Xankəndini ziyarət etdikdən sonra Şuşaya qayıtdıq. Qala qapısının yaxınlığında yastana yerdə qoyulmuş heykəllərlə şəkil çəkdirib qaladivarları ilə üzü aşağı Şuşa yazılan girişə endik. Yerdə əmənkömənciyə rastladım, qayıdanda bir topa yığıb özümlə götürdüm. Amma o yerləri gəzdikcə igidlərin ayaq izlərini gəzirdim. Yuxarı qalxıb Qövhər Ağa məscidinə ordan da Cıdır düzünə tərəf yollandıq. Cıdır düzü bir tərəfi meşəlik, bir tərəfi sıldırım qayalıq. Mən ondan iri qayalıqlar, düzəngahlar gördüyümə görə mənə elə də təəcüblü göz oxşayan görünmədi. Sadə bir təpəlik. Səməd Vurğunun göyəzən dağına yazdığı şeirini xatırladım. Olsun, dedim ürəyimdə. Bəzən toponimlər öz müəllifləri ilə əbədiyyət qazanır və bir də igidlərimizin ayaq səsləri azadlıq yaratmışdı daşlarda. Min illər keçəcək, bu günlərin əziz xatirəsi unudulmaz qalacaq. Bir vaxtlar at çapılmış bu yastana ayaq izləri ilə öz yaşarlığını tapmışdı. Bundan sonra da igidlərimizin canı qanı ilə müqəddəsliyinə davam edəcək. Orda bir neçə şəkil, qısa video çəklişi edib Vaqif məqbərəsinə yetişdik. Poeziya günləri keçirilən yerdə şəkil çəkdirmədim. Mən bu yerdə kürsüyə qalxıb şeir səsləndirəndə şəklim çəkilib tarixə düşər. Əks halda özümə haqsızlıq etmiş olardım.
Əzəmətli bayrağın dalğalanan uca Şuşası sən bizim ağrılarımızın şahidisən. Sənin hər daşını öpüb göz üstünə qoysaq yenə də azlıq edəcək. Gün qaralmadan Laçına çatıb, Mərkəzi kitabxanaya kitablarımızı bağışlamalıydıq… Ordan ayrılanda Şuşanın ətri burnumdan uzun müddət getmədi. Laçınla Şuşa arasından Qubadlıya çəkilən dolama yollar uzaqdan selə oxşayırdı.
Yolqırağı böyürtkən kolları, turşsu, insanların əllərində dopba ilə baş ucunda gözləyib növbə ya da növbədən kənar su qablaşdırıb içmələri adama sevinc bağışlayırdı. Biz də elə burada nahar edib, torbamıza çəmənlikdən qantəpər, qaraçörək otu toplayıb yolumuza davam elədik.
Gedişimizdə Ağdam “Dram Teatrı” nın qalığının önündə bir xatirə şəkli çəkdirdik. Bildiyimiz kimi doxsan ikinci illərdə başlanan müharibədə Ağdam sona qədər döyüşdü. Ən çox şəhid verən rayonlarımızdan birincisi indi xarabalıqları ilə ürək dağlayır. Hansı səmtinə baxırsan tikilinin didilib, uçulmuş formasını görürsən. Əlacları olsa, daşı da qazana basıb yeyərmiş hay çətələri.
Yolda şəhidlərimizə dua edərək, bərpa işləri aparılan yollara zümzümə də elədik. “Küçələrə su səpmişəm, yar gələndə toz olmasın”. İri maşınlar toz qaldırmasın deyə “vadovoz”lar yolları sərinlətmişdi. Təbiət öz axarında davam edirdi. Axşam biz hava qaralmadan geri dönəndə gün yandırmış heyətləri də xarabalıqların içində gördük. İş saatları bitmiş, əl-ayaqlarını toparlayırdılar.” Böyük Qayıdış” a əmək verən insanların baxışlarında həm kədər, həm də ümid görmək olurdu. Biz keçib gəldik onlar əmək verməyə davam edəcəkdi. Axşama dostumuz Savadsız Arzuman yığdı. Bəs, mən də ordaydım dedi. Əgər bilsəydim on dəqiqəlik salam verib keçərdik dedim. Ağdama yazdığım şeir ilk kitabımda nəşr olunmuşdu. Onu xatırlamağa çalışdım. Və nəhayət üzünü görmədiyim heç vaxt ayağım dəyməyən bu torpağı gəzmək fürsətim olduğuna görə çox şükür etdim. Dünya gözü ilə görmək, sevmək başqa bir nemətdir.
Əsgəran qalasında dayanıb sağa, sola nəzər saldıq. Haylar Əsgəranı işğal edilməklə Ağdamın əlaqəsini Xocalıdan və bütöv Qarabağdan kəsiblər. Deməli, planlı şəkildə şəhərlərimiz məs Əsgəran vasitəsi ilə hasara alınıb. Bu Qala, Qarabağın strateji baxımdan canı hesab olunur. Qala, çay daşından on səkkizinci əsrdə, 1751-ci ildə Pənahəli xan tərəfindən inşa edilib. Bir hissəsini dağıdıblar, bir hissəsi qalır. Yolumuz buradan keçdiyinə görə çox sevincli idim. Mənim işğal altına düşmüş qərib şəhərimin daşları, divarları öz sakinlərində idi. Biz orda olanda çoxlu sayda insanlarımız qalanın başına çıxırdı. Yolumuzun uzaqlığına görə, aşağıda qalanı gözümüzlə oxşayıb yolumuza davam elədik. Yolumuz Xocalıdan keçirdi. Daşı daş üstündə, başı baş üstündə qalmayan başı bəlalı şəhər. Bu şəhər öz sakinləri ilə yerin dibinə gömülüb, qətl olunmuşdu…
Hər şey qürurvericiydi. Postlarda gənc polislərimizi görüncə, gələcəyə ümid daha çox artır. Bu şəkildə azad olmuş torpaqlarımız nəzarət altına alınıb qorunur. Yaxın gələcəkdə hər kəs öz obasına köçəcək…
Xankəndinin mərkəzi
Şofer Arzuman bəy polisdən yol soruşur:
-Biz Şuşaya gedirik, düzdürmü?
-Yox, əlini uzadır, o biri yolla gedəcəksiniz. Bu yol Xankəndinə gedir.
-Olarmı baxaq qayıdaq? Polis yol göstərir.
-Buyurun. Biz şəhərə daxil oluruq. Azca irəlidə möhtərəm şəhər qol açır, öpür doğmalarını. Və acizanə heyrətliklə irəli yeriyirsən “bu nə gözəllik?”.
O qədər gözəldir ki, Xankəndi, mən təkcə bu şəhər üçün ölərdim. Lap uzun il əvvəllər şəhərin yoxluğu ciyərimi fərqli yöndən qovururdu. Həmin doğmalıq canıma hopdu. Həyat öz axar-baxarında davam edir, bir tərəfdə Gəncə təndiri, yol qırağında çayxana, yerə tökülmüş xəzəllər, ox, yer üzünün cənnəti… Digər tərəfdə göy hərflərlə yazılmış tablo “Qarabağ Azərbaycandır!” Dəmir Yumruq” simvolu – tablo danışır.
Azərbaycanın ən böyük şəhərlərindən biri olan bu füsunkar şəhər yenidən özünə qayıdıb. Kuruqdan təxmini üç yüz metr aralıda “Qarabağ Universiteti” yerləşir. Bakı seriyası maşınları şütüyən görəndə fərəhlənirsən. Üzündə bir təbəssüm, gözündə bir sevinc hissi yaranır. Ta oralara qədər döyüşüb geri çəkilən igidlərimiz yada düşür. Şəhərin qəribə qoxusu var. Burada canına çökmüş çirkabdan azad olan döşəmə yollar ayağına sərilir. Ala buludlar göy üzünə daraşıb yol gedir. Xısın yarpaqlar ağac dibində ayaq tappıltısı gözləyir. Və təkəmseyrək adamların keçişi yaşıl ağaclara can verir. Həyat bu şəhərdə dirilir. Mənim qısa dəqiqələrdə bunu yaşamağım da ayrıca bir lütvdür. Piramida tikililər diqqət çəkir.
Və bir də o möhtərəmi yeddi dolamadan seyr edəndə kiçik evlər ulduz kimi səliqəli görünür. Yolçu yolunda gərək, bir daha şirin təbəssüm edib ayrılırsan. Sevilməli və içində yaşayıb var olmalı şəhərim, hələlik deyib davam etdikcə daha da əzəməti insanı basır. Bax bu!..
09.08.2024-cü il tarixində “Adiloğlu” nəşriyyatının maddi dəstəyi və “Yazarlar” jurnalının təşkilatçılığı ilə “Ziyadar” yazarlar; Gülnarə İsrafil, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, yazıçı Qəndab Əliyeva, ədəbiyyatçı gənc yazar Aysu Türkel və kitabxanamıza hər zaman kitablarla dəstək olan ZAUR USTAC kitabxanamızın qonağı oldu. Maraqlı keçən görüşdə həm yazarlar, həm də ZAUR USTAC öz şeir kitablarını təqdim etdi. Eyni zamanda digər şair və yazıçıların kitabları da kitabxanamıza hədiyyə edildi. Xoş söhbətlər və kitablar üçün hər birinə ayrı – ayrılıqda təşəkkür edirik. FOTOLAR:
EMİN PİRİNİN “SƏFİLLƏRİ” və ya EMİN PİRİ YARADICILIĞINDA UŞAQ OBRAZLARI.
” Tanrı heç bir uşağı pis olsun deyə yaratmaz. Onu pis edən pis təhsildir. Pis ata-ana, pis ətraf, pis idarə palçıq kimidir, yazıq balaları da çəkib udar.” (Viktor Hüqo) Tarix müəllimi, jurnalist, Vətən müharibəsi iştirakçısı (baş leytenant), şair – Emin Pirinin haqqında oxuduğum ilk yazı qələmyoldaşı Taleh Mənsurun imzasından olmuşdu. Həmin məqalədən bu cümlələr yaddaşıma hopmuşdu : ” Mənim tanıdığım Emin Piri uşaqlar olan yerdə nəfəs almır. Uşaqların ciyərlərinə çatacaq havanı öz ciyərlərinə çəkməyi özünə haram bilir. Ən böyük arzusu-günahsız uşaqlara tuşlanmış güllələri bir badə şərab kimi başına çəkməkdi.” Vətən müharibəsindən öncə cəbhəyə könüllü yollanan tarix müəllimi müsahibələrindən birində müharibə zamanı ona gələn məktəbli məktublarından birini müharibənin sonuna kimi ürəyinin üstündə gəzdirdiyi deyir və əlavə edir : “Tarix dərsini keçərkən Vətənin bütövlüyü, azadlığı uğrunda döyüşməyi, Vətəni qorumağı aşılayırsansa və bunları tövsiyyə etdikdən sonra sən yenə də sinif otağında qalırsansa buna dözmək çətin bir məsələ olardı. Təbii ki, sən bu dediklərinə özün öz əməlinlə nümunə olmalısan ki, sabah o şagirdə etdiyin tövsiyyəyə o şagird inana bilsin. “ Ucqar kəndlərdən birindəki orta məktəbdə uşaqlara tarix dərsini tədris edən müəllimin tariximizin şanlı səhifələrində birinin yazılacağı bir vaxtda qələmi partada qoyub əlinə silah alıb bu səfər tarix yazmağa getməsi təkcə Vətənə