DEMƏYİN Heç kimə, ay yetim, deməyin dostlar, Hamımız insanıq, kimsə baş deyil. Bu sözdə təənə var, daha nələr var, Açıb ağartmaq da mənə xoş deyil. * * * Qismətdən, yazıdan qaçan olmayıb, Bu dünya yazılı kitaba bənzər. Bağlanmış bir bəxti açan olmayıb, Hər kəs öz bəxtini soraqlar, gəzər. * * * Kimsəyə yetimdir, söyləyib durma, Onun da hifz edən Allahı vardır. Gəl ürək sındırma, gəl könül qırma, Düşünmə ki, ona bu dünya dardır. * * * Heç kəsin taleyi əlində deyil, Kimsəyə lağ edib, sındırma onu. Çalış bu kəlməni yaddaşından sil, Çünki könül qırmaq dünyanın sonu. * * * Bu söz yoxa çıxsa dildən, ağızdan, Hər kəs öz adıyla öyünər məncə. Bu adın əsiri oğuldan, qızdan, Dünya xeyir görər hər şeydən öncə.
BELƏDİR İnsan robot deyil ki, Həmişə düz işləsin. Sadə məntiq deyir ki, Səhvi olur hər kəsin. * * * Bu səhvlərin içində İtib-batan çox olar. Hamısı bir biçimdə, Olmur, çaşan yox olar. * * * Çalışırıq hamıda Qüsur tapaq, səhv tutaq. Ağzımızda tamı da Az qalır ki, unudaq. * * * Bu dünyanın gərdişi Bizi maraqlandırmaz. Bir insanın səhv işi Qəti bizi yandırmaz. * * * Acımasa xəmiri, Küt gedəcək kündələr. Yola verər ömürü, Saf, əlacsız bəndələr. * * * Ağıllı baş seçilər, Düz əməli, işiylə. Yaşandıqca kiçilər Dərd, ağıllı kişiylə. * * * Bu dünya hamı üçün Gör-götür dünyasıdı. Baxın, yaşayın, keçin, Həyat ömrün yasıdı.
ŞEİR (Bir şeir kitabını oxuduqdan sonra…1982ci il.) Şeirə meyl eləyin, şeir oxuyun, Sevinclə, kədərlə dost olmaq üçün. Şeirə meyl eləyin, şeir oxuyun, Şeir dünyasından zövq almaq üçün. * * * Mənimçün şeirdir, hər açılan gül, Mənimçün şeirdir, oxuyan bülbül. Mənimçün şeirdir, o şehli çəmən, Şeirdir mənimçün o ağ yasəmən. * * * Mənimçün şeirdir, gördüyüm gözəl, Şeirdir mənimçün tökülən xəzəl. Mənimçün şeirdir, payızın sonu, Yazda göz oxşayan nərgizin donu. * * * Şeirdir həyatım, şeirdir canım, Şeirsiz keçməyir vaxtım, zamanım. Deyirəm a dostlar, şeir oxuyun, Duyun, duyğulanın, çələng toxuyun. * * * Şeirdir mənimçün var da, dövlət də Şeirdir sevinc də, qəm də, nifrət də. Şeirdir həmişə, hər an, hər zaman Mənimçün edilən quru hörmət də.
Səma cisimlərinə həsr olunmuş şeirlər 2003-cü ildə baş vermiş tutulma zamanı bu şeiri yazmışdım. Günəş tutulması onda cəmi 4 dəqiqə ərzində baş vermişdi və tam tutulma olmuşdu. Bundan (2003 ) 7 il əvvəl (1996) olan tutulma bir də 50 il sonra baş verəcəyi proqnozu verilmişdi. Hamısını şeirdə qeyd edilmişdir.
ƏBƏDİ SEVGİ Bu gün iki sevgili Uzun həsrətdən sonra Sevinclə görüşdülər. Bu gün iki sevənlər – Ayla Günəş qovuşdu, Sevən qəlblər alışdı. Cənnət oldu onlara fəza- əngin sonsuzluq. Bir çox sevən ürəklər gizlin görüşür ikən, Onlar aşkar görüşdü. Çox qısa görüş idi.
Zaman sevən qəlbləri yeddi il bir-birinə möhtac qoyurkən niyə Onlara görüş verdi ancaq dörd dəqiqəliyə?.. Həyat necə amansız, Zaman necə zamandır?..
İnsanlar böyük eşqə Təlatümlə baxırkən Buna bir ad verdilər- “Gün tutulur”,- dedilər. Ay Günəşi tutmadı, Bu gün Ay da yatmadı, Bu gün Gün də batmadı, Bu gün onlar görüşdü. Dörd dəqiqə vaxt keçdi. Bu nə qısa görüşdü?
Hələ bu yetməz ikən Tam əlli il ayrılıq verdilər sevənlərə.
Budur əbədi sevgi- Ay həsrətdə qalsa da Özgəsini sevməyir. Günəş tel sığalını Özgəsinə verməyir. 2003.
AY Yenə görünürsən, axşam düşübdür, İşığı uzaqdan sevgilin verir. Toxunmur, toxunmur, toxunmur sənə, Uzaqdan, uzaqdan, uzaqdan sevir.
BATAN GÜNƏŞİN O al şəfəqləri süzülüb gedir, Dünyadan ürəyi üzülüb gedir. Arzusu qəlbində büzülüb gedir batan Günəşin.
Göylərdən qaranlıq qoxusu gəlir, Ürəyə ayrılıq qorxusu gəlir. Gündüzdən yorulub, yuxusu gəlir batan Günəşin.
İndi kölgə vermir yalqız duran ev, Qaranlığa doğru o kölgələnir. Yığışıb getdikcə qəlbi kövrəlir batan Günəşin.
Son dəfə şəfəqlər suda bərq vurur, Dalğalar içində itib qərq olur. Yeni səhər üçün indi yox olur Şeiri, şərqisi batan Günəşin. 13.03.2023.
Söz sərrafı, gözəl insan, incə ruhlu şair Murad Memmedovun “Ömrün payız duyğuları” adlı yeni kitabı işıq üzü görüb. Şair bu münasibətlə “Yazarlar” jurnalı tərəfindən yeni kitabların nəşrinə görə eyni şəxsə yalnız bir dəfə verilən “Ziyadar” mükafatına layiq görülüb. Təbrik edirik! Uğurlarınız bol olsun, Murad müəllim! Hər yeni saat yeni gün yeni il uğur gətirsin inşəAllah!
Ön sözün müəllifi Həzi Həsənli , dost sözünü əsirgəməyən qələm adamı isə, Avdı Qoşqar.
Müasir rus ədəbiyyatının gənc şairələrindən (ixtisasca jurnalist) olan Vera Polozkovanın uşaqlar üçün yazmış olduğu iki şeir Cəvahir Tanrıverdinin tərcüməsində (Вера Полозкова. Стихи.):
MƏNİM ƏZİZ ANAM
Gəlib məqalə yazmağa Budur mənim əziz anam. İş başlayıb, mən qoynunda Bükülmüşəm, yurd salmışam.
Öhdəsindən gəlsin gərək Yüz iş, beş yüz bir sualın. Mən özümlə götürmüşəm Sarı topu, al qatarı.
O, əlbəttə, deyəcəkdir: “Sürüş, düş, öz otağın var.” Aydındır, burda lazımam, Hər ailədə bir birlik var.
Lap yatmaq vaxtı gəlsə də, Axşam düşsə də, getmirəm. Bilirəm, çətindir ona, Mən ki kömək etməliyəm.
Uğursuzluqdan, pislikdən Qaçıb sevgiylə durmuşuq. Qorxma, ana, səninləyik Mən, qatarım, bir də topum.
???… Yaşamaq gözəl hissdir, Sənə dəyən olmasa. Dünyanın nəyi pisdir, İnsan yaşa dolmasa?! * * * Gül canıyla əlləşər, İstidən bağrı bişər. Onlar da gözdən düşər, Saralmasa, solmasa. * * * İnsan qisas alarmı, Bir-birini çalarmı, Kin, küdurət olarmı, Pislik yadda qalmasa?! * * * Saf eşq səni əyərmi, Sevən özün öyərmi, Yaşamağa dəyərmi, Yar qadanı almasa?! * * * Murad görür, götürür, Ətrafına ötürür, Baxır, dünya itirir, Gündə təbil çalmasa.
DAMLA-DAMLA Damla-damla ömür axır, Can quruyur, yanaq solur. Günahlarım dönüb baxır, Yaddaşıma pərçim olur. * * * Günahımı yuyammıram, Çalışıram təmiz olam. Bu dünyadan doyammıram, İzi itən bir dar yolam. * * * Tükənməyir arzularım, Bu dar yolun sonundayam. Üç övladdı mənim varım, Mən onların canındayam. * * * Tanrım, sevgim sənə görkdü, Çarəsizəm, qolum bağlı. Baxan deyir canı bərkdi, Daş kimidi zalım oğlu. * * * Mənə canı verən sənsən, Yaş artdıqca kölgəm itir. Günahımı görən sənsən, Ya bağışla, ya da bitir.
XOŞ GƏLDİN (60 yaşın astanasında öz-özümlə söhbətim) Getdiyim bu yolun sonu işıqdır, Bilməsəm, bir addım atarammı heç?! Qismətim ömrümə bir yaraşıqdır, Bu qismətə haram qatarammı heç?! * * * Bu yolun əvvəli gün kimi aydın, İşıqlı sonuna arxayınam mən. Etdiyim səhvləri hərdən bir saydım, Ancaq istəmişəm hey yayınam mən. * * * Demirəm sərrafam, naşıyam mən də, Dünyanın çəmini tapa bilmədim. Kefim kök olardı kənarda, gendə, Amma dar ayaqda heç vaxt gülmədim. * * * Bu dünya fanidi, mənə də qalmaz, Mən mələk deyiləm, çox günahım var. Nə qədər yaxşılıq etsəm bəs olmaz, Bir kəsə çəp baxsam dünya dağılar. * * * Altımış yaşım var çox şeyi gördüm, Həyatın dəyişməz qanunları var. Bezmədim ağrı da, kədər də dərdim, Bildim ki, yaxşı gün məni də tapar.
BƏZƏN Bəzən qanın qaralar, Bəxtin səni öyməsə. Hər bir dərdə çarə var, Allah səni döyməsə. * * * Yüz səhv edər dayanmaz, Günahını sayanmaz, Baxma, insan oyanmaz, Başı daşa dəyməsə. * * * Düzdə xana qurulmaz, Piylənmiş baş durulmaz, İnsan oğlu qırılmaz, Dövran onu əyməsə. * * * Ruhum safdı, qoyarmı?! Heç şeytana uyarmı? Murad sənə qıyarmı? Dilin onu söyməsə.
O Sevən ürək paxıl olmaz, Halal, təmiz doğular o. Sevən kəsdə ağıl olmaz Eşq içində boğular o. * * * Uşaq kimi tez aldanar, Sevdiyini canı sanar, Öz eşqini bəzən danar, Öz içinə yığılar o. * * * Evdə qalsa, tək qarıyar, Bəxti korsa, susar, duyar, Eşqdən solar, tam quruyar, Kor bulaq tək soğular o. * * * Dara düşsə, susmaz, dinər, Hikkəsiylə səni yenər, Məhvərindən silkələnər, Kərpic-kərpic dağılar o. * * * Yarı ölsə o an solar, Susar, dinməz, fikrə dalar, Sevdasından dəli olar, Məcnun deyə çağrılar o.
DÜNYANIN Gözü doymaz bu dünyanın, Hər gün gedib gələni var. Dərdə düşüb ağlayanı, Sırtıq-sırtıq güləni var. * * * Qaraqışqırıq salanı, Ömrünə balta çalanı, Yalandan nəfəs alanı, Ayaq üstə öləni var. * * * Dar ayaqda zaman getməz, Dərd qurtarmaz, azar bitməz, Eh, aşmağa ömür yetməz, Yüz təpəsi, bələni var. * * * Murad, boylan, sən də dur keç, Vaxtın varsa bir yuva seç, Hamı nankor olarmı heç, Qədir-qiymət biləni var.
60 YAŞIMA Bu da bir qismətdi, buna da şükür, İlahi, başqa bir umacağım yox. Duyuram ürək də qaş-qabaq tökür, Təkəm, sığınmağa bir qucağım yox. * * * Hər kəsin sonu var, bunu bilirəm, Bu ömür alnıma yazılan yazı. Allahın əlindən tutub gəlirəm, Nə vaxt ki buraxdı, bitər ən azı. * * * Bu ömrü sevərək duydum, yaşadım, Çalışdım düz gedəm yolumu hər an Hər il bir nişanə qoydum, yaşadım, Bildim ki, məni də udacaq zaman. * * * Ruhum tər-təmizdi axar su kimi, Hər günə şükr edər, sevinər, gülər. Hələ ki sınmayıb könlümün simi, Kökdədi, hər nəğmə çalına bilər. * * * Bu ürək çox dözdü mənim oduma, Dinmədi, görmədi üzümdə kədər. Ləkə gətirmədi mənim adıma, Nə də incitmədi bu vaxta qədər. * * * İlahi, hər zaman sənə borcluyam, Ağlım üstümdədi, təbim rəvandı. Bilirsən əzəldən nəçiyəm, oyam, Cismim qocalsa da, ruhum cavandı.
SEVİN Siz ey mənim əzizlərim, qismətdəki adı sevin! Hər bir dilə vaqif olun, demirəm ki yadı sevin! * * * Eşqə biganə qalmayın, sevginizə sadiq olun, Millətimin eşq simvolu Şirini, Fərhadı sevin! * * * Şirinliyi dil anlayar, tez ötürər beyinlərə, Sərraf olun, aqil olun, ağzınızda dadı sevin! * * * Dostluq edin, seçin hər vaxt fərəhlənən könülləri, Müxənnətdən uzaq olun, arayın, dilşadı sevin! * * * Heç qəzəl yazmamışam, anlayıram mən ərk elədim, Vaxtınız olsa əgər, bir az da bu Muradı sevin.
BİLİNMİR Bir sual həmişə hey yorar məni, O nədi heç zaman yaşı bilinmir. Nə bir ölçüsü var, nə bir ölçəni, Bu işdə nə usta, naşı bilinmir. * * * Əvvəl gəl-gəl deyər, üzünə gülər, Həyatda hamının başına gələr, Sonu nə olacaq, bir Allah bilər, Axırı, əvvəli, başı bilinmir. * * * Ay Murad, naşısan, sən də çox oxu, Görmədim doyanı, harını, toxu, O elə dağdı ki çıxammır çoxu, Ətəyi, zirvəsi, qaşı bilinmir.
DEYİLMİŞ! İçimdə o qədər ağrı-acı var, Baxıram, bu dünya mənlik deyilmiş! Çevrəmdə o qədər qardaş, bacı var, Dərdimi soruşmaq sənlik deyilmiş! * * * Başım açılmayır mərəkə, yasdan, Nə səndən yarıdım, nə də ki, dostdan, Sanki sıxılıram bu basa-basdan, Ayılıb görürəm tünlük deyilmiş! * * * Üzümə baxanlar dərdimi anlar, Mənə yad deyil ki, qohumdu onlar, İllərin dərdimlə ortaqlığı var, Nə aylıq, nə də ki, günlük deyilmiş! * * * Ay Murad, taleyin min oyun oynar, Köksün alovlanar, qaynar ki, qaynar, Baxma, dərdlərinin hər an həlli var, Əgər həlli yoxsa, tənlik deyilmiş.
OĞLUM. (Oğlum Elşadın timsalında bütün balalara) Həyat bir ümmandır, üzəsən gərək, Hünərdir həyatın mənası oğlum! Hər çətin sınağa dözəsən gərək, Səbrdir dərdlərin dəvası, oğlum !.
Uca əməllərdən bir qala tik sən, Qəlblərə yaxşılıq toxumu ək sən, Qoy, hamı söyləsin afərin,əhsən, Alqışdır dillərin duası, oğlum!
Olana şükr elə, aza qane ol, Qənaətcil ol ki, ruzin olsun bol, Düşün, hara gedir qarşındakı yol, Yanlış addımın var xətası, oğlum!
Üstün tut savadı, kamalı ,ağ(ı)lı, Elmiylə yüksələr bil, insan oğlu, Vətəni candan sev, ol elə bağlı, Vətəndir igidin qalası oğlum.!
Dediyim sözləri həkk et yaddaşa, Bəxtin, tale oxun dəyməsin daşa, Arzumdur çatasan doxsan-yüz yaşa, Gənclikdir hər ömrün səfası , oğlum! Müəllif: İlham QAZAXLI
YANDIRIR Cəfasını çəkmirsən, Yar adamı yandırır. Yağış qoymur, əkmirsən, Var adamı yandırır. * * * Hərdən şimşək tək çaxan, Yurd dağıdan, ev yıxan, Baxıram, yoxa çıxan, Ar adamı yandırır. * * * Min bəlanı addayan, Neçə dizi qatdayan, Dərd azardan çatdayan, Gor adamı yandırır. * * * Toz-torpağa bələnən, Hey seçilən, ələnən, Qapı-qapı dilənən, Kor adamı yandırır. * * * Od, ocaqdan yan dursan, Yanmamış kimi varsan, Çaşıb külə əl vursan, Qor adamı yandırır. * * * Ney ağlayır, inləyir, Kaman ruha dil deyir, Saz səsi cingildəyir, Tar adamı yandırır. * * * Zəmanə tələ qurur, Səni bezdirir, yorur, Qəfildən dolu vurur, Bar adamı yandırır. * * * Dərd içində iş getmir, Həvəs ölür, baş ötmür, Dərdə bax, heç üşütmür, Qar adamı yandırır.
BİR ÖMÜR YAŞADIM Bir ömür yaşadım bildiyim kimi, Səssizcə gedəcəm gəldiyim kimi, Neçə günahları sildiyin kimi, İlahi, rəhm elə keç günahımdan. * * * Bilmədim kiminsə haqqına girdim, Bəzən gec anladım, səhvimi gördüm, Oldu ki nahaqdan yüz günah dərdim, İlahi, rəhm elə keç günahımdan. * * * Mən elə yaşdayam məramım bəlli, Üzümdə yalvarış, gözdə təsəlli, Nə desən razıyam indi beş əlli, İlahi, rəhm elə keç günahımdan. * * * Sənin rəhiminlə dünyaya gəldim, Oxudum özümü ağıllı bildim, Gah yersiz ağladım, gah yersiz güldüm, İlahi, rəhm elə keç günahımdan. * * * Mən yaxşı bilirəm səbrin böyükdü, Mənim günahlarım çiynimdə yükdü, Üç övlad böyütdüm, üç ağac əkdim, İlahi, rəhm elə keç günahımdan. * * * Ömür sınağıymış, gec başa düşdüm, Bütöv qınağıymış gec başa düşdüm, Gələn qonağıymış, gec başa düşdüm, İlahi, rəhm elə keç günahımdan.
ETİRAF Ağlımın ucundan keçmir inan ki, Nə məşhur yazıçı, nə şair olum. Beynimdə yüz fikir dolanır, sanki, Bağlanır qollarım, kəsilir yolum. * * * Elə bir yaşdayam hamıya bəlli, Məqsədim, məramım məndən vaxt alar. Söz ilə oynamaq acı təsəlli, Qırxında öyrənən gorunda çalar. * * * Deyibsə atalar günahkar mənəm. Neynəyim söz məni rahat buraxmır. Gah rahat oluram, gah dolur sinəm, Ha daşır, kükrəyir sularım axmır. * * * Söz elə bir möcüzə, elə bir yara Düşdüsə sinənə çağlayır, dolur. Heç özüm bilmirəm aparır hara Gah mənsiz dolaşır, gah mənnən olur. * * * Baxıram bu ömrə, bu günə yadam Söz məni dünyadan özümdən alır. Ona sevinirəm, bir ona şadam Yazdığım nə varsa nişanə qalır.
DOĞRUYA DOĞMAYAM Doğruya doğmayam, yalana yadam, Dilbilməz naşını qarsıyan odam, Ay haqqı-salamı tapdayan adam, Bu dünya fırlanır, anlamadınmı?! * * * Böyüdün, boy atdın bizi saymadın, Yığdın, yığışdırdın vardan doymadın, Böyüyə, kiçiyə hörmət qoymadın, Bu dünya fırlanır, anlamadınmı?! * * * Günlər yel tək ötər, aylar dəyişər, Ömür buxarlanar, qaynayar, bişər, Nə vaxtsa sənin də kəmərin düşər, Bu dünya fırlanır, anlamadınmı?! * * * Nə olsun qismətin, əlin gətirir, Qursağın böyüyür, mədən götürür, Ömrü kin, küdurət, tamah bitirir, Bu dünya fırlanır, anlamadınmı?! * * * Gənclik uçar gedər, cavanlıq ötər, Qamətin əyilər, gözəllik itər, Qismət daşa dəyər, qırılar, bitər, Bu dünya fırlanır, anlamadınmı?! * * * Tanrıya şükr elə, qəflətdən oyan, Kimdi bu dünyada həyatdan doyan? Adam ol! Az danış yalandan, dayan! Bu dünya fırlanır, anlamadınmı?!
QƏLBİ TƏMİZ (Ceyhun Haşımova) Qəlbi təmiz, ədalətli, Saf ürəkli gözəl hakim. Sənətində bir zirvəsən, Sən ürəkdə olmaz heç kim. * * * Neçə könül sevindirdin? Neçə ürək şad elədin? Qulaq asdın, gah dindirdin! İçində fəyad elədin! * * * Əl tutmağın savabını Bu dünyada hamı bilir. O dünyada cavabını Bəndə verir, Tanrı silir. * * * Qazandığın sevinc olur Əziyyətin bada getmir. Bu savabdan gözlər dolur Ömür bitir, arzu bitmir. * * * Arzuların qoy çin olsun! Əməllərin gül açdıqca. Bir manatın qoy min olsun! Möhtac kəslər dil açdıqca. * * * Ay qəlbləri gəzən oğlan Ruhunu Tanrı dindirsin! Kasıblığı əzən oğlan Allah səni sevindirsin!
ÖMRÜM Günlər uçur, aylar gedir, İllər ömrə sığal çəkir. İçimizi ağrı didir, Qəlbimizdə yüz dərd əkir. * * * Günlər, aylar qayıtsa da, Heyif illər geri dönmür. Səhvlər bizi ayıltsa da, Xatirələr bəri dönmür. * * * Keçən illər ömrümüzə Qətrə-qətrə yaş çiləyir. İllər geri dönmür, bizə Gələn illər daş çiləyir. * * * Ömür ötür sətir-sətir Fikir kimi, kəlmə kimi. Yaş artdıqca sanki bitir Gödək ömür ilmə kimi. * * * Günlər ötür, bayram gəlir Biz bu günə şad oluruq. Yaxşı günü sevinc bilir Yaman günə yad oluruq. * * * Hansı ki bu günlərimiz Ömrümüzün bir parçası. Yelə verdik günləri biz, Bu dərdi kimə açası?! * * * Aylar, illər tez ötsə də, Keçən ömür geri dönmür. Arzu, kamın lap bitsə də, Gözün doymur, həvəs sönmür. * * * Bu illərin savaşında Hər gün başa qar ələnir. Alnımıza qırış gəlir Çöhrəmizdən nur ələnir. * * * Ay illərin arasında Xatirəyə dönən ömrüm! Qırılacaq harasında?! Neçə dərdi yenən ömrüm!
DÜNYA Dünyaya gələndə anlamadım ki, Bu dünya kəmfürsət, səbri darıymış. O qədər çalışdım nəbzini tutam, Önümdə nə qədər kölgə varıymış?! * * * Yüz dərdin içində bir can bəslədim, Dünyanı xeyirə, haqqa səslədim, Çətinə düşəndə kömək istədim, Gözü kor, qulağı tamam karıymış. * * * Gün vurdu qaraldım, istidən yandım, Aza qane oldum, nəfsimi dandım, Özümü dünyanın halalı sandım, Qazancım halallıq, namus, arıymış. * * * Bu dünya əzəldən sirli bir otaq, Sonda hamımıza qaranlıq yataq, Üzümə gün doğdu, bəxtimə bir bax, İçimdə sırsıra, çovğun, qarıymış. * * * Murad geri döndü, xəyala daldı, O ötən günləri yadına saldı, Beynimdə o qədər arzu, kam qaldı, Neyləyim?! Puç olan arzularıymış.
OLMAZ İnsan vardan ötrü göz yaşı tökməz, Qismətdən kənarda dövlət, var olmaz. Ağlını işlətsə, başı dərd çəkməz, Ailə yanında heç vaxt xar olmaz. * * * Dəyər ver, məna ver işə, əməyə, Əziyyətin itməz, gələr köməyə, Çəkinmə dərdini dosta deməyə, Ağzı bütöv olsa, eldə car olmaz. * * * Paxıllıq, xəbislik ziyandı cana, Kişi ol, sadə ol, baxma heç yana, Vaxtında kömək ol, əl tut insana, Dost, tanış yanında yerin dar olmaz. * * * Çətinə düşəni qəti qınama! Dayaq ol bacarsan, heç nə unama! Kasıbı aclıqla, pulla sınama! Varlıda səxavət, düz ilqar olmaz. * * * Tanrıya yaxın ol, Allaha əyil, Yaramaz işlərə eyləmə meyil, Zahiri gözəllik əbədi deyil, Sifəti yanandan sənə yar olmaz. * * * Muradın məna var hər an üzündə, Əbədi gülüş var daim gözündə, Nifrət toxumları gəzmə sözündə, Şairlər heç zaman zülümkar olmaz.
BACIM (Bacımın 55 illiyinə) Küsmə vəfasız həyatdan, Ömür sənin taleyindir. İncimə qohumdan, yaddan, Xoş üz göstər, yaxşı dindir. * * * İncidiyin fani dünya, Sənə doğru yol göstərdi. Üç övladı olan kəsin, Üzü gülər, olmaz dərdi. * * * Gileylənmə öz bəxtindən, Taleyini Tanrı yazdı. Qismətinə şükr elə sən, Şükr eləmək inan azdı. * * * Ömür gödək olur bacı, Gülüşünü kəm eləmə! Bu ömürdə ağrı, acı, Olmalıdı qəm eləmə. * * * Bu rəqəmlər heç nə demir, Sənə ruhu Allah verdi. İstəyincə sağlam ömür Diləyirəm rəqəm sirdi.
DAĞLAR Nə yaxşı ki, sizi gördüm, Bir dəyişdi halım ,dağlar! Yaddan çıxdı bir an dərdim, Ay fidəniz olum ,dağlar! * * * Neçə vaxtdı yoxdu tünlük?! Nə sizlikdi, nə də mənlik, İmkan verin onca günlük, Sizdə mehman qalım, dağlar! * * * Ətəyində binə salıb, Bir doyunca nəfəs alıb, Neyləyim ki, sirdaş olub, Sizə mehir salım, dağlar! * * * Bir xeyir var hər səbirdə, Dözümlü ol gələn dərdə, Sağlıq olsun siznən bir də, Kəsişərmi yolum, dağlar! * * * Hər nakəsi yar etməyin, Çox sirrimi car etməyin, Siz Muradı xar etməyin, Qadanızı alım, dağlar!
BU DAĞLARIN Bu dağların əzəməti, duruşu, Qarşısında baş əyirəm dünəndən. Nə cəzb etdi? Nə gözəldi? Soruşun, Sadalayım, töhvə olsun bu məndən. * * * Baxıram, papağım düşür başımdan, Balaca nöqtəyəm ətəyində mən. Göz yaşı car olur çınqıl, daşından, Baxır, sanki, qan ağlayır ürəkdən. * * * İlahi zövqü var ulu Tanrının, Nəyi yaradıbsa, şövqlə yaradıb. Burda gözəl keçir zamanın, anın, Gərək zövq alasan tamını dadıb. * * * Neçə nəsil görüb yaranışından, Başından tüfənglər, toplar atılıb. Baxıb zövq alıram şax duruşundan, Görən nə düşünür, qaşı çatılıb?! * * * Şahanə gözəllik var bu yerlərdə, Ruhumu oxşayır, ruh verir mənə. Havası dərmandı sağalmaz dərdə, Qismətdə olarsa gələrəm yenə.
EY KÖNÜL Ey könül, ovutma məni, Dərd, azardan gəl qıraq ol! Sözə bağlı bu bəndəni, Qoyma sönə, gur çıraq ol! * * * Demirəm ki, nəşəli ol, Ömrüm keçsin yuxu kimi. Yol seç, olsun şərəfli yol, Qınanmayım çoxu kimi. * * * Təpər olsun qoy canında, Haqdan nisyə gün diləmə. Qohum, qonşu, dost yanında, Məni peşiman eləmə! * * * Həyatda yaşadığın yox, Yaşatdığın yadda qalır. Səni, sonradan daha çox, Əməllərin yada salır. * * * Neyləsən də saf, təmiz qal, Uzaqlaşma təmiz addan. Səhvim varsa, sən yada sal, Qoyma, küsüm bu həyatdan.
DAĞLARIN Baxıram duvağı dumandı, çəndi, Çəkilsə gül açar gözü dağların. Bağlansa yolları, bərəsi, bəndi, Danışmaz, qurtarar sözü dağların. * * * Gülünü tapdama, kolunu əymə, Zirvəyə dırmanıb özünü öymə, Nəbadə dağların xətrinə dəymə, Dil deyib ağlayar özü dağların. * * * İlahi hüsnündən mehmanı doymaz, Gözündən kənara kimsəni qoymaz, Pulsuzu xar etməz, pullunu saymaz, Yandısa kül olmaz közü dağların. * * * Zirvəsi sıldırım silsilə daşdır, Söykənib bel-belə hey başa-başdır, Yayı, payızı da, qışı da xoşdur, Murada ruh verər yazı dağların.
YAŞADIM Mən ruhla yaşadım, qalmadım onsuz, Bir sifət daşıdım boyasız, donsuz, Geriyə boylandım, xəyallar sonsuz, Ruhum yamyaşıldı abad bağ kimi. * * * Gəl ruha toxunma, qanatma, oyma, Həzz al gözəllikdən, arif ol, doyma, Qara çirk götürməz deyiblər, uyma, Qara da çirklənər bəyaz ağ kimi. * * * Sağ var ki, kimsənin yadında qalmır, Bir salam verən yox, vecinə almır, Ölü var dəyəri ölmür, azalmır, Qalır yaddaşlarda, yadda sağ kimi. * * * Dünyada dərd etmə hər kiçik dərdi, Bu dünya dərdliyə müəmma, sirdi, Kim ki bu dünyanın gözünə girdi, Ay Murad, ucaldı uca dağ kimi.
DÖYÜNƏN ÜRƏYİM Döyünən ürəyəm, təntiyən nəfəs, Əlçatmaz arzuyam, sönməyən həvəs, Ay Allah bəndəsi, neyləyim ki, bəs, Sən məni anlayıb başa düşəsən. * * * Nə qədər aşağı enim görəsən?! Nə qədər özümü yenim görəsən?! Nə qədər danışım, dinim görəsən?! Sən məni anlayıb başa düşəsən. * * * Nəyi bağışlayım, mən nəyi keçim, Doğrumu, yalanmı? Sən eylə seçim, Nəyi girov qoyum, nəyə and içim, Sən məni anlayıb başa düşəsən. * * * İnsana ruh verər xoş sözün ətri, Duyub anlayanda hər fikri, sətri, Bu Murad neyləsin de, səndən ötrü, Sən məni anlayıb başa düşəsən.
OLSA Dünyanın dərd, səri vecimə olmaz, Yanımda bir nəfər dərd bilən olsa. Nə pislik, yamanlıq yadımda qalmaz, Niyyət gözəl olsa, üz gülən olsa. * * * Məni aldadammaz şirin yalanar, Ruhumla oynayıb, ləzzət alanlar, Canımda o qədər arzu, istək var, Aşaram yüz təpə, yüz bələn olsa. * * * Baxaram, üşütsə dərdimin nəmi, Yaxına qoymaram qüssəni, qəmi, Yanaram oduna pərvanə kimi, Dərdimi anlayıb tən bölən olsa. * * * Ay Murad, gözəldi hər keçən anın, Canına ziyandı qaralsa qanın. Başı ağrıyarmı görən insanın? Sözü əməliylə düz gələn olsa.
QORXMAZ Bu bazar təzə nırxdan, Qorxmaz, əzizim, qorxmaz. Cana doyan çarmıxdan, Qorxmaz, əzizim, qorxmaz. * * * Qəvvas olan dərindən, Kim inanır, pirindən, İnsan dünya şərindən, Qorxmaz, əzizim, qorxmaz. * * * Pulu olan bazardan, İmanlı kəs məzardan, Salim olan azardan, Qorxmaz, əzizim, qorxmaz. * * * Başı çəkən yamandan, Dolu başlar gümandan, Dərdli ahdan, amandan, Qorxmaz, əzizim, qorxmaz. * * * Yolu azan qabaqdan, Kasıb olan yamaqdan, Taleyi kəm sabahdan, Qorxmaz, əzizim, qorxmaz. * * * Xəbərsiz can olumdan, Zulum çəkən zulumdan, Saf bəndələr ölümdən, Qorxmaz, əzizim, qorxmaz. * * * Çünki dünya dəyirman, Bəndə, bozaran xırman, Allah vuran heç zaman, Qorxmaz, əzizim, qorxmaz.
YURDUMUN (İncə dərəsi, Kəmərli.) Sarsılmaz ruhu var baxsan əzəldən Ağıllı başlarla dolu yurdumun. Sevilər, az olmaz ruhu gözəldən Tanrıdan lütfü var ulu yurdumun. * * * Qaydası, nizamı öz yerindədir, Hamı eyni kökdə, eyni dindədir, Tarixi varaqla, çox dərindədir, Mübarək imzası, qolu yurdumun. * * * Əlini uzatsan göylərə çatan Dağların qoynunda başını qatan Köksündə pir olmuş insanlar yatan Türbəyə açılır yolu yurdumun. * * * Qazaxdan çıxanda görünür məncə, Adı Kəmərlidir, soyadı İncə, Görən nə baş verir?! Murad gəlincə, Dəyişir növrağı, halı yurdumun. Müəllif: Murad MƏMMƏDOV
