
FREYD VƏ YUNQUN “EGO” ANLAYIŞI
Eqo anlayışı həm Karl Yunqun, həm də Freydin psixologiyasında mərkəzi rol oynamışdır, lakin iki mütəfəkkir bu anlayışq tamamilə fərqli yanaşırdılar. Freyd, psixologiyasında eqo id və supereqo ilə yanaşı psixikanın bir hissəsidir. Freyd eqoya ilkin arzularımız (id) və mənəvi vicdanımız (supereqo) arasında vasitəçilik edən rasional hissə kimi baxırdı. Bu daxili ziddiyyətləri tarazlaşdırmaqla bizə reallığı idarə etməyə kömək edir.
Digər tərəfdən, sonradan öz nəzəriyyələrini inkişaf etdirən Freydin tələbəsi olan Karl Yunq eqonu başqa cür görürdü. Yunq üçün eqo şüurlu şüurumuzun mərkəzidir. O, özümüzü necə qavradığımızı və dünya ilə qarşılıqlı əlaqəmizi formalaşdıran şəxsiyyət və şəxsi davamlılıq hissimizi təmsil edir. Freyd eqonun daim təzyiq altında olduğuna inanırdı, id tələblərini, supereqonun gözləntilərini və xarici dünyanın reallıqlarını idarə etməyə çalışır. Bu, tez-tez daxili münaqişələrə və narahatlığa səbəb olur. Bununla belə, Yunq, eqonun daimi münaqişəyə girdiyini görməmiş, bunun əvəzinə eqonun həm şüurlu, həm də şüursuz zehni özündə birləşdirən psixikanın yalnız bir hissəsi olduğuna inanmışdır. O, şəxsi inkişafa və özünüdərkə nail olmaq üçün şüursuzluğu eqo ilə birləşdirməyin vacibliyini vurğulamışdır.
Freyd daxili konfliktin idarə edilməsində eqonun roluna diqqət yetirərkən, Yunq bunu bizim özünü həyata keçirmə yolunda səyahətimizin zəruri hissəsi kimi görürdü. Əslində Freydin eqosu vasitəçi, Yunqun eqosu isə şüurun lövbəridir. Hər iki perspektiv insan psixologiyasının mürəkkəb təbiəti haqqında dəyərli fikirlər təklif edir.
Müəllif: Zəhra HƏŞİMOVA
“ARİSTOTEL POETİKASI” RUBRİKASI
Mustafa Müseyiboğlu adına kitabxana
===============================================
<<<< WWW.YAZARLAR.AZ və WWW.USTAC.AZ >>>>
Əlaqə: Tel: (+994) 70-390-39-93 E-mail: zauryazar@mail.ru