yox, həm də uşaqlara olan sevgisinin bariz nümunəsi idi. Bu cümlələri yazarkən çox sevdiyim Atamın (M. K. Atatürk) uşaqlar haqqında dediyi bu sözləri unuda bilməzdim : “Uşaqlarımızı artıq düşüncələrini çəkinmədən açıq ifadə etməyə, daxilən inandıqlarını müdafiə etməyə, buna qarşılıq da başqalarının səmimi düşüncələrinə hörmət etməyə alışdırmalıyıq. Eyni zamanda onların təmiz ürəklərində; vətən, yurd, ailə və vətəndaş sevgisi ilə bərabər doğrunu, yaxşını və gözəl şeyləri təbliğ etməliyik. Vətəni qorumaq uşaqları qorumaqla başlayar”. Deməli, yaşadıqları zamandan və məkandan asılı olmayaraq bütün aydınlar eyni cür düşünürlər. Emin Pirinin yaradıcılığına nəzər salarkən ayrı – ayrı vaxtlarda və mövzularda yazılmış şeirlərdə ecazkar bir bağlılıq gördüm, sanki o obrazlar hansısa romanın hissələrindəndirlər, həm bir- birlərinə yaxın olduğu qədər uzaq, həm də yad olduqları qədər doğma idilər. Şairin şeirləri arasındakı görünməz bağlar mənə V. Hüqonun “Səfillər” romanını xatırlatdı. Emin Pirinin də şeirlərinin öz Qavroşu, Fantinası, Kozettası var idi. Amma bir məqam da var ki, E. Pirinin səfilləri, yəni şərqin səfilləri V. Hüqonun səfillərindən yəni, qərbin səfillərindən daha şanslı idilər, çünki E. Pirinin səfillərinin anaları qavroşların (qomenlərin) anasından fərqli olaraq nə olursa olsun övladını tək qoymaz, onlara sahib çıxardı. Qavroş hərdən evlərinə gedərdi və orda qarşılaşdığı mənzərə bu cür olardı : “Qavroşun nə sığınacaq yeri, nə yeməyi, nə də əzizləyib, himayə edəcək bir adamı var. Amma qüssələnmir, çünki sərbəst idi. Lakin atılmış olsa da, bəzən ağlına gəlirdi: “Gedim anamı görüm”. O, vərdiş etdiyi yerləri, səsli-küylü meydanları, bulvarı tərk edər, sahil küçəsinə enər, körpülərdən keçər və sonda kasıblığın, yoxsulluğun məskunlaşdığı şəhər kənarındakı daxmaların birinə gələrdi. Bu kasıb daxmada həmin şən uşağın ailəsi yaşayırdı. O gəlirdi və burda yoxsulluq və qəm-qüssədən başqa heç nə görmürdü. O, burada heç bir mehriban təbəssüm görməmişdi – ən kədərlisi də məhz bu idi. Boş ocaqlar kimi, ürəklər də soyuq idi. O buralarda görünəndə ondan soruşurdular: “Haradan gəlirsən?”. O cavab verirdi: “Küçədən”. O gedən zaman isə, soruşurdular: “Haraya gedirsən?” . “Küçəyə” – deyərək o cavab verirdi. Anası isə onun arxasınca qışqırırdı: “ Sənə burada nə lazım idi?” Oğlan, zirzəmidə bitən solğun, xırdaca bir ot kimi, sevgi və nəvazişdən məhrum yaşayırdı. O, bundan nə əziyyət çəkir, nədəki kimisə günahlandırırdı. O heç lazımınca bilmirdi ki, ata-ana necə olmalıdır.” Emin Pirinin şeirlərində isə Ana obrazı hər zaman övladının yanındadır, müharibənin ən qızğın, amansız səhnələrində belə duasıyla, sevgisiylə, fədakarlığı ilə balasının yanındadır. E. Pirinin şeirlərindəki qavroşun anası birdən uşaqlarının ürəyi alma istəyər deyə danışdığı nağılların sonunda “göydən üç alma düşdü” demir: ” Kişilər ağlamaz deyən anam yerimə özü ağlayardı. Nağıl söyləyərdi, göydən üç alma düşməzdi nağıllarında, deməzdi bunu anam- birdən ürəyimiz alma istəyər…” Emin Pirinin qavroşunun anası oğlu müharibəyə gedəndə qədim türk inancına əsasən oğlunun saçına xına yaxır, sağ – salamat qayıtsın deyə: ” Saçımda Anamın xınası Yolların ayaqlarımçün duası… “ Bəlkə də Hüqonun qavroşunun Paris üsyanında bir gülləyə qurban olub dünyasını dəyişməsinin bir səbəbi də anasızlığı idi. Şairin başqa bir ana obrazı müharibədə öz qolu ilə birlikdə itirdiyi körpəsinə görə özünü qınayır, balasını özündən ayrı düşən qoluna tapşırır ki, ondan muğayat olsun : “şəhər bombalanarkən itirmişdi altıaylıq körpəsini qoparmışdı əllərindən mərmilər bir qolu balasında biri özündə qalmışdı ananın…
itgin qoluna yalvarıb, itgin balasını tapşırırdı, ana: ” yaxşı bax balama… “ V. Hüqonun Qavroşu məktəbə getməyi arzulasa da heç vaxt məktəbə getməmişdi. Emin Pirinin Qavroşu məktəbə gedir, amma sosial bərabərsizliyə, kasıblığa görə məktəbin bufetinə yaxın düşə bilmir : “Sərhəddin tikanlı məftilləri kimi görünərdi kasıb uşaqlarının gözündə məktəb bufetinin qapısı. …Hindus olmasaq da, atamızın cibinə görə bölmüşdülər bizi sinif otaqlarında Kastalara.” Hüqonun Qavroşu bərbərin qovduğu iki oğlan uşağına çörək alır, onların qarınlarını doyurduqdan sonra köhnə fil heykəlinin içində uşaqlara yatmağa yer düzəldir. Emin Pirinin qavroşu da “Dərdin əlindən gedək kimisə sevindirək” deyib uşaqlarla qar adam düzəldir, qar adamın burnunu – yerkökünü nəvəsinə aparmaq istəyən yaşlı nənəyə verir: ” Geyimi kimi yaşlı bir qadın yaxınlaşıb fağır-fağır : -olar, bu yerkökünü nəvəmə aparım…”
V. Hüqonun Fantinası (Kozetta nigahdankənar dünyaya gəlmiş uşaq idi) Kozettanı dünyaya gətirib qayğısına qala bilmir, müvəqqəti olaraq meyxanaçı ailəyə əmanət edir, Kozetta orda hədsiz iztirablar çəkir, zülmlərə məruz qalır. Emin Pirinin “fantinası” isə bətnindəki balası ilə abort masasında vidalaşır : “… qadın dözür ancaq Və baxır… … Alın yazısında həyat ana bətnindən abort stoluna kimi uzanan yolmuş.” Və yaxud adama elə gəlir ki, bəlkə də Emin Pirinin “kozettası” “Boşanmış qadın” şeirindəki uşaqdır, şair misralarında boşanmış qadının vəziyyətini bu cür təsvir edir : “Snayper kimi atar sözlərini ac pişik kişilər. sürüdən ayrı düşmüş ceyrandı indi, axşam yeməyidir gözlərində. … Sıxılarlar bir-birinə Qadın Körpəsi Və A… yı oyuncağı… “ Bəlkə də bu həmin o qızcığazdır ki, uşaq vaxtı ata-anası onun gözünün önündə dalaşanda bu davanı görməmək üçün oyuncağını gözünə tutur, böyüyəndə abort masasında “can qurtarır”. Bu haqqında yazdığım obrazlar ayrı-ayrı şeirlərdəndir, amma adama elə gəlir ki, bir qızcığazın uşaqlığı bir şeirdə, sonrakı həyatı digər şeirdə təsvir olunub: “ Xatırladınmı,
ata-anası savaşarkən
oyuncağının gözlərini tutan
qızcığaz
bu gün “xilaskar” kimi
“Can qurtarırdı” abort masasında.” Bəli, Emin Piri yaradıcılığının prioritet mövzusu humanizmdir, insan, ailə və cəmiyyətdir, o uşaqların xoşbəxt, firavan yaşayacağı bir dünya istəyir, müharibələri lənətləyir, savaşlarda körpələrin, qadınların da səngərdəki döyüşçü qədər əzab-əziyyət çəkdiklərini göz önünə gətirir. Şairin şeirlərinin, “Müharibə gündəliyi” nin orta məktəb dərsliklərinə salınması arzusu ilə Şairə yeni-yeni yaradıcılıq uğurları arzulayıram.
“Torpaq adamlar”, “İki”, “Sirran” şeir kitablarının müəllifi, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü – dəyərli şairimiz Gülnarə İsrafilin yaradıcılığı haqqında günlərlə danışa bilərəm, şeirlərindən yazın nəfəsi, yayın nəfəskəsən istisi, payızın kədəri, qışın qırovu, dağların kəklikotusu, çəmənlərin kəpənək şıltaqlığı duyulan, insan ömrünün bir rəssam fırçası ilə çəkilib boyanmış əksi görünən imzamızın müasir ədəbiyyatımızdakı yeri təkrarsızdır. Azərbaycan ədəbiyyatının günəş ruhlu imzası Gülnarə İsrafildən bəhs edərkən amerikalı şair Emili Dikensonun yuxarıda qeyd etdiyim misralarını əbəs yerə xatırlamadım. Çünki Gülnarə İsrafilin göyqurşağı kimi rəngarəng və çoxşaxəli yaradıcılığının özəyi, kökü ruhun yalnızlığının təcəssümü oldu mənə görə. Eyni zamanda öz dövrünün oxucuları üçün E. Dikensonun da yazı dili Gülnarə İsrafilin şeir dili kimi qəliz gəlirmiş. Əslində bu “qəliz” sözünün gerçək anlamı odur ki, bu şeirləri anlamaq üçün oxucunun savadı, dünyagörüşü olmalıdır. Onun şeirlərindəki qəhrəmanlar ən xoşbəxt anlarında belə yalnızlıq larını unutmurlar. Eynilə “Tənha ağac” şeirindən olan bu misralar kimi : “Eyni mənim bənzərim Tənha ağac, tək ağac İki qola ayrılıb Yer üstünə yük ağac.”
Şairin yaradıcılığı həm də dilimizin zənginliyini, özəlliyini, gözəlliyini təcəssüm etdirir. Mənim fikrimcə dil də təbiətin özü kimi zamanla aşınmaya məruz qalır, Gülnarə İsrafilin şeirləri isə yarğanın çəmbərinə əkilmiş, kökləri dərinliklərə şaxələnmiş yamyaşıl ağaclar kimi dilimizi aşınmaqdan qoruyur, “Kəndimiz” şeirindən bu möhtəşəm misraları xatırladım :
“Cığırları soluxlanır Sərkərin, Dəyə quran dəyəsində yaşlanıb. Qaraçökək qoruq yeri əzəldən, Gül-çiçəyi kərəntəyə süslənib.”
Ruhumu oxşayan rəngarəngliyin çalarları arasında bir rəng gördüm, unutduğum adını xatırladım, bir söz məni sehirləyib uşaqlığıma götürdü. Uşaqlığımın mürəkkəb qabı olan qələmlərini özlədim,” Baryum buludu” şeirini bir başqa sevdim :
“Yeddi rəngin təpəgözü – Şimşəklərin qığılcımı, Bir qaztopu suyun şövqü halqalarda toz ilğımı sıçrayışa. Ev boyda qara qartopu, narıncı, sarı çir yeli. Yeddi rəngi yumurtladı yaşıl, hava, göy, çirneli anlayışa.”
Yaxşı bilirik ki, körpə ana bətnində olandan ananın əhval – ruhiyyəsini duyur, ananın sevinci, kədəri körpəyə də sirayət edir. Şairimizin qəhrəmanı anasının kədərli halından təsirlənib zamanı qabaqlayıb vaxtından əvvəl böyüdüyünü, ruhunun yaşlandığını dilə gətirir :
“Yaşadığım, yazmadığım köhnəlib, Atam deyir, iş – güc qalıb böyüyüb. Anamın da qımqıması susandan Yaddaşımda gizlənqaçım körüyüb.”
Şairin sazlı-sözlü keçmişimiz olan Aşıq ədəbiyyatının nəfəsi duyulan misraları da bir başqa gözəldir. “Qadan alım” şeirinin dilinin şirinliyi, axıcılığı ilə sazın sədası gəlir qulaqlarımıza :
“Gözəl yarım, göndərmişəm naməni, Götür, cavab söylə, al, qadan alım. Qəm üstündə köklənibdir” Kərəmi” Dilləndir sazını, çal, qadan alım. “
Şifahi xalq ədəbiyyatı nümunələrimizdən olan bayatıları da unutmayan şairin yaradıcılığında bayatılar da özünəməxsus yer tutur. Qəlbimi göynədən bayatılardan birində şair Qarabağ dərdimizin müharibəsiz sağalmayacağını, sülhün, ədalətin bərqərar olması aparılan danışıqların faydasızlığını vurğulayır. Və biz zamanla bu uzaqgörənliyin şahidi oluruq :
“Tar susub, dilə gəlməz, Bülbüllər gülə enməz, Əldən gedən Qarabağ Şəhidsiz ələ gəlməz.”
Türklüyümüzü, kimliyimizi xatırladan, Tengridən, şamandan bəhs edən, bir şeiri ilə tarix vərəqləyən şairimiz Ön Asiyadan Sibirədək kök salan, haramdan uzaq olan bəy dədələrimizi xatırladır, Van gölünü, Xəzəri, Urmiyanı, Kərkükü, Anadolunu, Etrüskləri, Arattanı anır :
“Qut tenqri, Göy tenqri, Şaman ayin, köç yeri. Tamğalı Qobustan qayaları. Huydum – hun dam. Yay düzəldən, ox atan. Günəş tanrı, Günəş adam, Hun atam!”
Deyirlər ki, öz ağrını duyursansa canlısan, başqalarının ağrısını duyursansa insansan. Şair insanın, ağacın, torpağın, daşın ağrısını dilə gətirir. Gülnarə İsrafil başqalarının ağrısını, acısını o qədər gözəl duyur ki, bu acı ilahiləşir, gözəlləşir, sözün əsl mənasında sevilir.” Kəndimiz “şeirindəki ağrının tərənnümünə, təsvirinə diqqət yetirək :
“Karxanaya döndəriblər Xalxalı, Yastı daşı kamaz-kamaz daşınır. Sinəsini ovuq-dəlik edəndən Göy çəmənin ağrıları qaşınır.”
Fransız yazıçısı Gi de Mopassanın “Bir yaz axşamında” hekayəsindəki Lozan xala obrazını çox sevirəm. Gülnarə İsrafil də Mopassan kimi qadınlardan yazanda çox maraqlı, adi vaxtlarda bəlkə heç kəsi cəlb etməyən məsələlərə toxunur, necə ki, Mopassanın “Bir yaz axşamında” hekayəsi cəmi bircə cümlə üzərində qurulub: “O, səndən soruşdu ki, “sənin qəşəng, pənbə ayaqcıqların üşümədi ki” heç kəs, heç vaxt… heç vaxt… mənə bu cür söz deməyib! Heç vaxt! Heç vaxt!” Heç vaxt ailə qurmamış Lozan xala nişanlı olan bacısı uşaqlarının söhbətini eşidir. Oğlanın qıza nəvaziş göstərməsi Lozan xalanı ağlamağa vadar edir. Çünki heç vaxt kimsə ona belə nəvazişli, xoş söz deməyib. Və Şairin “Bu qız” əsərini oxuyanda həmin Lozan xalanı xatırladım, ruhum yenidən göynədi :
“Mən də bilirəm ki, bu, o qız deyil. Saçları sığalsız qızdır. Hər gecə saçlarının dənini sayan qızdır Bu, tənha qızdır. … Bu qız yuvasız qızdır, laylasız qızdır. Bax, bu qız balasız qızdır. Heç böyümədi ki… Heç böyüdüyünü görmədim ki…”
Dəyərli şairimiz Gülnarə İsrafilin yaradıcılığı da eynən günəş kimidir. Bu günəş şairin misralarında gah sübh çağı səmadan boylanıb zərif işıq saçır, gah da istisi, alovu ilə nəfəsimi qarsıdır, gah da ki, axşamın qürub çağında yür üzündən küsüb, boynunu bükmüş kimi inzivaya çəkilir. Zülməti, ruhları nura boyayıb, hər kəsin içini isidən günəşin əslində özünün yalnız olduğunun fərqinə varan, həyatda yanlış etməməyə çalışan, başqalarının səhvlərini düzəltməkdən yorulmuş, lazım gələrsə arzularını, gələcəyini həqiqətə, öz doğrularına qurban verə biləcək qədər cəsur olan qəhrəman öz yalnızlığını Günəşin yalnızlığına bənzədir :
“Di get! Mən Günəş ömrü yaşayıram. Uşaq qəhqəhəsinə yarımyuxudan oyandım…”
Müasir ədəbiyyatımızın möhtəşəm imzası, Günəşi – dəyərli Gülnarə İsrafilə yeni – yeni yaradıcılıq uğurları arzulayıram. Janna Dark ruhlu bu vətənpərvər qızın “kralların paxıllığına” məruz qalmamağını, ədəbi mühitimizdən layiq olduğu dəyəri zamanında görməyini arzu edirəm. Və şairimizə özünün bu ecazkar misraları ilə xitab edirəm : “Sən Günəş ol, yer üzünü isindir, Yatır, oyat sabahları, diksindir! Yer əlifdir, yer əlmasdır, göy” sin”dir, Bir göy yarat, bir göy böyüt, göy sindir.”
Bu gün dəyərli qələm adamı, tanınmış şair Gülnarə İsrafilin doğum günüdür! Şad günü münasibəti ilə Gülnarə xanımı təbrik edir, uzun və sağlıqlı bir ömür bolluca yaradıcılıq uğurları arzu edirik! Uğurlarınız bol olsun, Gülnarə xanım!
Gülnarə İsrafil bu gün AYB-də “Sirran” adlı yeni kitabını təqdim edib. Müəllif bu münasibətlə “Ziyadar” mükafatına layiq görülüb. Diplomu yazara yazarlar adından Nəzakət xanım təqdim edib. Fotolar:
KİTAB HAQQINDA
Gülnarə İsrafilin “Sirran” şeir kitabı 2022-ci ildə “Elm və Təhsil” nəşriyyatında işıq üzü görüb. Kitabda vətənpərvərlik və digər mövzularda şeirlər yer alır. Kitabın ön söz müəllifi yazıçı, şair Naibə Yusif, korrektoru yazıçı, şair, Sevil Gül Nurdur. Kitab 124 səhifədən ibarətdir. “Sirran” müəllifin sayca üçüncü şeir kitabıdır.
