7 yaşı olarkən Azərbaycan dilində, 9 yaşında isə fars dilində şeirlər yazmağa başladı. İlk qələm təcrübələri onu qanadına aldı, 20-ci illərdə artıq öz istedadı ilə fərqlənməyə başladı. Özünə təxəllüs seçmək qərarına gələndə Hafizin “Bəxtnamə”sini açdı, bəxtinə Şəhriyar sözü çıxdı. Bu adı çox bəyəndi. O gündən Şəhriyar onun təxəllüsü oldu və əsərlərini Seyid Məhəmmədhüseyn Şəhriyar adi ilə yazmağa başladı. O, əsərlərini klassik janrlarda – qəsidə, qəzəl, məsnəvi, qitə, rübai formalarında yazırdı. Xəlqilik, vətənpərvərlik, humanizm, azadlığa, bərabərliyə, sülhə çağırış şairin müraciət etdiyi əsas mövzular olmuşdur. Şəhriyarın həyatında və yaradıcılığında ana dilinin təəssübkeşliyi də xüsusi yer tutur. Dünya ədəbiyyatına bəxş etdiyi “Heydər babaya salam” poeması da məhz bu təəssübkeşliyin nəticəsi olaraq meydana gəlmişdir. Şair həm Azərbaycan, həm İran ədəbiyyatınin inkişafında böyük rol oynamışdır. Doğum günündə şairin xatirəsini ehtiramla yad edirik. Allah sənə rəhmət eləsin böyük ustad sənətkar!
…Deynən mənim şair oğlum Şəhriyar, Bir ömürdür qəm üstündən qəm qalar.
Azərbaycanda Məhəmmədhüseyn Şəhriyarın xatirəsinə həsr olunmuş internet saytı yaradılıb. Bu barədə layihənin rəhbəri, jurnalist Fərid Azəri məlumat verib. Onun sözlərinə görə, 10 illik araşdırmanın nəticəsi olan sayt Azərbaycan, İngilis və Fars dillərində fəaliyyət göstərəcək. İnternet resursunda dahi şairin fotoşəkilləri, əlyazmaları, kitablarının elektron versiyaları, söylədiyi şeirlərin, o cümlədən müsahibələrinin səs yazıları, eləcə də İran və Türk əsilli alimlərin Şəhriyar yaradıcılığına həsr olunan elmi əsərləri toplanacaq. Saytın videomaterialları arasında həmçinin Türkiyə və İran televiziyalarında vaxtaşırı şairin xatirəsinə ithaf edilən verilişlər də yer alıb. Layihə rəhbəri əlavə edib ki, yaxın vaxtlarda ictimaiyyətə təqdim ediləcək saytdan Şəhriyarsevərlərlə yanaşı, həm də onun həyat və yaradıcılığını araşdıran elm adamları da faydalana biləcək. Qeyd edək ki, “NEYMAN ENTERPRISE TECHNOLOGIES” şirkəti tərəfindən hazırlanan saytın maliyyə dəstəyini “PALMALI” şirkətlər qrupu üzərinə götürüb. Layihənin koordinatoru isə jurnalist Teymur Bayramovdur.
Seyyid Məhəmmədhüseyn Behcət Təbrizi 1906-cı il, iyulun 31-də Təbriz şəhərinin Bağmeşə bölgəsində, o zamanın tanınmış hüquqşünaslarından Hacı Mirağa Xoşginabinin ailəsində dünyaya gəlib. İlk təhsilini Təbrizin Motahari və Tehranda Darülfünun məktəblərində alıb. Tibb kollecində təhsil aldıqdan sonra Xorasanda, daha sonra yenidən Tehranda notarius və bank işlərində çalışıb.
Ədəbiyyata uşaqlıqdan maraq göstərən böyük ustadın bu sahədə peşakarlaşmasında valideynlərinin də rolu az olmayıb. O, 7 yaşından azərbaycanca, 9 yaşından farsca şeirlər yazır, artıq 20-ci illərin ortalarından etibarən artıq istedadlı bir gənc şair kimi tanınıb.
Məhəbbət lirikasının böyük korifeyləri Hafiz və M.Füzulinin qəzəlləri ilə müqayisəyə qadir olan sevgi şeirləri, dünya həyatının mahiyyəti barədə fəlsəfi düşüncələri əks etdirən hikmətli qəsidələri, real həyat müşahidələrinin məhsulu kimi yaranan lirik poemalar müəllifi olan sənətkarı Azərbaycan şeirinin ən yüksək zirvələri sırasına ucaldan, ilk növbədə onun vətənpərvərlik duyğuları aşılayan, milli həmrəylik ideyasını təbliğ edən əsərləri olub.
Şəhriyar klassik şeirin bütün şəkillərində yazıb, ədəbiyyatı yüksək məzmunlu qəzəl, qəsidə, məsnəvi, qitə və rübailərlə zənginləşdirib. Hansı üslubda yazmasından asılı olmayaraq onun bir mövzusu var idi — Vətəninin mənəvi bütövlüyünü görmək, can qardaşlarının xoş sədasını eşitmək.
Həyatının böyük bir hissəsini İranın müxtəlif şəhərlərində, Azərbaycandan uzaqlarda yaşamağa məcbur olan Şəhriyar özünün qəriblik qismətini vətənin taleyilə müqayisə edir, bu paralellikdə rəmzi bir məna görürdü.
Səndən ayrı düşsəm də mən, eşqin ilə yaşayıram, Yaralanmış qəlbim kimi, qəlbi vuran Azərbaycan…
Vətən eşqi məktəbində can verməyi öyrənmişik, Ustadımız deyib heçdir vətənsiz can, Azərbaycan!
Şəhriyarın ürəyi də səninki tək yaralıdır, Azadlıqdır mənə məlhəm, sənə dərman Azərbaycan!
İlk şeir kitabı 1931-ci ildə Tehranda üç böyük şair və alimin – Məlikü-şüəra Baharın, Səid Nəfisinin və Peyman Bəxtiyarinin müqəddimələri ilə nəşr olunub.
Dövrünün ən görkəmli şairlərindən sayılan Şəhriyar şeirlərini Azərbaycan türkcəsində və fars dillərində yazıb.
Məhəmmədhüseyn Şəhriyar uzun müddər əziyyət çəkdiyi ağır xəstəlikdən sonra 18 sentyabr 1988-ci ildə, 82 yaşında Tehranda vəfat edib. Məzarı Təbriz şəhərinin “Şairlər məqbərəsi”ndədir.
Xatirəsi
Şəhriyarın xatirəsinə Azərbaycanda poçt markası (1998) 13 mart 1996-cı ildə Azərbaycan və İran ədəbiyyatlarının inkişafında böyük xidmətləri olan Məhəmmədhüseyn Şəhriyarın anadan olmasının 90 illik yubileyinin keçirilməsinin Azərbaycanın ədəbi-mədəni həyatı üçün müstəsna əhəmiyyətini nəzərə alaraq müvafiq qərar qəbul edilib.
Məhəmmədhüseyn Şəhriyarın vəfat etdiyi tarix İran milli şeir və ədəbiyyat günü kimi qeyd olunur. Şəhriyarın vəfat etdiyi gün — sentyabrın 18-i 2002-ci ildən İran milli şeir və ədəbiyyat günü kimi Parlamentdə təsdiq olunub.
Yaradıcılığı:
“Heydərbabaya salam” poeması
M.Şəhriyarı XX əsr Azərbaycan poeziyasının nəhəngləri sırasına ucaldan ilk növbədə onun ölməz “Heydərbabaya salam” poeması olub. Əsər əslində şairin uşaqlıq yaddaşında yaşayan ucqar bir kəndin xiffəti ilə yazılsa da, qüdrətinin böyüklüyünə görə bütöv Vətən haqqında dastan kimi oxunur.
Həftəsonu məktəbimizin”Mənim dilim-ana dilim” layihəsi əsasında Azərbaycanın görkəmli şairlərindən biri Məhəmmədhüseyn Şəhriyarın 115 illiyi münasibətilə videokonfrans keçirilmişdir.Konfransda Amerika Biblioqrafiya İnstitutunun Güney Azərbaycan ədəbiyyatı üzrə eksperti AMEA Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunun Elmi Şurasının üzvi Esmira Fuad, Şirvan şəhər Mərkəzi Kitabxanasının böyük metodisti Kəmalə Quliyeva, istedadlı və tanınmış aktrisa Rada Nəsibova , Estoniyadan konfransa qoşulmuş kitabxanaçı Təranə Mirzağayeva , Yevlax rayon Nizami adına Malbinəsi kənd orta məktəbin ibtidai sinif müəlliməsi və şagirdləri iştirak etmişdilər.
Natiqlər M.Şəhriyarın yaradıcılığı haqqında məlumat vermiş və bildirmişdilər ki, onun şeirlərində olan fəlsəfi düşüncə,azadlığa,mübarizəyə çağırış,vətənpərvərlik hissi şairin yaradıcılığını yüksək zirvəyə ucaltmış və Şəhriyarın şeirlərindəki mövzular hər dövrdə aktual olmuşdur.
E.Fuad bildirmişdir ki, M.Şəhriyarın vətənpərvərlik
duyğuları aşılayan , milli həmrəylik ideyasını təbliğ edən əsərləri dillər əzbəri olmuşdur. E.Fuad qeyd etmişdir ki Azərbaycandan uzaqlarda yaşamağa məcbur olan Şəhriyar özünün qəriblik qismətini Vətənin taleyi ilə müqayisə edir və bu paralellikdə bir məna görürdü. Belə ki şairin qərbçilik və vətən həsrəti onun yaradıcılığında öz təcəssümünü tapmışdır.
XX əsr Azərbaycan poeziyasının incilərindən olan ” Heydər babaya salam” poemasında milli ruh duyulur ,şair xalqının milli bütövlüyünü , adət-ənənələrini peşəkarlıqla və bədii sözün gücü ilə oxucularına təqdim etmişdir.
Tədbirdə tanınmış aktrisa Rada Nəsibovanın səsləndirdiyi M.Şəhriyarın “Azərbaycan” şeiri və İnarə Musayevanın rəhbərliyi ilə məktəblilərin söylədiyi digər şeirlərdə maraqla qarşılanmışdır.Tədbirin sonunda iştirakçılar Rübabə Muradovanın ifasında “Heydər babaya salam”və Yaqub Zurufçunun ifasında “Yar qasidi” mahnılarını dinləmişdilər. TƏDBİRDƏN FOTOLAR:
