Etiket arxivi: FLORA NACİ

Теране МЕММЕД: – Ты давно уж превратился в меня…

Перевод очередного замечательного стихотворения моей Тараны – Terane Memmed. И она сама, и всё, что она пишет, мне очень близко.

Mənim Təranəmin Terane Memmednövbəti gözəl şeirinin tərcüməsi. Özü də, yazıları da mənə çox yaxın və doğmadır.

Təranə MƏMMƏD

Qəlbində çırpınan ürəyin səsi,
Ruhunu oxşayan el təranəsi,
Dilinin ən şirin, dadlı kəlməsi
Mənəm.

Varlığın ,vücudun, cismində canın,
Bədəninlə axan damarda qanın,
Əldə eylədiyin şöhrətin, şanın
Mənəm.

Cahana baxışın,o ala gözün,
Dilindən süzülüb deyilən sözün,
Sevda alovundan sönməyən közün
Mənəm.

Axtarma özünü bir də özündə,
Mənə çevrilmisən daha özün də,
Səni əvəz edən indi özündə
Mənəm.

Теране МЕММЕД

Звуки сердца, что не замолкают,
Мелодии, что твой слух ласкают,
Сладость слов, что с языка слетают,
Это я.

Ты сам, и тело твоё, и душа,
И кровь в жилах, что течёт не спеша,
Всё, что в жизни получил, не греша,
Это я.

Твой взгляд на этот мир, твои глаза,
То, что сходит с твоего языка,
И жар не гаснущей любви огня
Это я.

Ты не ищи в себе самом себя,
Ты давно уж превратился в меня,
Тот, кто в тебе заменяет тебя,
Это я.

Перевод на русский язык:
Флора НАДЖИ
 (Flora NACİ)

Müəllif: Təranə MƏMMƏD


FLORA NACİNİN YAZILARI

TƏRANƏ MƏMMƏDİN YAZILARI

Mustafa Müseyiboğlu adına kitabxana

ZAUR USTACIN YAZILARI

> > > > MÜTLƏQ OXUYUN !!!

“ƏDƏBİ OVQAT” JURNALI PDF

“YAZARLAR”  JURNALI PDF

“XƏZAN” JURNALI PDF

YAZARLAR.AZ
===============================================

<<<< WWW.YAZARLAR.AZ və  WWW.USTAC.AZ >>>> 

Əlaqə: Tel: (+994) 70-390-39-93   E-mail: zauryazar@mail.ru

Sevda SƏFƏRLİ – ÖMÜR, KİM QOVUR SƏNİ

Sevda Seferli xanımın bu şeirinin mənası o qədər yaxın gəldi ki mənə, onu tərcümə etməyə qərar verdim!

Мне настолько близким оказался смысл и дух этого стихотворения Севды ханум Сафарли, что решила перевести его!

Sevda SƏFƏRLİ

ÖMÜR, KİM QOVUR SƏNİ

Ömür günlərimi bir-bir aparır,
Ömür illərimi səssiz qoparır,
Ömür baltalayır, ömür hey yarır.
Soldurub bağçamda sünbül-süsəni,
Tələsmə, ay ömür, kim qovur səni?

Bu gün uçub gedir, dünən heç dinmir,
Dünən nə desin ki, sabah bilinmir.
Ömür, üşüyürsən, qəlbin isinmir,
Sabah bilinmirsə, qovma sən məni,
Tələsmə, ay ömür, kim qovur səni?

Çapır köhlən atın, hey tələsirsən,
Qəsdəmi durmusan, belə nə sirsən?
Ömrümə günümə qənim kəsirsən.
Apardın, boşaldı illərin çəni,
Tələsmə, ay ömür, kim qovur səni?

Arxamızca qaçır, yüyürür zaman,
Elə tələsirik özümüz yaman,
Bürüdükcə ömrü tutqun çən-duman,
Duman tək itirsən, sil duman-çəni,
Tələsmə, ay ömür, kim qovur səni?

Ömür qatarımız ötüb keçdikcə,
Silinib ömürdən dünən itdikcə,
Ömür karvanının yolu bitdikcə,
Çəkib aparırsan olub keçəni,
Tələsmə, ay ömür, kim qovur səni?

Həsrətlə boylannıq dünənə sarı,
Gəncliklə araya çəkirik barı,
Ömür ne tez keçdi, qalmadı yarı.
Tez cücərib böyüyən, olan səməni,
Tələsmə, ay ömür, kim qovur səni?

İllərim zamanın ağır şələsi,
Günlərim olmasın ömrün tələsi,
Hələ xoş illərim ömrə gələsi.
Mənmi səni qovdum, yoxsa sən məni?
Tələsmə, ay ömür, kim qovur səni?

Sevda, yazılmamış dastanın qalıb,
Hələ biçilməmiş bostanın qalıb,
Vətəndə gözləyən gülstanın qalıb.
Qovsun badi-səba ömrə əsəni,
Tələsmə, ay ömür, kim qovur səni.

