CORC ORUELLİN TOTALITARİZMƏ DAİR GÖRÜŞLƏR
“1984” adlı distopik-siyasi romanı ilə tanınan Corc Oruell totalitarizmin şiddətli tənqidçisi idi.Oruell öz işi ilə təkcə vətəndaşların hərəkətlərinə deyil, həm də onların düşüncələrinə nəzarət etməyə çalışanların dəhşətli nəticələrini ortaya qoyur. Oruellin ən diqqətçəkən konsepsiyalarından biri “İkili danışıq”dır – sözlərin mənasını qəsdən gizlədən, təhrif edən və ya əksinə çevirən bir dil növüdür.1984-cü ildə hökumət vətəndaşları çaşdırmaq üçün “Müharibə sülhdür” və “Azadlıq köləlikdir” kimi ifadələrdən istifadə edərəj onların tənqidi düşünməsini qeyri-mümkün edir. Bu taktika Nazi Almaniyasından tutmuş Sovet Rusiyasına qədər totalitar dövlətlərin tarix boyu istifadə etdiyi təbliğatın real dünya nümunələrini əks etdirir, burada nəzarəti saxlamaq üçün dili bükməkdən istifadə etmişdirlər.
“İkili danışıq” xüsusilə təhlükəlidir. O, həqiqətlə yalan arasındakı xətti bulandırır, fərdləri reallığı manipulyasiyadan ayıra bilmir, fəlsəfi olaraq bu, Platonun “Mağara alleqoriyasına” aiddir. Həqiqəti görmək üçün Oruellin əsəri bir xəbərdarlıq rolunu oynayır: sual vermək qabiliyyətimizi təslim etsək, azadlığımızı tamamilə itirmək riski var. Oruellin mesajı aydındır – dil silahlandırıldıqda, o, müqavimət göstərmək qabiliyyətimizi əlindən ala bilər, totalitarizmi nəinki mümkün, həm də qaçılmaz edir.
Müəllif: Zəhra HƏŞİMOVA
“ARİSTOTEL POETİKASI” RUBRİKASI
Mustafa Müseyiboğlu adına kitabxana
===============================================
<<<< WWW.YAZARLAR.AZ və WWW.USTAC.AZ >>>>
Əlaqə: Tel: (+994) 70-390-39-93 E-mail: zauryazar@mail.ru