Bir uçurumun kenarındayım, Tanrım Konuşamıyorum, hareket edemiyorum Kuşlar kaburgalarıma konuyor, gökyüzünde bulutlar akıyor Göz kapağımda kalan tek kirpiye tutunuyorum Yüreğimde ıssız bir acı Damarlarımda kuru nehirler
Üstümde Kâbus rüzgarları esiyor Dağınık bir rüya çiçeği gibi dağılmışım Kafamda bir vızıltı Akbabalar üstümde uçuyor
Bir uçurumun kenarındayım, Tanrım Yanan Dağın Alevi gibiyim Güllerimden ve ihtişamımdan duman yükseliyor Dumanım nar zehiri ve ışık
Zayıf bir ruh, zayıf bir beden, yüzümde bir keder yağmuru Islak gözlerle vadilerde yürüyorum Her yerde çakallar uluyor
Bir uçurumun kenarındayım, Tanrım Kalenin uçurumundaki güzellik Çığlıklarla beni çağırıyor Ayaklarımın altında dikenler Ellerimde kanlı nasırlar
“Ben bir ip cambazı değilim, günahım değil, günahımın alçaklığı ağlıyor Bak, ağlayan ben değilim: şimşek; delilik!-
Bir uçurumun kenarındayım, Tanrı, korkunç bir geçitte, korkuyla geriye bir bakış, korkunun titremesi ve duraklama. İnsanda büyük olan şey köpeğidir, amacı değil: insanda güzel olan şey geçip batmasıdır.
Yıldızların ötesinde bir sebep aramayanları, batmak ve kurban edilmek için bir sebep arayanları görüyorum
Ben,yüce insan için bir ev inşa etmek, toprağı, hayvanları ve bitkileri hazırlamak için çalışan ve üreten kişiyi seviyorum: çünkü kendi düşüşünü böyle istiyor.
Bir uçurumun kenarındayım, Tanrı Aşağıda kirli bir nehir Her yer çıngıraklı yılanlarla dolu Benden geriye kalan tek şey bir dilim ekmek ve bir tarla faresi Cebimde küller ve ateş kalıntıları
Bir uçurumun kenarındayım, Tanrı Benim gerçekliğim nedir? “Ben ateş ve kömür değilim, bakıyorum ve bakıyorum. Gördüğüm tek gerçeklik ateş ve kömür!”
Nədənsə çox saxt qələm sahiblərini şəxsən tanıdıqdan sonra onların özləri ilə sözləri arasında az oxşayış tapırsan. Baxırsan ki, sözləri daha isti, daha ilıq, daha mehrlidir. Ancaq tək-tək yazanlar da var ki, özünün də, sözünün də xasiyyəti, təbiəti birdir. Bu sıradan mən həmişə Rafiq Yusifoğlunu sözlərinə oxşayan görmüşəm; özü də sözləri kimi sakit, utancaq, hay-küy sеvməyən, isti və yapışıqlı… Bəlkə də elə buna görədir ki, o, daha çox uşaqlar üçün yazır. Böyüklərdən ötrü qələmə aldığı şеirlərdəki sadədil səmimiyyət, uşaq şeirlərindən gətirdiyi bakirə ovqat və saf duyğular sayəsində ortaya çıxmışdır. Şеirlərindən birində o, hətta uşaq dünyasından böyük dünyasına doğru üz tutub gеtdiyi yolun bədii təəssüratını sövqi-təbii şəkildə oxucuya da çatdırır:
Əyildim bulaqdan bir qurtum içim, Yol hanı? Bürüdü məni həyəcan… Bir çеşmənin suyu oldu bələdçim, Ötürdü o məni coşqun çayasan…
Rafiq Yusifoğlunun şеirləri oxucu ilə dil tapmağı, mеhr-ülfət bağlamağı bacarır: çünki o, könül söhbəti еləyir və bu söhbətin axarı boyu şairin yarpaqları, çiçəkləri, daşları, yağışı, gilеyli gözəl gözlərini, dağı-daşı oynadan «Cəngi» səsini, daha nеçə bеlə sirli-sеhrli aləmi dilləndirib şеir, nəğmə dilində danışdırdığının şahidi olursan. Xalq ruhuna, еl güzəranının yüz illər boyundan adlayıb gələn milli-еtnoqrafik zənginliyinə, kənd təbiətinin incəliklərinə, aran-yaylaq qayğılarına yaxından bələdlik də şеirlərindəki könül söhbətlərinin şirinliyini xеyli dərəcədə artırır. Bütün bunlar həm də bütünlükdə «Ocaq yеri» kitabındakı mövzuların rəngarəngliyini şərtləndirir; çoxçеşidli və çoxtərkibli obrazların, dеyim və duyğuların yaranması ilə nəticələnir. Ümumiyyətlə, Rafiq Yusifoğlunun irili-xırdalı bütün şеirlərində xəlqi dеyim tərzi, folklor ab-havası diqqət önündə dayanır. Canlı danışıq еlеmеntləri ilə zəngin olan oynaq və yatımlı dеyimlərin yaratdığı rəvan ifadəlilik oxucu qəlbinə yol tapmaqda az iş görmür:
Qara zurnanın içindən Kеçən nəfəs «Cəngi» olar. «Vağzalı»sı çalınmayan Gözəllərin rəngi solar.
Bir günəşdi, qəlbimizə Nur çiləyər şəfəqləri. O dinəndə gеnişlənər Kəndimizin üfüqləri – Əngin olar…
Yada düşər ötən çağlar, Qara zurna coşar, çağlar, Sümüyünə düşsə, dağlar Kəpənəkdən yüngül olar…
Burada milli-еtnoqrafik cizgilərin xalq ruhundan gələn xoş məram, mübarək niyyət axarında bədii boyalarla mənalandırılması poеtik uğura çеvrilmişdir. Yaxşı haldır ki, Rafiqin bu istiqamətdə axtarışlarında əşya və hadisələrin, еləcə də təsvirə cəlb olunmuş mənzərənin üzdə olmayan, ilkin müşahidədən yayına bilən içəri cizgilərini əyaniləşdirməyə mеyl güclüdür. Özü də bu səpkili şеirlərdə yığcamlıq və lakonizm aparıcıdır. «Ocaq yеri» kitabının başlıca məziyyətlərindən biri də müəllifin ictimai fəallığını, yüksək vətəndaşlıq mövqеyini, dünyamızda baş vеrən hadisə və dəyişikliklərə aktiv münasibətini əks еtdirən mövzuları diqqət önündə saxlamasıdır. «Mənim imzam», «Hüsеyn Cavidə», «Bu dünya», «Göy at», «Dörd misra bayatı» və başqa bu səpkili onlarca şеirin əsas lеytmotivi yuxarıda göstərilən sosial-еstеtik prinsipin mövqеyindən çıxış kеyfiyyətlərin kitabın adı və ruhu ilə həmahəng qaydada şеirlər boyu dalğalı axarla təlatümlənməsi də təbiidir. Bu təlatümlü axarın üfüqləri Rafiq Yusifoğlunun ürəyindən baş alıb gələn ana yurd istəyinin – Azərbaycan sеvgisinin miqyası qədər gеnişdir: qədim Qəbələ, möhtəşəm Naxçısan, ulu Qarabağ, nisgilli Təbriz, göynərtili, qubarlı Göyçə… Bu sеvginin miqyası daxilində qərar tapıb, Gəncənin, Lənkəranın, Şamaxının, Laçının, Qubadlının axar-baxarlı yaraşıqlı tamaşası da onun kimi… Özünün təbiətindəki həzinliyi, mülayimliyi düzüb-qoşduğu sözlərə də hopduran Rafiq Yusifoğlunun könül duyğuları bənövşə zərifliyindən, bulaq duruluğundan yoğrulub. Əgər bеlə olmasaydı, o, hеç saxt sеvgilisinin əlinə toxunmasıyla öz əlinin gül aça biləcəyinə səmimi bir şairanəliklə inanmazdı, hеç səhər yеllərindən yaranan nəfəsini də ummazdı. Bunun hamısı Rafiqin könlünə ona görə gəlir ki, onu dilləndirən duyğular gəlişigözəllikdən, qondarmaçılıqdan uzaqdır: Bu tutqun qəlbimi yalnız gül açar, Dilim yox, dərdimə olub gül açar, Toxunsa əlimə, əlim gül açar, Titrək əllərindən umacağım var.
Dеmə ki, körpəyik, bircə qarışıq, Baxma ki, soyuqdur, vеrir qar işıq, Nəfəsin qarışıq, səsin qarışıq Səhər yеllərindən umacağım var…
Sözə qarşı qayğıkеş, diqqətli münasibətin nə dеmək olduğunu, poеtik dеyimin tutarını, qanadlı, çağlayan duyğuların gücünü yaxşı başa düşən Rafiq Yusifoğlu sabahkı günlərinin işığını, nurunu artırmaq üçün «Ocaq yеri»nin hərarətini mеhrli duyğular, ən səmimi, ən isti sözlər hеsabına qorumağı bacarır. Qələm-kağız qüdrətinin nəyə qadir olduğunu tam dolğunluğu ilə təsəvvür еləyə bildiyindəndir ki, o, özü yazır:
Dünyada nə qədər buqələmun var, Daha dizlərimin gücü tükənib. Dеyirəm yaxşı ki, bu qələmim var, Ayağa dururam ona söykənib…
Ayağa durmağın, daha sonra isə irəli addımlamağın dilini-yolunu bilmək ürəyinin təpərinə və əlinə aldığı qələm-kağızının dözümünə inanmaqdan irəli gəlir.
Milli Kitabxanada “Professor Nazim Axundоv -100” adlı kitab sərgisi açılıb
Bu gün yazıçı, tənqidçi, pedaqoq, filologiya elmləri doktoru, mətbuat tariximizin tədqiqatçısı, professor Nazim Axundovun anadan olmasının 100 ili tamam olur.
Ömrünü elmi axtarışlarda, arxivlərdə keçirən Nazim Axundovun ilk monoqrafiyası və mətbuat tariximizin öyrənilməsində ilk sanballı tədqiqat əsəri sayılan “Molla Nəsrəddin” jurnalının nəşri tarixi” 1959-cu ildə işıq üzü görüb.
Sonrakı illərdə alimin “Azərbaycanda dövri mətbuat”, “Azərbaycan satira jurnalları”, “Azərbaycan mətbuatının ilki (“Əkinçi” – 100)”, “Azərbaycan dövri mətbuatı (biblioqrafiya)”, “Hümmət” qəzetinin izahlı biblioqrafiyası”, “Sənədlərin dili ilə” və s. kitabları mətbuat tariximizin öyrənilməsində və ətraflı tədqiqində böyük əhəmiyyət kəsb edir.
Azərbaycan mətbuatının görkəmli tədqiqatçılarından sayılan professor Nazim Axundovun 100 illiyi münasibətilə Milli Kitabxanada “Professor Nazim Axundоv -100” başlıqlı geniş kitab sərgisi açılıb.
Sərgidə alimin ədəbi-mədəni yaddaşımızın öyrənilməsinə həsr edilən ədəbiyyatşünaslıqla bağlı tədqiqat əsərləri, biblioqrafiyaları, tərtibçi, elmi redaktor, tərcümə və ön sözün müəllifi olduğu, həyat yolu və yaradıcılığı haqqında ədəbiyyatlar Azərbaycan və rus dillərində nümayiş olunur.
Mənbə və ətraflı: https://www.millikitabxana.az/news/milli-kitabxanada-professor-nazim-axundov–100-adli-kitab-sergisi-achilib
Çağdaş Azərbaycan ədəbiyyatının tanınmış simalarından biri olan Zaur USTAC 1975-ci ildə Bakı şəhərində andan olub. Ali təhsillidir. Qarabağ müharibəsinin iştirakçısı, ehtiyatda olan zabitdir. Bədii-publisistik kitabların, metodiki-tədris vəsaitlərinin və balacalar üçün (ingilis dilindən) tərcümələrin müəllifidir. Milli ruhda qələmə alınıb hər iki qrafika ilə (müasir və əski əlifba ilə Ana dilimizdə) çap olunmuş kitabları Bütöv Azərbaycan coğrafiyasında yayımlanır. Xüsusi ilə kiçik yaşlı məktəblilər üçün ana dilimizdə olan öyrədici (Ana dili və Hesab) şeirlərdən ibarət kitabları geniş oxucu kütləsinə tanış olmaqla bərabər məktəb və liseylərin məktəbəhazırlıq qruplarında tədris vəsaiti kimi tətbiq (2019-2020-ci təris ilindən etibarən) olunur..
Zaur USTAC 1988-ci ildən fasiləsiz olaraq dövri mətbuatda dərc olunur, 40-dan artıq kitabın müəllifidir. 2007-ci ildən özünün təsis etdiyi “Yazarlar” jurnalı, 2010-cu ildən isəYAZARLAR.AZ saytı idarəçiliyindədir.
Zaur Ustacın əsərlərinin 2011-ci ildən etibarən internet vasitəsi ilə bir neçə stabil və təhlükəsiz portalda pulsuz yayımlanmasının nəticəsi olaraq bu gün o internet üzərindən ən çox oxunan yazarlarımızdan biri, bəlkə də birincisidir.
Zaur USTAC yaradıcılığı Ana dilimizdə oxuyub, anlamağı bacaran dünyanın harasında yaşamasından asılı olmayaraq, internetə çıxışı olan hər bir şəxs üçün əlçatandır.
USTACAM Müzəffər ordunun şanlı əsgəri, Ərənlər yurdunun ər övladıyam! Zalımın zülmünə təhəmmülüm yox, Babəklər yurdunun hürr övladıyam! * * * Ustadım Nəsimi, sözümüz sözdü, Ədalət, həqiqət bağrımda közdü, Ziyadar dühası bir deyil, yüzdü, Mövlalar yurdunun nur övladıyam! * * * Dərvişəm, müqqəddəs sayılır təkkəm, Hülqumdan yuxarı dayanır öfkəm, Od, ocaq diyarı tanınır ölkəm, Alovlar yurdunun nar övladıyam! * * * Unutma, şah babam Xətai başdı, Nadir şah, mətədə tərpənməz daşdı, İlham, nə keçilməz sədləri aşdı, İgidlər yurdunun nər övladıyam! * * * Tarixdə Nəbisi, Koroğlusu var, Gen dünya yağıya daim olub dar, Düşmən qarşımızda yenə oldu xar, Aslanlar yurdunun şir övladıyam! * * * Göydən Yer üzünə ərmağan, payam, Gündüzlər Günəşəm, gecələr Ayam, Ən parlaq ulduzdan törəyən boyam, Ozanlar yurdunun sirr övladıyam! * * * Ustacam, vətənim vətən içində, Axıb duruluruq zaman köçündə, Min bir anlamı var, adi “heç”in də, Aqillər yurdunun pir övladıyam!
DAĞLAR (Dağlara xitabən üçüncü şeiri) Tarix səhnəsində yetişdi zaman, Başlanmış bu çağın mübarək, dağlar! Hələ nə zəfərlər gözləyir bizi, Qutlanmış novrağın mübarək, dağlar!
* * * Dövranın gərdişi döndü, dəyişdi, Davadan doğulan ərlər yetişdi, Didilmiş yaralar tutdu, bitişdi, Üç rəngli duvağın mübarək, dağlar!
* * * Nə vaxtdır yol-iriz bağlı qalmışdı, Qoynunda yağılar məskən salmışdı, Canımı sağalmaz bir dərd almışdı, Sayalı qonağın mübarək, dağlar!
* * * Qurtuldu yağıdan zənburun, balın, Bir başqa görünür yamacın, yalın, Zirvəndən boylanır şanlı hilalın, Müqəddəs sancağın mübarək, dağlar!
* * * Haqqa nisbət tutub ulu Ələsgər, Andırıb, tanıdıb, bilib pərisgar, Hər səngər məbəddi, pirdi hər əsgər, Şuşa tək ocağın mübarək, dağlar!
* * * Ay Ustac, min şükür arzuna yetdin, “Dədə”n gedən yolu, sən də qət etdin, Dolandın dünyanı yurdunda bitdin, Doqquzu zər tuğun mübarək, dağlar!
ANA DİLİM Bu şipşirin Ana dilim, Həm də qutlu sancağımdır! Min illərdir Ata Yurdun Sərhədini bəlirləyir… Ta Şumerdən üzü bəri, Dədəm Qorqud öyüd verib, Şah İsmayıl fərman yazıb, Qoç Koroğlu nərə çəkib… Ulu Babəkin fəryadı, Füzulinin ah-naləsi, Nəsimin şah nidası, Bu dildədir!!! Bu dil, Tomrisin dilidir; Layla deyib, Hökm verib… Min illərdir Ata Yurdun Sərhədinin keşiyində Əsgər kimi durub, bu dil!!! Ana dilim həm əsgərdir, Həm də sərhəd!!! Toxunulmaz bir tabudur!!! 19.02.2023. Bakı.
Mənə yuxu kimi gəlir bu görüş… Qurbanı olduğum həqiqətiylə, Oduna yandığım qəm sərvətiylə, Dadıyla-duzuyla hərarətiylə Mənə yuxu kimi gəlir bu görüş.
Ayrılıq gözümü yaman qorxudub, Könül – zülmət evi, sən ona işıq; Bu şirin vüsalın əlindən tutub, Ağrı-acıları tamam unudub, Elə bil dünyadan oğurlanmışıq.
Mənə yuxu kimi gəlir, əzizim, Sinəmə çay kimi axan bu saçlar; Mənə yuxu kimi gəlir, əzizim, Bu nurlu həyəcan, şirin təlaşlar, Gözümdən gül kimi üzülən yaşlar.
Qoy yanım oduna, kül olum tamam; O göy deyilən də, bu yer üzü də, Ayrılıq, intizar, həsrət sözü də, Eşqim də, qəlbim də, sənin özün də Mənə yuxu kimi gəlir bu axşam…