Севда САФАРЛИ

Жизнь моя, ты не спеши, кто торопит тебя?

Жизнь дни мои, как ветром срывая, уносит,
Жизнь годы мои раз за разом тихо косит,
Жизнь день ото дня свои удары наносит,
Прикрылась листопадом в моём саду земля,
Жизнь моя, ты не спеши, кто торопит тебя?

День сегодняшний прошёл, вчерашний всё молчит,
Он ведь знать не может, что день завтрашний сулит,
Жизнь, ты мерзнешь, согреться твоя душа спешит,
Если завтра неизвестно, не гони меня,
Жизнь моя, ты не спеши, кто торопит тебя?

Словно резвые кони, вы, годы, спешите,
Почему жизнь мою вы покинуть хотите,
В чём тайна этой спешки, вы хоть подскажите.
Уже достаточно ушло годов у меня,
Жизнь моя, не спеши так, кто торопит тебя?

Жизнь наша словно бежит и нас подгоняет,
Почему-то нас торопиться заставляет,
Густой туман в всё время на нас насылает,
В этом жизни тумане мы теряем себя,
Жизнь моя, не спеши так, кто торопит тебя?

Поезд жизни нашей остановок не знает,
Прошлые дни из памяти стереть желает,
И пройденной дороги конец приближает,
Всё с собою уносит, ничего не щадя,
Жизнь моя, не спеши так, кто торопит тебя?

Оглянуться на прошлые дни мы желаем,
Словно этим молодость себе возвращаем,
Как быстро жизнь прошла, с тоской восклицаем,
Не для того мы родились, чтоб уйти спеша,
Жизнь моя, не спеши так, кто торопит тебя?

Мои годы – тяжкая ноша прожитых лет,
И перед жизнью придется держать им ответ,
Ждут ли меня ещё светлые дни или нет?
Я ли тебя всё тороплю, или ты меня,
Жизнь моя, не спеши так, кто торопит тебя?

Севда, ты дастан свой ещё не написала,
Ты с посевов своих урожай не собрала,
И родины своей расцвет не увидала,
Ветры, что уносят, насылать пока нельзя,
Жизнь моя, не спеши так, кто торопит тебя?

Перевод на русский язык:
Флора НАДЖИ
 (Flora NACİ)


FLORA NACİNİN YAZILARI

FİRUZ MUSTAFANIN YAZILARI

>>>SATIŞDA OLAN KİTABLAR


Aşıq Qurban: -“Pərdəli gəzməyən nəzərə gələr.”

Mustafa Müseyiboğlu adına kitabxana

ZAUR  USTACIN  YAZILARI

> > > > MÜTLƏQ OXUYUN !!!

“ƏDƏBİ OVQAT” JURNALI PDF

“YAZARLAR”  JURNALI PDF

“XƏZAN” JURNALI PDF

WWW.BİTİK.AZ

YAZARLAR.AZ
===============================================

<<<< WWW.YAZARLAR.AZ və  WWW.USTAC.AZ >>>> 

Əlaqə: Tel: (+994) 70-390-39-93   E-mail: zauryazar@mail.ru

Afaq ŞIXLI – Laçın (Афаг ШИХЛЫ – Лачин)

AFAQ ŞIXLININ YAZILARI


Laçın
Dün gecə yuxuda Laçını gördüm:
Vüqarlı başında dümağ saçları,
Gözləri yol çəkən yüksəklikləri,
Həsrətə bürünmüş boz yamacları…
***
Qulağı səsdəydi, fikirli, yorğun…
Əyni də nimdaşdı, kimsəsiz kimi.
Keçilməz yollarda itmişdi sanki,
Torpaq yaddaşına düşən iz kimi.
***
Susurdu, yamanca qəribsəmişdi,
Gileyi donmuşdu baxışlarında.
O hardan biləydi gələcəyik biz
Hansı bir ilinsə son baharında.
***
Sarılmaq istədim qanadlarına:
Tövrünlə sızlatma ürəyimizi!
Bitəcək ayrılıq, qurbanın olum!
Yamanca gecikdik, bağışla bizi!..

Перевод на русский язык:
Флора НАДЖИ
 (Flora NACİ)

Лачин
Прошлой ночью мне приснился Лачин:
С гордо поднятой седой головой,
С тоской во взгляде могучих вершин
И посеревших в разлуке равнин…
***
Весь в ожиданьи вестей, усталый,
В бедной одежде предстал предо мной.
Словно потерян он был в дороге,
Как памятный след на коре земной.
***
Был молчалив и смотрел, как чужой,
В глазах его застыл упрек немой,
Откуда знать ему, что мы придём,
Что этой встречи с ним давно мы ждём.
***
Так захотелось мне его обнять,
Как мучила разлука, рассказать…
Уже осталось мало, потерпи!
Мы долго шли к тебе, ты нас прости.
Müəllif: Afaq ŞIXLI

AFAQ ŞIXLININ YAZILARI


FLORA NACİNİN YAZILARI

PDF>>>ZAUR USTAC UŞAQ ŞEİRLƏRİ

PDF: >>>>> ZAUR USTAC “QƏLƏMDAR-2”

PDF>>> ZAUR USTAC “BB” KİTABI

>>>> ƏN ÇOX OXUNAN HEKAYƏ <<<<

ZAUR USTACIN SATIŞDA OLAN KİTABLARI


“YAZARLAR”  JURNALI PDF

YAZARLAR.AZ
===============================================

<<<<<< WWW.USTAC.AZ və  WWW.BİTİK.AZ >>>>>> 

Əlaqə:  Tel: (+994) 70-390-39-93     E-mail: zauryazar@mail.ru

Rafail TAĞIZADƏ – Tərəddüd (Рафаил ТАГИЗАДЕ – Сомнение)

RƏFAİL TAĞIZADƏNİN YAZILARI

Rafail TAĞIZADƏ
Tərəddüd
Gecənin bu sakit, hüznlü vaxtı,
ürəklə qapımı kim olar döyən?
Doğmamı, özgəmi bu qəfil gələn?
Kimlərin yadına düşmüşəm görən?
Bu əski qapılı, əski qıfıllı
bu kasıb komamı kimdi tanıyan,
kimdi gecə vaxtı məni arayan?
Adamın ağlına min güman gəlir,
başımda min xəyal dolaşır, gəzir.
Çoxdan unutmuşam qonaq-qaranı,
Tanrımı göndərib gələn qonağı?
Qaranlıq gecəyə Ay doğan kimi,
qapının ağzında gecə qonağı.
Bir əlim dəstəkdə, biri cəftədə.
Açım, ya açmayım?
Bilmirəm hələ…

Перевод на русский язык:
Флора НАДЖИ
(Flora NACİ)

Рафаил ТАГИЗАДЕ
Сомнение
Кто в это время, в тишине ночной,
Так упорно в дверь мою стучится?
Кто он, этот гость, свой или чужой?
Кто меня вспомнил, что могло случиться?
Кто знает о бедном жилище моём,
Со старой дверью и старым замком,
Кому я вдруг понадобиться мог?
Тысячи мыслей в голове роятся,
Сомненья тучей на душу ложатся.
Я же так давно гостей не встречал,
Может, гостя этого сам Бог послал?
Как Луна, что ночью небо освещает,
Перед дверью моей гость ночной ожидает.
Схватилась за дверной замок моя рука,
Открывать или нет?
Не знаю пока…

Müəllif: Rəfail TAĞIZADƏ.

RƏFAİL TAĞIZADƏNİN YAZILARI

FLORA NACİNİN YAZILARI

PDF>>>ZAUR USTAC UŞAQ ŞEİRLƏRİ

PDF: >>>>> ZAUR USTAC “QƏLƏMDAR-2”

PDF>>> ZAUR USTAC “BB” KİTABI

>>>> ƏN ÇOX OXUNAN HEKAYƏ <<<<

ZAUR USTACIN SATIŞDA OLAN KİTABLARI


“YAZARLAR”  JURNALI PDF

YAZARLAR.AZ
===============================================

<<<<<< WWW.USTAC.AZ və  WWW.BİTİK.AZ >>>>>> 

Əlaqə:  Tel: (+994) 70-390-39-93     E-mail: zauryazar@mail.ru

Устадж Заур – Раскрой свои обьятья

Устадж Заур

Перевод на русский язык:
Флора НАДЖИ

Раскрой свои обьятья

Раскрой свои обьятья, к тебе иду, Земля моя,
Ты знаешь ведь о том, что часто в дверь твою стучался,
И каждый раз, взяв в руки флаг, к тебе я собирался,
Теперь уже настало время, решенье принял я,
Теперь бесповоротно иду к тебе, ты жди меня.

Сколько раз я повторял, что жизнь отдам я за тебя,
И не важно, что со мной, пусть  минует тебя беда,
«Хороший командир защитит своё войско всегда»,
Капитан наш впереди, укрась его путь цветами,
Выходи нам навстречу, чтобы мы тебя обняли.

К смерти такой я готов, чтобы саваном стал мой флаг,
Я молился, чтоб сбылись мечты, не радовался враг,
Мольба моя услышана, любимая, слёз не лей,
Мать моя, ты тоже слёзы утри, меня не жалей,
Сын  землю защищает, пусть ценою жизни своей.
Автор: Заур Устадж

Müəllif: Zaur USTAC

ZAUR USTACIN YAZILARI

FLORA NACİNİN YAZILARI

PDF>>>ZAUR USTAC UŞAQ ŞEİRLƏRİ

PDF: >>>>> ZAUR USTAC “QƏLƏMDAR-2”

PDF>>> ZAUR USTAC “BB” KİTABI

>>>> ƏN ÇOX OXUNAN HEKAYƏ <<<<

ZAUR USTACIN SATIŞDA OLAN KİTABLARI


“YAZARLAR”  JURNALI PDF

YAZARLAR.AZ
===============================================

<<<<<< WWW.USTAC.AZ və  WWW.BİTİK.AZ >>>>>> 

Əlaqə:  Tel: (+994) 70-390-39-93     E-mail: zauryazar@mail.ru

PROFESSOR FLORA NACİ ”ZİYADAR” MÜKAFATINA LAYİQ GÖRÜLÜB

Diplomu doğrulama lingi >>>LAUREATLAR

Bakı Slavyan Universitetinin Ədəbiyyat nəzəriyyəsi və dünya ədəbiyyatı kafedrasının professoru, Əməkdar jurnalist Flora Nacıyevaya (Flora Naci – Флора Наджи) “Tərcüməçi dəftəri” (“Тетрадь переводчика”) yeni kitabının işıq üzü görməsi münasibəti ilə  “YAZARLAR”  JURNALI tərəfindən yeni kitabların nəşrinə görə təqdim olunan “ZİYADAR” Mükafatına layiq görülüb. Diplomu doğrulama lingi >>>LAUREATLAR

YAZARLAR olaraq, Flora Nacini təbrik edir, yeni-yeni yaradıcılıq uğurları arzulayırıq! Uğurlarınız bol olsun, Flora xanım!

FLORA NACİNİN YAZILARI

PDF>>>ZAUR USTAC UŞAQ ŞEİRLƏRİ

PDF: >>>>> ZAUR USTAC “QƏLƏMDAR-2”

PDF>>> ZAUR USTAC “BB” KİTABI

>>>> ƏN ÇOX OXUNAN HEKAYƏ <<<<

ZAUR USTACIN SATIŞDA OLAN KİTABLARI


YAZARLAR.AZ

===============================================

<<<<<< WWW.USTAC.AZ və  WWW.BİTİK.AZ >>>>>> 

Əlaqə:  Tel: (+994) 70-390-39-93     E-mail: zauryazar@mail.ru

PROFESSOR FLORA NACİ TƏLTİF OLUNUB

Bakı Slavyan Universiteti

Bakı Slavyan Universiteti – BSU

Bakı Slavyan Universitetinin rektoru Anar Nağıyev Ədəbiyyat nəzəriyyəsi və dünya ədəbiyyatı kafedrasının professoru, Əməkdar jurnalist Flora Nacıyevaya (Flora Naci – Флора Наджи) universitetin həyatında uzunmüddətli səmərəli fəaliyyətinə görə “Fəxri fərman” təqdim edib.

Mənbə: BSU

FLORA NACİNİN YAZILARI

PDF>>>ZAUR USTAC UŞAQ ŞEİRLƏRİ

PDF: >>>>> ZAUR USTAC “QƏLƏMDAR-2”

PDF>>> ZAUR USTAC “BB” KİTABI

>>>> ƏN ÇOX OXUNAN HEKAYƏ <<<<

ZAUR USTACIN SATIŞDA OLAN KİTABLARI


YAZARLAR.AZ

===============================================

<<<<<< WWW.USTAC.AZ və  WWW.BİTİK.AZ >>>>>> 

Əlaqə:  Tel: (+994) 70-390-39-93     E-mail: zauryazar@mail.ru

FLORA NACİNİN YENİ KİTABI İŞIQ ÜZÜ GÖRÜB

Müəllif: Flora NACİ

Tanınmış alim, şair, tərcüməçi Flora Nacinin “Tərcüməçi dəftəri” (Флора Наджи “Тетрадь переводчика”) adlı yeni kitabı işıq üzü görüb.

Professorun tərcümələrdən ibarət bu kitabında çağdaş qələm adamlarının ana dilimizdən rus dilinə tərcümə olunmuş mətn nümunələri toplanmışdır.

Hörmətli professor Flora xanımı bu münasibətlə təbrik edir, həyat və yaradıcılığında yeni-yeni nailiyyətlər arzulayırıq.

FLORA NACİNİN YAZILARI

PDF>>>ZAUR USTAC UŞAQ ŞEİRLƏRİ

PDF: >>>>> ZAUR USTAC “QƏLƏMDAR-2”

PDF>>> ZAUR USTAC “BB” KİTABI

>>>> ƏN ÇOX OXUNAN HEKAYƏ <<<<

ZAUR USTACIN SATIŞDA OLAN KİTABLARI


YAZARLAR.AZ

===============================================

<<<<<< WWW.USTAC.AZ və  WWW.BİTİK.AZ >>>>>> 

Əlaqə:  Tel: (+994) 70-390-39-93     E-mail: zauryazar@mail.ru

FLORA NACİ – KİTAB

FLORA NACİNİN YAZILARI

KİTAB

Kitab kimi

cildlənibdir insanlar.

Hər kəsin

öz “cildi”, “üz qabığı” var.

