YENİ TƏQDİMATLAR… Azərbaycan Respublikasının Qeyri-Hökumət Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi Aventliyinin maliyyə yardımı ilə”C.Cabbarlı- ədəbiyyatımızın böyük sənət fədaisi” adlı layihəsinin fəaliyyət proqramına uyğun olaraq C.Cabbarlı adına Respublika Gənclər Kitabxanasında Azərbaycan ədəbiyyatınıın klassiki,dahi dramaturq Cəfər Cabbarlının anadan olmasının 125 illiyi və bədii irsinin təbliği məqsədi ilə yazıçının müxtəlif bədii janrlarda yaratdığı əsərlərdən ibarət “Seçilmiş əəsərləri” adlı kitabın, eləcə də sənətkarın həyat və yaradıcılıgı haqqında bir sıra maraqlı məlumatların toplandığı “Böyük sənət fədaisi” adlı kitabçanın təqdimat mərasimi keçirilib. Cəfər Cabbarlı ədəbi fəaliyyətə uşaq yaşlarında başlasa da sonralar yaradıcılığını əsasən dramaturgiya sahəsində inkişaf etdirmiş,səhnəmiz üçün yazdığı qüdrətli əsərləri onu Azərbaycan dramaturgiyasının yaradıcılarıından biri kimi şöhrətləndirmişdir.Yazıçı zəngin və hərtərəfli yaradıcılıq yoly keçərək,ədəbiyyatın həm şeir,həəm dram,həm də nəsr janrlarından bacarıqla istifadə etmiş,eyni zamanda istedadlı jurnalist ,tərcüməçi vəkino xadimi kimi tanınmışdır. Kitaba yazıçının Cümhuriyyət öncəsi qardaş Osmanlı türklərinin tarixi mücadiləsinə həsr etdiyi ” Ulduz” və ya” Trablis müharibəsi”(1917) pyesləri,eləcə də bir slra hekayələri daxıl edilmişdir,Digər kitabçada isə oxucular ədibin həyatının önəmli məqamları,eləcə də yaradıcılıgının müxtəlif dövrlərində yaşanan və yaxın zamanadək oxuculara naməlum qalan bir sira ziddiyyətli ,tarixi anları ilə tanış olacaqlar. C.Cabbarlı adına Mədəniyyət ,Elm və Təhsilin İnkişafına Yardım İctimai Birliyinin sədri,C.Cabbarlı ev- muzeyinin direktoru Qəmər Seyfəddinqızı tədbiri açaraq kitablar haqqında məlumatları dinləyicilərə çatdırdl,Sonra sözü AMEA- nın N.Gəncəvi adına Ədəbiyyat Unstitunun şpbə müdiri, filologiya elmləri doktoru Asif Rüstəmliyə verdi.Asif müəllim ədib haqqında elə maraqlı məlumatlar verdi ki,dinləyicilər onları ilk dəfə eşidirdilər!Çıxışına əlavə edərək Qarabaga səfərimizdən danışarkən qeyd etdi ki 1919 – cu ildə yazıçı Şuşada olarkən ona Qarabağ atı və xalça da baglşlamlşlar….Çıxışa davam edənlərdən AMEA- nın N.Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitunun şöbə müdiri,filologiya elmləri doktoru Tahirə Məmməd,BDU- nun dosenti, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru Məhbubə Qurbanova,gənc alimAytən xanım və digər ziyalılar dahi yazıçının həyat və yaradlcılıgı,eləcə də yenicə işıq üzü görən kitablar haqqında əhatəli çıxışlar etdilər.DAMM- nin EŞ sədri,AJB- nin üzvü,” Yazarlar” jurnalının əməkdaşı,yazar- publusist Nəzakət Eminqızı,” Günaz” az saytının redaktoru Rəsmiyyə Heybətagaqızı C.Cabbarlıya həsr olunmuş şeirlərdən parçalar söylədilər.Donda xatitə şəkilləri çəkiıdi. Fotolar:
ZƏFƏR YOLUNA SƏFƏRDƏN DÜŞÜNCƏLƏR…. 44 günlük müharibədən sonra haqqında qəhrəmanlıqları ilə tarix yazan şəhidlərimiz,qazilərimiz barədə yüzlərlə yazılar oxumuş, filmlərə baxmış,görüşlər keçirmişik. 200 illik düşmən təcavüzünə məruz qalaraq, ,talan olmuş yurd- yuvamıza,yandırılmış,güllələnmiş evlərimizə baxdıqca içimizdə böyük yangı vardı. Bütün agrı acılara ,uzaqgörən siyasəti ilə Ali Baş Komandanımız və Müzəffər Ordumuz “Dəmir yumrug”u ilə son qoydu. Yeri gəlmişkən ,bu günlərdə Şuşamıza , dəmirdən Şuşi yazılmış sözü qıraraq üçrəngli bayragımızı asan , adı dillər əzbəri olan,Vətən müharibəsinin cəgavəri polkovnik Rəşad Aslanovla olan görüşdə çıxış edənlər və Rəşad zəfərimizdən, maraqlı anlardan söhbət açdılar.