Ağzı olub da dilini itirən xalqım
Cəlil Məmmədquluzadədən qeydlər…
Sözümü tamam etdim, ancaq bircə üzrüm var : məni gərək bağışlayasınız, ey mənim türk qardaşlarım ki, mən sizlə türkün açıq ana dilini danışıram. Mən onu bilirəm ki, türk dili danışmaq eyibdir və şəxsin elminin azlığına dəlalət edir.
Südabə Məmmədovadan qeydlər…
Bugünkü və keçmişdəki zamanı
Publisistlərimizin yaşadığı dövrə nəzər salsaq görərik ki, onlar dil uğrunda vuruşaraq sözlərini kəsərli qələmləri ilə tarixə həkk ediblər.
Kimi sürgün həyat yaşayaraq, kimi də həyatına mürəkkəbləri ilə son qoyaraq.
Nə üçün? Kim üçün? Dili üçün, Mənsəb üçün. Millət üçün.
Biz dil azadlığımızı necə tapdıq? Bu böyük vuruşmalar unuduldumu? Əsla unudulmamalıdır. Hər zaman azad dilimizdə danışarkən çətinlikləri aşan xalqın dilini görürük. Bəxtiyar Vahabzadə alovlu sözlər ilə nə demişdir?
Ey öz doğma dilində danışmağı ar bilən,
Fasonlu ədəbazlar,
Qəlbinizi oxşamır qoşmalar, telli sazlar,
Bunlar qoy mənim olsun,
Ancaq vətən çörəyi sizlərə qənim olsun.
Fikirlərim bəziləri üçün geri, bəziləri üçün də müqayisəsiz ola bilər. Əsil dilini sevən, keçmişdəki publisistlərinin qədrini bilən şəxsiyyətlər nə demək isdədiyimi çox yaxşı başa düşərlər .
Günümüzdə gənclər danışan, yazışan, bir sözlə ünsiyyət quran zaman Okey, Xaroşo, Yes, No prablem ifadələrindən istifadə edirlər.
Nədir bunlar? Dilimizi niyə baltalayırıq. Xarmaxuşul edərək rusun, ingilisin sözlərini qatırıq. Nədir bu gəncliyin halı? Okey yerinə Bəli yazmaq, demək məgər çox çətindir? Durub hələ sinəsini irəli çəkib baş ucalığı ilə Yes deyir. Gözəl dilin durarkən dilinə parazit salmağın nə yeri var. Müasirlikdir indi bu? Ya gəncliyin mükkəməl anlayışı? Hansıdı?
Heç biri, heç biri bu anlayışın bir mənası varsa da öz dilinə hörmətlə yanaşmamaqdır. Kimisi kor-koranə , kimisi də bilərəkdən. Korluq çəkənlər Manqurda dönür. Bilərəkdən edən də mənəviyyatını itirir.
Cəlil Məmmədquluzadədən qeydlər…
Tiflisdə müsəlmanların milli komitəsi yığılıb məsələ müzakirə etməli olur. Lakin məclisin hansı dildə aparılması məsələsi az qala böyük problemə çevrilir… “Biri dedi rusca, biri dedi Osmanlıca, biri də dedi ermənicə…”
Papaqlarımızı ortalığa qoyub fikirləşək, hardadı bizim vətənimiz?!
Gəlin, gəlin ey unudulmuş vətənin cırıq-mırıq qardaşları!
Südabə Məmmədovadan qeydlər…
Tarixə nəzər salaq : Çarizmin müstəmləkə rejimi və ağır senzurası milləti avam hala salaraq dilini əlindən alıb insanları robotlara döndərdi. O dövrdə “Ağızı olub da, dilini itirən millət “ə Mətbuat publisistlərimiz nəfəsli mürəkkəbləri , yazıları və düşüncələri ilə xalqın dili və görən gözü oldular. O boyda əzab qarşısında camaata Ana dilini qaytarılıb.
Bunlar yada düşəndə İnsan heç qıyayrmı bir dənə belə olsa “Bəli” sözünü “Okey”lə əvəz etməyə?
Müəllif: Südabə MƏMMƏDOVA
Südabə Məmmədova digər mənbələrdə
Mustafa Müseyiboğlu adına kitabxana
===============================================
<<<< WWW.YAZARLAR.AZ və WWW.USTAC.AZ >>>>
Əlaqə: Tel: (+994) 70-390-39-93 E-mail: zauryazar@mail.ru