İçindəkilər hərdən

üzdə görünənlərdən

ya çox olur, ya da az,

ya dərindir, ya dayaz

Əgər kitab dərindirsə,

oxucu – dayaz

oxumağa cəhd etsə də,

dərk edə bilməz.

Çox olur, adətən,

oxumaq istəyənlər

heyf ki, daha azdır

başa düşənlər.

Müəllif: Flora NACİ

FLORA NACİNİN YAZILARI

PDF>>>ZAUR USTAC UŞAQ ŞEİRLƏRİ

PDF: >>>>> ZAUR USTAC “QƏLƏMDAR-2”

PDF>>> ZAUR USTAC “BB” KİTABI

>>>> ƏN ÇOX OXUNAN HEKAYƏ <<<<

ZAUR USTACIN SATIŞDA OLAN KİTABLARI


YAZARLAR.AZ

===============================================

<<<<<< WWW.USTAC.AZ və  WWW.BİTİK.AZ >>>>>> 

Əlaqə:  Tel: (+994) 70-390-39-93     E-mail: zauryazar@mail.ru

“Həyat qəfəsi”-nin zövqü

FLORA NACİNİN KİTABI

Bülbülü-zarəm, deyil bihudə əfğan etdiyim,

Qalmışam nalan qəfəs qeydində, gülzar istərəm.

Füzuli dühasına aid olan bu misralarda olduğu kimi, beləcə, hər kəs bir şey istədi bu dünyadan. Amma qəfəs içində arzular ağuşunda üzənlərin istəyi daha böyük oldu deyəsən.

Tanrı sevdiyi bəndələrini Yer üzünə göndərəndə onlara yaşamaq üçün ürək, duyub yaratmaq üçün isə qəlb bəxş etdiBəzən yaradan insan, qəlbi döyünən ürəyin məhvərinə sığmadı: aşdı-daşdı. Ürək çərçivəsindən, bədən tutumundan, məkan sərhəddindən çıxıb səmaların ənginliyinə pərvazlandı. Pərvazlandı ki, yenidən öz qəfəsinə dönəndə gördüyünü duyduğu kimi yaratsın. Maraqlıdır, yaradan insana pərvaz etmək üçün qanadlanmaq vacibdirmi? Onun qəlbi, azadlığa doğru süzən bir qanaddır. Qanadlarsa, ruha bağlı. Qanadları almaq olar, taxmaq olar. Amma sənin ürəyində qəlbin yoxsa, nə görməyə gözün olar, nə deməyə sözün. Qanad nədir? Sevincmi, kədərmi, bədbəxtlikmi, yoxsa, əl çatmayan xoşbəxtlikdir?

Tənha kimsəsiz gecədə düşüncələr bölüşməyə qəlb aradım. Aradım ki, sual edib, cavab alım. Həmdəmimi burda buldum. Bədbinlikdən çox-çox uzaq, əlvan çiçəklərdən çələng, yaşamaq eşqi ilə süzən, məhəbbətin özünə də bəzək verən həm mübariz, həm də zərif qadın qəlbi – həyatın dar qəfəsinə sığışmayan Floranın düşüncəsi:

Deməyin ki, qanadsızlar bədbəxtdirlər,

Qanad ilə ölçülürmü bəxt məgər?!

Xoşbəxt edib qanad kimi?…

Elə olsa,

Həyatın dar qəfəsində

Səma haqda düşünməyən

Qanadlılar xoşbəxtdirmi?!

Əlbəttə ki, yox – deyərək, Flora Nacinin əlimdə tutduğum “Həyatın qəfəsi” şeirlər kitabını dönə-dönə vərəqlədim. Qarşımda sehirli, sirli qadın duyğularının qapısı açılır: sual, təəccüb, heyrət dolu poetik aləm. F.Naci poeziyasında olan həsrət, sevgi, ümid, bəxt, tale motivlərini rəngarəng şəkildə vəsf edir. O, hər bir onu anlayan oxucunun hisslərinə toxunaraq, özünəxas qonaqpərvərliklə öz duyğular aləminə dəvət edir. Deyirlər şairlər ziddiyətli şəxsiyyətlərdir. Özlərində olanı yox, çox zaman arzularını qələmə alırlar. F.Naci isə həm özünü, həm də düşüncələrini yaradır bu kitabda.

Xarakterində və poeziyasında olan ziddiyət isə məna dolu bərbəzəkli xarici görünüşü ilə bəzəksiz, sözçülükdən uzaq dərin fəlsəfi düşüncənin misralara çevrilməsindədir:

İnsanlar məhkumdur – dünyaya gəlib,

Yaşasın, sonra da dünyadan köçsün.

Yoxluqdan Dünyaya gəlirsə necə,

Dünyadan yoxluğa gedir eləcə…, – deyən şairə Yoxluq adlandırdığı məkanı yaradan və qəbul edən bir aləm kimi canlandırır. Məgər, bu deyimin özü estetik anlayış çərçivəsindən kənara çıxan bir haşiyə deyilmi?

Adətən şairələr güldən-çiçəkdən, gözəllikdən, vətəndən, sevgidən söz açırlar. Ancaq mən F.Naci yaradıcılığında buna bənzər şeirlərə rast gəlmədim. Şairə yalnız azad düşüncələrini, hətta sevgisini haşiyəsiz, qəlibsiz dilə gətirir. Həcm etibarı ilə çox da böyük olmayan bu şeirləri düşüncələr toplusu adlandırsam yanılmaram. Onda insanın ilk yaranışı ilə yaşayıb o biri dünyaya can atmasının müəmmalı təzahürü vardır. Zərif qadın qələminin məhsulu olan bu şeirlərdə böyük problemlər axtarışı insanı təəccübləndirməyə bilmir. Bu hallarda dərk edirsən ki, onun dayandırdığı mənəvi ucalıq və özünüidrak fəlsəfəsi fikrən və ruhən saflıq və səmimiyyət təcəssümüdür.

Həyatın dərdlərin hiss eyləyərək,

Ağlayır, Dünyaya insan gələrək

O biri Dünyaya böyük ümidlər

Yollanır qəribə bir təbəssümlə, – söyləyən şairə insanın əzabsız sandığı və bel bağladığı o biri Dünyada ümidlərin doğrulacağına inamla yanaşmaq istəyir.

Flora şeiriyyatının özünəməxsus xüsusiyyətlərindən biri də odur ki, o verdiyi sualın cavabını, qoyduğu problemin açmasının yükünü də, öz çiyninə götürür. Onun müşahidə obyekti “mən”idir. O, qələmə aldığı mövzunun müşahidəçisi deyil, bilavasitə iştirakçısıdır.

Harda gəldik,qayıdırıq ora da,

Bu minvalla fırlanırıq həyatda, – söylədiyi örnək misralardan sonra saxta sevgilərdən bezib əsil sevgiyə də inamsızlıqla yanaşan, səhvlər üzərində yenə də səhv edib qəm çəkən, arzuları çin olmayan insanların sırasından “sonra yeni ümidlərlə yeni-yeni istəklərin, arzuların, xəyalların arxasınca gedirik” – deyərək, özünü ixtisar etmir.

Flora bəzən öyüd də verib düz yolu göstərir. Göstərir, amma məcbur etmir. Öz yaradıcılığındakı azadlığı sanki oxucu təfəkkürünə hopdurur:

Şər, şər ilə yola getməz,

Nifrət, nifrəti götürməz.

Onları dəf eləməyə

Sevgi ara, məhəbbət gəz, – söyləyir.

Bəzən isə:

Nikbinlikdən uzaq gəzib

Bədbinliyi haraylayan

 İnsanlara heyfim gəlir, – deyərək, açıq-aşkar heyfslənir.

Çox şeyə heyfslənir Flora. Onun “od dilimi” olan ürəyi,

Daş ürəklə rastlaşıb,

Ona hərarət verir.

Buz ürəklə dostlaşıb,

Bir andaca əridir.

Bütün bunların əvəzində isə ona qalan daşın soyuqluğuna ya da ərimiş buzun bulanıq suyuna heyfslənir. “Həyat maska geymiş insanların maskaradıdır”, – deyir Flora. Xeyirxah maskasında qəddarı, məğrur maskasında qorxağı, ağıl arxasında səfehləri qadın ərköyünlüyü ilə qamçılamaqdan çəkinmir:

Alicənab maskasını

Hansısa alçaq geyinir,

Utancağın adından

O həyasız nələr deyir?, – söyləyərək, bir də maskaların aşkarlanmasına bəs etməyən ömrə heyfsilənir. Bu misraları hər dəfə oxuyanda şairənin çəkilən çiyinləri, etirazla bulanan başı, uşaqlara xas büzülən dodağı gözlərim önündə canlanır və düşünürəm ki, hamının işlətdiyi adi sözlər Floranın qəlbindən keçib necə şeirləşmiş, necə qeyri-adiləşmişdir. Çünki onun malik olduğu səmimiyyət və onun azad təqdimatı oxucu qəlbinə ən etibarlı açardır.

Mən, zaman, vaxt, saat haqqında yazılmış bir çox poeziya nümunələri ilə rastlaşmışam. Hətta elə misralar olub ki, əqrəbin tıqqıltısını eşidib, ötən anlara kədərlənib, itən illərə yanmışam. Lakin, Floranın üç cümlə ilə təqdim etdiyi nəzmindən qəlbimə bir rahatlıq çökdü. Bir çoxlarının qələmindən çıxmış eyni mövzu və eyni problem Flora baxışı və Flora yanğısıyla fərqləndi. O, həyatda olduğu kimi şeirlərində də pessimizmə qapılmır. Azalan gələcəyi kədərlə seyr edib, qeyri-adi bədii fəndlə artan keçmişinə sevinə bilir. Keçmiş artırsa, demək həyat davam edir:

FLORA NACİ

Əqrəbin hər tərpənişi

Azaldaraq gələcəyi

Artırır bizim keçmişi…

Zamanı tutub saxlamaq, hardasa qənaət edib lazım olan məqam üçün gizlətmək mümkün deyil. Flora bizdən yox, bizim asılı olduğumuz zamanı səmərəli xərcləməyə səsləyir. Özü isə vaxtdan geri qalmamaq üçün tələsir:

Mənim dəli, çılğın könlüm

Hey tələsir bütün zaman.

Heç rahatlıq vermir mənə

Ömrüm boyu bircəcə an.

Ötən anların səmərəli xərclənilməsi də, onun düşüncələrində dayanmadan fırlanır. Onun üçün hər bir son başlanğıcdır. Ruhundakı mübarizlik əzmini bizlərə də belə təqdim edir:

Mənə elə gəlir, yetişdim sona,

Ancaq görürəm ki, başlanğıcdayam.

Axır ki, anlayam, gərək anlayam,

Nəyinsə sonuna duyduğum zaman

Nəyəsə yenidən başlamalıyam.

Bəli, onun “dəli könlü” hər bir şeyi yenidən başlamağa, “Ötən qatarlar” şeirində dediyi kimi “uzaqlara ünvanlanmış qatarların pəncərəsi arxasında ona bəlli olmayan insan sevinci, insan kədərini” görməyə tələsir. Bütün istəklərinə yetmək üçünsə onun ürəyinə sığışmayan qəlbi, qəfəsinə sığışmayan ruhu var.

Floranın hər bir misrasından kədəri ovudan bir sevinc gülümsəyir özü kimi. Onun sətirlərini tematik cəhətdən təsnif etmək çətindir. “Həyatın qəfəsi” kitabında isə şairə bu yükü də öz öhdəsinə götürüb. O, şeirlər kitabını üç hissəyə bölüb: “Kim bilir həyatın mənası nədir?”, “O qadın özüməm, hara gedirəm?”, “Məhəbbət – tumarlı pişik”. Təsadüfi deyil ki, bu şeirlərin heç birində yaranma tarixi göstərilməyib. Bunun yalnız bir səbəbi var – Floranın azadlığı. Elə bir şeir yoxdur ki, orada lirik qəhrəmanın daxili azadlığı qafiyələrə hopmasın. Zaman və məkan anlayışı üzərində Floranın azadlığının zəfəridir bu misralar. Vərəqləri çevirdikcə uzun illər tanıdığım, şıltaq təbiətli, incə yumor hissinə malik Flora xanımın oxucularını mərhəm saydığı iç dünyasında kükrəyən qasırğadan, yanan atəşdən, xumarlanan məhəbbətdən, düşündürücü dərin fəlsəfənin ağırlıq gətirmədən verdiyi pozitiv enerjidən və  “Mümkünsüz istək”lərindən hali oldum:

Hərdən elə istəyirəm…

Güllərin səsini eşidib, musiqini görə biləm,

Qaranlığa toxunaraq, işığa könül verəm.

Nə qəribə istəkləri varmış Floranın. Bu qəribə istəklərin qeyri-adi bədii vasitələrlə istənməsində də bir qəribəlik var: “güllərin səsini eşitmək”, “musiqini görə bilmək”, “qaranlığa toxunmaq”, ”işığa könül vermək”, “sabaha bağlanmaq”, “yer ömrüylə vidalaşmaq”, “dənizdə məkan tapmaq”.

Yox, Flora, demə ki,

Mümkünsüz istəyə çapsa da ürək,

Tanrı taleyilə barışsın gərək.

Könlümün olsa da bunca istəyi,

Məcburam insantək ömür sürməyi.

Tanrı sənə adi insantək ömür sürməyi rəva bilsəydi, bu mümkünsüz istəkləri ruhuna bəxş etməzdi. Qəlbini ürəyində, ruhunu bədənində kilidləyərdi. Bu istəklər arzusunda olmaq da bir xilqətdir. Bu xilqətin bir adı var – xoşbəxtlik. O xoşbəxtlik ki, tərifi “Həyatın qəfəsi”ndə verilib.

Xoşbəxtlik dalınca qaçmağın bəsdi,

Tale qismətisə, özü gələcək.

Bədbəxtlikdən gizlənməyin əbəsdi,

O onsuz da harda olsan, biləcək.

Bəli, bu kitabı oxuyarkən şeirlərdən çox Floranın öz taleyi ilə, qismətinə düşən bədbəxt, xoşbəxt dəqiqələrlə tanış oldum. Lakin taleyin hər üzündə onu nikbin gördüm. Bir şeyi anladım ki, o yalnız ilham pərisi ilə üz-üzə dayananda ciddiləşib, kədərini ağ kağıza yağdırır. Onun sevgi şeirlərində özünə bir inam var. Həyatda onu bir qadın kimi sevməmək mümkün deyil. Ondan yalnız sevə-sevə ayrılmaq olar. Flora özü bunu dərk edəndə deyir:

Qayıt, baxım gözlərinə,

Orda sevgi hiss etməsəm,

Səni özüm yola salıb,

Vidalaşıb əfv edəcəm.

Bu misraları oxuyarkən istər-istəməz düşünürsən ki, İlahi, bu qədər qəlb kiçik bir ürəyə necə sığsın? Bu qəlbin qəfəsi darlıq etməmək üçün dünya boyda olmalıdır. Elə dünya boydadır da. Elə olmasaydı Flora “Etiraf” şeirində olduğu kimi insanlara olan hədsiz inamında onu qınayan dostlara:

İnamsız yaşayıb ötüşən ömrü,

Mən nəyə oxşadım, nəyə bənzədim?

Bir dəfə dostu mən düşmən bilincə,

Yüz dəfə düşməni qoy mən dost bilim. – söyləməzdi.

Qarşımda “həyatın qəfəsi” vərəqləndikcə “Kim bilir”, ”Şam”, ”Keçmiş”, ”Tale”, “Qismət”, “Ürəklər”, “Ağıl və Könül”, “Zəmanə”, “Fikirlər”, “Həsrət”, “Telefon zəngi” və digər sərlövhələr və mövzularla rastlaşdım. Amma sonuncu vərəqdə verilmiş “Sənsizlik” şeiri ruhumu titrətdi, içimdə bir sevda ağlayıb, həsrət hıçqırdı. Bu, Floranın dünyadan nakam köçmüş, şəxsən tanıdığım həyat yoldaşı Salehə ithaf etdiyi şeiridir:

Sən getmisən bu dünyadan, tək qalmışam,

Sənsizliyə alışmağa çalışmışam,

Elə bildim, sənsizliklə barışmışam,

Amma sənsizliyin çox üzür məni.

Bəli, kədər dolu bu misralar oxucu duyğularına körpü salır, bir müddət öz ağuşunda, öz qəfəsində saxlayır. Lakin sonda şairənin əyilməz nikbinliyi kədərə qalib gəlir. O, özünəməxsus ruh yüksəkliyi ilə:

Nə vaxtsa yanına mən gələcəyəm,

O zaman səninlə görüşəcəyəm,

Onda sənsizlikdən əl çəkəcəyəm,

Hələ ki, sənsizlik çox üzür məni.

Bax, budur əsil sevgi, əsil ümid, tükənməz səbir və yaşanan ömrün mənasını dərk etmək. “Həyatın qəfəsi”ndə həyat səlnaməsi əks olunub. Bu səlnaməni duyub yaşamaq ömür səhifəsinin 7 onluğunu xırdalamış Flora Naciyə məxsusdur.

Bu gün mübarək bir tarix – 10 iyun 2020-ci ildir. Bu illər üstünə neçə-neçə illərin gəlişini arzulayaq. Qoy onun nikbinliyi qəlbini, gözəlliyi çöhrəsini tərk etməsin. Flora xanım 16 yaşından Bakı Slavyan Universitetinin daimi sakinidir. Filologiya elmləri doktoru, professor, yüzlərlə elmi-publisistik məqalələr və neçə-neçə monoqrafiyalar müəllifi, “Yol” və “Rus dili və ədəbiyyatı” jurnallarının baş redaktorudur. Lakin zaman və məkan anlayışında ona məxsus bir zaman və bir məkan qəfəsi var. Bu ruh ilə o, həmişə 16 yaşlı qız şuxluğunda sevərək seçdiyi BSU-nun azad qəfəsində qalacaq. Qoy bu yaşın şuxluğu onu tərk etməsin, məkanı isə dar gəlməsin.

Məni tərif edən o qədər sözdən

Sənin bircə kəlmən mənə bəs eylər, – deyən, Flora xanıma onu sevənləri adından…

Bütün varlığınla necə varsanda,

Eləcə qalmağın bizə bəs eylər! – deyək. Sən həyata, həyat sənə yaraşır. Yaşa, yarat, uğurlar olsun!

Müəllif: Xsnım SULTANOVA, dosent

İlkin mənbə:mektebgushesi.az

XANIM SULTANOVANIN YAZILARI

FLORA NACİNİN YAZILARI

PDF>>>ZAUR USTAC UŞAQ ŞEİRLƏRİ

PDF: >>>>> ZAUR USTAC “QƏLƏMDAR-2”

PDF>>> ZAUR USTAC “BB” KİTABI

>>>> ƏN ÇOX OXUNAN HEKAYƏ <<<<

ZAUR USTACIN SATIŞDA OLAN KİTABLARI


YAZARLAR.AZ

===============================================

<<<<<< WWW.USTAC.AZ və  WWW.BİTİK.AZ >>>>>> 

Əlaqə:  Tel: (+994) 70-390-39-93     E-mail: zauryazar@mail.ru