2018-ci ildə ilk dəfə olaraq tam formalı penis və xaya transplantasiyası həyata keçirilmişdir

Əfqanıstanda xidmət edən ABŞ əsgərlərindən biri əldəqayırma minaya düşərək ayaqlarından və qarnının aşağı nahiyyəsindən ciddi xəsarət almışdır.

Xəstə bir neçə il sonra əməliyyat üçün Johns Hopkins xəstəxanasına aparılmış və orada ilk dəfə olaraq 14 saat ərzində 11 cərrahın iştirakı ilə tam sistemli penis transplantasiyası həyata keçirilmişdir. Qarının aşağı hissəsinə qarın dərisi, penis və xaya tam olaraq ölmüş donordan alınaraq xəstəyə köçürülmüşdür.

Əməliyyatdan bir neçə gün sonra sidik ifrazat sistemi tam işlək halına qayıtmışdır. Bu onsuz da gözlənilən idi. Əsas diqqətlər cinsiyyət funksiyasının bərpası üzərinə idi və təxminlər 6-8 ay sonrasına hesablanmışdır.
Gözlənilən kimi də oldu. 6 aydan sonra xəstənin yeni cinsiyyət orqanı ereksiya funksiyasını bərpa etməyə başlamışdır.
Həkimlər əməliyyatın nəticələrini şərh edərkən xəstənin penisinin normala yaxın formada ereksiya olduğunu, bütün sinirlərin işlədiyini, toxunma hissinin normal olduğunu bildirmişdir.

Ancaq bir əmması var idi. Etik səbəblərə görə ölmüş donorun funksional xayalarını xəstəyə köçürməmişdilər. Yəni, xəstənin bütün cinsiyyət funksiyaları bərpa olunsa da, bir növ qısırlaşdırılmışdır.

Qeyri-etik hesab edilməsinin səbəbi xayaların ölmüş donorun genetik materiallarını daşıması və yaranacaq spermanın xəstəyə yox donora aid olmasıdır. Yəni xəstə heç vaxt bioloji övlada sahib ola bilməyəcək.

İlkin mənbə: SCİENCEalert. JOHNS HOPKİNS medicina.

Məlumatı hazıladı:  Aynura Allahverdiyeva