində yazırdı ki, “bu gün məktəbimiz və ədəbiyyatımız necədirsə, gələcəyimiz də elə olacaqdır”. Bu günün məktəbi və ədəbiyyatı mütləq gələcək həyatın, nəsillərin necə yetişməsinə öz təsirini göstərəcəkdir.
Bunları yazmaqda bir məqsədim var: bu gün biz qalib bir ölkənin vətəndaşı kimi, demokratik bir cəmiyyətin azad düşüncəli yazarı kimi “Milli Mətbuat Günümüzü” qeyd edirik. Amma zənnimcə, təqvimin Mətbuat günü də, Ordu günü də, Zəfər günü… bizi yetişdirən, düşüncəmizi formalaşdıran Müəllimlərimizin bayramıdır.
Öyrətmən sadəcə elm öyrədən deyil, xarakterimizdəki naqislikləri tərbiyə edə – edə bizi formalaşdıran, rəndə kimi cəmiyyətin kələ – kötürlüklərini hamarlayandır. Öyrətmən Aydındır – Günəş kimi yetirmələrinin yolunu və düşüncəsini aydınladandır…
Bu gün Qələmimizi Vicdanımız kimi qoruya biliriksə, Həqiqətə Tanrıya sığındığımız kimi sığına biliriksə, bu Mahirə xanım və onun timsalında dəyərli ziyalılarımızın sayəsindədir.
Bu cəmiyyətin ən işıqlı qələmi də, yazı əhli də Sizin zəka işığınızdan pay alıb yetişən nəsildir, əziz Mahirə xanım!
Siz Bizim Ruhumuzun Memarı – Mənəvi Anamızsınız! İnsan yetişdirməkdən, şəxsiyyət formalaşdırmaqdan daha çətin və şərəfli peşə yoxdur. Var olun! Gününüz Mübarək! Qələminiz və Yolunuz həmişə qutlu olsun! Tanrı Sizin ziyanızı – Qələminizin işığını bizə, millətimizə çox görməsin!
GÖZLƏYİR Bu baharın çiçəkləri daha tər Dağda,düzdə yığanını gözləyir. Daş altından bənövşələr boylanar, Yeni gələn növrağını gözləyir. * * * Məclis üstə ürək isti, söz narın, Kim dərəcək söz meyvəsin,söz narın? Yolda qalan baxışları qızların, Öz ağatlı oğlanını gözləyir. * * * Qaranquşlar dəstə-dəstə qayıdar, Yaz eşqinə olsa xəstə,qayıdar. Vüsalına boyu bəstə qayıdar, Uçan ruhu oylağını gözləyir. * * * Köç yoludu dünya başdan binadan, Qayaları libas geyər xınadan. Əl uzadan sənə,böyük yaradan, Quzu kimi yaylağını gözləyir. * * * Sellər,sular bərəkətin təhnəsi, Çaylar olar,dəniz olar binəsi. Kainatın,Mahirənin nənəsi, Nihad ilə bal-qaymağın gözləyir.
ƏLLƏRİN Özümü biləndən qədrini bildim, Ruhumu gətirdi cana əllərin. Tək sığal çəkməyib hər birimizə, Doldurubdu ətə, qana əllərin. * * * Bir kərə demədin bu hansı sirdi, Nə ata mindirdi, atdan düşürdü? Çörək bişirmədi, qismət bişirdi, On bir övladına sona əllərin. * * * Qıymadın tək yükü Ağam daşıya, Dayandın fələknən qarşı-qarşıya. Qorxmadın istidə bişə, qarsıya, Ayazda, şaxtada dona əllərin. * * * Könlüm bir yavru quş, yuvası çatmır, Qalxa ha dağlara, havası çatmır. Ömrümün dərmanı, davası çatmır, Davadır, dərmandır, ana, əllərin. * * * Kimiydi taleyin ovçusu oldu? Mahirə hikmətin yolçusu oldu, Sənin dərdlərinin suçlusu oldu, Ay ana, sallama yana əllərin.
QALIM Bu dünya deyilən nə idi bildim, İstəməm büksən də qumaşa, qalım. Baş alıb göylərə çoxdan gedərdim, Dedim bitənəcən tamaşa, qalım. * * * Zülmətdir, görməyə çıraq tapmadım, Nə gəzdim-axtardım, soraq tapmadım, O boyda kitabda varaq tapmadım, Oxuyam, düşməyəm savaşa,qalım. * * * Deyirəm mən ölü, sən isə diri, Həyat oyunbazdır, dünya kəndiri. Neyniyim tapmadım sən deyən yeri, Adına, adıma yaraşa, qalım. * * * Payı paylayan var, quru ürək ver, Uzaqdan-uzağa arzu, dilək ver. Nə mən əl uzadım, nə sən bilək ver, Qalım, qismətimlə baş-başa qalım. * * * Haqq fərman verirsə qarşı kim çıxar, O özü dikəldər, o özü yıxar. Ay əcəl, yoxluğum anamı sıxar, Dərd olar baciya, qardaşa, qalım. * * * Yenə Mahirəni dara çəkirsən. Hardan gətiribsən, hara çəkirsən ? Bilirəm qəlbində qala tikirsən, Atılmış bir daşam, hör daşa, qalım.
YARPAQ-YARPAQ Yay da bitir, indi payız. Bilinəcək yarpaq-yarpaq. Xəyallarımız xəzana Bürünəcək yarpaq-yarpaq. * * * Kim söyləyər yaş o yaşdı, Bu yaş o yaşdan da başdı. Demə, gözlədiyim qışdı. Görünəcək yarpaq-yarpaq. * * * Çovğun ötüb qar gələcək, Sınağa nə var, gələcək. Sevirsə də yar gələcək, Sürünəcək yarpaq-yarpaq. * * * Hansı qar var, ərimədi, O nə dərddi kirimədi. Nə diləkdi yerimədi, Yeriyəcək yarpaq-yarpaq. * * * İstədiyin qəlbdi, candı? Can deyilən əl-amandı. Zaman özü kim ki yandı, Kürüyəcək yarpaq-yarpaq. * * * Olan olacaq, gözdəmə, Odda olanı közdəmə. Mahirə, dərdə döz demə, Kiriyəcək yarpaq- yarpaq.
LEYSAN YAĞIŞI Dünya toz-torpaqnan dolu, Çarəm, yağ, leysan yağışı. Sinəmi yolların boyu, Sərəm, yağ, leysan yağışı. * * * Yer fanidi, göy əbədi, Göy ömrü yerin mabədi. Yetirə bizlərə ümidi, Kərəm, yağ, leysan yağışı. * * * Göylərə əl qaldıran biz, Haqqa inamdı çarəmiz. Gəl elə yeri tərtəmiz, Görəm, yağ, leysan yağışı. * * * Yağ vüsala yetirməyə, Eşq ağacın bitirməyə, Nə yağıb yer götürməyə, Yerəm, yağ, leysan yağışı. * * * Bacarmadım göyə çıxam, Buludun gözünmü, sıxam, Səninlə dənizə axam, Kürəm, yağ, leysan yağışı. * * * Tanrı tək- işıq yoludu, Mahirə onun quludu. Sinənmi söznən doludu, Dillən, yağ , leysan yağışı!
NƏ DAYANIRSAN? Hələ qabaqlarda ömür yolları, Yeri, ayaqlarım, nə dayanırsan? Başa vurmadıq ki, sənlə ilqarı, Yeri, ayaqlarım, nə dayanırsan? * * * Ümid- qapısıdır əhdin, niyyətin, İnam bələdçisə, o nədir çətin? Hər yeni qələbə dizə taqətin, Yeri, ayaqlarım , nə dayanırsan? * * * Qəlb dedi, sən çəkdin, yuvamı qurdum, Arzu yollarında ayaqda durdum. Ağrıdım söyləmə, demə yoruldum, Yeri, ayaqlarım, nə dayanırsan? * * * Eşq ilə təpərin bir də tapılar, Axtarsan dərmanı dərdə, tapılar. Göydə axtardığım yerdə tapılar, Yeri, ayaqlarım, nə dayanırsan? * * * İnandım qəlbimə, gücünə sənin, Tanrı yazısına ömürdü zəmin. Qoyduğu hədəf var Həsən Mirzənin, Yeri, ayaqlarım, nə dayanırsan? * * * Mahirə olmayıb haqqı itirən, Ana baxışı var, bizi ötürən. Ürək istəyəndi, ayaq yetirən, Yeri, ayaqlarım, nə dayanırsan?
DÜNYA Gözümü açandan özümü gördüm, Gördüyüm özüməm, ya baxtdı, dünya. Anam deyəndimi, atam söyləyən, Cavab axtarıram nə vaxtdı, dünya. * * * Yeridim, hər addım bir mənzilbaşı, Açdığım hər varaq bir divar daşı. Haraya çatdımsa ömrün yaddaşı, Dedi gecikibsən, bivaxtdı, dünya. * * * Yaşam hikmətinin nəyidi dərin, Ən böyük biclikdi düzlük- deməyin. Tanrı göndərdiyi peyğəmbərlərin, Hansı demədi ki, nə haqdı, dünya? * * * İnsanı ağladan, güldürəndimi, Güldürən ağladıb dərd verəndimi? Zalım öləndimi, öldürəndimi, Düz deyən mərddimi, namərddi, dünya? * * * Axtardım özümü mən addım-addım, Od əgər haqdısa odda yanırdım. Nələri tapmışam, nə axtarırdım, Bu ya təsəllidi, ya dərddi, dünya. * * * Dizə çökdürənin amanı yoxdu, Aman istəyənin gümanı yoxdu. Mizan-tərəzinin zamanı yoxdu, Mənmi belə gördüm, ya mərddi dünya? * * * Harada zilindi, harada bəmin, Tutmadım, yolların qəribə sənin. Mahirə – övladı Həsən Mirzənin, O mənə dünyanı öyrətdi, dünya!
Çağdaş qələm adamları içərisində yaradıcılığı özünəməxsus çalarları ilə seçilən yazarlarımızdan biri də Mahirə Nağıqızıdır. Onun xalq yaradıcılığına, folklora bağlılığı, vətənpərvərliyi, milli təəssübkeşliyi oxucuları və qələmdaşları tərəfindən ən çox sevilən, rəğbətlə qarşılanan xüsusiyyətlərindəndir.
QISA ARAYIŞ
Mahirə Nağıqızı (Hüseynova) 1960-cı il 4 noyabrda Naxçıvan Muxtar Respublikasının Naxçıvan rayonunun (indiki Babək rayonunun) Sust kəndində anadan olub.
Ailə vəziyyətlə bağlı Xalxal kəndinə köçən Mahirə Nağıqızı 1968-ci ildə Xalxal kənd səkkizillik orta məktəbin birinci sinfinə daxil olmuşdur. Yaşayış yerini yenidən dəyişməklə əlaqədar olaraq, 1978-ci ildə Abşeron rayonu Mehdi Hüseynzadə adına Novxanı qəsəbə 1 saylı orta məktəbini bitirmiş, 1980-ci ildə V.İ.Lenin adına Azərbaycan Pedaqoji İnstitutunun (indiki ADPU-nun) filologiya fakültəsinə qəbul olmuşdur. 1984-cü ildə İnstitutu fərqlənmə diplomu ilə başa vurmuş, elə həmin ildən də təyinatla əvvəlcə Abşeron rayonu Mehdiabad qəsəbə 1 saylı orta məktəbdə, sonra isə Bakı şəhəri N.Nərimanov rayonu G.Əsgərova adına 43 saylı MLK-da ixtisası üzrə işləmişdir. İşlədiyi müddətdə Təhsil Nazirliyi tərəfindən “Respublikanın qabaqcıl təhsil işçisi” adına layiq görülmüş, döş nişanı ilə təltif olunmuşdur. 2003-cü ildə isə “İlin nümunəvi müəllimi” Respublika müsabiqəsinin qalibi olmuş, I dərəcəli diplom almışdır. 2009-cu ildən ADPU-nun Müasir Azərbaycan dili kafefedrasının müəllimidir.
Mahirə Nağıqızı 2012-ci ildə filologiya üzrə fəlsəfə doktoru elmi dərəcəsi almışdır. 2015-ci ilin may ayında Müasir Azərbaycan dili kafedrasının dosenti vəzifəsinə, həmin ilin dekabr ayında isə Müasir Azərbaycan dili kafedrasının müdiri vəzifəsinə seçilmişdir. 2013-cü ildən “XIX-XX əsr Qərbi Azərbaycan aşıq və el şairlərinin yaradıcılığının dil və üslub xüsusiyyətləri (Dərələyəz mahalı üzrə)” mövzusunda araşdırmalar aparmış Mahirə Nağıqızı 2017-ci ildə filologiya üzrə elmlər doktoru elmi dərəcəsini almışdır.
Tanınmış alim-şairə, pofessor Mahirə Nağıqızı (Hüseynova) hazırda ADPU-nun Beynəlxalq əlaqələr üzrə prorektorudur. Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü olan Mahirə Nağıqızı pedaqoji fəaliyyətlə yanaşı elmi, ədəbi yaradıcılığı ilə də müntəzəm olaraq elmi və dövri mətbuatda çıxış edir. Mahirə Nağıqızının bir neçə şeirini sizlərə təqdim edirik:
