Bu gün jurnalist, şair (AJB-nin üzvü) Əyyub MƏMMƏDOVun doğum günüdür. Ad günü münasibəti ilə Əyyub müəllimi təbrik edir, yaradıcılığından nümunələr təqdim edirik:
Gələr bu dünyanın bir gün bəd üzü
Gələr bu dünyanın bir gün bəd üzü Qatar öz qabağına, əllini-yüzü. Bağlanar insanın bəsirət gözü Etmə pis rəftarı, sinə dağlama, Dürüst olanın, yolun bağlama. * * * Uyma yalana, vermə sən cəza Baş verər ömrünə acı bir qəza. Saxla bu dünyadan köçənə əza Əyriyə düz deyib, haqqına girmə, Versə də birisi sənə yüz tirmə. * * * Keçmişi unudub, dünəni silmə Əlində nə varsa, daimi bilmə Dolansın beynində qoy ilmə-ilmə Məqamın səninlə həmişəlik deyil, İnsanı ucaldan vəzifə deyil. * * * Səadət, xoşbəxtlik önündə ərin, Getmə çox dayaza, düşün ki, dərin Nə qədər ev yıxılıb, əlində şərin, Mən deyim biləsən sözüm tükənməz Dünyanın əvvəli, sonu bilinməz.
Bizim Yardımlı
Vüqarlı dağları, zirvəsi qarlı, Torpağı bərəkətli, meyvəsi barlı, Buluddan nəm çəkir Peştəsər dağı Ucadan ucadır, bizim Yardımlı. * * * Hayana baxırsan şiş qayalardır Yamacı yamyaşıl, gül-bağçalardır. Bumbuz suyunu hər içən deyir, Ömür uzadandır, bizim Yardımlı. * * * Payızı buludlu, çənli-dumanlı, Yayı küləkli, sərin havalı Qışı sərt keçən ayaz-şaxtalı, Baharı əlvandır, bizim Yardımlı. * * * İnsanlar təbiət qoynunu seçir, Bilir səfalıdır, gur meşələri Dillərdə dastandır, buz çeşmələri Könül coşdurandır, bizim Yardımlı. * * * Zəngindir tarixi abidələri Çoxdur sirli sərdabələri. Kəşf edilməyən küp qəbirləri, Tarixi kalandır, bizim Yardımlı.
Yaman ağırmış hicranın sənin
Sözlərin dolanır, başımda mənim, Qaynayır qazanımda, aşımda mənim Qalıb yaddaşımda, başımda mənim Gör necə yasını tutmuşam sənin, Dərdini, qəmini udmuşam sənin. * * * Ürəyimdə min arzu, min dilək donub Bağımda, bağçamda, gül-çiçək solub Taleyim də giley-güzarla dolub, Yaman ağırmış hicranın sənin Boğazda qəhərdir, qubarın sənin. * * * Daha alışmır, od-ocağımız, Nə də ki, danışmır, dil-dodağımız Çoxdan çalınıbdır, bizim sazımız Bir də gəlməz səsin, sorağın sənin, Heç vaxt unudulmaz marağın sənin.
Azərbaycan tarixində ilk dəfə Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti dönəmində Nazirlər Şurasının 17 iyun 1918-ci il tarixli sərəncamı ilə Səhiyyə Nazirliyi təşkil olundu. İlk səhiyyə naziri Xudat bəy Rəfibəyli oldu.
Azərbaycan Respublikası Prezidenti Heydər Əliyevin 4 iyun 2001-ci il tarixli sərəncamına əsasən 17 iyun Səhiyyə İşçiləri Günü kimi qeyd olunur.
Bu gün münasibəti ilə bütün həkimlərizi təbrik edir, əynində ağ xələt, əlində qələm hər iki cəbhədə şərəflə xalqına xidmət edən həkim-şair Nuranə Rafailqızından bir neçə şeir təqdim edirik:
Nuranə Rafailqızı haqqında qısa məlumat
Fazilova (Rəhimova) Nuranə Rafail qızı 1981-ci ildə Göyçay rayonunda dünyaya göz acmışdır. Orta məktəbi burda bitirdikdən sonra , Odlar Yurdu Universitetinin “müalicə işi” fakültəsinə qəbul olmuşdur.2007-ci ildən ixtisası üzrə Göyçay Rayon Mərkəzi Xəstəxanasında həkim vəzifəsində çalışır.
Ədəbi fəaliyyətə hələ uşaq yaşlarından başlayaraq, tez-tez rayon və məktəb tədbirlərində öz şeirləri ilə çıxış etmişdir. Şeirləri mütəmadi olaraq Nuranə Rafailqızı təxəllüslüyə “Milliyyət” qəzeti, “Herba-flora” jurnallarında işıq üzü görmüşdür. 2016-cı ildə Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin təşkil etdiyi “Kiçik yaşlı uşaqlar üçün nəsr, nəzm və dram əsərləri” müsabiqəsində 4-cü yerə layiq görülmüş, qalib əsərlərin yer aldığı kitabda 18 şeiri çap olunmuş, məktəb kitabxanalarına paylanmışdır.2018-ci ildə Göyçay rayonunda təşkil olunmuş “Beynəlxalq Nar Festivalında” nara həsr olunmuş şeir müsbiqəsində “Göyçayın narı” şeiri ilə iştirak etmiş, 3-cü yerlə mükafatlandırılmışdır. 2021 -ci ildə çapa hazırlanmış ”Həkimlərin söz dünyası” kitabında 10 şeiri ilə həmkarları arasında yer almışdır. 2021-ci ildə “Gəlirik Qarabağ” poeziya antologiyası kitabında 13şeir və “Kimlərə qaldı dünya” – Nizami Gəncəvi – 880 antologiyasında 15 şeiri dərc ovunmuşdur.
15.04.2021 tarixində Azərbaycan Kütləvi İnformasiya Vasitələri İşçiləri Həmkarlar İttifaqı tərəfindən “Qızıl qələm” media mükafatı laureatı olmuşdur.
Yumruq kimi birləşib, eyni hədəfə vurub, Eşq ilə, məhəbbətlə ucalan məbəd qurub, Çiyin-çiyinə verib yenə də məğrur durub, Bir ananın övladı – Azərbaycan, Türkiyə. Qartalın cüt qanadı – Türkiyə, Azərbaycan. * * * Ən çətin zamanlarda bir-birinə dost, yoldaş, Siyasət meydanında əqidəbir vətəndaş, Böyükdən kiçiyədək hər bir mənada sirdaş, Dili bir, amalı bir – Azərbaycan, Türkiyə. İkisi bir ürəkdir – Türkiyə, Azərbaycan. * * * Elə bir qüvvədir ki, addımında fəxarət, Bu birliyin gücündə birləşibdi həqiqət, Kökündə sədaqət var, canındadı ədalət, Bir millət, iki dövlət – Azərbaycan, Türkiyə. Bu birlikdədir qüdrət – Türkiyə, Azərbaycan. * * * Ordusu var, gücü var, səsi xalqın səsidir, Bir-birini sevməsi ən böyük qüvvəsidir, Həm möhür, həm and yeri tək bircə kəlməsidir. Dostluğu sarsılmayan – Azərbaycan, Türkiyə. İki bədəndə bir can – Türkiyə, Azərbaycan. * * * Bu dostluq yenə böyük sınağa sinə gərdi, Qardaşlığın əbədi olduğunu göstərdi, Əsrlərlə bir olmaq, doğma olmaq hünərdi. Qana köç edən yaddaş – Azərbaycan, Türkiyə. Bir ruhda iki qardaş – Türkiyə, Azərbaycan. Müəllif: Xanım İSMAYILQIZI
Fazilova (Rəhimova) Nuranə Rafail qızı 1981-ci ildə Göyçay rayonunda dünyaya göz acmışdır. Orta məktəbi burda bitirdikdən sonra , Odlar Yurdu Universitetinin “müalicə işi” fakültəsinə qəbul olmuşdur.2007-ci ildən ixtisası üzrə Göyçay Rayon Mərkəzi Xəstəxanasında həkim vəzifəsində çalışır.
Ədəbi fəaliyyətə hələ uşaq yaşlarından başlayaraq, tez-tez rayon və məktəb tədbirlərində öz şeirləri ilə çıxış etmişdir. Şeirləri mütəmadi olaraq Nuranə Rafailqızı təxəllüslüyə “Milliyyət” qəzeti, “Herba-flora” jurnallarında işıq üzü görmüşdür. 2016-cı ildə Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin təşkil etdiyi “Kiçik yaşlı uşaqlar üçün nəsr, nəzm və dram əsərləri” müsabiqəsində 4-cü yerə layiq görülmüş, qalib əsərlərin yer aldığı kitabda 18 şeiri çap olunmuş, məktəb kitabxanalarına paylanmışdır. 2018-ci ildə Göyçay rayonunda təşkil olunmuş “Beynəlxalq Nar Festivalında” nara həsr olunmuş şeir müsbiqəsində “Göyçayın narı” şeiri ilə iştirak etmiş, 3-cü yerlə mükafatlandırılmışdır. 2021 -ci ildə çapa hazırlanmış ”Həkimlərin söz dünyası” kitabında 10 şeiri ilə həmkarları arasında yer almışdır. 2021-ci ildə “Gəlirik Qarabağ” poeziya antologiyası kitabında 13 şeir və “Kimlərə qaldı dünya”, “Nizami Gəncəvi – 880” antologiyasında 15 şeiri dərc ovunmuşdur. 15.04.2021 tarixində Azərbaycan Kütləvi İnformasiya Vasitələri İşçiləri Həmkarlar İttifaqı tərəfindən “Qızıl qələm” media mükafatı laureatı olmuşdur.
Mani olan nedir, söyle gazeli, Sabır tesbih kırsın, yüz gelir bana. Kılavuzdur sana, eyle güzeli, Gönül kırmak olmaz, yoz gelir bana.
Bülbül kanat çırpar, güle çatarak, Her bahar sonrası, sözü atarak, Mâna dağında ah, bağı satarak, Meydan okur cana, toz gelir bana.
Mavi sarmaşığın kokusu gülden, Gecenin anlından öpüyor çölden, Örgü örgü sessiz, yorganı tülden, Bağsız bahçesiz ah, naz gelir bana.
Kuğular semahta, süzülür gizler, Gök bahçesi demi, efsunkar hazlar, Mayası ruhani, mevsimler izler, Dilleri klavuz, saz gelir bana.
En divane aşık, solumdan ağlar, Çoğalır böylece, düşçüldür çağlar, Gözde gönülden ah, muhtaçtır dağlar, Zaman kıyısında, haz gelir bana.
Şu alem otağı, misafir aykız, Toros dağı gibi, uğurlu saykız, Çevrilse kemerle, belinde yay kız, Tülü sevda kokar, yaz gelir bana.
19 MAYIS 1919
Bağımsızlık gayesi, çağlarken bu vatanda, Manevi kuvvet yardı, taşınmazdı esaret. Samsun’a çıkan kudret, sağlarken şu vatanı, Muvaffak hedef vardı, yaşanmazdı esaret.
Bin dokuz yüz on dokuz, Mayıs içinde atam, Namus ve şeref hudut, işgal edilmiş vatan, Ata yurdu kalmıştı, hükümet hasta yatan, Mondros imzası ardı, yaşanmazdı esaret.
Kurtuluşa giden yol, zedelenmiş şartlar zor, Dünya savaşındaki ordu yenilmişti tor, Demir atmış düşmanlar, İstanbul, İzmir’de kor, Rum çeteleri sardı, yaşanmazdı esaret.
İtilaf devletleri, stratejik heveste, İştahları kabarır, Anadolu nefeste, Şartlar ağır ateşkes, cephaneler kafeste, Maraş, Urfa, Adana, yaşanmazdı esaret.
Her taraf yabancı asker, subay dolu vatan, Hiristiyan azınlık, ajanlar kaynar kıtam, Pontus Rum örgütlenmiş, Yunan’dı yurdum satan, Hükümet aciz kaldı, yaşanmazdı esaret.
Karanlık belirsizlik, parçalanmış bir millet, Ufukta bir meşale, düşmana oldu illet, Mustafa Kemal adı, yüce ülküsü millet, Ulusal savaş şarttı, yaşanmazdı esaret.
Türk devletini kurmak ülküsü bir de bayrak, Kuvvâ-yı Milliye ki, halkına oldu toprak, Milli gaye ile Samsun’a basmıştı ayak, Yeğane amaç vardı, yaşanmazdı esaret.
Kurtuluş Savaşı övüncüm bu gün şanımız, Gençlikten atasına yemin gazi canımız, Aykız’ın tül minnettar, cumhuriyet tanımız, Gençlik bayramı aldı, yaşanmazdı esaret.
Nefeste saklanır, çağrının hası, Genişler sonsuzluk, duadır ası, Yok olur doğuşlar, ocaktan yası, Çekilirken kanlar, bezerken geldim .
Aykız ayna tutar, vakit uyanır, Ninni söyler tülüm, hancı ayandır, Gelen misafir ah, saat sayandır, Bir bilmece canlar, çözerken geldim.
BU ŞEHİR
Ah bu şehir, Deli eder insanı. Hangi balkona çıksam Anberden çağlayan bir nehir; Portakal çiçekleri, Limon çiçekleriyle yarışır.
Ben nasıl mahrum kaldım, Ben nasıl göç ettimde gittim? Yıllar içinde yittim…
Ne kadar tanıdık bir dilde ötüşür kuşlar, İnci renginde döşeklerde Çığlık çığlık , Sarhoş sevişirler. Kimin eseri dostlar? Kimin? Görkemli bu bahar. Dünyanın hangi harikası Şimdi yaralarımı sarar.?
Çok eksilmiş taşmışım ben, İki öz bir yaşarken ten, Kendimden göç etmişim , Ömür dağım aşarken ben.
Ben nasıl mahrum kaldım, Ben nasıl göç ettimde gittim? Yıllar içinde yittim…
Esse Mən şəkil sevənəm. İki şairin şəkli heç vaxt gözümün qabağından getmir. Biri Mikayıl Müşfiqin türmədəki şəklidir, biri də Əli Kərimin xəstəxanadakı şəkli… Əli Kərimin şəkli haqqında sonra… Mikayıl Müşfiqin türmədə çəkilmiş həyəcanlı bir şəkli var. Üzü tüklənib, gözlərində yorğun kədər, usanmış və bezmiş bir ümid var. Üzünə nahaqdan duranların, satqın dostların təəssüfü donub elə bil. Həyatı qədər sevdiyi ellərdən, Dilbərdən ayrılığı lövbər salıb sifətində.
Yaşamaq eşqi şəkildə o qədər güclüdür ki, düz qırx ildi o şəklə doğru yol gedirəm, o şəklə çata bilmirəm. Mən gedirəm, şəkil gedir. Müşfiqin gözləri upuzun bir yoldur, sonuna çatmaq mümkün deyil.
Türmədəki şəkil Müşfiqin ən gözəl şəklidir. Düşünurəm ki, hər bir şairin gözəl bir şəkli olsun gərək. Üstünə gül qoymağa, üstündə ağlamağa, divara və baş daşına vurmağa. Amma hər şairin də şəkli gözəl çıxmır. Mən nə qədər şəkil çəkdirdim, heç biri gözəl çıxmadı ki, çıxmadı. Görəsən niyə? Çünki alnıma güllə Ay kimi doğmamışdı, dostlarım üzümə durmamışdı. Ona görə şəklim gözəl çıxmadı.
Elə bilirəm Mikayıl Müşfiqin türmədəki həmin şəkli segahdır. Neçə ildir bu səsin dalınca düşürlər, o səsə çata bilmirlər. Çünki bilmirlər ki, bu səsi oxuyan hansı tərəfdən oxuyur.
Şeirlə bağlı 37-ci ili ən çox xarakterizə edən bir fakt var. Rusiyadan qırmızı traktorlar gətirmişdilər. Xışı köhnəliyin qalığı kimi muzeylərə atmışdılar. Şairləri məcbur edirdilər ki, traktora aid şeir yazsınlar. Bir gün Mərkəzi Komitənin katibi Ruhulla Axundov Hüseyn Cavidi qəbuluna çağırır və deyir:
– Cavid Əfəndi, siz traktora niyə şeir yazmırsınız? Cavid Əfəndi cavab verir:
– Ruhulla, oğlum, sən traktorun şəklini kabinetində başının üstünə as, mən də şeir yazım.
Mikayıl Müşfiqin qırxdan çox şeirində traktor və kombaynın adı çəkilir. Bu Müşfiqin çıxılmaz vəziyyətdə qalmağının təzahürüdür. Bu cizgi də var Müşfiqin türmədəki şəklində. Hələ traktora şeir yazmaq o yana dursun, o vaxt kəndlərimizdə adamlar milli adlardan imtina edib övladlarına dəmir-dümür adları; Traktor, Kombayn, yaxud Sovet, Təşkilat, Partiya, Komsomol kimi adlar verirdilər. Bu günə kimi kəndimizdə həmin insanların bəziləri yaşayır.
Mikayıl Müşfiq ilk şeirlər kitabının adını “Pam¬bıq” qoymuşdu. Müşfiq çox istedadlı bir şair idi, Fü¬zulini əzbər bilirdi, şübhəsiz kitabına belə ad seç¬məzdi. Bu əlacsızlığın görüntüsü var türmədəki şəklində.
Mikayıl Müşfiq Stalinə poema yazmışdı. Amma yenə xilas ola bilmədi. Şəkildə bu məğlubiyyət də var. Şeirlərinin birində Mikayıl Müşfiq yazır:
Atam fabrik, anam zavod!
M.Müşfiq böyük şair idi. Ata-ananı heç vaxt fab¬rikə, zavoda bənzətməzdi. Bu çətinlik də var Müş¬fi¬qin türmədəki şəklində. Mikayıl Müşfiq Əhməd Cavadın “Göy göl” şeirini dönə-dönə oxumuşdu. Və bilirdi ki, bu şeirə görə Əhməd Cavadın başına nə oyun açırlar. Əsəri tərcümə edib Moskvaya göndərirlər ki, Mərkəz şeir haqqında fikrini bildirsin. Mərkəz də deyir ki, bu şeirdə siyasi məsələ yoxdur, ancaq ədəbi məsələdir, tənqidçilər məşğul olsun.
Bizimkilərin ürəyi soyumur, yenə məsələ qaldırırlar. Mərkəzi Komitədə “Əh¬məd Cavad məsələsi” yaranır.
Bundan sonra Mikayıl Müşfiq “Göy göl” adlı şeir yazır. Şeirin axırını bilərəkdən belə qurtarır. “Göy göl”ün qoynunda düşünür qızıl əsgər”. Şair hər şeyi bilirdi, onu nə gözlədiyindən xəbəri vardı (Yelkənim açılır, qara yel əsmə). Ona görə də qızıl əsgəri “Göy gölün” sahilində düşüncələrə daldırır. Bu intizar da var Mikayıl Müşfiqin türmədəki şəklində.
Tarı köhnəliyin qalığı kimi ləğv etmək istəyənlərə Mikayıl Müşfiq cəsarətlə yazırdı:
Oxu tar, oxu tar, Səni kim unudar?
Ona cavab olaraq Süleyman Rüstəm deyirdi:
Oxuma tar, oxuma tar, Səni sevmir proletar
Bu işgəncə də M.Müşfiqin türmədəki şəklində yer alıb. Ona görə şairin o gözəl şəkli uzun illərdi ürəkləri yandırıb yaxır. Dönə-dönə biz də şəkil çəkdiririk, amma şəklimiz yaxşı çıxmır ki, çıxmır. Heç şübhəsiz, səbəbini bilirsiniz.
Sən olmasaydın, ölərdi mənim son hisslərim … Yaşı quruyardı, kirpiyi tökülərdi, kor olardı, bu gözlərim … Gəlməzdi dünyama baharlar, qışlar inan, heç səmamda uçmazdı da quşlar. Sən olmasaydın, bilməzdim ki, eşq nədir, aşiq kimdir, yuxular ilandır, zəhəri bətərdir … Sən olmasaydın, yıxılardı başıma, bu uçuq dünya . Sökə-sökə, tikə-tikə, ölə-ölə dünya tikərdim mən özümə guya … İndi elə bil ki yoxsan, yoxsanmı, əzizim, daha ? Yaşı qurumur, kirpiyi tökülmür, donub qalıb bu kor olası mirət. Yenə uçmaq istəyir səmamda, qanadı qırıq, ürkək quşlar, Amma heyif ki, yağır göydən daşlar. Bahar da gəlir e, gözümün işığı, sevdiyimiz həmin fəsil, sevdiyimiz həmin hava … Eh, əzizim … Əzizim, mən hara, dünya hara, sən hara … İşdir, birdən alınmaz, baxma, nakam gedərəm . Sən Allah, mən sənsiz ölsəm, məni çoxdan bağışla …
15.03.2021.
BİR AXŞAM…
Bir axşam qoca palıd ağacının altı, Yenə saatın əqrəblərində ilişmişəm. Ən yaxınım yupiter qədər uzağımda, Nə vecinədir axı, nələr çəkmişəm… Ups… Deyəsən şimşək çaxır, düz başımın üstdə Ayaqlarım corabsız, şalvarım dizdən. İslanıb batıram səssiz bir küncdə Axı, batanın yağışdan nə qorxusu… Hey ? Sizinləyəm,gəlin görüm bir-bir çiynimə Yoxlayaq hərənizi, yarışdıraq çəkinizi. Sağımdakı mələk yaman gülümsünür Görən çoxmu qanadıblar dizini. Şişt … Heç kimə heç nə demə, az qalıb Bir gün bitəcək tüfeyli günlər Əlimi uzadıb dınqıldadacam sazımı, Görüm səsini hansınız eşidəcək ? La-la-la … Fikir vermə dilimə, beynimə nəğmə çalır Kürəyimdəki oxlar yaman əcayib Mən çıxartdıqca özü yenidən batır, Elə bil dostlarımın əmanəti deyillər. Hah-hah- hah … Bilirəm, onlar heç nə anlamayacaq Qayığıma təkan verirəm, özü gedir . Dibə batması an məsələsidir, Nə fərqi var? Ruhum ki çoxdan gedib. Mən..Siz…Onlar…Dünya…Aləm… Bir ləzzətə uyub beləcə gedirik, Doğrusu, heç özüm də bilmirəm nə nədir… Yazıram bu hər nəyimdirsə, burda qalsın Bir gün düşüncəmi də oğurlasaz Analiz edərsiz , görən bu dəli nə deyir …
