Hegelin hüquq fəlsəfəsinin əsas ideyaları şəxsiyyət, icma, şüur və həqiqətdir. Hegel hesab edirdi ki, Yunan etik həyatı və xristian mənəviyyatının Avropa mədəniyyəti vasitəsilə inkişaf etməsi, insanların özlərini şəxsiyyət və subyekt kimi görməsinə səbəb olur. Burada problem azadlıqdadır, çünki Hegelin öz təbirincə desək, “Adi insan özbaşına hərəkət etməyə icazə verildikdə özünü azad hesab edir, lakin bu özbaşınalığın özü onun azad olmadığını göstərir”.
Hegelə görə, müasir cəmiyyətdə azadlıq üçün ən ciddi təhlükələrdən biri “atomizm prinsipi”dir–bu, maarifçilik dövründə liberalizmin əldə etdiyi hiper-fərdiləşdirilmiş subyektin müasir dövrdə ucaldılması kimi başa düşülür.Hegelə görə, bu şeylər insanları öz həyatlarını özlərinə məxsus etməkdə aciz edir, çünki hər kəsin seçimləri o qədər geniş, lakin o qədər oxşardır ki, mənasızlaşır.Başqa sözlə, seçimlərimiz nə qədər çox olsa, özümüzü bir o qədər boş hiss edirik. Onun üçün xeyirxahlıq insan ruhunun özünü dərk etməsidir. Hegel dünyanı dərk etməkdə ağıl və məntiqin vacibliyinə və hər şeyin təməlində bir vəhdət olduğuna inanırdı. O hesab edirdi ki, bu birliyi tarix, fəlsəfə və incəsənətin öyrənilməsi yolu ilə kəşf etmək olar. Hegelçiliyin digər mühüm cəhəti isə bütün varlığın əsasını təşkil edən son gerçəkliyə istinad edən “Mütləq Ruh” ideyası olmuşdur.Hegel hesab edirdi ki, bu ruh bəşər tarixi və mədəniyyəti vasitəsilə üzə çıxır, onun tam dərk edilməsinə nail olmaq insan inkişafının son məqsədidir.
Məlumatı hazırladı: Zəhra HƏŞİMOVA
Mustafa Müseyiboğlu adına kitabxana
===============================================
<<<< WWW.YAZARLAR.AZ və WWW.USTAC.AZ >>>>
Əlaqə: Tel: (+994) 70-390-39-93 E-mail: zauryazar@mail.ru