İnanılmaz,aglasıgmaz faktlardan,o sıldırım qayalardan necə keçərək qələbəyə nail olduqlarından danışdılar .Fantastik igidlik göstərən şəhidlərimiz,qazılərimiz bir daha yad edildilər.Rəşadın və onun kimi ogulların məxsusi igidliyi bir daha nəzərə çatdırıldı. Nizami Kino Mərkəzində nümayiş olunan “Zəfər Salnanəsi-2″sənədli filmlərdə də 1988 ci ildən 2020 ci ilədək olan müharıbəni əks etdirən kadrlarda xalqımızın başına gətirilən müsibətlərə,soyqırımlara sarsıntı keçirmədən ,kövrəlmədən baxmaq olmurdu! Filmlər adamı həmin illərə aparır,agrı – acıları yenidən yaşayaraq,gözyaşlarına məruz edirdi…. Şuşa haqqında,Laçın Kəlbəcər,Fizuli,Zəngilan,Xocalı,Xocavənd, Qubadlı və digər işgal olunmuş ərazilərə dair məlimatları televiziyadan almışdıq.Müharibə dövründə televiziyanın qarşısında duraraq Prezidentimiz işgal olunmuş ərazılərimizin ,hər bir rayonun ordumuz tərəfindən azad edilməsinin xəbərini verərkən sevincdən göz yaşları tökmüşdük. İndi Qarabagımızda sürətlə gedən tikinti – təmir,yenidənqurma, bərpa, və abadlıq işlərini də televiziyada görürdükcə,ürəyimizdə Şuşaya Laçına getmək arzusu oyanmışdı Növbəti yıgıncaqda Dünya Azərbaycanlılarının Mədəniyyət Mərkəzinin. (DAMM) l vitse prezidenti Ruhiyyə Poladovanın təşəbbüsü və rəhbərliyi ilə bu arzumuzu reallaşdırdıq.İdarə heyətinin üzvləri Ramil Məlikov, ” Carçı ” jurnalının təsisçisi və baş redaktoru Gülnarə Əmirquliyeva və bu sətirlərin müəllifi xoşməramlı səfərə çıxdıq.Yolboyu rayonlarımızdan keçdikcə cərgəyə düzülmüş şəhidlərimizin üzügülər şəkilıərinə baxır və düşmənə lənətlər yagdırırdıq,. Fizuliyə çatanda yolun kənarlnda şəhidinin xatirə lövhəsinin yan yörəsini abadlaşdıran ailə ilə görüşdük,başsaglıgı verib,şəhidlərimizin ruhuna dualar oxuduq.. Budur, düşmən tərəfindən vəhşicəsinə xarabazara çevrilmiş,yandırılmış saysız hesabsız evlər… Yolboyu bunları gördükcə ürəyimiz agrıdan dözə bilmirdi!!! Aglamaqdan bu mənzərələri düşüb çəkə də bilmirdik! İlahi, bu dərəcədə vəhşilik olarmı??! Hələ burada yaşayan əhalinin başına nələr gətirmişlər bu qaniçən vandallar! Bir anlıq qulagıma insanların bagırtısı ,qışqırıb kömək istəmələri ,körpələrin hayqırmaları,od tutub yanan şəhərin naləsi gəldi. Düşüncələrə qapılmışdıq,bunu hiss edən Ramil mügənni Əglatun Qubadovun ” Yol gedir düz Şuşaya” mahnısını qoşdu…Yolüstü Fizulidəki aeroporta da baxdıq… Zəfər yolu bizi Şuşaya aparırdı!.İlk dəfə idi bu yolu getdiyimizdən gördüyümüz mənzərələr bizi valeh edirdi!!..Budur,illərlə arzuladıgımız,həsrətində oldugumuz Şuşaya çatdıq! Burada sürətlə gedən quruculuq işləri,abadlıq,əsaslı təmir və bərpa işlərini gördükcə ürəkdən fərəh hissi keçirirdik…Asan xidmətin əzəmətli binasında son bərpa işlərində,şəhərin hər addımında,küçələrdə gedən tikinti abadlıq işlərində yüzlərlə insan, texnika böyük sürətlə çalışırdı.Maraqlısı o idi ki,Asan xidmət və poçtda 56 şuşalı üçün iş yeri də nəzərdə tutuldugunu öyrəndik. Deyildiyinə görə .Şuşa şəhəri on yeddi məhəllədən ibarət olub.Biz Natəvanın,Üzeyir Hacıbəyovun ,Bülbülün güllələnmiş büstlərini,GövhərAga məscidini,Vaqifin Məqbərəsini ziyarət etdikdən sonra,İsa Bulagına enmək istədik.Lakin orada da təmir işlərində son tamamlama getdiyindən bulagı görə bilmədik,çünki bir neçə gündən sonra Şuşaya gələcək dost ölkələrin prezidentlərinin səfərinədək bu işlər yekunlaşmalı idi. Qısa müddətdə belə bir quruculuq və bərpa işlərinin görülməsini,insanların yüksək fəallıqla işləmələrini gördükcə adamda qürur hissi yaranır.Murdarların zəbt edib yaşadıqları evlər uçurulur,yerində müasir tipli binalar ucaldılırdı.Bütün işlər operativ həyata keçiriirdi…Yolların ətrafında gül- çiçək əkənlər kim,su,elektrik,kanalizasiya xətlərini quraşdıranlar kim,küçələrin asfaltlaşdırılmadında çalışanlar kimlər – hər tərəfdə iş görən yüzlərlə insanın üzlərindəki sevinc hisslərini gördükcə yorgunlugumuz keçirdi. Dagıdılmış, viran qoyulmuş binaların üzərində döyüşçülərimizin adları hələ də oxunurdu.Tarixi abidələrimizin dagıdılmış divarları üzərində xatirə lövhələri vurulmuşdu. Bunların Heydər Əliyev Fondu tərəfindən bərpa olunacagına dair tikinti şirkətlərinin məlumatları da nəzərimizi cəlb etdi.Hər addımda bu sürətli quruculuq işlərini gördükcə Ali Baş Komandanımız,əziz Prezidentimiz İlham Əliyev və onun xanımı, H.Əiyev Fondunun Prezidenti Mehriban xanıma möhkəm can saglıgı və əməli fəaliyyətlərində bol ugurlar diləyirdik! Dünyanın heç bir ölkəsinin rəhbəri qısa zamanda ərazilərini 200 illik əsarətdən qurtarmaqla yanaşı,belə sürətli bərpa və yenidənqurma iqtidarında ola bilməz!Var olsun Ali Baş Komandanımız və Müzəffər Ordumuz! Onun uzaqgörən siyasəti 44 günlük Vətən müharibəsinin qələbəsi ilə,24 saatlıq antiterror döyüşləri ilə Zəfər çaldı! Şuşanın görməli yerlərini gəzdikdən sonra,Cıdır Düzünə çııxdıq və mərd ogullarımızın şəhidlik zirvəsinə ucalmış ərazini seyr etdik.Deməklə inanılmaz olan, o sıldırım qayalara dırmaşaraq ,qalın meşələrdən keçib düşməni məhv edən şəhidlərimizin qan izləri qalan daşların üzərinə gül- çiçək qoyduq.Heç agla gəlməz sıldırım qayalara baxdıqca ixtiyarsız olaraq göz yaşlarında bogulurduq….Hələ o çətin və çıxılmaz yerlərdən yaralı və şəhid dostlarını çıxararkən əsil qəhrəmanlıq göstərmələrini yada saldıq.Hər daşın üzərindəki qara izlər burada gedən qanlı döyüşlərdən xəbər verirdi…Çox agrılı və acılı xatirələrlə oranı tərk edərkən,burada keçiriləcək türksoylu dövlət başçılarının görüşünə hazırlıqla baglı yeri quraşdırırdılar.Burada da sürətli işlərin görülməsi bizi fərəhləndirdi…Bir sözlə, bütün quruculuq işlərinin canlı şahidi olmagımızla qürur duyduq. Oradan Laçına yola düşdük.O Laçına ki, illərlə arzusundaydım. Əziz oxucum,elə şeylər var ki,onlları sözlə ifadə etməkçox çətindir.Gördüklərimiz,canlı şahidi olduqlarımız bizdə qürur hissi yaratmışdı.Oonuda qeyd edim ki Laçına Məhəbbət Kazımovun yanıqlı ” Laçınım” mahnısını dinləyə – dinləyə gedirdik.dəfəələrlə bu mahnıya qulaq asmışdımsa da fərqinə varmamışdım,adıcə mahnı kimi dinləmişdim.AmmaLaçının füsunkar gözəlliklərini,dagıdılmış,yandırılmış,gülllələnmiş evlərini,mədəniyyət mərkəzlərini gördükcə mahnıdakı yangını qəlbən dərk etdim.Çox təəssüfləndim ki,bu günki azad Laçına getmək ona və onun kimi buranın həsrətilə qaçqın düşən, didərginlik həyatını yaşayaraq dünyasını dəyişənlərə də qismət olmadı.. Hələ keçən əsrin əvvəlində Laçının Sus kəndindən, yurd- yuvalarından qovularaq didərgin düşənlərin arasındakı uşaqların içində nənəm Nəcimə də var idi.Onun acı taleyi ilə baglı hekayəm mətbutda dərc olunmuşdu.Bunu uşaq vaxtı bilməmişdim.Onu eşitmişdim ki,köçkün düşdükləri Susay kəndində onlara qarabaglılar deyirdilər.Sonralar bildim və Laçına getmək istəyimin həyata keçəcəyi günü intizarla gözləyirdim.Yeri gəlmişkən,bu arzumu yerinə yetirən idarə heyətimizin sədri Ruhiyyə xanıma və Ramil bəyə ,bizim Laçında layiqincə qarşılanmagımızı təşkil edən ,DAMM-nin Laçın rayonu üzrə sədri ,qazı Akif bəyə və qohumu Nazim müəllimə dərin minnətdarlıgımızı bildirirəm. Dövlətimiz tərəfindən şəhid və qazi ailələrinə dağlar qoynunda,əsrarəngiz gözəlliklərə bürünmüş meşələrdə, tam təmirli,mətbəxi müasir mebellə ,əşyalarla təmin olunmuş evlər hədiyyə hədiyyə edilmişdi.Bizi belə bir 3 otaqlı evə qonaq etdilər. Laçına gecə çatdıq.Və o yüksəklikdəki evdən dagların qoynunda,yamyaşıl meşələrin içində tikilmiş möcüzəli ,geniş eyvanlı qırmızı damlı evləri gördükcə sevincdən gözlərimiz yaşarırdı.Laçının saf havası,evlərdən gələn və meşədəki quşların şən səsləri adama ləzzət verirdi. Səhər yeməyimizi yedikdən sonra Nazim müəllim bizi müşayiət edərək Laçının görməli yerləri ilə tanış etdi.İlk növbədə ona Laçındakı ” Simurq”kitabxanası üçün hədiyyə gətirdiyim yüzə yaxın kitab və jurnalları ora təhvil verəcəyimu bildirdim.Biz oraya- Laçındakı kluba getdik.Onu da qeyd edim ki,.buradakı Mədəniyyət Evini və Milli Kitabxananı da vəhşilər gülləbaran edərək,xarabaya çevirdiklərinə görə kitabxana üçün burada müvəqqəti olaraq otaq ayrılmışdı.Bizi kitabxanın əməkdaşı Natəvan xanıım gülərüzlə qarşıladı.Həyətə çıxaraq qarşıdakı böyük dagıdılmış binaları ürək agrısı ilə göstərdi ki, ora bizim viran qalmış yerlərimizdir.Orada təmir- bərpa və tikinti işləri qurtaran kimi kitabxanamız da yenidən oz yerinə köçürüləcək.Kitabları təhvil verərkən Ruhiyyə xanım,Ramil bəy və ” Carçı ” jurnalının baş redaktoru Gülnarə xanım da hər bir kitab və jurnallar barədə Natəvan xanımı məlumatlandırırdılar.Natəvan xanıma əməkdaşı oldugum”Yazarlar”jurnalının təsisçisi və redaktoru Zaur Ustacın təşəbbüsünə qoşuldugumu və bu təşəbbüsə digər ziyalılarımızın da qoşulacagını bildirdim.Burada da xatirə şəkilləri çəkdirdik.Natəvan xanım bizə dərin minnətdarlıgını bildirərək ,kitabxananın zənginləşdirilməsində iştirakımıza görə təşəkkür etdi. Laçına gəlib, Həkəri çayının kənarındakı istirahət mərkəzinə baxmamaq günah olardı(.Maraqlııdır ki,buradaki evlərin damları qırmızı şiferlə vurulub.Öyrəndik ki, buradakı Sənaye Parkında mebel və dam örtükləri hazırlayan sexlərdən istifadə olunur Bundan əlavə heyvandarlıq sahəsi də inkişaf etdirilir.Belə ki, Sus ,Zabux kəndlərində səkkiz yüzə yaxın sakin işlə təmin olunmuşdur.Eyni zamanda 34 həftəlik peşə hazırlıq kurslarında da yerli sakinlər təcrübə qazanıırlar.)Həkəri çayının ətraflna Bakıdan və digər bölgələrdən çoxlu sayda ailəvi gələn qonaqlarla dolu idi.Oradan qayıdarkən yolun kənarında, budaqları əriklə dolu agacın yanından keçəndə həyətdə cavan bir xanımı gördük.O ,bizi görüb yanımıza gəldi.Söhbətimiz elə şirin alındı ki,elə bil onu çoxdan tanıyırıq.O,Təranə xanım, bizə buradakı məktəbdə işlədiyini bildirdi.Bakıda məskunlaşdıgı evdən buraya köçdüklərini və burada daimi qalacaqlarını bildirdi.Gülərək -buranın caf havasını,gözəl meşələrini ,buz bulaqlarını qoyub necə getmək olar,- dedi.Onun sözündə gördüyümüzə görə həqiqət vardı.Buralar cənnət məkandır! Təranə xanıma bir neçə kitab və” Carçı” jurnalını hədiyyə etdik. İstər Şuşada,istər Laçında və istərsə də Qarabagımızın işgaldan azad etdiyimiz digər rayon və kəndlərimizdəki dagıntıların yenidən tikilməsinə və bərpasına milyardlarla manat ziyan vuran mənfur düşmən lənətə gəlsin! Sag olsun ,var olsun Azərbaycanımızı dünyada düşmənə Zəfəriylə tanldan Ali Baş Komandanımız! Qalib Ordumuza eşq olsun! Biz zəfər çalmaqla ölkəmizin qüdrətini,nəyə qadir oldugumuzu dünyaya bildirdik!Budur,müdrik rəhbərin uzaqgörən siyasətinin qələbəsi!Budur müzəffər ordumuzun gücü!Vətənimizin hər qarışını öz qanları ilə azad edən, ər ogullarımız olan şəhidllərimizin ruhu bu gün şaddır! Onlara rəhmət,qazilərimizə şəfa diləyərək Bakiya qayıdırıq. Dagların başındakı bulduzerlərə,texnikanı işlədənlərə baxaraq Şuşadan Laçına çəkilən qisa yolun çəkilişində çalışan çoxsaylı insanlarla sagollaşırıq.Müharibədə qələbəmizin əldə olunmasında iştirak edən hər bir kəs qəhrəmandır! Onlar ” Dəmir Yumruğ”un ətrafında möhkəm birləşməsəydilər (düşmənlərdə minlərlə fərari oldugu halda,bizdə minlərlə könüllü iştirak edirdi) biz qələbə qazana bilməzdik!Bir daha zəfəri qazanan Ali Baş Kömandanımıza, məğlubedilməz Ordumuza eşq olsun! Zəfər yolu ilə səfərimizi başa vursaq da yeni səfərlərə imza atdıq! Fotolar:
ƏBƏDİYYƏT ZİRVƏSİNƏ UCALANLAR… Bu gün ATU- nun akt zalında, Politexnik Universitetin şəhid məzunu,evin yeganə oglu Zeynallı Rəşad Qiyas oğluna həsr olunmuş ” Rəşadətli ömür” filminin nümayişi keçirildi. Filmdə Rəşadın yaşadıgı həyat, gənclərə örnək ola biləcək qəhrəmanlığı barədə dəqiq məlumatlardan istifadə olunmuşdu. Filmin ərsəyə gəlməsində zəhməti olanlara – ideya müəllifi Emilya Səfərəliyevaya, quruluşçu rejissor Elmar Əli Oruca, ssenari müəllifi Çımnaz Ağakişiyevaya, quruluşçu operator Emin Rəhimova, dron operatoru Nicat Tahirliyə, rejissor assisenti Nicat Əhmədova bütün izləyicilər adından dərin minnətdarlığımızı bildirirəm. Filmə kövrəlmədən baxmaq olmadı. Yüksək peşəkarlıqla çəkilmiş filmdəki hadisələr və evə gəlməsinə 3 gün qalmış səhid olması xəbəri hamını aglatdı. Atası onunla üryinə damırmış kimi 3 gün əvvəl yanına gedəndə, Rəşad deyib ki,niyə əziyyət çəkib gəldiniz. 3 gündən sonra gələcəkdim də.Sağollaşandan sonra yenidən qayıdıb atası ilə son dəfə görüşüb. Ata həmin anları həyəcanla danışır… Filmdə onun təhsil aldığı, l Qarabağ şəhidi Paşa Nəzərov adına 60 nömrəli məktəbin müəllimləri, ali təhsil aldıgı universitetin müəllimləri Rəşad haqqında onun nümunəvi şagird, nümunəvi tələbə olduğundan fəxrlə söhbət açmışlar. Anası Hafizə xanımın, atası Qiyas kişinin kövrək hisslərlə oğlu ilə fəxr etmələrindən və onu vətənpərvər bir oğul kimi böyütmələrini iştirakçılara çatdıra bilmişlər! Film haqqında geniş danışmaqdansa ona baxmağı məsləhət görərdik. Rəşad haqqında bizim yaradıcı alim,filologiya üzrə fəlsəfə doktoru Jalə Cəfərova geniş məlumat verdi… Şəhidlərə həsr etdiyi “KİÇİK DÜNYANIN BÖYÜK İNSANLARI” adlı nəfis tərtibatda hazırladıgı kitabda Rəşad haqqında da ətraflı məlumat vermişdir.
