Kateqoriya arxivləri: Hüseynli Şəms Ehtiram qızı

Hüseynli Şəms Ehtiram qızı, Lalə Azərtaş, www.USTAC.az

Televizyanın görkəmli siması, vətəninə layiqli jurnalist Lalə Azərtaş

Mart 30, 2022 www.yazarlar.az Bir şərh yazın

HÜSEYNLİ ŞƏMS EHTİRAM QIZI və LALƏ AZƏRTAŞ

Televizyanın görkəmli siması,vətəninə layiqli jurnalist Lalə Azərtaş

Cəmiyyətimiz günü-gündən inkişaf edir və dəyişir. Cəmiyyət inkişaf etdikcə televizya da onunla birgə addımlayır. Əminəm ki,çoxumuz günün müəyyən saatlarını asudə vaxtlarımızı televizyada yayımlanan verlişlərə baxmaqla keçiririk. Öncədən hazırlanan və cəmiyyətə təqdim olunan hər bir veriliş cəmiyyətin maariflənməsinə,bilgilənməsinə və əylənməsinə yönəlir. Bir növ ictimaiyyətin estetik zövqünə uyğun hazırlanır və yayımlanır.

Verilişin baxımlı və reytinqli olması,auditoriyasının daha geniş kütləni əhatə etməsi bir sözlə,layihənin uğurlu olmasının ardında operativ və işinə bələd bir kollektiv dayanır. Təbii ki,istənilən verilişin ictimaiyyət tərəfindən baxılmasını həmin layihənin siması kimi çıxış edən aparıcı təmin edə bilər. Aparıcının peşəkarlığı verilişin baş ucalığıdır. Təssüf ki,televizyamızda peşəkar və işinə bələd jurnalist və efir aparıcıları azdır,amma az da olsa var.

Jurnalıstika fakültəsinə daxil olduğum gündən etibarən özümə bir ideal efir aparıcısı axtarışına çıxdım. Bir çox kanallarda yayımlanan verilişləri izlədim və özlüyüm də layihələrin günümüzdə aktuallıgını,efir aparıcılarının peşəkarlığını bir-biriylə qarşılaşdırdım. Başdan söyləmək istəyirəm ki, yazacaqlarım tamamən öz şəxsi fikrim və gəldiyim qənaətdir.

İnsanların nitqi həm də onların xarakterini müəyyən edir. Xüsusilə də,jurnalistika sahəsin də çalışan və cəmiyyət tərəfindən tanınan şəxslərin aydın, axıcı nitqi və özünəxas qələmi olmalıdır. Bu səbəbdən aparıcının ən üstün cəhətlərindən biri də onun iti nitq qabiliyyəti olması qənaətindəyəm. Elə buna görə də gələcək peşəm də özümə ideal olaraq Xəzər tele-kanalında yayımlanan Təsir dairəsi verilişinin aparıcısı Lalə Azərtaşı görürəm. Lalə xanım 44 günlük vətən müharibəsi dövründə “Birinci studiya”-verilişi ilə ictimaiyyətin qarşısına çıxdı və cəbhədən yayımlanan ən son xəbərləri operativ olaraq dünyaya çatdırdı. Bir jurnalist kimi müharibə dövründə də siyasi motivli bir layihə yaratmaqla insanlara qələbəyə inam ruhunu aşıladı. Heç şübhəsiz, bu addım olduqca təqdirəlayiqdir. “Birinci studiya”-verilişini müntəzəm olaraq izləyirdim.

Lalə xanımın bir efir aparıcısı kimi peşəkarlığı məni efirə daha da bağlayırdı. Onun əzmi,iradəsi hər şeydən əvvəl güclü bir Azərbaycan qadını olduğunu göstərirdi. Mən artıq idealımı tapmışdım. Müharibə dövründə xalqını qələbəyə səsləyən,cəmiyyətin maariflənməsi məqsədini güdən və digər yandan da dünyaya Azərbaycanın haqq səaini duyuran bir efir aparıcısı. Mən artıq idealımı da,özümə örnək tutacağım aparıcını da müəyyən etmişdim. Bir gün “Təsir dairəsi” verilişində iştirak etmək şansı qazandım. İdealımı daha yaxından görəcəyimi düşündükcə daha da həyəcanlanırdım.

Xəyalını qurduğum səhnə,gur işıqlar və efir.

Təbii ki,efirə yaraşıq verən idealım Lalə Azərtaş. Efirin başlamasına dəqiqələr qalmışdı. Lalə xanım studiyaya daxil oldu. Mən əyləşmişdim. İlk əvvəl mənimlə görüşdü,sanki illərdi tanıyırmış kimi mehribancasına qarşıladı. Həqiqətən gözəldi. Nitqi,duruşu,gülüşü,səs tonu,jest və mimikaları. İlk öncə səs cihazları quraşdırıldı. Sonra studiyada ümumi səs eşidildi. Son 2 dəqiqə. Lalə xanım gözucu mənə baxıb gülümsündü. Son 2 dəqiqə… Efir.. və Lalə xanımın mükəmməl nitq söyləməsi. Məndə bir anlıq özümü biixtiyar səhnədə hiss etdim. İdealım Lalə Azərtaş kimi. Fasiləyə çıxanadək gözümü çəkmədim. İzlədim. Təbii ki,arxa stajda maraq doğurdu məndə. Kollektivi gözəl bir layihədir. Layihəni gözəlləşdirənsə Lalə xanımdı. Fasilə zamanı “necəsən?”-deyə,soruşdu. Bir anda:-“çox həyəcanlı”-dedim. -“Niyə?Gələcəkdə səndə burda,efirdə olacaqsan”-dedi və həfif gülümsündü. Bundan ziyadə fasilələr zamanı ünsiyyət qurduq. Mən bir daha əmin oldum ki,bu yolda idealımı doğru seçmişəm. Nitqiylə,duruşuyla, peşəkarlıgıyla öz sözünü deyən Lalə Azərtaş.

Müəllif: Şəms HÜSEYNLİ

HÜSEYNLİ ŞƏMS EHTİRAM QIZNIN YAZILARI

PDF>>>ZAUR USTAC – “BB” HEKAYƏLƏR

>>>> ƏN ÇOX OXUNAN HEKAYƏ <<<<

ZAUR USTACIN SATIŞDA OLAN KİTABLARI

YAZARLAR.AZ
===============================================

<<<<<< WWW.YAZARLAR.AZ və WWW.USTAC.AZ >>>>>>

Əlaqə: Tel: (+994) 70-390-39-93 E-mail: zauryazar@mail.ru

Hüseynli Şəms Ehtiram qızı, Novruz bayramı, www.USTAC.az

Hüseynli Şəms Ehtiram qızı – Novruz bayramı

Mart 15, 2022 www.yazarlar.az Bir şərh yazın

Novruz bayramı

Novruz təbiətin oyanışını,baharın gəlməsini,ilin tamam olmasının,gecə ilə gündüzün bərabərləşməsini Tanrını özündə təcəssüm əks etdirən türklərin ulu bayramıdır. Novruz bayramı əsrlər boyu ulu babalarımızdan bizə qalan qədim milli bayramımızdır. Bu bayram baharın gəlməsi,gecə ilə gündüzün bərabərləşməsi,xeyrin şər üzərində qələbəsi,Ahurəməzdanın rəmzi sayılan işığın,günəşin zülmətə,şərə,qara qüvvə olan Əhrimənə qalib gəlməsi əsas xüsusiyyətlər kimi izah olunur.Novruzun yaranmasını İslamla bağlamaq düzgün deyil,çünki bu bayram heç bir din və şəriətdən asılı olmayan təbiət bayramıdır.İslamın ilk dövrlərində yaşamış müqəddəslər Novruzu xoş sözlərlə qeyd edirlər. Rəvayətə görə, Həzrət Əli ibn Əbu Talibin xilafəti illərində möminlərdən biri ona Novruz hədiyyəsi gətirir. İmam Əli bu hədiyyənin hansı münasibətlə verildiyini soruşanda, Novruz bayramı olduğunu söyləyirlər. İmam hədiyyəni qəbul edib buyurur: ”Hər günümüzü Novruz edin“.

“Novruz”un mənşəcə bir fars sözü olub-“yeni gün” mənasını ifadə edir. Novruza “Bozqurd”,”Çağan”,”Nevruz” və.s də deyilmişdir. Novruz bayramı haqqında məlumatlara qədim türk mənbələrində Mahmud Kaşğarlının “Divanü Lügət-it Türk”,Balasaqunlunun “Qutadqu bilik”,Ömər Xəyyamın “Novruznamə”,Nizami Gəncəvinin “İsgəndərnamə” əsərlərində rast gəlmək olar.

Novruz bayramının qədim türklərin “Ərgənəkon” bayramının davamı olmasıyla bağlı mülahizələrdə günümüzə qədər gəlib çatmışdır. Bu mülahizələrə görə türklərin qədimdən bəri qeyd etdikləri “Ərgənəkon bayramı” müəyyən zaman kəsiyindən sonra “Novruz” adı ilə davam etdiyi və günümüzədək gəlib çıxdıgı qeyd edilir.

Novruz bayramı haqqında islam miflərinin yaranmasını dinlə bağlamaq olar. Ulu Tanrı dünyanı gecə və gündüzün bərabər olduğu gündə-Novruzda yaratmışdır. İlk insan olan Adəm məhz bu gündə yaranmışdır. Adəm və Həvvanın nəfsini məğlub olub Tanrı tərəfindən qadağan edilən meyvədən yediklərinə görə cənnətdən yer üzünə qovulan Adəm məhz Novruz bayramında Həvvasına qovuşub.

Bu bayram əlbəttə ki,farslar tərəfindən də qeyd olunur,amma farslara məxsus bayram olduguni qeyd etmək doğru olmaz.

Farslarda Novruz bayramının qeyd edilmə tarixi bununla bağlı rəvayətlərdə öz əksini tapmışdır. Belə ki,Novruz bayramını yeni ilin ilk günü kimi qeyd edilməsinə Sasani və Əhəmənilər dövründən rast gəlinir. Bəzi mənbələrdə Novruz Cəmşidin taxta çıxmasıyla da bağlıdır.

Ömər Xəyyam ” Novruznamə” əsərində Novruz bayramının yaranmasıyla bağlı bəzi fikirlər var. “Novruzun yaranmasının ilkin və başlıca səbəbi budur ki,həmin gün Günəş dövrə vurmuş və 365 gün keçmişdir”. Bəzi rəvayətlərə görə bu bayram İran şahlarından biri olan Cəmşidin vətənimizə gəlməsiylə bağlıdır. Əl-Biruni “Asar əl-Baqiyyə” əsərində də bu haqda qeyd olunur.

Bu bayramla bağlı adətlərin yaranması

Yaz mövsümünün gəlişini “Səməni” təmsil edir. Bu ənənə təbiətin oyanmasını,dirçəlməsini təsvir edir. Bunun da əsas mövqeyini “tonqal” tutur. Tonqal qədim türklərdə od,alov,atəş mənasını verir. Tonqal günəşi simvolizə edir. Qədim türklərdə günəş müqəddəs Tanrı kimi izah olunur. Tonqal üzərindən tullanarkən deyilən “ağırlığım,uğurluğum burda qalsın” deyimi türklərin bədii təfəkkürünə görə odun arındırıcı funksiyaya sahib olması ilə başa düşülür.

Novruz qədim türkün təbiətə bağlılığından və oda olan inamdan irəli gələn bir bayramdır. Çin qaynaqlarında ilk və son baharın rəsmi dövlət olmasıyla bağlı məlumatlar var.

Novruzun gəlişi Şərqdə Azərbaycan poeziyasında geniş yayılmış “Bahariyyə” adlı lirik şeirlərdə də təsvir və tərənnüm edilir. Azərbaycan ədəbiyyatında xüsusəndə lirik poeziyamızda Novruz bayramına həsr olunan şeirlərdən Hüseyn Cavidin “Novruz bayramı” və Mikayıl Müşfiqin “Bayram axşamı” şeirlərinə rast gəlmək olar.

Yazıçı İsmayıl Şıxlı “Dəli Kür” romanınında bu bayramı adət-ənənələriylə təsvir etmiş və Azərbaycan xalqının milli adət-ənənəsi olan Novruzu qeyd etməyə hazırlaşan bir kəndin həmin kəndin əhalisinin bayrama hazırlıq təlaşını, həyəcanını,sevincini və dini inanclarını da ustalıqla qələmə almışdır.

Novruz bayramı idi. Kənd uşaqları səbirsizliklə axşamın düşməsini gözləyir, tez-tez xırman yerinə topladıqları ota baxırdılar. Onlar qucaq-qucaq küləş, saman gətirib otun üstünə atırdılar. Bundan başqa, əllərinə keçən quru çırpıları, odun qırıntılarını da buraya atırdılar. Onlar şər qarışan kimi tonqal yandıracaqdılar. Oğlanlar bundan başqa, meşədən uzun payalar kəsib gətirmişdilər. İri bir gərməni ortasından deşib həmin ağaca keçirmiş və lopa düzəltmişdilər. Tonqallardan başqa damın üstündə lopa da yanacaqdı. Qızlar sakit oturmurdular. Özlərinə təzə paltar tikir, axşama qədər hazır edib geyməyə çalışırdılar. Gəlinlər yumurta boyayır, arvadlar tez-tez düyü arıtlayan qızlara göz yetirirdilər. Səmənilər süfrələrə düzülürdü. Hamı bayrama hazırlaşırdı. Varlı da, kasıb da çalışırdı ki, bu axşam süfrəsi boş qalmasın.

Göründüyü kimi Novruz bayramı Azərbaycan xalqının əsrlər boyu yaşatdıgı və gələcək nəsillərə ötürdüyü milli bayramımızdır.