Etiket arxivi: Damət SALMANOĞLU

DAMƏT SALMANOĞLU. AĞ ATLI ŞAHZADƏ

DAMƏT SALMANOĞLUNUN YAZILARI

DAMƏT SALMANOĞLU

Damət Salman oğlu  Əhmədov 29 noyabr 1958-ci ildə Masallı rayonu, Örənqala kəndində anadan olub. Hazırda Bakı şəhərində yaşayır.

Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvüdür.

AĞ ATLI ŞAHZADƏ

Əsən payız mehi qışın çox da uzaqda olmadığından xəbər verirdi. Günəşin zəif şöləsi göylərdən bol-bol süzülsə də, hava yetərincə sərin idi. Axşama doğru günəşin rəngindən yorğunluq hiss olunurdu.

Nailə bu mənzərəni seyr edir, öz-özünə düşünürdü: “Günəş də insan ömrünə bənzəyir. Ona ayrılan vaxt çərçivəsində çıxıb bərq vurur, göylərə qalxır, yer kürəsini öz hərarətiylə isidir və ona möhtac olan bütün canlılara həyat bəxş edir. Zamanı çatanda isə qürub edib batır. İnsan ömrü də belədir. Günəşin sübh çağı insanın uşaqlıq dövrüdür. Doğulduğu zaman dağların arxasından boylananda necə gözəl mənzərə yaradırsa insanın uşaqlıq dövrü də o mənzərəni yaradır. Zöhr çağının şüaları yer üzünə nə qədər faydalı olursa, insanın gənclik çağı da bir o qədər faydalı keçir.”

Düşüncələrini sona qədər gətirməmiş özlüyündə bir sual yarandı. “Görəsən, mənə möhtac olanlar üçün nə qədər faydalı ola bildim?”

Nailə xoşbəxt bir uşaqlıq dövrü keçirmişdi. Atalı, analı, qayğıdan kənar bir dövr idi o dövr. 17 yaşına gəlib çatanda həddindən artıq yaraşıqlı olan Nailə rayonun bütün gənclərinin xəyallarındakı ideal gözəl obrazına çevrilmişdir. Kimisi gözəlliyini vəsf edən şeirlər yazır, kimisi mahnılar qoşur, kimisi də keçdiyi yollara gül-çiçək düzürdü. Gənc və gözəl qız isə bunlara çox vaxt gülür, öz gözəlliyi ilə lovğalanırdı sanki. Çünki Nailə öz xəyallarındakı “ağ atlı şahzadəsini” gözləyirdi. Nailə həm də gözəl rəqs etmək qabiliyyətinə malik idi. Hətta bir dəfə qonşu kənddə yaxın qohumlarından birinin toy məclisində iştirak edərkən təxminən 30-35 yaşlarında qarabuğdayı bir oğlan “ləzginka” rəqsi ilə özünü sınamaq qərarına gəlir. Nailəni rəqsə dəvət edir, ancaq çox tab gətirə bilməyərək meydandan məğlub kimi ayrılır. Az sonra məlum olur ki, bu oğlan əslində rəqs qabiliyyətini sınamaq üçün yox, bəxtini sınamaq üçün meydana atılıbmış. Rəqsdən sonra böyük bacısı Nailəni kənara çəkib astaca dedi:

-Bacı, bu oğlanın adı Nazimdir. Rusiyada çalışır, yaxşı imkanı da var. Bibisi mənə dedi ki, bacını çox bəyənib, sabah Nazim yola çıxır, imkan yarat, qızı da aparıb getsin. Nə məsləhət görürsən, razısanmı?

Nailə təəccüb içində bacısına baxaraq dedi:

-Bacı, sən nə dediyinin fərqindəsən? Hansı zəmanədə yaşayırıq? Qız qaçırmaq nədir, Rusiya nədir, imkan nədir? Heç səndən gözləməzdim.

Cəld məclisi tərk edən Nailə, dayısının avtomobili ilə evlərinə gəlir. Olub-keçənləri bir yuxu kimi xatırlayır, bacısının sözləri isə hələ də qulaqlarında əks-səda verir. “Rusiyada çalışır, yaxşı imkanı var!”

Nailə öz-özünə düşünürdü ki, insanlar imkanı olduğu üçünmü ailə qurur, imkanı olduğu üçünmü özündən qat-qat kiçik qızı utanmadan qaçırmaq istəyir? Bu fikirlərlə də nə zaman yuxuya getdiyini xatırlamadı.

Nazim həmən günün sabahı Rusiyaya dönsə də, anası, bibisi fikrindən dönmür. Bir neçə gündən sonra Nailənin ilk elçiləri qapılarını döyür. Elçiləri qarşılayan Nailənin anası gəliş məqsədlərini öyrəndikdən sonra deyir:

-Vallah, bu mövzuda mən heç nə deyə bilmərəm. Qərar vermək qızımın öz ixtiyarındadır. Onun öz arzuları var, ali məktəbə daxil olmaq istəyir. Ailə qurmaq qismət işidir. Odur ki, valideyini olsam belə, onun qismətinə müdaxilə etmək haqqım yoxdur. İnanmıram ki, razılaşa ailə qurmağa. Yox əgər “hə” desə mən də “Allah xeyir versin” deyərəm məmnuniyyətlə.

Nailə görəndə ki, ona elçi gəliblər dərhal əmisigilə getmişdi gizlincə. Anası nə qədər axtarsa da, tapa bilmədi. Elçilər Nailənin evdə olmadığını gördükdə dedilər:

-Yaxşı, daha gecdir biz gedək, sabah gələrik qızın fikrini öyrənib bizə deyərsiz.

Axşam anası bu barədə söhbət salanda Nailə qəti şəkildə etirazını bildirir:

-Onlara de ki, bir də bizim qapıya gəlməsinlər. Onun o, qarabəniz oğlu mənim tayım deyil, gedib öz tayını tapsın.

***

Nailə arzularının bir qisminə çatıb ali məktəbə daxil olmuşdu. Bakıdakı bacısıgildə qalıb tələbəlik illərinin yaddaqalan günlərini yaşayırdı. İndi onun başda duran arzularından biri “ağ atlı şahzadəsinin” gəlişi idi.

Universitetin ikinci kursunu bitirəndə yay tətilini keçirmək üçün rayona qayıdır. Böyük bacısının evi rayonun mərkəzində yerləşirdi. Çoxdandı bacısı ilə görüşməyən Nailə bir neçə gün öz evlərində qaldıqdan sonra bacısı ilə görüşmək üçün rayon mərkəzinə yollanır. Xeyli vaxtdır görüşməyən bacılar elə qapıdaca bir-birini qucaqlayırlar. Səs-küyə qonşu Lətifə xanım çölə çıxır. Nailəni görəndə bir anlıq özünü itirir.

Qadir uzun illər idi ki, Rusiyada yaşayırdı. Orda maddi durumu həddən artıq gözəl olduğu üçün ailə qurmaq haqqında heç düşünmürdü. Hər dəfə anası Lətifə xanım: “bala, ailə qurmaq yaşın ötür, gəl bir halal süd əmmiş qızla səni evləndirək, mən də nənə olmaq istəyirəm”, – desə də, Qadir hər dəfə müxtəlif bəhanələr gətirərək anasını fikrindən yayındırmaq üçün dünyanın müxtəlif ölkələrinə istirahətə yollayıb bu mövzudan ustalıqla yayınırdı. Əksər ölkələrdə aylarla istirahətə gedən Lətifə xanım, Nailə qədər gözəl qızla bu günə qədər heç bir yerdə rastlaşmamışdı. İndi qəfil Nailəni görəndə bir anlıq gözəlliyi qarşısında donub qaldı. Tez özünü toplayıb ədalı şəkildə dedi:

-Qənirə, bu qız kimdir belə? Heç sizdə görməmişəm, canıyanmışı elə bil rəssam çəkib.

-Kiçik bacımdı, ay Lətifə xala, Bakıda univeristetdə oxuyur. Sənə dediyim Nailə budur də. İstirahətə gəlib kəndə, ordan da, iki ildir ki, görüşmürük, gəlib mənimlə görüşməyə.

-Həə, lap yaxşı, sizi tutmayım o zaman, yoldan gəlib, apar çaydan, çörəkdən ver, – deyib Lətifə xanım cəld içəri keçib özünü telefona çatdırıb Qadirin nömrəsini yığdı.

-Alo, Qadir, necəsən, bala?

-Sağ ol, ana, şükür Allaha, yaxşılıqdır, sən necəsən?

-Qadir, bax gör anan sənə nə deyir. Hər dəfə sənə evlilik mövzusunu açanda müxtəlif bəhanələrlə yayınırsan mövzudan. Ancaq bu dəfə yayına bilməyəcəksən. Sənə bir qız tapmışam, inan ki, qadınlığımla mən o qıza vuruldum. Təcili, elə günü bu gün yola çıx, yoxsa əlimdən qurtara bilməyəcəksən.

-Ana, sən ciddisən?

-Zarafat edəcək kimi görsənirəmmi, oğul?

-Yaxşı, de görüm kimdi, kimlərdəndi, ay ana?

-Bizim qarşı qonşumuz var ha, Qənirə, onun kiçik bacısıdır. Universitetin ikinci kursunda oxuyur Bakıda.

-Ana, gəl belə şərt kəsək. Sən gizlincə onun şəklini çək, yolla mənə. Söz verirəm ki, bəyənsəm elə günü bu gün yola çıxacam.

-Çəkim də! “Sən hələ Nərgiz xalanı yaxşı tanımırsan haa…”, – deyib gülə-gülə zəngi yekunlaşdırdı. Ana-bala aralarında belə zarafatları olurdu. Xüsusən də Lətifə xanımın “Əhməd haradadır” kinosundakı Nərgiz xanımın rolu bədəninə yağ kimi yayılırdı.

İndi qalırdı bir yolla Qənirəgilə gedib, gizlincə Nailənin şəklini çəkmək. Lətifə xanım cəld güzgünün önünə keçib saçına yüngülcə əl gəzdirdi. Ədalı addımlarla evdən çıxıb Qənirəgilin qapısının zəngini basdı.

-Xoş gəldin, Lətifə xala, buyur keç.

-Xoş gününüzə gəlim, ay Qəniş. – deyib salona keçdi.

Nailə Lətifəni görcək ayağa qalxıb: “xoş gəldin”- dedikdən sonra Lətifə keçib divanda əyləşdi. Bir xeyli müxtəlif mövzulardan danışdıqdan sonra Lətifə qəsdlə sözü mobil telefonlara gətirdi.

-Deyirəm, ay Qəniş, texnologiya hər gün inkişaf edir də. Bəlkə də, sənin yadına gəlməz, bir şəkil çəkdirmək üçün neçə gün gözləyərdik, özü də indiki keyfiyyət hardaydı. İndi adi telefon çəkən şəkili o vaxt heç bir fotoaparat çəkmirdi. Qadiri sağ olsun, sonuncu dəfə ad günümə yolladığı telefon “hd”çəkir. Baxanda adamın özünə də xoş gəlir şəkil. Hələ bacınla yanaşı dur sizin bir şəklinizi çəkim baxın,- deyib cəld telefonunu əlinə götürdü. Qənirə yaxınlaşıb Nailə əyləşən kreslonun qoltuğunda əyləşib qolunu Nailənin boynuna doladı. Lətifə bir neçə şəkil çəkdi. Sonra isə təklif etdi:

-Ay Qəniş, indi gəl sən mənim şəklimi çək Nailə qızımla.

Artıq Lətifə məqsədinə çatmışdı. Odur ki, bir stəkan çay içdikdən sonra vaxt itirmədən şəkilin bir neçəsini oğluna yolladı. Qadir Lətifə xanımın yolladığı şəkillərə baxdıqdan sonra anasına bir mesaj yazdı. “Ana, doğrudan da bu dəfə zövqünü alqışlayıram, sabah rayondayam!” Mesajı oxuduqdan sonra Lətifə dərindən bir nəfəs aldı. İstəyinə qismən nail olmuşdur. Qalırdı digər qismi, bu da Nailəni razı salmaq idi. Odur ki, özünü toparlayıb dedi:

-Vallah, ay Qəniş, indiki zamanda belə tərbiyəli, belə gözəl qızlarımız çox azdır. Əhsən sizə tərbiyə verən ailəyə. Özün bilirsən də, Qadirə neçə illərdi ki, bir halal süd əmmiş qız tapa bilmirəm. Bilirsən tərbiyəli qız tapıram, gözəl olmur, gözəl tapıram, tərbiyəli olmur. Yazıq balam Rusiyanın çöllərində nə qədər ailəsiz yaşamalıdır, axı?

-Lətifə xala, Qadirin yaşı otuzu ötüb məncə, eləmi?

-31 yaşı var artıq, bircə onu baş-göz edə bilsəydim, heç arzum qalmazdı. Gedim mən də, Nailə qızım da yol gəlib, bir az dincəlsin.

Lətifə sağollaşdıqdan sonra öz evinə keçdi.

***

Səhərin şehi hələ çiçəklərin yarpaqların üzərində buxara çevrilməmiş qapının zəng səsi eşidildi. Lətifə xanım asta addımlarla qapını açanda Qadiri görüb bir anlıq özünü itirsə də, tez özünü toparlayıb oğlunun boynunu qucaqladı.

-Axır ki, sənin də bir qızı bəyəndiyini gördüm, xoş gəldin, ay bala, – deyib qapıdan çəkildi.

Qadir 31 yaşı olsa da, ona o yaşı vermək mümkün deyildi. Daim ən son model bahalı idman geyimləri ilə seçilir, saçını müasir formada kəsdirər, bədən quruluşu ilə seçilərdi. Kənardan baxan ona ən çox 25 yaş verərdi.

Oğluna çay süzüb qoyduqdan sonra Lətifə cəld hazırlaşıb Qənirəgilə tələsdi. Qapının zəngi gəldikdə Qənirə qapını açıb Lətifəni gördükdə bir az təəccüb içində soruşdu:

-Sabahın xeyir, Lətifə xala, buyur keç içəri.

Ancaq baxışlarıyla ”sabah-sabah xeyir ola, nə əcəb gəlmisən?” deyə soruşdu.

-Qənirə, özüm-özümə iş açmışam, qızım. Dünən çəkdiyim şəkili votsap statusuma qoymuşdum, bu gün Qadir səhər tezdən gəlib ki, o qızı bəyənmişəm, onunla ailə qurmamış gedən deyiləm. Bunları qarşılaşdıraq burda, sonra da el adəti ilə atangilə elçi gedəcəm.

Qənirə sanki şoka düşmüşdü. Çünki həmişə düşünürdü ki, Qadir kimi bir yeznəsi olsun, həm yaraşıqlı, həm də həddindən artıq imkanlı. İndi Lətifə xanımın qəfil bu təklifi Qənirəni şoka salmışdı. Özünü o yerə qoymayıb dedi:

-Lətifə xala, əsas onların bir-birini bəyənməsidir, mən nə deyə bilərəm ki. Qismətdirsə, Allah xeyir versin.

Lətifə qonaq otağına keçib əyləşdi. Nailə içəri keçəndə:

-Sabahın xeyir, ay gözəl balam!” – deyib ayağa qalxıb Nailənin üzündən öpdü.

Sonra isə telefonu əlinə alıb “Qadir bir bəhanə ilə gəl Qənirəgilə” mesajını yazdı. Qapının növbəti dəfə zəng səsi gələndə Qənirə mətbəxdən səsləndi:

-Nailə, qapıya bax, əlimdə iş görürəm.

-Yaxşı, bacı, baxıram, – deyib Nailə qapıya yaxınlaşdı.

Qapı açılanda Qadirlə qarşılaşıb bir az diksindi sanki.

-Buyurun, kim lazımdır? – titrək səslə soruşdu.

-Lətifə xanımın oğluyam, anama söz deyəcəkdim.

-Buyurun, keçin, qonaq otağındadı Lətifə xala, – deyib Qadirə yol verdi.

Qadir baxışlarıyla Nailəni özünə elə bağladı ki, bir anın içində, Nailə Lətifə xanımı çağırmaq yerinə Qadiri içəri dəvət elədi. Qadirə də bu lazım idi. İçəri keçib anasının yanına çatanda Lətifə sanki hər şeydən xəbərsiz kimi soruşdu:

-Qadir, sən nə əcəb gəldin? Gəlirdim də özüm.

-Ana, qara çayın yerini tapa bilmədim, sən gələnə qədər özümə bir pürrəngi çay dəmləyəm. Onun yerini soruşmaq üçün gəldim.

Qənirə səsə mətbəxdən tez qonaq otağına keçib:

-Ay səni xoş gördük, Qadir bəy, nə zaman gəldin?” – dedi.

-Xoş gününə gəlim, Qənirə bacı, bu sabah gəlmişəm.

-Həmişəlik gəlmisən, yoxsa dönəcəksən geri?

-Yox, dönəcəm əlbəttə. Dedim gedim bir anamı görüm, çoxdandı görmürdüm.

-Əcəb eləmisən, Lətifə xala da lap darıxırdı son vaxtlar. Əyləş, bir çayımızı iç, bilirəm sən pürrəngi çayı sevirsən, elə indicə dəmləmişəm. Nailə, gəl mənə kömək elə.

Nailə bir kənardan seyr edirdi. Qadirin belə sərbəst davranışı, geyim stili, bədən quruluşu onu sanki sehrləmişdi. Bacısının onu çağırmasını belə eşitmədi. İkinci dəfə Qənirənin: “qız, səni çağırmırammı?” – deməsi onu sanki yuxudan oyatdı.

-Gəldim, bacı, – deyib mətbəxə üz tutdu.

***

Axşamtərəfi evdə təkcə Qənirə ilə Nailə qalmışdı. Qənirə təklikdən istifadə edib Qadirin gəlmək səbəbini deməyin tam məqamı olduğunu düşündü.

-Nailə, Lətifə xalanın oğlu bilirsən nə üçün gəlib?

-Bacı, açığı mənə də maraqlı gəldi onun bir günün içində gəlməyi, nə üçün gəlib?

-Dünən Lətifə xala səninlə şəkil çəkdirdi yadına gəlir?

-Hə.

-O şəkli vopsap statusuna qoyub, Qadir də görən kimi gəlib. Yəni Qadir anasına görə yox, sənə görə gəlib.

Nailə əməlli-başlı qızarmışdı. Bəlkə də, ilk dəfə idi o, bu mövzuda etirazını bildirmədən sadəcə olaraq susmaqla cavab verdi. Susmaq isə “hə” işarəsi kimi qəbul olunur el arasında.

***

Nailə ilk günlər Moskvada özünü çox qərib kimi hiss etsə də, zaman keçdikcə buna alışırdı. Rusiyaya gəldikdən sonra universiteti də qiyabi olaraq davam etdirirdi. Onun üçün boş vaxtlarında dərsləriylə məşğul olur, tez-tez Qadirlə birlikdə müxtəlif bahalı restoranlara gedir, müxtəlif əyləncəli məkanlarda darıxmağını unudurdu. Hər həftə Qadir bir neçə insanlarla evə gələr (onların içərisində müxtəlif xalqların nümayəndəsini görmək olar) çamadan dolusu pulları bölüşdürərdi. Ancaq Nailə bir dəfə də olsun buna müdaxilə etməz, soruşmazdı ki, bu pullar hardan gəlib, hara gedir.

Zaman beləcə öz axarıyla ötüb keçdi. İlk övladları qız oldu. Nailənin sevinci yerə-göyə sığmırdı. Böyük təntənə ilə xəstəxanadan evə gətirildi. Moskvanın ən lüks restoranlardan birində qızının şəninə ziyafət verildi.

Sabah təzəcə açılmışdı. Qapının zənginə Nailə körpəni divanın üstünə qoyub ayağa durdu. Qapını açanda təxminən 25-27 yaşlarında gənc və bir o qədər də gözəl sarışın rus xanımı ilə üz-üzə gəldi.

-Buyurun, kim lazımdır?

-Qadir bəyin evidir?

-Bəli, nə lazımdır?

-Məni Qadir bəy çağırıb, xadiməyəm.

-Buyurun, keçin içəri, mən çağırım özünü, – deyib yataq otağına üz tutdu.

-Qadir, bir xanım gəlib, deyir xadiməyəm, məni Qadir bəy çağırıb.

Qadir yarıyuxulu gözlərini açıb dedi:

-Hə, mən təmizlik şirkətinə müraciət etmişdim. Qıymıram ki, sən həm qızımıza baxasan, həm də ev işləriylə məşğul olasan. Bu gündən evin təmizlik işlərinə o baxacaq. Sən ancaq qızımıza, bir də dərslərinə vaxtını ayır.

Qadirin belə düşüncəli olması Nailəni nə qədər sevindirsə də, bir o qədər də ürəyində əsəbləşdi ki, kaş, mənim də fikrimi soruşardı. Ancaq bunu dilinə gətirmədi, çünki gətirmək də gec idi.

Qızının yaş yarımı olanda ikinci övladı dünyaya gəldi. O da qız idi. Yenə əvvəlki kimi təntənə ilə qarşılandı, şəninə ziyafət verildi.

Nailə artıq üç ilə yaxın idi ki, Moskvada yaşayırdı. Bu üç il ərzində cəmi bircə dəfə rayonlarına getmiş, doğmaları, əzizləri ilə cəmi 4 gününü keçirib yenidən geri dönmüşdülər. Son iki ildə isə evin demək olar bütün işlərini Zina görmüş, Azərbaycana gedib-gəldikləri müddət ərzində hətta gecələr də onlarda yatıb evi yiyəsiz qoymamışdı. İlk günlər bir az soyuqluq olsa da aralarında, sonradan xidmətçi olmasına baxmayaraq Nailənin ən yaxın rəfiqəsinə çevrilmişdi. Həmişə özünə hansı geyimlərdən seçib alırdısa Zinaya da o cür bahalı geyimlər alar, gündə üç dəfə bir süfrədə çörək kəsərdilər. Bu müddət ərzində bir dəfə də olsun Qadiri Zinaya qarşı qısqanmaz, düşünərdi ki, Qadir onun kimi qadını heç vaxt heç kimə dəyişməz, nəinki xidmətçiyə.

Telefonun zəng səsi eşidildi. Nailə kiçik qızını qucağından yerə qoyub telefonu götürdü.

-Alo:

-Salam, Nailə xanım, sifariş verdiyiniz dəri gödəkcə gəlib. İstədiyiniz vaxt gəlib götürə bilərsiz.

-Oldu, bir azdan gəlirəm.

Nailə salonda televiziya seyr edən Qadirə yaxınlaşdı.

-Qadir, ticarət mərkəzindən zəng etdilər. Sifariş vermişdim, onu gətiriblər. Mən gedib qızı bağçadan götürüb ordan da ticarət mərkəzinə gedəcəm. Gec gəlsəm, narahat olma.

-Yaxşı, uğuruna xeyir. Sürücü çöldədir, deyirəm maşını işə salsın. Üstündə pulun varmı? Yoxdursa verim.

-Var, narahat olma. Mən getdim, hələlik.

Nailə evdən çıxıb avtomobilə əyləşib yola düzəldi. Bağçadan qızını götürüb ticarət mərkəzinə doğru getmək istəyəndə gördü ki, pul çantasını evdə unudub. “Bircə bu çatmırdı”, – deyib sürücüyə evə dönəcəyini bildirdi. Qapını öz açarıyla astaca açıb içəri keçəndə yataq otağından səslərin gəldiyini eşitdi. Öncə Qadirin uşaqla oynadığını düşündü, ancaq Zinanın səsini eşidəndə yataq otağına yaxınlaşıb qapısını açdı. Gördüklərindən dəhşətə gəldi, bir anlıq harda olduğunu da unutdu. İnandığı həyat yoldaşı, güvəndiyi Zina onun çarpayısında illərin həsrətliləri kimi bir birinə sarmaşmışdılar. Belə mənzərə qarşısında çox tab gətirə bilmədi. Qapını çırpıb özünü necə bayıra atdısa iki körpə qızının evdə qaldığını belə unutdu. Birinci mərtəbədə yaşayan rəfiqəsi Oksananın qapısını qırarcasına döyməyə başladı. Oksana qapını açanda Nailənin bu halı qarşısında mat-məəttəl qaldı. Nailə qaralmış bulud kimi bir himə bənd idi ki, leysan töksün gözlərindən.

-Sənə nə olub, ay qız? Keç görüm içəri.

Nailə bir addımını içəri atanda artıq özünü saxlaya bilmədi. Oksananı qucaqlayıb hönkür-hönkür ağlamağa başladı.

-Axı, niyə? Niyə, niyə?

-Nə olub, bir söylə görüm, nə baş verir?

Nailə gördüklərini danışdıqca Oksananın təəccüblənmədiyini gördü.

-Oksana, eşitdiklərini çox soyuqqanlı qarşıladın, dediklərim, bu olanlar adi haldır səncə?

-Nailə, təəccüblənmədim, çünki Qadirin etdiklərinin ancaq bir qismidir bu.

-Necə məgər, sən nə danışırsan? Sənin bilib də, mənim bilmədiyim nə var, axı?

-Bu günə qədər ailə işinə müdaxilə edib, söz-söhbət salmaq istəmədim. Səni o avaraya kim verib? Bu neçə il ərzində sən heç soruşmusan ki, bu qədər pul, var-dövlət sənə hardan gəlir, sən nə işlə məşğulsan? Heç gecələr evə gəlməyəndə soruşdun ki, harda qalmısan?

-Oksana, sən nə danışırsan? Gecə evə gəlmədiyini hardan bilirsən?

-Bilirəm, çünki dəfələrlə səhər işə gedəndə qonşu binadan çıxdığını görmüşəm. Sonra maraqlandım ki, orda da bir arvadı, üstəlik 4 yaşında bir qızı da var. Öz yaşadığı bina ilə qarşı-qarşıya o arvadına ev alıb ki, istədiyi vaxt qızını görsün. Nailə, Qadir qaranlıq işlərlə məşğuldur, gəliri də ordan gəlir.

Nailə eşitdiklərindən dəhşətə gəlmişdi. Yəni doğrudanmı bütün bunlar uğrunda doğma el-obasından ayrıldığı, sevdiklərinin üzünə həsrət qaldığı Qadir haqqında deyilən fikirlərdir? Yəni doğrudan yatağında xidmətçi ilə gördüyü şəxs Qadirdi? Bir anın içində ürəyinin bulandığını, başının hərləndiyini görüb divardan tutdu. Oksana Nailənin halının dəyişdiyini görüb dərhal qolundan tutub həkimə çatdırdı. Müayinədən sonra həkim üçüncü övladına hamilə olduğunu bildirdi. Bu xəbər Nailəni heç də sevindirmədi. Sanki qəfəsdə olan bir insana televiziyada mənzərəli yerləri izlətdirirlər. Öncə düşündü ki, bu uşağı dünyaya gətirən deyiləm. Ancaq tez fikrindən daşındı. Axı, Nailə bu qədər qəddar ola bilməzdi. Sonra qərara gəldi ki, bundan Qadirin xəbəri olmasın.

Qapını açıb evə daxil olanda Qadirlə üz-üzə gəldi. Qadir asta və xırıltılı səslə bircə kəlmə deyə bildi:

-Nailə, bağışla.

Nailə cavab vermədən qızlarının yanına keçdi.

***

Üç ay müddətində Qadirlə bir kəlmə də danışmadı. Ayrı-ayrı otaqlarda yatıb, müxtəlif vaxtlarda süfrəyə əyləşdilər. Bu müddət ərzində Nailə ayrılmaq üçün yollar axtardı. Nəhayət, üç aydan sonra bir axşam Qadirə yaxınlaşıb dedi.

-Mən uşaqları da götürüb Azərbaycana dönmək istəyirəm.

Qadir sanki uzun müddətdir bu sözü gözləyirdi.

-Sabah yola salaram, gedərsiniz. Orda nəyəsə ehtiyacın olsa, xəbər verərsən.

Nailə nifrət etdiyi insandan istədiyi cavabı belə tez aldığına görə özü də bilmədən: “sağ ol”, – deyib öz otağına keçdi.

Sabah tezdən Qadir hava limanından Nailəni və qızlarını bir daha geri dönməyəcək şərti ilə Azərbaycana yola salırdı. Ancaq o, bilmirdi ki, yola saldığı, bəlkə də, başından elədiyi həyat yoldaşı iki qızı, xoşbəxtliyi ilə birlikdə bətnində illərdi ki, arzusunda olduğu oğul övladını da özü ilə aparır…

Müəllif: Damət SALMANOĞLU

DAMƏT SALMANOĞLUNUN YAZILARI

PDF>>>ZAUR USTAC UŞAQ ŞEİRLƏRİ

PDF: >>>>> ZAUR USTAC “QƏLƏMDAR-2”

PDF>>> ZAUR USTAC “BB” KİTABI

>>>> ƏN ÇOX OXUNAN HEKAYƏ <<<<

ZAUR USTACIN SATIŞDA OLAN KİTABLARI


“YAZARLAR”  JURNALI PDF


YAZARLAR.AZ

===============================================

<<<<<< WWW.USTAC.AZ və  WWW.BİTİK.AZ >>>>>> 

Əlaqə:  Tel: (+994) 70-390-39-93     E-mail: zauryazar@mail.ru

DAMƏT SALMANOĞLU. ŞEİRLƏR.

DAMƏT SALMANOĞLUNUN YAZILARI

Xarı bülbülüm
 
Deyirəm, İlahi, nə gözəl andır,
Gül gülü çağırır, bülbül bülbülü.
Vətənin hər yanı cənnətməkandır,
Güllərin şahıdır xarıbülbülü.
 
Dirilir, dirçəlir, boy atır hər an,
Səsini eşitcək vətən himninin.
Maraqla axtarar hər onu görən,
Bu nazlı gözəlin dərin sirrini.
 
Yoxdur gözəlliyi başqa güllərdə,
Məskəni Şuşanın sinəsindədir.
Boyunu görsətməz başqa ellərdə,
Hər zaman öz doğma binəsindədir.
 
Alınmaz qalanın adın eşidən,
Xarıbülbül deyə anır adını.
Boyunu oxşayar hər səhər tezdən,
Dağların küləyi gözəl “qadının”.
 
Adın Azərbaycan andı olacaq,
Ey Cıdır düzünün bəzəkli qızı.
Şəhidlər qanıyla suvarılaraq,
Oldun Qarabağın unudulmazı.
 
 
Ürəyim
 
Soyuyub havalar, qış havasıdı,
Həsrətdən buz tutub donur ürəyim.
Hələ ki, gec deyil, tez yetiş barı,
Gəl isit könlümü, sönür ürəyim.
 
Gəl silək hicranın göz yaşlarını,
Unudaq həyatın kədər-qəmini.
Sevgi dənizində batıraq, gülüm,
Yelkəni dərd olan nəhəng gəmini.
 
Günlərim, aylarım yaman tez keçir,
Sanki qaçır məndən, zaman tələsir.
Sənli ümidlərim yadlaşır hər gün,
Qəlbimdən çıxmağa güman tələsir.
 
Bu qərib aləmdə kimim var axı?
Sən oldun həyatda arzu-diləyim.
Gözümün nurusan, – desəm az olar,
Ay mənim köksümdə vuran ürəyim.
 
 
Getmə
 
Gecələr yuxuma gəlirsən hərdən,
Səmada parlayan bir ulduz kimi.
Məsum baxışınla seyr edib məni,
Qaçıb yox olursan dəcəl qız kimi.
 
Elə ki, istədim tutum əlini,
Qaçıram arxanca çata bilmirəm.
Sən məni həyatda tuta bilirsən,
Mən səni yuxumda tuta bilmirəm.
 
Süzdürüb gözünü, çatıb qaşını,
Atırsan ruhumu odlara, gülüm.
Yetim uşaq kimi boynumu büküb,
Həsəd aparıram yadlara, gülüm.
 
Qoy sənli röyalar təsəllim olsun,
Nə olar, gəlmisən bir daha getmə,
Barı, yuxularda zülm etmə mənə,
Gecədən bir addım sabaha getmə.
 
Şeh məhəbbəti
 
Bir söylə, sən niyə beləsən axı?
Tez küsüb-inciyən, bir az da çılğın.
Gah gülür gözlərin sevinc içində,
Gah da fikirlisən, kədərli, dalğın.
 
Bəlkə, ruhlarımız min illər öncə,
Yaşayıb birlikdə can deyə-deyə.
Atdığın hər addım yad gəlmir mənə,
Doğmasan, əzizsən, bilmirəm niyə.
 
Gəl, gülüm, qəlbimin sultanı sən ol,
Ay, mənim ruhumun ruh məhəbbəti.
Qəlbimə məlhəmdir bircə gülüşün,
Ömür çiçəyimin şeh məhəbbəti.
 
 
Qadın
 
Dünya böyüklükdə dərdin var sənin,
Bahar arzuların boran, qar sənin,
Təkliklə baş-başa qoydu yar səni,
Dərdinə sarılıb yaşayan, qadın.
 
Qüssəni, kədəri qəlbinə əkib,
Əlçatmaz sevginin yükünü çəkib.
Qaməti əyilib, qəddini büküb,
Dərdinə sarılıb yaşayan qadın.
 
Dəfn edib qəlbində öz fəryadını,
Bilmədi bir ömür sevinc dadını.
Qoruyub saxladı təmiz adını
Dərdinə sarılıb yaşayan qadın…
 
 
Gənclik qatarı
 
Qəlbimin gözüylə axtardım səni,
Baxdım dörd bir yana tapa bilmədim.
Dedilər vağzaldan təzə ayrılıb,
Yüyürdüm arxanca çata bilmədim.
 
Çılğın xəyalları, gənc ümidləri,
Sən mənim qəlbimdən qoparıb getdin.
Dünəni bu günə xatirə edib,
Ömrümdən gəncliyi aparıb getdin.
 
Aman da vermədin vidalaşmağa,
Ey qatar, bu sənin ədalətindir.
Gizlincə aparan gəncliyi məndən
Bəlkə də, sən deyil ədavətindir.
 
İndi bu vağzalda sənin yerində
Qocalıq qatarı gözləyir məni.
Gənclikdən yadigar xatirələrim
İndi bu qatarda izləyir məni.

İlkin mənbə: edebiyyatqazeti.az

Müəllif: Damət SALMANOĞLU

DAMƏT SALMANOĞLUNUN YAZILARI

PDF>>>ZAUR USTAC UŞAQ ŞEİRLƏRİ

PDF: >>>>> ZAUR USTAC “QƏLƏMDAR-2”

PDF>>> ZAUR USTAC “BB” KİTABI

>>>> ƏN ÇOX OXUNAN HEKAYƏ <<<<

ZAUR USTACIN SATIŞDA OLAN KİTABLARI


“YAZARLAR”  JURNALI PDF


YAZARLAR.AZ

===============================================

<<<<<< WWW.USTAC.AZ və  WWW.BİTİK.AZ >>>>>> 

Əlaqə:  Tel: (+994) 70-390-39-93     E-mail: zauryazar@mail.ru

Həyatın iki üzü – Damət SALMANOĞLUNUN hekayəsi

DAMƏT SALMANOĞLU

Gözəl yay gecəsi idi. Sərin meh əsdikcə həyətdəki qovaq ağaclarının yarpaqları bir-birinə toxunub sanki gecəyə layla çalırdı.
Fəridə eyvanda əyləşib bu həzin səsin sehrinə düşüb, xəyallar qatarında yol gedirdi. Sərnişini olduğu bu qatar onu dörd il öncəki həyatına qonaq aparırdı.

Uzaq qohumları olan Nəsibə Fəridənin anası ilə şirin söhbət edirdi.
– Ay Nazilə bacı, nə əcəb bu qızları saxlayıbsan vermirsən getsinlər birinə.
Bir az yüngələşərdiniz, bir otaqda dörd nəfər yaşayırsınız.
– Nəsibə bacı, bəyəm kimsə gəlib istədi ki, qızları, bizdə vermədik?
– Bizim qonşuda bir oğlan var. Özlərinin dükanları var. İmkanları da yaxşıdı. Oğlan subaydır. Ona, halal süd əmmiş qız axtarırlar.
O gün bacısıyla yolda rastlaşdım. Deyir, ay Nəsibə, soraqlaş, bəlkə, sizin qohum- əqrabada subay qız olar.
Qardaşım Rafiqi evləndirmək istəyirik. Özün görürsən də, dükanları var, qazancı yaxşıdır, kimnən evlənsə yağ-bal içində üzəcək.
Nə olsun bir az yaşı çoxdu. Belə baxanda otuz altı yaş nədir ki? Əsil evlənəsi vaxtıdır əslində. Mən də söz verdim ki, qız taparam. Nə yalan deyim, sənin qızlarını düşündüm o dəqiqə.
Nazilə həyat yoldaşı və iki qızı ilə birlikdə bir otaqlı şəraitsiz evdə yaşayırdı. Həyat yoldaşı tikintidə usta işləsə də qazandığı pul ancaq gündəlik tələbatlarına yetir, qənaət edib ailəsi üçün şərait yarada bilmirdi. İki qızı təkadamlıq çarpayıda yatır, həmişə də sabah oyananda narahatlıqdan şikayətlənərdilər. İndi Nəsibənin bu təklifini eşidəndə çox sevmişdi. Ən azından qızlarından biri bu özü çəkdiyi əziyyəti çəkməyəcək, yaxşı şəraitdə yaşayacaq. Ancaq hardan biləydi ki, düşündükləri xəyala dönüb qalacaq.
Fəridə uşaqlıqdan çox şən qız idi. Rəfiqələri onun sadə geyiminə rəğmən səliqəlilyinə, gözəlliyinə, üzügülərliyinə həmişə həsəd aparırdı. Oxuduğu texnikomda hər kəs onu “mehriban, gülər qız” deyə çağırırdılar. Hamı ilə gülüb-danışar, mehriban və qayğıkeşliyi ilə seçilərdi. Qrup yoldaşlarının bahalı geyimlərini görüb heç vaxt həsəd aparmaz, kimsəyə qarşı ürəyində kin bəsləməzdi.
Nazilə Fəridəyə evlilik məsələsini deyəndə razılaşdı və dedi:
– Bir şərtlə, ana. İcazə ver özüm söhbət edim oğlanla və öz şərtlərimi söyləyim. Əgər razılaşsa mənim şərtlərimlə hə deyərəm.
Günortaya az qalmış Fəridə telefonuna zəng gəldiyini görüb əlinə aldı. Zəng edən Rafiqin bacısı idi.
– Alo, Fəridə salam, biz qonşu küçədədə səni gözləyirik. Əynini geyin gəl, səni qardaşımla tanış edəcəm. Bir kafedə əyləşib söhbətləşək.
– Salam, gözləyin hazırlaşım 15 dəqiqəyə gələrəm təxminən.
– Oldu, gözləyirik.
Fəridə maşına yaxınlaşanda Rafiqin bacısı maşından düşüb onu qarşıladı .Fəridə istər-istəməz maşının salonuna nəzər saldı. Sürücünün yanında əyləşən Rafiqi görüb düşündü ki, bacısının yoldaşıdır. Çünki Fəridənin gözlədiyindən daha yaşlı görünürdü. Maşına əyləşəndə isə bacısının, “hə, Fəridə, tanış ol, qardaşım Rafiqdir”,- deməsi Fəridənin bütün xəyal budaqlarının qırılıb düşdüyü an oldu. Ancaq yaşadıqları şəraiti düşünüb özünə təsəlli verdi. “Yaşlı olması önəmli deyil, ailəsinə bağlı olsun yetər ki”
Şəhərdə kafelərin birində əyləşib çay içə-içə söhbət eləməyə başladılar.
-Eşitdim ailə qurmaq üçün bir neçə şərtləriniz var. Buyurun, dinləyirəm şərlərinizi.
-Bildiyiniz kimi mən texnikom bitirmişəm, yəni öz sənətim üzrə işləmək istəyirəm. İstəmirəm gələcəkdə həyat yoldaşım mənə qadağalar qoysun.
Beləliklə bütün şərtlərini söylədi. Rafiq Fəridənin bütün şərtləri ilə razılaşdığını bildirdi.
Vağzalı sədası gələndə Fəridə sevinirdi. Çünki uşaqlıqdan çəkdiyi əziyyətlərdən, kasıblıqdan, atasının deyingənliklərindən ayıran, yeni bir həyata aparan qatarın vağzalı idi bu vağzalı sədası. O an, o qatarın birtərəfli olduğunu düşünürdü. Düşünürdü ki, bu vağzaldan yola düşüb onu fərqli bir dünyaya aparan qatar bir daha geri dönməyəcək. Fəridə o gün hardan biləydi ki, bu vağzaldan ayrılan qatar çox keçmədən yenidən bu vağzala dönəcək…
Bakı kəndlərinin birinə gəlin köçən Fəridə sanki əzablarını da cehizlik kimi özü ilə birlikdə gətirdi. İlk günlərdən soyuqluğu hiss etdi. Axı Fəridə bilmirdi ki, Rafiqin illərdi birlikdə olduğu qadın var. Fəridə ilə sırf bacısının “Rafiq, yaş ötür, ailə qur, övladların olsun. Sənə demirəm o qadından ayrıl. Çünki bilirəm desəm də sözümü yerə salacaqsan. Amma o qadın, sənin ailən deyil, öz ailən olmalıdır. Sənə ailə qurmağa qız tapmışam mən. Gedək qızı gör, bəyənməsən evlənmə, məcbur deyil” deməsi ilə ailə qurub. O gün ilk dəfə Fəridəni görəndə gözəlliyi onunla ailə qurmasına və şərtlərini qəbul etməsinə səbəb olur. Ancaq ailə məhz gözəlliyin və ehtirasın üzərində qurulmur. Əgər ailədə qarşılıqlı sevgi olmursa onun təməli çox zəif olur. Elə Fəridənin ailə təməli də cəmi bir həftəyə titrəməyə başladı. Cəmi bir həftə ərzində Rafiq yad adam kimi davranır, Fəridə ilə soyuq münasibət bəsləyirdi. Fəridə fikirləşirdi ki, ola bilsin nəsə maadi sıxıntısı var, o səbəbdən soyuqluq göstərir. Buna rəğmən Fəridə onu isti qarşılayır, işdən gələndə gülümsəyir, danışır, halın soruşur, işləri ilə maraqlanırdı. Ancaq Rafiq əksinə hər gün bir az daha soyuqlaşır, qaşqabağını tökür, Fəridə ilə demək olar ki, kəlmə kəsməyə tənbəllik edirdi. Bütün bunların başında isə Fəridədən öncə həyatında olan qadın dururdu. Hər gün Rafiqi tənbeh edir, Fəridədən ayrılmağı tələb edirdi. Hətta vəziyyət o yerə çatdı ki, toydan 1 ay ötməmiş Rafiq ilə Fəridə başqa-başqa otaqlarda yatır, bununla da aralarında olan ailə bağını tamamilə üzüləcək vəziyyətə gətirmişdilər. Rafiqin hərəkətlərindən şübhələnən Fəridə çox keçmədi şübhələrinin əbəs olmadığını gördü. Rafiq açıq-aşkar həyatında olan qadınla telefonla danışır, pıçıltıya belə gərək görmürdü.
-Narahat olma, canım, çox çəkməz bezər. Bir-iki aya qaçıb gedər evlərinə.
Bu sözləri Fəridə eşidəndə elə bil başına qaynar suyu tökdülər, dünya gözlərində qaraldı. İlahi, mən necə dönəcəm evə, onsuz da atam əzazil adamdı, mənə gün verib işıq vermirdi.
Deyəcək görürsən bütün günahlar səndədir.
Ər evində də özünü apara bilmədin geri göndərdilər.
Məcbur bu əzaba tab gətirib dözməliyəm. Ancaq zaman keçdikcə Rafiq daha da laqeydləşir, Fəridəyə qarşı ən ağır şəraiti yaradırdı. Evə bazarlıq eləmir, ac-yalavac saxlayır, nə yolla olursa-olsun bezdirir ki, çıxıb getsin öz xoşuyla. Kim soruşsa da niyə getdi gəlin, cavab versin ki, şəhərdə böyümüş qızdır, alışa bilmədi kənd həyatına. Amma Fəridə bütün bunlara rəğmən dözürdü bütün çətinliklərə. Həyətlərində əkdiyi tərəvəzlərdən, istifadə edərək gündəlik yemək təlabatını qismən də olsa ödəyirdi. Yanaqları payız çiçəyi kimi solmuş, əvvəlki təbəssümün izi-tozu qalmamışdı. Rafiq ata anasının onlara gəlməsinə qadağa qoymuşdu. Hətta bir dəfə Fəridə buna qarşı gələndə cavabında “gəlməsinlər, lazım olar sən gedərsən birdəfəlik”,-demişdi.
Əzab-əziyyətlə dolu bir il keçdi. Zaman ötdükcə Fəridənin taqəti də tükənir, hər gün bir az həyatından küsürdü. Nəhayət çox götür-qoy etdikdən sonra ata evinə geri dönməyi qərarlaşdırdı. Ancaq getməmişdən bu ağrı-acılı bir ilin ürəyində yaratdığı vulkanı Rafiqin üzünə püskürtməyi yəqinləşdirdi.
Sabah təzə açılmışdı. Rafiq yerində bir az o yan, bu yana döndükdən sonra ayağa qalxıb hamam otağına keçmək istəyirdi ki, qapını açanda Fəridə ilə üz-üzə gəldi. Fəridə paltarını geyinib hazır vəziyyətə Rafiqi gözləyirdi.
– Sabah-sabah hara belə?
Fəridə sakit-sakit dedi:
– Artıq arzunuza çatdınız hər ikiniz. Sən də, sənin fahişən də. Mən atamın evinə gedirəm. Ancaq getməmişdən əvvəl sənə bir iki kəlmə sözüm var. Əgər sən mənimlə ailə kimi yaşamayacadınsa niyə mənim həyatımı məjv elədin? Niyə mənim arzularımı yarıda qoydun?
Elə bilirsən ki, mənə çəkdirdiklərini Allah götürəcək? Yox, O, hökmən sənin cəzanı verəcək.
Ay bədbəxt, sən heç düşünmədin o fahişə bu gün sənin ailəni dağıdırsa sabah da başqasının ailəsini dağıdacaq, onun fahişəsi olacaq. Sən düşünmədin ki, o qadın səndən bir neçə yaş böyükdür, onun öz uşaqları var yaşlanannan sonra çəkiləcək nəvələrinin yanına başını qatacaq. Amma sənin həyatda heç nəyin olmayacaq, nə bir övladın, nə bir nəvən. Sənin kimi insanlar insanlıq adına qara ləkədir,- deyib qapıdan çıxaraq həyatın bir çətin üzündən digər çətin üzünə tərəf yol aldı. Bir il öncə vağzalı havası sədaları altında çıxdığı vağzala bu gün geri dönürdü. Yenə atasının dedi-qodusu, yenə təkadamlıq çarpayıda bacısı ilə gecəni sabahlamaq.
Bacısının səsinə xəyallardan ayrıldı,
– Fəridə, ay qız eşitmirsən? Atam deyir eyvanın işığını söndürüb yatsın, gecə keçir. Boşuna işıq yazır, onun pulunu ödəmək də var…

Müəllif: Damət SALMANOĞLU

DAMƏT SALMANOĞLUNUN YAZILARI


“YAZARLAR”  JURNALI PDF


YAZARLAR.AZ

===============================================

<<<<<< WWW.USTAC.AZ və  WWW.BİTİK.AZ >>>>>> 

Əlaqə:  Tel: (+994) 70-390-39-93     E-mail: zauryazar@mail.ru