Çıxış edənlər-Rəşadın anası Hafizə xanım və atası Qiyas bəy, digər şəhid valideynləri ürək sözlərini, təşəkkürlərini yaradıcı heyətə bildirdilər. Tədbirin təşkilatçılarından ATU- humanitar fənlər üzrə kafedrasının müdir müavini Həbib Mirzəyevə, həmin kafedranın müəllimi Zarina Tagıyevaya da təşəkkür edirik. Tədbirdə orta məktəb və universitetin tələbələrinin, şəhid valideynlərinin fəal iştirakı Rəşadın valideynlərinə mənəvi dəstək oldu! Biz də onlara səbr diləyərək xatirə şəkilləri çəkdirdik.
Xalqın tarixən keçdiyi mürəkkəb və keşməkeşli yolda öndə addımlayan, onu vahid amal ugrunda birləşdirməyi bacaran bir lider, milli rəhbər kimi ulu öndər Heydər Əliyev özünün parlaq dühası ilə gələcəyi görür, tükənməz gücü və cəsarəti ilə yeni Azərbaycanın parlaq gələcəyinin planını qururdu. Belə fenomenal xüsusiyyət ona təkcə Ulu Tanrının bəxşişi deyildi, həm də özünün zəhmətkeşliyindən, coşqun yaradlcılıq həvəsindən, tükənməz təşkilarçılığından irəli gəlirdi. Azərbaycanın bugünkü nailiyyətləri, onun müstəqil dövlət kimi dünya birliyində öz layiqli yerini tutması,xalqımızın yüksək rifaha qovuşması, cəmiyyətimizin milli birlik ideyası ətrafında slx birləşməsi Ulu öndər Heydər Əliyevin siyasi fəaliyyətinin, dövlətçilik strategiyasının ən mühüm nəticələridir. Onun qətiyyət, cəsarət və fədakarlıqla yaratdığı təməl üzərində müasir Azərbaycan davamlı tərəqqiyə nail olmuş, onun layiqli varisi möhtərəm Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə yeni zirvələrə yüksəlmişdir. Məhz həmin dövrdə azadlıq və müstəqillik ideallarının yüksəlişi xalqımlzln keçmiş sovet dövlətinə qarşı mübarizəsində həlledici rol oynadı. Lakin bu dövlətin süqutu ərəfəsində və ondan sonrakı ilk illərdə dünya şöhrətli Heydər Əliyevin imperiya rəhbəri M.S.Qorbaçov tərəfindən siyasi meydandan təcrid edilməsi Azərbaycanın bu həssas dövrünün çox çətinliklə keçməsini şərtləndirdi. Həmin dövrdə güclü və qüdrətli liderin olmaması, dövlət idarəçiliyinin naşı və iradəsiz adamların əlinə keçməsi xalqımızı hələ də agrısını çəkdiyimiz bəlalarla üzləşdirdi. Müstəqil dövlət quruculuğu üçün tarixi fürsət yarandlğı bir vaxtda respublikanın o vaxtkı başçılarından heç biri liderlik xüsusiyyəti göstərə bilmir, ya imperiyapərəst qüvvələrinin təsiri altında müstəqillikdən imtina etmək haqqında düşünür, ya da agılsız qərarları ilə cəmiyyəti xaosa, ölkəni fəlakətə sürükləyirdilər. Özünü müxalifət elan edən, lakin milli inkişaf strategiyası olmayan, siyasi bəsirətsizliyi və naşılığı ilə Azərbaycanı dərin böhrana salan AXC- Musavat qaragüruhu nəinki müstəqilliyi qoruyub saxlamaq iqtidarında deyildi, hətta siyasət dahisi, xalqın sevimlisi Heydər Əliyevin hakimiyyətə qayıdışının qarşısını almaq üçün ən yaramaz vasitələrə əl atırdı. Ölkənin vəziyyəti getdikcə pisləşir, Ermənistanın təcavüzü genişlənir, torpaqlarımız itirilirdi. Xalqın ümidlərini dogrulda bilməyən xəyanətkarlar dəstəsi xalqımıza, dövlətçiliyimizə böyük zərbələr vurdu. Xaos, anarxiya, talançılıq, özbaşnalıq, siyasi, iqtisadi, hərbi böhran son nəticədə vətəndaş müharibəsinə gətirib çıxarmışdı. Xalqımız o anti-milli hakimiyyətə cəmi bir il dözə bildi. Öz həqiqi liderinin ətrafında sıx birləşən, onun yaratdıgı siyasi təşkilata-Yeni Azərbaycan Partiyasına ürəklə qoşulan vətənpərvər insanlarımız qurtuluş hərəkatınıın qələbəsinə inanırdı. 1993-cü ildə xalqın tələbi ilə Bakıya gələn Heydər Əliyevin o ağır, çətin vəziyyətdə dövlətçıılıyi xilas etmək missiyasını öz üzərinə götürməsi milli dövlətçiliyin bərpasından sonra xalqımızın bu qüvvələr üzərində çox böyük qələbəsi,möhtəşəm zəfəri oldu.
sözlərilə qadınların cəmiyyətdə mövqeyini ifadə edib.
Qədim Türklərdə patriarxal qanunlar hökm sürsə də,”Qadın-Ana” hər zaman müqəddəs anlam daşıyıb.Oğuzlarda”Ana haqqı tanri haqqı adlanıb. Peyğəmbərimizin “Cənnət anaların ayaqları altındadır ” kəlamı isə ananın müqəddəsliyini ifadə etməklə yanaşı, insanın bu dünyada müvafiq əmələrinə də işarədir.
Hər bir ailə kiçik cəmiyyətdir.Cəmiyyət isə bəşəriyyətin inkişafında təkanverici qüvvədir.Bir-biri ilə zəncirvarı bağlı olan bu anlayışları birlləşdirən milli mənəvi dəyərlərdir.İnsanln bir vətəndaş və şəxsiyyət kimi formalaşmasında milli- mənəvi dəyərlərimizin rolu əvəzsizdir.
Elə bu günlərdə Səbaill rayonunda keçirilən “Qadın :-Ana və Yaranışdır “layihəsinin yekununa həsr olunmuş mətbuat konfransında bu məsələlər geniş müzakirə olundu.
Konfrans Dövlət himnimizlə və şəhidlərimizi bir dəqiqəlik sükutla yad etməklə öz işinə başladı.
Yeri gəlmişkən onu da qeyd edək ki ,”İz”Mədəniyyətin İnkişafına Dəstək İctimai Birliyi Azərbaycan Respublikasının Qeyri Hökumət Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi Agentliyinin maliyyə yardımı ilə” Qadın:-Ana və Yaranışdır”layihəsinə üç ay əvvəl start verilmişdi.
İctimai birliyin rəhbəri Fəridə Mirişova AZƏRTAC-a bildirib ki,layihənin əsas məqsədi məişət zorakılığına,qadınlara qarşı ayrı-seçkiliyə son qogulmasını milli -mənəvi dəyərlər əsasında təşviq etmək və audiovizual vasitələrin köməyi ilə nümunəvi ailə modelini müəyyənləşdirməkdir.Fəridə Mirişova qeyd edib ki ,məişət zorakılığının,qadınlarla bağlı diskriminasiyanın qarşısını almaq,bərabərhüquqlu cəmiyyət yaratmaq günün tələbidir:” Təəssüflər olsun ki, qadınlara qarşı zorakılıq , məişət müstəvisində onların hüquqlarının pozulması hələ dıı aktualdır.Bu problemin aradan qaldırılması üçün layihə və tədbirlərin keçirilməsinə ehtiyac var.Bu problem xüsusən regionlarda daha geniş yayııb.Ona görə,layihəmiz Salyan və Neftçala ragonlarında yaşayan qadınları O cümlədən Bakı şəhərinin Sabunçu rayonunu əhatə edəcək”.
Layihə rəhbəri onu da bildirib ki,QHT layihə çərçivəsində ailə anlayışı,milli -mənəvi dəyərlərimizdə ana, qadın və qız , ata, həyat yoldaşı və oğulun rolu, ailə münasibətlərinin tənzimlənməsi əvvəlcədən keçirilmiş sorğulara uyğun olaraq hədəf qruplarını narahat edən problemlər üzərindən müzakirə ediləcək.Mövzulara uyğun ədəbi əsərlərin müzakirəsi, teatr tamaşalarına, bədii və sənədli filmlərə birgə baxış və təəssüratların payaşması nəzərdə tutulmuşdu.Layihə vaxtında- üç ay müddətində icra edılmişdir.Çıxış edənlər layihənin həyata keçirilməsində mövcud olan problemlərdən danışdılar.Media nümayəndələrindən Günel Natiq, Xətayə Sahabbin-Rüstəmova, Azər Həsrət Bütöv Azərbaycan qəzetinin baş redaktoru Təmxil Zirəddinoğlu mövzuya münasibətlərindən ətraflı söhbət açdılar.Jurnalistlərin maraqlı suallarına Fəridə Mirişova və psixoloq Vüsalə Əmiraslanova ətraflı əsaslandıraraq cavab verirdi. Jurnalistlərlə bərabər cəmiyyətdə yeri vı mövqeyi olan tanınmış ziyalı xanımlar da iştirak edirdi . Yazıçı Cəlal Bərguşadın xanımı,hüquqşünas Sayad Cavadzadə öz ailəsilə bağlı maraqlı faktları söyləyərək ailə formulunu nümayiş etdirdi.Azərbaycan Nyu-York Assosiyasının(“ANA”) yaradıcısı Zəminə Mirhadıyeva çıxışında Amerika ailəsi ilə bizim ailədəki fərqlərdən bəhs etdi.Bizim milli adət və ənənələrimiz öz fərdi xüsusiyyətləri ilə tam fərqlənir.Və ən gözəl də qaydaları qoruyur..Qanunvericilikdə Azərbaycanda Məişət zorakılığının qarşısınıın alınması haqqında qanun mövcuddur.Məişət zorakılığı cinayət məsuliyhətinə səbəb olur. BU QANUNA görə məişət zorakılığı –yaxın qohumluq münasibətlərindən, birgə və ya əvvəllər birgə yaşamaqlarından sui-istifadə etməklə şəxslərin birinin digərinə qəsdən fiziki və ya mənəvi zərər vurması deməkdir. Kino-rejissor,Milli Kino birliyinin əməkdaşı Kəmalə Musazadə mövzuyla baglı çəkdiyi filmlər haqda tədbir iştirakçılarını tanış etdi.Cənubi Azərbaycandan gəlmiş və hazırda Bakıda yaşayan tərcüməçi Məsumə Şükürzadeh Cənubi Azərbaycanın qəhrəman qadınlarına həsr olunmuş məlumatları tərcümə etməsini də dinləyicilərə çatdırdı.İştirakçılar bu məlumatlardan razı qaldılar.
Fəlsəfə üzrə fəlsəfə doktoru Elmira Abbasova, Folklorşünas alim filologiya üzrə fəlsəfə doktoru Sahibə Paşayeva, Arifə Heydərova,bu məclisə dəvət olunmuş Dunya Azərbaycanlılarının Mədəniyyət Mərkəzinin(DAMM) Ekspertlər Şurasının və Xarıbülbül”İB- nın sədri,”Yazarlar” jurnalının. İctimaiyyətlə Əlaqələr üzrə meneceri, AJB-nin üzvü Nəzakət Eminqızı çıxış etdi.O, çıxışında ailə-məktəb, ailə-ictimaiyyət arasındakı münasibətlərin özəlliklərindən , fərdi
nümunələr əsasında bunu necə yaratdığından geniş söhbət açdı.Eyni zamanda unudulmaz əbibimiz,görkəmli fenomen şəxsiyyət ,xalqın oglu N Nərimanov muzeyini necə yaratdıgından və onu. qırx ilə yaxın qoruyub saxladıgını,orada keçirdikləri bir- birindən maraqlı tədbirlərdən danışaraq bir qadın kimi gördüyü işlərə görə aildə dəstəkləndiyini bildirdi.Diskussiya çay stolu ətrafında davam etdi.Sonda DAMM-nın l vitse prezidenti Ruhiyyə Poladova vəAJB-nin üzvü Nəzakət Eminqızı layihə rəhbəri Fəridə Mirişovaya və jurnalıst Günel Natiqə Azərbaycan Mədəniyyətinin inkişafında xüsusi əməli fəaliyyətinə görə DAMM-nın Fəxri Diplomlarını təqdim etdilər.
AJB-nin üzvü, DAMM-nın Ekspertlər Şurasının sədri,“Qürur” Bədii Yaradıcılıq Mərkəzi Nəzdindəki” Xaribülbül” Ədəbi Məclisinin sədri, ”Yazarlar”jurnalının əməkdaşı, SİM İB -in Fəxri üzvü.
Ötən əsrin xeyriyyəçiləri haqda çox deyilib,çox yazılıb.Onlardan biri haqqında maraqlı bir kitab diqqətimi çəkdi və həmin tanınmış şəxsiyyət haqqında yazı hazırlayıb redaktorla məsləhətləşmək üçün yuxarı mərtəbəyə qalxdım. Üzündə mərhəmət qarışıq nur saçılan bu ziyalımız,özünün də tez-tez işlətdiyi sadə bir müəllimin oglu,lakin elə bir müəllimin ogludur ki ,o müəllim respublikamızda və ondan da kənarda böyük nüfuz və hörməti ilə seçilən,öz ziyası ilə ətrafa nur paylamış və bu nurun işıgına yüzlərlə tanınmış məşhurlar toplaşardılar. Bu ,hamımızın hörmətlə andıgımız Neftçalanın adlı-sanlı əsil ziyalısı,əməkdar müəllim İmamverdi Əbilov idi…
Onunla respublika elmi-praktik konfranslarında,müxtəlif tədbirlərdə görüşərdik.Fasilədə harda çox toplaşanlar vardısa bilirdik ki,orda İmamverdi müəllim var.Hamı onun maraqlı iş metodları ilə tanış olmaq istəyir,onunla şəxsən görüşmək istərdi .O,ciddi görünsə də çox sadə,alicənab, zarafatcıl,yüksək mənəvi keyfiyyətləri özündə cəmləşdirən bir insan,gözəl ailə başçısı,geniş dünya görüşünə malik bir şəxsiyyət idi.Onun ətrafında görkəmli alimlər,şairlər, yazııçılar,müxtəlif sahələrdə çalışan dövlət adamları,bəstəkarlar və digər tanınmışların olması onun nə qədər səmimi,dostcanlı,qonaqpərvər olmasının barız nümünəsidir. İmamverdi müəllim gənc nəslin təhsilə,elmə olan maragını müxtəlif vasitələrlə artırmagın yollarını özü bilməklə yanaşı gənc müəllimlərə də öyrədirdi.
Respublika mətbuatında bir- birindən oxunaqlı yazılarla çıxışları daim maraqla qarşılanırdı.Məqalələri,xatirələri əldən-ələ gəzirdi… Ata ocagının layiqli davamçısı və bu gün “Ədəbiyyat”qəzetinun baş redaktoru Azər Turanın atası haqqında xatirələrini dinlədikcə kövrək hisslərin təsirindən yaşaran gözlərinin şahidi olduq….Onunla həmsöhbət olmaq, dinləmək nə qədər xoş oldugunu həmkarları da təsdiq edərlər…Azər müəllim nələrdən,kimlərdən söhbət açmadı..? Səməd Vurgunun,Bəxtiyar Vahabzadənin,,Xudu Məmmədovun,Cabir Novruzun,Qabilin və bir çox tanıınmış .şair. və yazarların evlərində atası ilə olan maraqlı xatirələrini elə həvəslə yada salıb danışırdı ki,…Söhbət əsnasında onu da qeyd etdi ki,evlərindəki pianonu bacısı istəyibmiş ki,aparsın.Lakin atasının vəsiyyətinə görə heç kəsə verilməyib.Bilirsiz niyə?
Çünki,o pianoda evlərində qonaq olan Qara Qarayev, Emin Sabitoglu və digər bəstəkarlar həmin pianoda çalıblarmış… Müsahibim elə maraqla,elə maraqlı insanlardan söhnət açırdi ki,vaxtın necə keçdiyini hiss etmədik.. Xstitələr məni o illərə apardı….Görün, nə qədər tanınmış simaların əhatəsində olub bu ailə və bu ailənin ləyaqətli oglu, yazıçı Azər Turan!!! Birinci dəfə kiçik esse ilə ədəbi mühitə ilk addımlarını atan bir gənc- bu günün tanınmış ziyalısı,yazıçı-publisist ,tədqiqatçı,redaktor və ən əsası gözəl ailə başçısı,sədaqətli dost,səmimi gözəl İnsan!!
Bu yazını hazırlayarkən çox məsələləri açıqlamadım,çünki yazdıqca yazmaq olardı….(ardı var…)
Azər müəllim ,sizə möhkəm can saglıgı,ədəbi – bədii yaradıcılıgınızda.yeni-yeni ugurlar arzulayıram. Burda atalar sözü yadıma düşdü:”Ot kökü üstə bitər”!
AJB-nin üzvü, DAMM-nın Ekspertlər Şurasının sədri,“Qürur” Bədii Yaradıcılıq Mərkəzi Nəzdindəki” Xaribülbül” Ədəbi Məclisinin sədri, ”Yazarlar”jurnalının əməkdaşı, SİM İB -in Fəxri üzvü.
Məşhur tarzən Qurban Primovun nəslindən olan Aqil Primovla İlhamə xanımın ailəsində 2004 cü ilin21 oktyabrında bir oglu oldu. Adını Asim qoydular.. O Asim ki,özləri də hiss etmədən gələcəkdə nəslin layiqli davamçısı oldu.! Elə uşaqlıq illərindən Asimdə tara maraq oyanmışdı.Bu, əlbəttə gen ilə baglı olan bir iş idi…. Valideynləri,xüsusən də gələcəkdə daim onunla birlikdə olan anası İlhamə xanım oglunun maragını nəzərə alaraq 6 yaşlı Asimi–nəslin davamçısını təhsil almaq üçün K.Səfərəliyeva adına 16 saylı musiqi məktəbinə gətirdi.Məqsədi aydın idi:ulu babaları Qurban Primovun sənətini davam etdirmək! Asim burada 4 illik təhsilini ugurla bitirdikdən sonra Bülbül adına Orta İxtisas Musiqi məktəbinə daxil oldu… Burada oxudugu illər ərzində bir çox ugurlara imza atdı..Məktəb konsertlərində,Dövlət tədbirlərində,radio-televiziya kanallarında maraqlı proqramlarla çıxışları oldu. Eyni zamanda artıq xarici ölkə müsabiqələrinə də qatılan Asim l yeri tutaraq qızıl medal,laureat,diplomant adına da layiq görüldü. Bəli,ugurlar sonsuz idi!Və bu ugurlardan ruhlanan Asim daha çox çalışır,qələbələrini yeniləyirdi… Budur,qardaş Türkiyədə keçirilən uluslararası Caspi Art müsabiqəsinə qatılan Asim l yerin qalibi olur,qızıl medalla təltif edilir,həm də laureat adına layiq görülür… .2019 – cu ildə Moskvada yaşayan həmyerlilərimiz Xalidə xanım və İlqar bəy Səmədovların tərəfindən Moskvanın Veqas Ticarət Mərkəzində keçirilən Qarabag Atlarının Rəsm sərginə qarabaglı kimi dəvər almış,Qarabag Şirkətlərinin sədaları altında sərginin açılışında iştirak etmişdi… Azərbaycanda keçirilən Qara Qarayev adına 3-cü Beynəlxalq müsabiqəsində maraqlı ifası ilə. İİİ yerə,italyanların Azərbaycanda keçirtdikləri Festenc Art müsabiqəsində II yerə layiq görülmüşdür. 2020 -ci il onun üçün daha ugurlu olmuşdur… O, Bülbül adına Orta İxtisas Musiqi Məktəbini bitirib,Azərbaycan Milli Konservatoriyasına müvəffəqiyyətlə imtahan verfək. ali məktəbə qəbul olundu… Dostlarından fərqləndiyinə görə onun ugurlarının inkişafını daim izləmişik. 2020 ci ildə o, sinif yoldaşları ilə “Gənc İstedadlar Qrupu”yaratdı. Azərbaycan Mədəniyyət Nazirliyi və Azərbaycan Dövlət Rəsm Qalareyasının “Parlaq Yaradıcı” İctimai Birliyinin təşkillatçılıgı ilə Azərbaycan Dövlət Akademik Opera və Balet Teatrında 8 Mart Beynəlxalq Qadınlar Günü” nə həsr olunmuş “Harmoniya”adlı Qrup sərgisində iştirak edərək Fəxri Diplomla təltif olundu..O, Azərbaycan Dövlət Uşaq Filarmoniyasının Xalq Çalgı Alətləri Orkestrinin üzvüdür. Eyni zamanda Bakı şəhər”Asan xidmət”Mərkəzinin nümayəndəsi olmaqla bir çox layihələrdə iştirak edir. “Asan könüllülər” təşkilatı ilə bir çox tədbirlərdə– DTX Mədəniyyət Mərkəzi,Beynəlxalq Mugam Mərkəzi,Bakı Konqres Mərkəzi və b.kimi bir çox səhnələrdə çalışır ki,ulu babası Qurban Primovun sənətini layiqincə daşısın … Bütün tədbirlərdə anası İlhamə xanımla iştirak etdiyinin şahidi olmuşuq…llhamə xanım evdar qadın olsa da,artıq tarın sirrlərinə qismən də olsa bələddir…Əsla Agdam rayonunun Gülabli kəndindən olan, Azərbaycan Xəzər Dəniz Gəmiçiliyi Qapalı Səhmdar Cəmiyyəti ,Xəzər Dəniz Neft Donanmasında (AXDG QSC. XDMD)çalışan atası Aqil Primov da oglunun ugurlarına çox sevinir və onun ifalarından xüsusi olaraq mənəvi zövq alır… Mugam Mərkəzində keçirilən müsabiqəyə bizi də dəvət etmişdi Asim… Konsertə mugam sahəsində tanınmış xanəndə Yaqub Məmmədovun qızı Hekayə xanımla qatıldıq.Həqiqətən Asimin ifası fərdi istedadı ilə yaşıdlarından fərqlənirdi… Ali Baş Komandanlmızın və Müzəffər Ordumuzun qələbəsindən sonra onun Şuşada,Agdamda…..ifa etdiyi əsərlər dinləyiciləri çox kövrəltmişdi…
Bəli,bu istedad onun genindən irəli gəlir. Asim bu yola çıxandan məqsədinə dogru irəliləyir,çünki,qarşıda onu hələ uca zirvələr,daha yüksək,yeni – yeni yaradıcılıq ugurları gözləyir. Bu sənətin parlaq ulduzlarından birinin-Asim Primovun ugurlu nəticələrinin şahidi olmaq ümidilə….
AJB-nin üzvü, DAMM-nın Ekspertlər Şurasının sədri,“Qürur” Bədii Yaradıcılıq Mərkəzi Nəzdindəki” Xaribülbül” Ədəbi Məclisinin sədri, ”Yazarlar”jurnalının əməkdaşı, SİM İB -in Fəxri üzvü.
Bu gün – 27 yanvar 2023- cü ildə Dünya Azərbaycanlılarının Mədəniyyət Mərkəzində “Carçı” jurnalının baş redaktoru Gülnarə Əmirquliyevanın təşkilatçılığı ilə Azərbaycan xalqının ümummilli lideri Heydər Əliyevin anadan olmasının 100 illiyi münasibəti ilıə möhtəşəm yubiley tədbiri keçirilib. Tədbirdə tanınmış ziyalılar, mətbuat, ədəbiyyat, mədəniyyət, incəsənət və elm adamları iştirak ediblər. Fotolar:
