Etiket arxivi: HİKMƏT MƏLİKZADƏ

YENİ ŞƏHADƏTNAMƏN MÜBARƏK, GİYA PAÇXATAŞVİLİ!

YENİ ŞƏHADƏTNAMƏN MÜBARƏK, GİYA PAÇXATAŞVİLİ!

Dəfələrlə demişik ki, poeziya zamanın ən qaynar hücrələrində bir neçə həqiqətlə əks edir: mifik, real, tarixi, mental əsaslı, şüurüstü, yaradıcı, qismən də formal. İnsan (oxucu) qəlbi bu həqiqətləri bir xarakterdə ehtiva etsə də, dövr, mühit ayrı-ayrı səmtlər tapır. Lakin poetik düşüncə sahibləri zaman boşluğunda burulğanlara düşən gerçəkləri yox olmaq təhlükəsindən qurtarır, bununla yeni bir ideoloji işin əsasını qoyurlar. Yaddaşımızda Ağ Adam obrazında qalan şair Giya Paçxataşvili də balanslaşmış orbitlərdə fərqli atmosfer tapmaq üçün zamana, real faktlara söykənərək leqal əhatəli fikirlər kəsb edir, kodlaşmış mənaları zehni təfəkkürə cəmləşdirir. Onun tutarlı, sanballı qələm nümunələrində ən başlıca komponent gerçəyə tapınmaqdır; o, mifik deyil, real fikrə ekskurs edir, duyğusal məqamları belə poetik-inandırıcı vahidlərə uyğunlaşdırır. Bəlkə də bu səbəbdən Allah onun görkəminə ağ rəngi daha çox yaxıb…
Giya Paçxataşvilinin fikir xəritəsində poetik an duyğusal tərənnümlə deyil, gerçək nüanslarla başlayır. Ağ şair pünhan məcralarda təlatümə uğrayan çırpıntıları bir anın içində daşlaşan gerçəklərə yük edir. Onun adi fikirlərində belə ictimai mənalar ürəkyaxıcı, mənəvi zərurətlərə xasdır. Giyanın 2025-ci ildə “CN Poliqraf” MMC-də çap olunan “Doğum şəhadətnaməsi” adlı yeni kitabında da bu ədəbi rakurslar düşündüyümüz təsnifatdadır. Müəllif, seçilmiş əsərlərindən ibarət olan bu kitabda səmimi-konkret fikirlərin kompozisiya və ictimai-ədəbi məğzini maraqlı statuslar kimi təqdim edib, cəmiyyət üçün (əsl zahirdə) yanlış kimi görünən məcraları həqiqət libasında göstərib. Belə deyək, Giya yeni kitabında ədəbi proseslərə sözləri şifrələməklə deyil, real təsəvvür verməklə nüfuz edib. Bu da oxucuda belə bir təsəvvür yaradır ki, dil ünsürləri bir çevrə daxilində (və xaricində) tarixi həqiqətlərə sərrast çıxışdır.
Əslində, Giya Paçxataşvilinin yeni kitabındakı şeirlər, oradakı zərrəvi zəmin bizə həyatın ədəbi-coğrafi komponentləri barədə doğru-dürüst düşünmək cəsarəti verir. O, bu şeirlərdə insanı düşündürən bütün istiqamətləri müfəssəl ehtiva edib. Biz bu kitabdakı şeirləri müəllifin əvvəlki kitablarında da oxumuşuq. Nədənsə, həmin şeirlər bu kitabda daha canlı və daha təravətli görünür.
Kitabın adı xüsusi diqqət çəkir: “Doğum şəhadətnaməsi”. Bu kitabı biz də Giya Paçxataşvilinin ömür gündəliyi kimi xarakterizə edirik.
…Belə anlaşılır ki, Giya eynən olduğu kimi, ağ görkəmdə təzəcə doğulub və Allah ona doğum haqqında şəhadətnamə verib. Burada Giyanın ömür xətti, həyatı və taleyi aşkar (şəkildə) əks edir.
Giya Paçxataşvili, zənnimizcə, xəyalpərəst deyil. Onun xəyal qatarı yoxdur. Lakin o, özü gerçək nüansları təmiz, saf ənginliklərə aparan lokomotivdir. Onun insan surətindəki doğmalıq ruhunun işıqlı, qəlbinin saf, vicdanının bütöv olmasını ifadə edir. İçindəki ləngər, çılğın haray, dəlisov-düşüncəli məmnunluq, bir də həqiqət hissi bizi ciddi olmağa təhrik edir. Yeni kitabını oxuya-oxuya elə zənn edirik ki, o, zülmətin işığından sıyrılmağa can atan ağ sevdaların köçünə qoşulub. Çöhrəsindəki Allah eşqi saf qəlbinə işıq salır. Bu, o, anlama gəlir ki, o, pak dualarının hənirində bir ömür cilalayır, varlığında təcəlla edən həyat duyğuları oxucularının yaddaş qapılarına parıltı səpir.
İllər keçib, zamanın köçü Giya Paçxataşvilini ömrünün ən mükəmməl çağına çatdırıb. Bu müdrik anın fəhmindəki dürüstlük tarixlərin yaddaşında çırpınan gerçəklərə çağırışdır. Əslində, çoxları ömrün bu yaşına yetişir, lakin hər kəs bu həyat vadisində sərrast ifadə ilə diqqət çəkmir. O isə ağ vücudundakı ağlığı pərişan təlatümlərə sipər edib, könül aləmini Vətən sevgisi ilə rəngləyib.
Yeni kitabındakı şeirlər də göstərir ki, Giya Paçxataşvili “mən” iddiası etmir, Allah nə veribsə, ona da “Amin” deyir…
Bu hal (isə) onu uzaqdan görünən başı qarlı dağlar qədər uca və məğrur göstərir…
Giya Paçxataşvili doğrudan da aydın hücrədir, onun geniş təqdimata zərrə ehtiyacı yoxdur. Biz də onun yeni kitabındakı şeirləri məhz bu prizmadan tədqiq etmədik. O şair ki, öz ovqatını qəfil bir sıçrayışla görünməzliyə sövq edən insan surəti kimi diqqət çəkir, onun yazdıqlarını sadəcə, könül xoşluğu ilə oxumaq gərəkdir.
Yeni kitabın – yeni şəhadətnamən mübarək, Giya Paçxataşvili!

Müəllif: Hikmət MƏLİKZADƏ

Şair-ədəbiyyatşünas

HİKMƏT MƏLİKZADƏNİN YAZILARI

GİYA PAÇXATAŞVİLİNİN YAZILARI


>>>> ƏN ÇOX OXUNAN HEKAYƏ <<<<

Mustafa Müseyiboğlu adına kitabxana

“ƏDƏBİ OVQAT” JURNALI PDF

“YAZARLAR”  JURNALI PDF

“ULDUZ” JURNALI PDF

“XƏZAN”JURNALI PDF

WWW.KİTABEVİM.AZ

YAZARLAR.AZ

===============================================

<<<< WWW.YAZARLAR.AZ və  WWW.USTAC.AZ >>>> 

Əlaqə: Tel: (+994) 70-390-39-93   E-mail: zauryazar@mail.ru

Hikmət Məlikzadənin doğum günüdür!

“YAZARLAR” cameəsi adından Hikmət Məlikzadəni doğum günü münasibətilə təbrik edir, qarşıdakı bütün həyat və fəaliyyətində yeni-yeni nailiyyətlər arzulayırıq!
Hörmətlə: Zaur USTAC

ZAUR USTACIN YAZILARI


>>>> ƏN ÇOX OXUNAN HEKAYƏ <<<<

Mustafa Müseyiboğlu adına kitabxana

“ƏDƏBİ OVQAT” JURNALI PDF

“YAZARLAR”  JURNALI PDF

“ULDUZ” JURNALI PDF

“XƏZAN”JURNALI PDF

WWW.KİTABEVİM.AZ

YAZARLAR.AZ

===============================================

<<<< WWW.YAZARLAR.AZ və  WWW.USTAC.AZ >>>> 

Əlaqə: Tel: (+994) 70-390-39-93   E-mail: zauryazar@mail.ru

Hikmət Məlikzadə yazır

“Bir xəyal dolaşır xaraba kəndi”

Rəfail Tağızadənin “Qarabağ rüzgarları” kitabına elegiya

Vətən, yurd acıları da bəzən insanı (səbəbsiz) özündən çıxarır, onu səmtləri bəlli sərhədsiz ünvanlara aparır; orada insan ruhun məqsədiz təsəvvürləri ilə yanlış təəssüratlar qurur, yalnız hicran təranələri çalınan aşırımlardan keçmək məcburiyyətində qalanda anlayır ki, Vətən nədir, yurd haradır…
İstedadlı şair, Qarabağı qara bağrı qədər özünə yaxın bilən, Vətən adı gələndə özündən ixtiyarsız “silahına” sarılan, içinin təpəri ilə varaqları “güllələyən” Rəfail Tağızadənin “Qarabağ rüzgarları” kitabı bizdə belə bir qənaət yaradır. Kitab illər əvvəl çap olunub; (lakin) buradakı poetik nümunələr günümüzlə səsləşir, (öz) aktuallığını aşkar büruzə verir. Bu səbəbdən, kitabın içində son dərəcə hürkək və utancaq baxışları ilə oxucu gözündən yayınmağa çalışan şeirləri təqdir etmək israrındayıq. O mənada hürkək və utancaq deyirik ki, hələ o vaxtlar Qarabağ işğal altında ağı deyirdi…
“Qarabağ rüzgarları” içindəki şeirlərin hamısı ilə təqdirəlayiqdir. Ancaq kitabın 56-cı səhifəsindəki “Qara xəyal” şeiri ümumiyyətlə poetik dəhşətdir:

Bir xəyal dolaşır xaraba kəndi,
Əyninə geydiyi köhnə libasla,
Gəzir həyət-həyət, gəzir evbəev,
Təzə yuxuların yumurtasını,
Köhnə yuxuların cücəsin yeyib,
Bir xəyal dolaşır xaraba kəndi,
Əyninə geydiyi köhnə libasla…

Səmimi deyirik, bu şeir “Qarabağ rüzgarları”nın poetik pasportudur. Ən əsası, bu şeirdəki kədər bir elin – elatın coğrafi xəritəsi kimi təzahür edir. Sanki qara (bir) xəyal köhnə düşüncə ilə – qaniçən düşmən obrazında xaraba qalmış kəndi gəzir, orada “təzə yuxuların yumurtası” fonunda xalqımızın sabahkı ümidlərini qırmağa cəhd edir, “köhnə yuxuların cücəsini yemək” anlamında da öz qara-yararsız xisləti üzərində xain nəzərlər aşılayır, ölkəmizin xarabazara çevrilmiş (sahibsiz qalmış) kəndlərində erməni xofu yaradır. Səmimi deyək, “Qara xəyal” şeirini oxuyandan sonra adamın taqəti itir, kitab haqqında normal fikir ifadə etmək cəhdi boşa çıxır. Biz yenə də özümüzdə güc tapıb həmin şeirin acı-sərt soyuğunda duruş gətirir, oxucuya vacib olan ictimai nüansları qabartmağa müvəffəq oluruq.
“Qarabağ rüzgarları” torpaqlarımızın işğalı dövründə ərsəyə gəlib. Bu kitabda o dövrü əhatə edən ah-nalə, ağrı-acı, ürəyə paslı niskil kimi tökülən ictimai qayə əks edir deyə, bu barədə qabarıq fikir demirik. Bircə onu ərz etmək istəyirik ki, buradakı şeirlərin böyük əksəriyyəti ağrımızı-acımızı bizə hüdudsuz aləm kimi əta edir, bu şeirlərin hənirində tük salırıq.
Təəssüflər olsun ki, “Qarabağ rüzgarları”nı Zəfər sevincindən məst olduğumuz məqamda əldə etdik. Ona görə təəssüflər olsun deyirik ki, əgər bu kitab torpaqlarımızın işğalı dövründə əlimizdə olsaydı, onu monumental-tarixi bir hadisə hesab edər, (əlimizdə fürsət olsaydı) bu kitabı ən bahalı mükafata layiq görərdik.
“Qarabağ rüzgarları”nda bizi divara dirəyən (bəzi) hislərlə qabaq-qənşər olaq:

Mən sənin sərhəd dirəyin,
Söykənib sənə kürəyim.
Mənə uğurlar diləyin,
Bu gecə son vuruşumdu…


Vaqonun altından asılan beşik,
İçində körpələr böyüyür indi…


Ağdam. 23 iyul 1993-cü il…
Tərslikdən mənzilimin nömrəsi elə,
Hər gün o qapını açmağa möhtac…


Bu gecə yuxuma gəlmişdi nənəm,
Qızartı yoxuydu yanaqlarında.
Sifəti ağappaq, gözləri yenə gömgöy idi…


Şəhid məktubları uçur havada,
Bu kəndin göyləri məktubla dolu…


Alnının qırışları sərhəd xətlərini,
Üzün içindəki itkiləri
Göstərmirsə əgər,
Bir ömür beləcə qalacaq, qardaş,
Bir gözündə qara yuxu,
Bir gözündə yaş…

Və s. Əminik ki, bu poetik parçaları heç də asanlıqla seçmədik. O mənada ki, gözlərimizi toxundurduğumuz şeirləri ya tam halda verməli, ya da o şeirlərin içində qaçqın həyatı yaşamaq məcburiyyətində qalmalı idik… Fikir adamı necə də ram edərmiş, Allah!..
“Qarabağ rüzgarları”nı oxuya-oxuya düşünürük ki, Rəfail Tağızadə bu kitabı ərsəyə gətirənə qədər necə sağ qala bilib?! Bu kitabda ağrı hədsiz sərt, acı misilsiz göynərti qədər təlatümlü, hadisələr soyuq rüzgarların əhatəsində can verən körpə iniltisi qədər dəhşətlidir. (Bəs) Rəfail müəllim bu qədər ağırlığın altından necə çıxa bilib? Digər tərəfdən, bilmək marağındayıq; Ağdamsız həyat onu işğal illərində yazdığı şeirlərin edam kötüyü üstündə neçə dəfə doğrayıb? Əlbəttə, şərh vermək (çox) çətindir. Çünki “gendən baxana dava asan gəlir…”. Bu aspektdən yanaşaraq biz Rəfail Tağızadəni “Qarabağ rüzgarları” kimi bir kitab yazdığı, oradakı niskilin ölüm çarxında salamat qaldığı üçün bir qəhrəman hesab edirik.
Əgər həmyaş olsaydıq, bizi “Qarabağ rüzgarları”ndakı şeirlərlə yüz kərə “öldürüb-diriltiyi” üçün deyərdik: Allah sizə insaf versin, Rəfail Tağızadə…
Və (təkrar olmasın) səmimi deyirik, kitabdakı şeirlər bizi kəskin surətlərə sövq etdiyi üçün çox sitat gətirə bilmədik, sadəcə, “Qarabağ rüzgarları”ndakı təfsilatı kənardan seyr etdik…

Müəllif: Hikmət MƏLİKZADƏ

RƏFAİL TAĞIZADƏNİN YAZILARI

HİKMƏT MƏLİKZADƏNİN YAZILARI


>>>> ƏN ÇOX OXUNAN HEKAYƏ <<<<

Mustafa Müseyiboğlu adına kitabxana

“ƏDƏBİ OVQAT” JURNALI PDF

“YAZARLAR”  JURNALI PDF

“ULDUZ” JURNALI PDF

“XƏZAN”JURNALI PDF

WWW.KİTABEVİM.AZ

YAZARLAR.AZ

===============================================

<<<< WWW.YAZARLAR.AZ və  WWW.USTAC.AZ >>>> 

Əlaqə: Tel: (+994) 70-390-39-93   E-mail: zauryazar@mail.ru

Hikmət Məlikzadə – Məmməd Araz

Məmməd Araz mənim üçün bu gün də bir fatehdir

(Sadə dildə bir xatirə yazısı)

İnsan Allahın (məğzi mənada) bir surətidir. Allah özünün bir sıra əlamətini insanın görkəmində zahir edib. Sadəcə, insan bu fitrətin fövqünə vara, öz cismində Allahın cizgilərini görə bilmir…

…İlk dəfə Məmməd Arazı yaxından görəndə elə bilmişdim ki, olduğum hücrə hər gün ümidlə əl uzatdığım səmadır, (orada) bir topa buludda şimşək təlatüm edir. Həyəcan məni necə çulğamışdısa nitqim qurumuşdu. Qarşımdakı adamın çöhrəsində çırpınan işıqlı təbəssümləri sezdikcə gözlərim hədəqəsindən çıxmışdı. Nə üçün də belə olmamalı idi; mən illərdir Məmməd Arazın – varlığıma atom bombası kimi təsir edən parlaq (bir) simanın surətini canlı görmək arzusu ilə yaşayan bir kənd uşağı idim, indi onunla qabaq-qənşər durmuşdum… “Azərbaycan təbiəti” jurnalının otaqları bu səhnəyə canlı şahiddir…
Məmməd Araz məni baş redaktoru olduğu jurnala işə götürmüşdü. Hər gün nəşriyyatın ikinci mərtəbəsindən o məsum insanın gəlişini izləyir, yeridikcə çəkdiyi əzabın rənglərini yaddaşıma köçürürdüm. Hər dəfə Məmməd Araz mənə o qədər nəhəng görünürdü ki, ona iyirminci mərtəbədən baxmaq lazım gəlirdi. Redaksiyanın işlərindən qabaq əsas məşğuliyyətim Məmməd dədəni otağına qədər müşayiət etmək, çöhrəsində ləngər vuran sadəliyi, bakirə baxışları sezmək olurdu. O da sanki bunu hiss edir, təbəssümünü artırırdı.
Məmməd Araz işə gəlməyəndə (səmimi deyirəm) narahatlığım artır, özümə yer tapa bilmirdim. Elə sanırdım ki, nəsə itirmişəm. Yazı-pozuya (da) əlim yatmırdı…
Məmməd dədənin son günlər necə sarsıntı keçirdiyinin, yerimək və danışmaq əzabının canlı şahidiyəm. Onun sadəcə, uğultulu və bir az da boğuq səsdən ibarət olan danışığından heç nə başa düşmürdüm. Ancaq özümü elə aparırdım ki, sanki nə dediyini anlamışam.
Bir gün bəlli oldu ki, uşaq və yeniyetmə çağlarımın poeziya fatehi, hazırda isə başımın üstündə bir Günəş kimi çırpınan Məmməd dədə şeirlərim haqda nəsə yazmaq istəyir. Qarşı çıxdım, əziyyət çəkməsinə razı olmadım. Çünki onun qələmi əlinə götürənə qədər necə sarsıntı keçirdiyini görürdüm. O isə israrından dönmədi, “Ədəbiyyat qəzeti”ndə çıxan şeirlərim haqda (dörd günə) bir vərəq yazı yazdı.
Məmməd dədə o yazıda məni şeirimizin pünhan buludu Əli Kərimlə müqayisə edir, bir növ, (məni) ona bənzədirdi…
“Azərbaycan təbiəti” jurnalının redaksiyasında (Məmməd dədəyə görə) Bəxtiyar Vahabzadə, Zəlimxan Yaqub, Hüseyn Abbaszadə, Əlibala Hacızadə, Gülhüseyn Hüseynoğlu, Abbas Abdulla, Afaq Məsud, Əmir Mustafayev, Nazim İbrahimov, Şahmar Əkbərzadə və digərləri ilə tanış oldum, onların məsləhətlərini eşitdim, xeyir-dualarını aldım. Məmməd dədə ona ehtiram göstərmək üçün redaksiyaya gələn görkəmli şəxslərə məni göstərir, təbəssümlə nəsə deyirdi… Onlar da mənə sarı çevrilib: – Şamaxıdandır, Xaqani, Nəsimi xələfidir, inşallah, ondan yaxşı şair çıxacaq, – deyirdilər. Mən də həyəcan boğmuş çöhrəmi onlardan gizlətməyə çalışır, arada Məmməd dədəyə baxırdım…
Beləcə, bir neçə müddət Məmməd Araz şəxsiyyətinin fövqündə ədəbi düşüncəmi, poetik əzmimi (və s.) cilaladım, qələmimin süzgəcindən düşən hər şeirə təkrar-təkrar diqqət etdim.
Bir müddət sonra ölməz şairimiz Bəxtiyar Vahabzadə “Azərbaycan” jurnalı və “Ədəbiyyat qəzeti”ndə dərc olunan şeirlərimi oxuyub mənə dedi: “Məmməd Araz yanılmayıb…”. Onun bu israrda dediyi sözlər qulaqlarımda raket mərmisi kimi uğultu qopartdı…
Məmməd Araz mənim üçün bu gün də bir fatehdir. Onun narahat gözləri, hər gün salamlaşarkən yumşaq bulud sandığım əlləri, işə gələrkən və gedərkən arxası ilə sürüdüyü ayaqları, təbəssüm dolu, lakin o təbəssümün fonunda kədər doğranan çöhrəsi, məsum – bakirə sifəti… indi də gözlərimin içində təlatüm qoparır. Mən onu ilk gün bu görkəmdə gördüm. O, anadan bu tərzdə doğulmamışdı, nizamsız həyat, harın-yaltaq adamlar, haqsızlıq, şəxsi maraqlara daha çox meyl edənlərin saxta təbəssümləri və s. onu bu günə salmışdı. Bütün hallarda Məmməd Araz mənim üçün nəhəng insan idi, onun fiziki zəifliyi ona olan hislərimdə heç bir məna kəsb etmirdi (və etmədi də).
Nə yaxşı ki, uşaq ikən umduğum arzu həyata keçdi – mən Məmməd Arazı yaxından gördüm, ünsiyyət qurdum, hətta onunla bir redaksiyada işlədim…
Əlbəttə, Allah böyükdür!
Və təkrar deyirəm: Məmməd Araz mənim üçün bu gün də bir fatehdir!

Müəllif: Hikmət MƏLİKZADƏ

HİKMƏT MƏLİKZADƏNİN YAZILARI

Mustafa Müseyiboğlu adına kitabxana

“ƏDƏBİ OVQAT” JURNALI PDF

“YAZARLAR”  JURNALI PDF

“ULDUZ” JURNALI PDF

“XƏZAN”JURNALI PDF

WWW.KİTABEVİM.AZ

YAZARLAR.AZ

===============================================

<<<< WWW.YAZARLAR.AZ və  WWW.USTAC.AZ >>>> 

Əlaqə: Tel: (+994) 70-390-39-93   E-mail: zauryazar@mail.ru

Hikmət Məlikzadə -“Gecə xəyalları”nda lirik təcəssüm – II YAZI

HİKMƏT MƏLİKZADƏ və RƏFAİL TAĞIZADƏ

“Gecə xəyalları”nda lirik təcəssüm

(İkinci yazı)

Sevgi də (lirik) hissdir. O hissi dərin qatlara endirə bilmək (isə) eşqanə vəcddir. Bu halı yaxşı qavrayanlar üçün həyat hər gün təzədir. Deməli, insanı yanğıda qovuran hissin adı eşqdirsə, həyatı insana yük edən də məhz bu yanğıdır…
Eşq həyat səltənətidir; onda zaman-zaman ibrətamiz hislər təlatüm edib. Bu duyğunu təmiz məqsəd hesab edənlər heç vaxt yanlış təfərrüatlara düşməyiblər. İstər ruhi dəyərlərdə, istərsə də maddi proseslərdə eşq zəruri oblastdır, insan onun əhatəsində sadəcə, bir müşahidəçidir…
Belə deyək, istedadlı şair Rəfail Tağızadənin “Gecə xəyalları” kitabında da eşq (sevgi) bir həyat səciyyəsi kimi qabarıq diqqət çəkir. Maraqlıdır ki, şair bu hissi (başqalarına nisbətən) çığırtı kimi deyil, həzin pıçıltı kimi verir, onu ürəyə, gözə və qəlbə məhkum edən zərurətləri mədəni tərzdə cilalayır, duyğuları çırpıntıya məruz qoyur və s.
“Gecə xəyalları”ndakı lirik təcəssümü oxuculara təqdim edək:


Bir badə şərabtək içildi getdi,
Mən belə sevgini neynim, İlahi?

Demək ki, yanlış məzmunda ibadətkarlıq məhz yanlış da tərz formalaşdırır. “Bir badə şərabtək içilən sevgi” doğru səmt deyil; şairi təəssüf hissində boğan insanların eşqə sadəcə bir yanğı kimi məna vermələridir. Yanğı bir anlıqdır, sevgi isə əbədi. Əbədi olanı bir ana qurban verənləri şair iki sətirlə ciddi məzəmmət (və hətta) tənbeh edir…


Neynirdim iki əli, ayağı,
İki gözü, qulağı,
Bu qədər barmağı neynirdim?
Mənə iki ürək verəydin, Allah…

Şair “Mənə iki ürək verəydin, Allah…” deməklə sevə bilməyənlərin də yerinə sevmək məsuliyyətini üzərinə götürür, əslində isə eşqin İlahi bir təşnə olduğuna diqqət çəkir.


Süzüb ayaqdan başacan,
Baxıb dodaqdan qaşacan,
Səni gözlərimə yedizdirəcəyəm.
Sonra da oturub ayna qabağında
Könlümə köçürəcəyəm.

Bəzən elə yeni ifadələrə rast gəlirik ki, heyranlığımızı gizlədə bilmirik. Rəfail Tağızadənin “Səni gözlərimə yedizdirəcəyəm” fikri də bu tərz yeni ifadələrdəndir. Diqqət edək; şair demir ki, səni özümə öyrədəcəyəm, yaxud səni semək iqtidarındayam, tamamilə başqa rakursda fikir ifadə edir, dərin-sətiraltı məna qurur, gözlərin “yemək” cəhdini əldə etmək, mənimsəmək kimi xarakterizə edir.


Bu gecə sevdiyin hər şey sənin,
Səmanı verim sənə,
Bir də aylı gecəni…
Söykənib arzulara
Doyunca baxım sənə.


Əllərində bir dəniz,
Gözlərində bir röya,
Yanağın bir ay kimi…
Necə də gözəl həyat,
Sığın bu sinəmə, yat.

Tənhalıq girdabında çabalayanlar üçün ən rahat yer sinədir; orada tüğyan edən sabit təcəssümlərdir. Şair bu baxımdan “Sığın bu sinəmə, yat” deyir. Başqaları bu sətirdə zina pərdələri axtarırsa, biz daxili hissi həyata doğru sövq edən məna axtarırıq.


Daha bu sevginin əlindən tutub
Hara gedəcəyəm bu gündən belə?
Olan gümanlar da bura qədərmiş,
İtirdik illəri biz bilə-bilə.


Təzə öyrəşirdik bir-birimizə,
Duyğular yenicə baş qaldırırdı…


Nəmli dodaqlarında xəfif təbəssüm
Bir qız boylanır aylı gecənin pəncərəsindən…

Bu sətirlərdə (də) darıxan qəlblərin sevda təlatümləri var; biz hər sətirdə müəllifin sevgini hansı elmlə xarakterizə etdiyinin fərqinə varmağa çalışır, onun cəhdlərini alqışlayırıq…
“Təzə öyrəşirdik bir-birimizə, Duyğular yenicə baş qaldırırdı…” fikrində sevginin hansısa bir təsirdən deformasiyaya uğradığını sezir, ayrılıq nəğməsinin çalındığını eşidirik. Demək ki, yanlış sevmək tərzi ayrılıqla üz-üzə durmaq məqamıdır, ani bir inciklik bu prosesi sürətləndirir… Məhz Rəfail müəllim də bunu təlqin edir ki, eşq yanğı sxemi deyil, o, qəlbin sınmaz təməlidir, sadəcə onu bu şəkildə qavramaq lazımdır.


Nə sən varsan,
Nə dərdimi deməyə bir kimsə…
Gəl, çıxart məni sənsizliyindən.


Yad et məni;
Bir cüt gül,
İki damla göz yaşıyla.

Sevgi tənhalıqla “qohumdur”, doğru olmayan düşüncə onu adi bir hiss kimi mənalandırır. Sevən insan həm də dərin bir qəriblik hissi yaşayır. Qərib adamın sevgisi tənha adada kölgə uman bir quri ağac kimidir və s. Bu mənada, Rəfail müəllim mümkün olanı mümkünsüzə çevirənlərə hayqırır, onlara qəlbi dolaşıq hislərdən uzaq tutmağı məsləhət görür…
Və nəticə etibarilə, sevgidəki məqamın bitmə dövrü “Bir cüt gül,
İki damla göz yaşıyla” tamamlanır. Bununla, insan həyat necə başlamışdısa, eləcə də (bir) vida marşı çalır, özünü geridəki məsamələrə atır, yolunu-rizini itirir…
Əsl sevginin nə olduğunu anlamaq istəyənlərə Rəfail Tağızadənin “Gecə xəyalları” kitabını oxumağı məsləhət görürük…

Müəllif: Hikmət MƏLİKZADƏ

RƏFAİL TAĞIZADƏNİN YAZILARI

HİKMƏT MƏLİKZADƏNİN YAZILARI

Mustafa Müseyiboğlu adına kitabxana

“ƏDƏBİ OVQAT” JURNALI PDF

“YAZARLAR”  JURNALI PDF

“ULDUZ” JURNALI PDF

“XƏZAN”JURNALI PDF

WWW.KİTABEVİM.AZ

YAZARLAR.AZ

===============================================

<<<< WWW.YAZARLAR.AZ və  WWW.USTAC.AZ >>>> 

Əlaqə: Tel: (+994) 70-390-39-93   E-mail: zauryazar@mail.ru

Rəfail Tağızadənin “Gecə xəyalları” kitabı barədə – I YAZI

HİKMƏT MƏLİKZADƏRƏFAİL TAĞIZADƏ

“O salxım buludlar bu gecə qara…”

İstedadlı şair Rəfail Tağızadənin “Gecə xəyalları” kitabı barədə (qısa) qeydlər

(Birinci yazı)

Poetik səpkili şeir (müasir düşüncəyə) uyğun fikir sabitliyi qurursa, orada qlobal nəsə axtarmağa lüzum yoxdur; o tərz şeirlərdə modernçi ənənə elə də kəskin (bir) məqsəd aşılamır… Ancaq bu tip nümunələrdə ədəbi-ictimai zəmin – motivasiya özünü aydın təsbit etməlidir… Çünki lirik hiss oxucunu azdıra, onu (bəzən) yanlış səmtlərə ötürə bilər. Nəticədə, şeirdəki məna anlaşılmaz, şair oxucusuna bitkin təəssürat verə bilməz…
Biz, istedadlı şair Rəfail Tağızadənin poeziyası ilə tanış olduqdan sonra bu qənaət(lər)ə gəldik. Bir daha əmin olduq ki, şeir təkcə (zəngin) qafiyə təzadı üzərində əks etmir, həm də mənadakı yenilikçi proseslə təzahür edir…
Fikrimizə (bir daha) əmin olmaq üçün Rəfail Tağızadənin “Gecə xəyalları” kitabı ilə təmas qurduq. (Səmimi deyək), kitabda toplanan şeirlər bizi nostalji təfərrüata sövq etdi, müəllifin ədəbi fəhmi, şeirlərindəki sanbal, köhnə-təzə ruh (onunla bağlı) qənaətimizdə redaktə aparmaq zərurəti yaratdı…
Rəfail Tağızadənin “Gecə xəyalları” kitabını vərəqləyirik; bəlli olur ki, şair oxucunu qarşısında oturdur – əvvəlcə (onun) rəsmini çəkir, sonra da ona sahilli, dalğalı-ləpəli dəniz, aylı-ulduzlu, bəzən də Ayı buludda ilişib qalmış gecə nəğmələri oxuyur… Oxucu da bu poetik təranələrin fövqündə özü ilə təmas qurur – özünə qayıda bilir…
Bu, (təbii ki,) qələm sahibi üçün (bir) uğurdur.
“Gecə xəyalları”ndakı (bəzi) poetik çırpıntılara diqqət edək:

Aysız gecələrdə qaranlıq qatı,
Küçənin halını fanarlar bilər…


Sənin könül qapını
Gözlərimlə döyürəm…


İki nəfərlik boş süfrə,
əlləri ilə oynayan
körpənin qığıltıları,
qapıya dikilən baxış,
içinə ağlayan qadın,
əlində dolu badə…
Ayrılıqdan da ağır olurmuş
Göz yaşları ilə dolu badə.


Ay da çəkilibdi bu göy üzündən,
O salxım buludlar bu gecə qara.
Məni çil-çıraqla sahildə gəzmə,
Məni zülmətlərin içində ara…

Məzmunsuz performans göstərən şeirlərdə (çox vaxt) fikir-qayə sistemsiz anlam təsiri verir. Bu, oxucuda narazı hislər doğurur. Ancaq Rəfail müəllimin qələm nümunələrində, xüsusən də yuxarıda nümunə gətirdiyimiz şeirlərində performans müasirdir, yenilikçi-tərənnümçüdür, fikir sözü, söz fikri təmin edir. Diqqət edək: “Aysız gecələrdə qaranlıq qatı, Küçənin halını fanarlar bilər…”. Əlbəttə, bu iki misrada məna bəllidir; qatı qaranlıqda küçə tənhalaşır, onun hansı məcrada acı çəkdiyini fanarlar dəqiq müşahidə edir. Əslində, burada məqsəd başqa anlamdadır: ruhu saran, canı zəlil edən nəfsi asılılıq günah şəklində insanı qaranlıq hücrədə sıxır, onun hansı mənada ah çəkdiyini ürcah olduğu səmtlər yaxşı görür. Bu, o mənaya gəlir ki, Rəfail müəllim aydın fövqü olan bir fikirlə dərin qatları olan başqa bir fikir ifadə edir…
Yaxud, aşağıdakı şeirdə müəllifin qənaəti fərqli təzahürdədir:

İki nəfərlik boş süfrə,
əlləri ilə oynayan
körpənin qığıltıları,
qapıya dikilən baxış,
içinə ağlayan qadın,
əlində dolu badə…
Ayrılıqdan da ağır olurmuş
Göz yaşları ilə dolu badə.

Şeirdə acı bir həyat hekayəsi var; bəxti olmayan ana və körpənin təsirli həyat hekayəsi. Şeirdə körpə öz qığıltılarına “əsirdir”, ana göz yaşlarına. Qapıya dikilən baxış(lar)da (isə) hələ də ümid işartısı var; ana əmin olmaq istəyir ki, onu tək qoyan adam bəlkə qayıtdı… Lakin qapıdan heç kölgə də keçmir. Burada ayrılıqla acizlik eyni şəkildə, həm də fərqli mənadadır. Biri uzaqlıq hissidir, digəri təklik. Biri ruhu titrədir, digəri nəfsi…
Bu şeir yığcam şəkildədir, fəqət son dərəcə dərin anlam kəsb edir; burada bir ailənin, (bir) ailəni təmsil edən iki, əslində isə üç şəxsin obrazı diqqət çəkir: körpənin, badəni göz yaşları ilə dolduran ananın, onları başsız qoyan insanın.
Şeirin başqa bir mahiyyəti budur: yanlış seçim səhv addımdır, adamı doğruya yox, yanlışa aparır…
Rəfail müəllimin aşağıdakı şeirlərində də ictimai zəmin fəlsəfi-ədəbi balansdadır:

Taleyin boz fəsli dəyişmir hələ…


Səs-küysüz,
Sahibsiz bağ evi,
Hasarından sarı əncir sallanır,
Qapısından qara qıfıl…


…Neçə ildi qaçıram,
Yol məndən uzaqdadı.


Bu gecə yuxuma kimlər girəcək?
Bu dar otaqların yuxusu qəliz.
Eh, məni haradan tapacaqlar ki,
Şəhər küçələri saxlamayır iz…


Üz-gözümdə bir baxışın kölgəsi,
Qulağımda iyirmiüç il öncənin qadın səsi…

Bu şeir parçalarında da ədəbi ovqat düşündürücü zəmindədir; müəllif oxucuya aydın sezdirdiyi mənaları həm də başqa anlamda – məzmunda xarakterizə edir.
Məsələn:

Səs-küysüz,
Sahibsiz bağ evi,
Hasarından sarı əncir sallanır,
Qapısından qara qıfıl…

Bu şeirin mahiyyəti bizə aydın fövqlər verir: bağ evi sahibsizdir, budanmamış əncir ağacı hasarı, qara qıfıl isə qapını sarıb. Bu ev addım səslərinə tamarzıdır və s.
Digər bir təfərrüatda şeir bizə bunu deyir: İnsan günaha əsir olub Allahdan uzaq düşür, şeytan onu təkliyin sacında qovurur. Belə halda insanı nə torpaq əfv edir, nə ruh. Yaşadığı ömür içində heç kim olmayan (qərib) ev kimi görünür, həyatını qanqallar sarır, tikanlar bürüyür və s…
Rəfail müəllimin şeirlərində müşahidəçi qabiliyyət də xüsusi anlam kəsb edir.
Məsələn:

Yarpaqlar
Lampayla gizlənpaç oynayır həyətdə,
Tənha evdə xatirələr.
Xəyallar təpənin o tayında, –
Qəribəm…


Bir badə şərabtək içildi getdi,
Mən belə sevgini neynim, İlahi?


Ağacın yaylığı ayaqlar altda,
Yeriyə bilmirəm çığırtısından…


Fikirləri qanad kimi qol açıb,
Bu qız uçur xəyalların içində.

Xəyalları, arzuları sona ver,
İstəyini ona yetir, ona ver,
Ey Yaradan, Sən bu qızı yola ver,
Bu qız uçur xəyalların içində.

Həm yuxarıda verdiyimiz, həm də bu şeir parçalarında şair müşahidəsi güclü aspektdədir; hadisələr dəqiq izlənilib, ədəbi proseslər nöqtəsinə qədər incələnib. “Yarpaqlar lampayla gizlənpaç oynayır həyətdə, Tənha evdə xatirələr. Xəyallar təpənin o tayında, – Qəribəm…”. Yaxud: “Ağacın yaylığı ayaqlar altda, Yeriyə bilmirəm çığırtısından…”. Bu nümunələrdə dəqiq (bir) izləmə var, çoxunun görə bilmədiklərini şair aydın görür, (onları) poetik müstəvidə əxz edir.
Bir sözlə, Rəfail Tağızadə şeirində söz özündən, fikir (ürcah olduğu) çərçivədən böyükdür; mənanı ifadə edən poetik şəkil əslində, bir zərgər işidir. Bu da hansı səmtdən boylansaq, (dəqiq) bir məna verir: “Gecə xəyalları”nızın ədəbi missiyası işıqlıdır, Rəfail müəllim!

Müəllif: Hikmət MƏLİKZADƏ

RƏFAİL TAĞIZADƏNİN YAZILARI

HİKMƏT MƏLİKZADƏNİN YAZILARI

Mustafa Müseyiboğlu adına kitabxana

“ƏDƏBİ OVQAT” JURNALI PDF

“YAZARLAR”  JURNALI PDF

“ULDUZ” JURNALI PDF

“XƏZAN”JURNALI PDF

WWW.KİTABEVİM.AZ

YAZARLAR.AZ

===============================================

<<<< WWW.YAZARLAR.AZ və  WWW.USTAC.AZ >>>> 

Əlaqə: Tel: (+994) 70-390-39-93   E-mail: zauryazar@mail.ru

“Gecə-gecə sarılmışam təkliyə”

“Gecə-gecə sarılmışam təkliyə”

İstedadlı şair Təranə Dəmirin bir şeiri haqqında qısa qeydlər

(Əgər) bir insanın yanaqlarında məsum qızartı görünürsə, deməli, o, həyalıdır. O insanın (gülən) gözlərinin dərinliklərində çılğın bir təlatüm diqqət çəkirsə, demək, onun ürəyi də, köksü də niskillidir… İstedadlı şair Təranə Dəmiri sosial şəbəkə(lər)də gördüyümüz andan (nədənsə) bu fikirdəyik. Onun şeirləri də, hətta fotoşəkli də (hər dəfə) bizdə bu təəssüratı yaradır. Düşünürük, görəsən, həyatın bu istiqanlı, qəlbi Ay kimi parıltılı qadınla nə ədavəti var? Keçən gün onun paylaşdığı bir şeir bizdə bu suala acı tərəddüd və bir az da mistik əhval yaratdı.
Şeiri olduğu kimi təqdim edirik:

Gecə-gecə sarılmışam təkliyə,
Evim təkdi, yuvam təkdi, özüm tək.
Heçnə məni bu zülmətin içində
Şirin-şirin ovudammaz özümtək.

Baxıram ki, yuxuludu hər tərəf,
Bircə mənim tənhalığım oyaqdı.
Bu sükutun, sakitliyin içində
Qaranlığı incitmək də günahdı.

Səssizliyin küyü düşür başıma,
Kim alacaq bu gecədən məni, kim?
Xəyalımda rəngli-rəngli nağıllar,
Dolanıram dörd yanına təkliyin.

Yanağımı döyəcləyir kölgələr,
Kirpiklərim yuvasında qırpınır.
Ürəyimdə haray salır bəlkələr,
Gözlərimdə xatirələr çırpınır.

Bu şeir sağlam ruhun kövrək titrəyişidir; lakin şeirdəki zərrəvi təlatüm, ləngərli sükut adama dəhşət yaşadır… Bu şeir həyatın irihəcmli bir roman olması barədə aşkar təsəvvür yaradır. Kim o o“roman”ı müəyyən qədər diqqətsiz oxuyursa, onu sadəcə, qavradığı tərzdə təqdir edir, bəzən də (bəlkə də çox vaxt) onun hüdudsuz səmtlərini bəlli etməkdə çətinlik çəkir. Maraqlıdır ki, Təranə Dəmir roman təsiri verən həyatın bütün səmtlərində fikir cığırları aça bilir. Heç şübhəsiz, o, həyata adi deyil, qlobal yanaşdığı, fikirlərini şüurüstü qatda səciyyələndirə bildiyi üçün iti-kəsici zəka sahibi ola bilib. Məhz buna görə onun yuxarıda (tam halda) nümunə kimi verdiyimiz dərin məzmunlu şeiri bizi (oxucu olaraq) bir az fərqli əhatələrə çəkir, fərqli düşünməyə məruz qoyur. Çünki bu şeir bütövlükdə metafizik zərurətdir; burada asi, aşağılayıcı tədbirlər yoxdur, işgüzar və sosial nüfuza zərrə xələl gətirən heç bir hal müşahidə olunmur. Belə deyək, müəllif real təsəvvüflü bir əhatəni – həyatı poetik təqdirə hopdurub, ideal bir struktur qurub. Bu şeirdə hər şeyin təbii rəngindən daha çox metafizik görkəmi oxucuya diqtə edilib. Şeir (sanki) böyük bir çoxluğun içində mağmın bir tənhalığa söykənmiş bir qadının (müəllifin) lal harayı kimi təcəlla edir, ovqatlarda hüdudsuz bir acı yaradır. Ən əsası, bu şeir fərq etdiyimiz, etmədiyimiz bütün təfərrüatları ilə bizi son dərəcə aktual bir məsələ ilə üz-üzə qoyur.
Xülasə, bu şeirdə sevgi də, həyat da, insan düşüncəsi də, elə insanın özü də metafizik təsirdədir, hislər ruhsal xarakter kəsb edir. Burada cismani əlaqə, fiziki təsir yoxdur, buradakı həyat, eşq, insanın insana münasibəti və s. çoxlarımızın fərqində olduğu, lakin fərq edə bilmədiyi anlamdadır. Bu şeirdəki təlatümlər müəllifin xəyal etdiyi ədəbi nüanslar deyil, məsuliyyətini daşıdığı, yükü altında əzildiyi həyatın gerçək təzahürləridir.
Əlbəttə, şeir bizi əməlli-başlı mütəəsir edir, bizi həyata, hər şeyə qarşı müqtədir hislərlə üz-üzə qoyur, fəqət müəlliflə dərd ortağı ola bilmədiyimiz üçün acıyırıq…

Gecə-gecə sarılmışam təkliyə,
Evim təkdi, yuvam təkdi, özüm tək.
Heçnə məni bu zülmətin içində
Şirin-şirin ovudammaz özümtək.

Diqqət edək; təklik cismani təhdiddir, müəllif bu “hədələrdən” ehtiyat etdiyi üçün özünü taledə ləngər vuran maddi sarsıntılarla qabaq-qənşər qoyub, təkcə özünə güvənir, özünü labüd reallığa çevrilmiş təklik ilə ovudur. “Gecə-gecə sarılmışam təkliyə, Evim təkdi, yuvam təkdi, özüm tək” maddi faktında biz müəllifin mənəvi gücünü görürük. O, ruha təsir edən fiziki əngəlləri “…Bu sükutun, sakitliyin içində
Qaranlığı incitmək də günahdı” diqtəsi ilə faktiki prosesə çevirir, sükut, təklik və qaranlığı müxtəlif aspektlərdən izləyir, yenilikçi bir ənənə qurur. Ən əsası, biz onun səmimiyyətinə inana bilirik.
Təranə xanım sakitliyə, tənhalığa zəruri ədəbi fon verir, o paralelləri bir az da incik-məyus durumda araşdırır:

Səssizliyin küyü düşür başıma,
Kim alacaq bu gecədən məni, kim?

Müəllifin “Dolanıram dörd yanına təkliyin” fəhmində biz “Kim alacaq bu gecədən məni, kim?” ricəti də görür, yuxarıda dediklərimizə bir daha haqq qazandırırıq…

Yanağımı döyəcləyir kölgələr,
Kirpiklərim yuvasında qırpınır.
Ürəyimdə haray salır bəlkələr,
Gözlərimdə xatirələr çırpınır.

Təsəvvür edin; gecədir, hamı öz yuvasında müntəzir, təkcə bir qadın tənhalığın qoynunda çırpınır, “yanağını döyəcləyən kölgələr”dən üşənir, yuxusu gəlsə belə, yatmağa ehtiyat edir. Bir də görür ki, “gözlərində acı xatirələr çırpınır”. Bir az yumşalır, içində bir ümid eşqi baş qaldırır, bəlkə hissi ilə gümanda ləngər vurur və belə halda da təkliyi qarğıyır, həyata, taleyə “daş atır” və s.
Şair (əslində) öz həyatı fonunda hamını təqdir etməlidir və tam mənada əminik ki, Təranə xanım da bir-birindən mənalı şeirləri ilə elə bu zərurəti əxz edir…
Tək bir şeiri ilə biz Təranə Dəmirin sözün həqiq mənasında şair olduğu qənaətindəyik, ona yaradıcılıq uğurları arzulayırıq.

Müəllif: Hikmət MƏLİKZADƏ

HİKMƏT MƏLİKZADƏNİN YAZILARI

TƏRANƏ DƏMİRİN YAZILARI

ZƏHRA HƏŞİMOVANIN YAZILARI

Mustafa Müseyiboğlu adına kitabxana

“ƏDƏBİ OVQAT” JURNALI PDF

“YAZARLAR”  JURNALI PDF

“ULDUZ” JURNALI PDF

“XƏZAN”JURNALI PDF

WWW.KİTABEVİM.AZ

YAZARLAR.AZ

===============================================

<<<< WWW.YAZARLAR.AZ və  WWW.USTAC.AZ >>>> 

Əlaqə: Tel: (+994) 70-390-39-93   E-mail: zauryazar@mail.ru

«Səni sevmək dəli olmaqdı…»

«Səni sevmək dəli olmaqdı…»

Günay Ümidin şeirləri haqda qısa təqdimat

İstedad fitri deyilsə, o, ya quru əzbərçiliyin, ya da sürətli mütaliənin təsiri ilə nisbət tapır. Fitrilik Allahdandır. Allahın verdiyi də mükəmməl və əvəzsizdir…
Şübhəsiz, hazırda zorən şeir yazanlar (da) az deyil; yəni, qafiyə üzrə sistemsiz anlamları kütləyə sırımağa çalışanların sayı kifayət qədərdir. Onların yazdıqlarında (bəlli ki) nə ruh tapa bilirik, nə poetika… Nə yaxşı ki, ara-sıra yaşlı vücud kimi titrəyən, təbəssümsüz çöhrə kimi qırışan fikirlərdən bezib modern ovqatda təlatüm quran qələm sahiblərinə, qabarıq təəccüb doğuran şeirlərə də rast gəlirik… Səmimi deyək ki, ilk şeirlərindən sabahına inandığımız Gün Ay Ümid də sözə müti deyil, ideal yanaşır; onun qələmə aldıqlarında (biz) müasir şeirin atmosferinə qalxa bilir, oradan şüurüstü anlamları seyr edir, hətta o vadidəki çəkisizliyə nüfuz etmək şansımız olur…
Dediklərimizi sübut etmək üçün Gün Ay Ümiddən bəzi nümunələrə diqqət çəkək:

Səni sevmək
həyata uzaqdan baxmaqdı…
Səni sevmək dəli olmaqdı…

Səni sevmək
Ayaqlarını axtarmaqdı özünü tapmağa…

Toplayanda özünü, bir parca əksik olmaqdı…


Gözlərim də kor olub
İçimdəki bu çənnən.
Axı mən istəmişdim
By ayrılığı səndən…

Xatirən ayrı bir dərd,
Gələrdimi ağıla?!
Deyəsən çox inandım
Uydurduğum nağıla.


Sonunda ayrılıq var,
bu narahat qismətin.
Götürüb çiynimizə,
bunca qəmi, sevinci
Ya sən ilk gedəcəksən
Yada ki mən birinci…

Bu şeir parçalarında zora mübtəlalıq yoxdur; fikir su kimi axır, mütləq hesab olunan hədəf sətiraltı bəllidir, müəllif nə demək istədiyini konkret ifadə edir, dolayısı ilə (də) oxucuda eyni zərurətə eyni təəssürat verir. Məsələn: «Səni sevmək həyata uzaqdan baxmaqdı… Toplayanda özünü, bir parca əskik olmaqdı…» fikri praqmatik sistemdə (sözlə onu tətbiq edən arasında əlaqə) proporsional (tamla, bütövlə düzgün nisbət), mütənasib yayılmadır. Doğrusu, hər şairin bu va(a)kumda nəfəs almaq şansı yoxdur. Görək, müəllif nə üçün «Səni sevmək həyata uzaqdan baxmaqdı…» qənaətindədir? Burada əslində, fəlsəfi səmt ruhi zərurətdir – yəni insan həm özünün, həm də sevdiyinin – «tapdığının» da əbədi olmadığını bilir. Sevgi ilə uzaqlıq bu zəmində gerçək situasiyadır; belə deyək, bir gün mövcudsan, sabah da «tapdığından» ayrısan. Bu prosesdə nə sevgi əbədiyət üçün əsas vermir, nə asılılıq. Mütləqdə hər şey fanidir.
Günayın bu qənaətinə çox səbəb (çox məna) gətirmək olar, qısaca deyək ki, bu fikirdə sadəcə, anlamsız həyata bağlılıq, fani olana etibar etməmək kimi (ədəbi) kəsblər var…
Hadisələrə sətiraltı məna verməyi daha çox xoşlayan Gün Ay Ümidin digər şeirlərində də məna, məzmun və sanbal ictimai-fəlsəfi quruluşdadır:

Yaxşıyam, qurban olum
Nəfəsim gəlir hələ.
Qələmə hökm etməyə,
Həvəsim gəlir hələ.


Ən çox da danışmağa söz olanda susarsan.
Əllərin çəpər olar hisslərinin önündə…

Sözdə müqtədirlik (qüvvətli, güclü, qüdrətli, iqtidar sahib olmaq) də fitri olmalıdır, bu (hal) zorən mümkün deyil. Gün Ay Ümidin təbirində bu proses inandırıcıdır. Buna da «Ən çox da danışmağa söz olanda susarsan» ziddiyyəti ilə nisbət veririk. Doğrudan da, maraq artanda, hiss müti olur, nəticə isə çox halda məyusluq doğurur…
Gün Ay Ümidin «Bir şəkil müharibə…» şeirini bu mövzuda yazılanların hamısından üstün saymaq olar. Şeir o qədər axıcı, o qədər vizual və o qədər poetikdir ki, hətta daşürək adam belə (burada) faciənin baş verdiyi andan sonuna qədər törətdiyi acıları hiss edir.
Şeiri bütünlükdə təqdim edirik:

İndi şəkildən baxan
Müharibə uşağı,
Bu evin yaxasında
Hamı səndən aşağı.

Niyə qəmli durmusan
bu şəkildə, gülmürsən?
Orda ki, hələ sağsan,
Öldüyünü bilmirsən…

Kaş ki çəkilməsəydi…
Nə yaxşı ki çəkildi…
Atan, anan yanında,
Gör nə gözəl şəkildi.

İndi gəl, mənə danış
Hekayənin sonundan.
Anana çiçək topla
O çiçəkli donundan.

Topla ki, üzü gülsün,
Çələng hörsün ümidlər.
Şəkildən əl yelləsin
Saçın tökən söyüdlər.

Çoxdandı buralarda
Səma quş qəfəsidi,
Azadlıq şüarları
İntihar nəfəsidi…

Kağızdan gəmi yapıb
Quş uçuran uşaqlar,
Şəkillərdə yaşlandı,
Qayıtmadı o çağlar…

Müharibədə öldü
Atalar, əmilər də…
Neçə uşaq boğuldu
O kağız gəmilərdə…

Hələ sənə demirəm
Dəhşətli mənzərəni,
Elə toplar dağıtdı
Top qıran pəncərəni…

Ümidlər əyni nazik,
Qarşıladı qışları.
Yelləncəyindən asdı
Özünü sülh quşları…

İndi şəkildən baxan
Müharibə uşağı,
Bu evin yaxasında
Hamı səndən aşağı…

Bu şeir vətənpərvər ruhdan (daha çox) insanlıq, kişilik, qürur hissi doğurur. Müəllif sanki bir roman yazıb, bir həyat eşqinin susduğu daş könülləri fəsil-fəsil cilalayıb. Zənnimizcə, şeiri sakit səslə oxuyub çılğın hava ilə qavrasaq, əlavə şərhə ehtiyac qalmaz…
Günayın «Pauza» şeiri də modernçilik təqdiridir:

Hardasan, barmaqlarını hördüyüm…
Bəs hər şey yaxşı olacaqdı?
Keçmişdən danışan
cümlələrin gələcəyi yoxdu daha…
İşə bax ey…
Yenə yadıma düşdün, yadımdan düşən adam…

Bu şeridə ədəbi hiss instinkt deyil, məna xəstə əhvali-ruhiyyə, sayıqlama, fantastik meyldən uzaqdır, estetik prinsip mütləqi qavraya bilməkdir. Şeirdəki qəribəlik irrosionall xarakterdədir – yəni bir fikir digərinin mahiyyətini açmaq məcburiyyətində qalmır. Qısası, «Yenə yadıma düşdün, yadımdan düşən adam…»ın «keçmişdən danışmaq» istəyi gülünc məna verir və s.
Sözün istisində bir ömür bişmək çətin məsələdir, buna görə biz də Gün Ay Ümid şeirinin vəslində müəyyən qədər məna tapdıqdan sonra orada duruş tapmaq şansımızı itirməmək naminə yazımıza nöqtə qoyur, sadəcə, istəkli şairimizə bir nota yollayırıq: «Daim sözü və sözdəki mənanı xassəvi, rasional hesab et…»

Müəllif: Hikmət MƏLİKZADƏ

HİKMƏT MƏLİKZADƏNİN YAZILARI

GÜNAY ÜMİDİN YAZILARI


Mustafa Müseyiboğlu adına kitabxana

VAQİF SULTANLININ YAZILARI

ARAZ ŞƏHRİLİNİN YAZILARI

ZAUR  USTACIN  YAZILARI

> > > > MÜTLƏQ OXUYUN !!!

“YAZARLAR”  JURNALI PDF

YAZARLAR.AZ
===============================================

<<<< WWW.YAZARLAR.AZ və  WWW.USTAC.AZ >>>> 

Əlaqə: Tel: (+994) 70-390-39-93   E-mail: zauryazar@mail.ru

BU GÜN HİKMƏT MƏLİKZADƏNİN DÖĞUM GÜNÜDÜR!

HİKMƏT MƏLİKZADƏNİN YAZILARI

DOĞUM GÜNÜ TƏBRİKİ

Təqvimin bu günü Hikmət Məlikzadənin mövludu günü ilə rövnəqlənmişdir. Səmimi və gözəl insan, dəyərli qələm adamı, çox hörmətli silahdaşımız Hikmət müəllimi yazarlar cameəsi adından səmimi qəlbdən təbrik edir, yeni-yeni nailiyyətlər arzulayırıq!!!

QISA ARAYIŞ

Hikmət MƏLİKZADƏ (Məlikzadə Hikmət Qəzənfər oğlu) 6 yanvar 1972-ci ildə Şamaxı rayonunda doğulub.1979-1989-cu illərdə Şamaxı rayon Qaravəlli kənd orta məktəbində orta təhsil alıb.1990-1992-ci illərdə sovet ordu sıralarında həqiqi hərbi xidmətdə olub.1993-cü ildən mətbuat sahəsində çalışır.
İki şeir, yeddi publisistik kitabın, yüzlərlə məqalə, rəy və resenziyaların, onlarla elmi məqalənin müəllifi, yüzlərlə kitabın redaktorudur.Bir sıra mükafatların, təşəkkür və diplomların sahibidir. Hazırda Abşeron rayonunun Mehdiabad qəsəbəsində yaşayır.Azərbaycan Yazıçılar və Jurnalistlər Birliklərinin üzvüdür.Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Təqaüd Fondunun təqaüdçüsüdür.“Ziyadar” Mükafatı laureatıdır. “Yeni Təfəkkür” qəzetinin əməkdaşıdır.

HİKMƏT MƏLİKZADƏNİN YAZILARI

“SÖZÜN AĞ RƏNGİ” LAYİHƏSİ

ŞAHMAR ƏKBƏRZADƏNİN YAZILARI

Sizin yerinizə utanıram mən` – Şahmar Əkbərzadənin şeirləri

PDF>>>ZAUR USTAC UŞAQ ŞEİRLƏRİ

PDF: >>>>> ZAUR USTAC “QƏLƏMDAR-2”

PDF>>> ZAUR USTAC “BB” KİTABI

>>>> ƏN ÇOX OXUNAN HEKAYƏ <<<<

ZAUR USTACIN SATIŞDA OLAN KİTABLARI


“YAZARLAR”  JURNALI PDF

YAZARLAR.AZ
===============================================

<<<<<< WWW.USTAC.AZ və  WWW.BİTİK.AZ >>>>>> 

Əlaqə:  Tel: (+994) 70-390-39-93     E-mail: zauryazar@mail.ru

HİKMