56 il fasiləsiz məktəb direktoru işləmiş, Əməkdar müəllim, QızıI Qələm mükafatı laureatı Əzimov Səlim Köçəri oğlunun Əsrə bərabər ömür kitabına istinadən.
“Bir insan ömrünü girov qoymuşam,
Bir müəllim ömrünü yaşatmaq üçün.”
Səlim Köçəri oğlu
1 FƏSİL PUBLİSİSTİK MƏQALƏLƏR
DOSTLUĞUN DİRİJORU
Əməkdar müəllim Səlim Əzimovun “Xatirələrdə yaşanan ömür” kitabı ətrafında düşüncələr
Kitab bağlamaq böyük mədəniyyətdir. Və bu mədəniyyət böyük səbir, hövsələ, həvəs, daxili bir ehtiyac, ən əsası isə bildiklərini, çoxlarına məlum olmayan (lap elə az da olsa, məlum olan) əhvalatları, həyəcanları, kədər və sevincləri, həyati hadisələrə münasibəti, arzu va xəyalları və s. və i. a. qələmin gücüylə ağ vərəqlərə köçürərək, adamları inandırmaq hər oğulun hünəri deyil. Dünyanın ən çətin işlərindən biridir, məncə, kitab yazmaq. Qələmi əlinə götürüb səni gözləyən vərəqlərlə dərdləşmək asan məsələ deyil…
Nədən yazmalı və necə yazmalı sualı həmişə yazanları düşündürüb, narahat edib və əslində insan dünyaya təbii bir möcüzə ilə necə gəlirsə, kitab da insan zehninin, yaddaşının, qayəsinin, iç dünyasının bənzərsiz balasıdır, övladıdır desək, bizi qınamazlar. Kitab ömrün izləri solmayan həmişəyaşar davamıdır, deyə də bilərik.
İstəkli dostumuz Səlim müəllim də kitab bağlamaq məsuliyyətinin çətinliyində uğurlar qazanmağı bacaran kişilərdən biridir. Bu, belədir. Bu, faktdır.
Ömrünün yarım əsrdən çox payını yeni nəslin formalaşmasına səfərbər etmiş, cənnət Qarabağın, füsunkar Ağdamın, doğma Novruzlu kəndinin hünərli, işıqlı, istiqanlı övladı kimi Səlim müəllimin bütün istedadını və mənəvi sərvətini insanlığa həsr etməsi qətiyyən təsadüfi deyil.
Səlim Əzimovun, əməkdar müəllimin, bütün varlığı həyat eşqilə çağlayan, sabaha, Qarabağın sabahkı günlərini böyük nikbinliklə gözləyən və hər sözünün nidasında “Ağdamda görüşmək azusu ilə” haray çəkən bu cəsarətli və qoçaq eloğlumun yeni kitabı qarşımdadır və bu qeydlərimdə Səlim müəllimin növbəti kitab bağlamaq hünərindən söz açmaq niyyətindəyəm…
2018-ci ilin payızında nəşr olunmuş kitabın redaktoru hamımızın sevimli dostu, sirdaşı, dərin zəkası və təbii istedadı ilə doğmalara, dostlara məhəbbəti, sədaqəti ilə, böyük rəhbərimiz Heydər Əliyevin siyasi xəttinin, yaradıcı təşəbbüslərinin reallaşması, yurdumuzun daha da qüdrətlənməsi yollarında məxsusi dəst-xətti olmuş əsl ziyalı deyib nümunə göstərə bildiyimiz hörmətli Sadıq Murtuzayevdir.
Yeri gəlmişkən, bu nurlu şəxsiyyətin mənim də o qədər zəngin olmayan həyatımdakı rolunu, qayğısını, doğma münasibətini həmişə dönə dönə deməyi özümün şərəf işi hesab edirəm.
Salim müəllimin bu yeni kitabına “Xatirələrdə yaşayan ömür” adını verib. Bir az romantik, bir az mistik, bir az həzin bir ad. Bəlkə ona görə bu adı seçib ki, sinəsi doludur, xatirələr bitib-tükənməzdir, dünənkı günlər, ötən çağlar, xatirələr Səlim müəllimin tərcümeyi-halında dipdiridir, canıdır, yamyaşıldır, saralıb solası deyil, həmişəbahardır.
İstəkli Sadıq müəllim kitabın girişində Səlim müəllimin zəhmətinə çox yüksək (layiqli!) qiymət verərək yazır: “Əziz dost! Digar kitablarımızda olduğu kimi, bu kitabınızda da oxucuları ensiklopedik bir toplu ilə sevindirmisiniz. Bu kitab da qaynar həyatınızın, sizin tükənməz həyat eşqinizin, böyük qəlbinizin əks-sədasıdır. Bir-birinin ardınca darc etdirdiyiniz kitablarınız sizin bu yaşda – doxsanı haqlayanda da tükənməz yaradıcılıq potensialınızdan, zəhmətkeşliyinizdən və həyat eşqinizdən xəbər verir”.
Bu möhəşəm fikirlərdən sonra daha nə demək olar, görəsən…. Məxsusi qeyd
Kitabdakı yazılar həqiqətən ensiklopedik çalarları ilə seçilir, necə
deyərlər, mövzular standart ardıcıllıqla verilməyib. Bəlkə elə bu səbəbə görə də əlinə götürüb vərəqlədiyin bu kitab istər yazıların mövzu istiqamətləri, istərsə də əsasən son illərin foto şəkilləri marağa səbəb olur, diqqəti cəlb edir.
“Səlim Əzimov fenomeni və onun “Ömür keçir, gün keçir” kitabı haqqında” adlı yazıda hörmətli Sadıq müəllim Səlim müəllimi böyük məhəbbətlə təqdim edir, konkret faktlara istinad edərək bu hünərvər
kişinin portret cizgilərini çəkir.
Əgər mən kitabdakı yazıların adını bir-bir çəkib məzmunu barədə söhbət açası olsam, onda gərək yeni bir kitab nəşr etdirək, bu da məncə, o qədər maraqlı olmaz. Yəni demək istəyirəm ki, bu yaraşıqlı kitabı oxumaq.
yenə də oxumaq gərəkdir. Kitabdan öyrəniləsi məlumatlar, bilmədiyimiz əhvalatlar,
tərbiyəmizin, mədəniyyətimizin, əxlaqımızın inkişafına vacib olan məsələlər yetərincədir. Dini adət-ənənələrimizlə bağlı tövsiyələr, müqəddəs din xadimlərinin mübarək kəlamları, həkim məsləhətləri, bizi saflığa, düzgünlüyə, insanların əlindən tutmağa, xeyirxah, xoşəməl olmağa, təmiz yaşamağa çağırır.
Bu cümləni yazanda hardasa 30 il avvət İstanbulda bir gecə göydən asılmış işıqlı bir yazı yadıma düşdü, nədənsə. Həmin yazı beləydi: “Təmiz ol!”
“Poeziya nümunələri” bölməsində verilmiş şeirləri də qəbul etmək mümkündür, çünki fikirləri şeir formasında qafiyələndirib yazmağın özü də mədəniyyətdir, insanım dünyagörüşünün formalaşmasına işarədir. O da
təbiidir ki, hər şeir yazan şair deyil. Rəsul Rza demişkən: “Şairlik bir sənətdir, bacarmayana dərddir”.
Bununla belə, kitabdakı şeir nümunələrini qəbul etmək mümkündür. Həyatdan nigaran və nisgilli getmiş çox istiqanı şair Şahmar Əkbərzadənin şəkli və şeiri ürəyimi ağrıtdı, kövrəldim
İtirə-itrə gedirik, Şahmar. Götürə-götürə gedə bilmədik.
Bu sirri-xudanın kökləri harda Bilmədik, ay Şahmar,
dada, bilmədik Hərdən təklənəndə, şərə düşəndə
Səni Ağdam bilib üstünə gəldim.
Üstünə gedəsi Ağdamım yoxdu…
Doğmalarını sevməyən vətənini, millətini sevə bilməz. Bu mənada, kitabda verilmiş ailə şəcərəsi nəyə desən dəyər: ata-ana, bacı-qardaş, ömür-gün yoldaşı, övladlar, gəlinlər, nəvələr, nəticələr… Nə gözəl!
Səlim müəllimin yeni kitabı, bu mənada, daha qiymətlidir. gərəklidir, bizlərdən sonra qalanlardandır.
Qarabağ müharibəsində bilavasitə iştirak etmiş, yaralanmış, həlak olmuş həmyerlilərimizin xatirəsinə bu formada bəlkə də heç kəs belə nəcib duyğuyla, həssaslıqla yanaşmağı bacarmayıb, məncə.
Tək Novruzlu kənd orta məktəbinin Qarabağ müharibəsində həlak olmuş məzunları haqqında kitabda getmiş bioqrafik məlumata görə Səlim müəllimə “Var ol!” demək bizim hamımızın borcudur.
Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı Natiq Əhmədovu, “Azərbaycan bayrağı” ordenli Rizvan Məmmədhüseynovu, İsgəndər Xankişiyevi və digər həlak olmuş eloğlularımızı bir daha yad eləyən Səlim müəllimin aşağıdakı sözlərini həyəcanla, kədərlə, ağrıyla oxuyub murdar ermənilərə “ölüm!”, “məhv olsun!” deməmək mümkün deyil.
Şəhid olmuş cavanlarımızın yaralı ruhuna üz tutan müəllif yazır.
“Sizin hər birinizin adını yazanda mən Ağdamın səsini eşidirdim. Üzümə
Ağdamın mehi vururdu, Ağdamın göz yaşları üzümə tökülürdü, Ağdamın
həzin musiqisini eşidirdim, şəhidlərin siyahısından Ağdamın, kəndimizin
qoxusu gəlirdi, səsi gəlirdi, kəndimiz ağlayırdı, sizi çağırırdı”… Insafınız olsun, ay Səlim müəlim, ürəyimizi parçalayan bu sözləri necə yaza bildiniz?.. Allah sizə insaf versin, bizlərə rəhminiz gəlmədimi, yazıq deyilikmi…
Səlim müəllimin könlündə dostlara, tanışlara qarşı bir məhəbbət, səmimiyyət çeşməsi qaynamaqdadır. Əməkdar jurnalist qardaşımız, Ağdamın görkəmli ziyalıları arasında seçilib-sayılan Bəbir Hüseynov, iqtisadçı professor Əli Həsənov və digər şəxslər haqqında ürəkdolusu danışmağı bacaran Səlim müəllimin alicənablığı, diqqəti, isti münasibəti,
obyektiv mövqeyi də təqdirəlayiqdir, qəbulediləndir, təbiidir. Bir vaxtlar rəhbərlik etdiyi şəhər və rayonlarda yaradıcılıq, quruculuq potensialı, şəxsi təşəbbüsləri, mədəniyyəti, dünyagörüşü, səmimiyyəti, ən başlıcası isə xalqa, millətə, ölkə başçısına sədaqətilə fərqlənmiş, ad-san qazanmış istəklimiz Sadıq Murtuzayevlə dostluq, qardaşlıq münasibəti, mehribanlığı bir ayrıca mövzudur və hər birimiz bu nümunəvi dostluğun sirrini öyrənə bilsək, daha da zənginləşərik, artarıq…
Səlim müəllim dostluq dirijorudur. Adamları bir çağırışla toy məclislərinə, hüzr yerlərinə, yubileylərə, adi görüşlərə belə toplamağı bacaran və adamlar arasında ünsiyyət körpüsü yaratmağa qadir olan bir kişidir.
Səlim müəllimin dostluq fəlsəfəsi böyük Nazim Hikmətin dostluq haqqındakı məşhur bir fikrilə üst-üstə düşür.
Nazim Hikmət şeirlərinin birində buyurmuşdur:
“Dostluq ağac kimidir.
Əgər o ağac qurusa,
bir daha göyərəməz”..
Səlim müəllimin dostluq dünyasının kökləri torpağın darin qatlarında, gövdəsi polad kimi möhkəm, budaqları sağlam, yarpaqlan yamyaşıl, kölgəsi sərin, çiçəkləri ətirli, meyvəsi tamlı bir ağaca bənzəyir. Bu ağac solası, quruyası deyil.
Səlim müəllim şairlər demişkən, bu vəfasız dünyadan köçmüş keçmiş iş yoldaşlarının bir-bir adını çəkir, qısa məlumat verir ki, bu özü bizlərdən əvvəl vəfat etmiş şəxslərin yada salınıb xatırlanması üçün çox vacib olan əlamətlərdən
Səlim müəllim çox maraqlı bir şəxsiyyətdir. Bu şəxsiyyətin
üfüqlərinə hər əl çatası, səs yetəsi deyil, sonu bilinməzdir… Və günlərin bir günündə həsrətini çəkdiyimiz doğma Qarabağ Günəşinin boy verəcəyinə, yolları, dağları, dərələri, budaqları, göyləri, buludları, fəsilləri… bütün kainatı xoşbəxt günlərə qovuşduracağına inanıram…
Mən onu da bilirəm ki, Siz də o Günəşin parlayası gününü gözləyirsiniz.
Ramiz MƏMMƏDZADƏ,
15 dekabr 2018-ci il. Şüvəlan
“Təzadlar” qəzeti 18.12.2018-ci il.
Ardı var.
Mustafa Müseyiboğlu adına kitabxana
===============================================
<<<< WWW.YAZARLAR.AZ və WWW.USTAC.AZ >>>>
Əlaqə: Tel: (+994) 70-390-39-93 E-mail: zauryazar@mail.ru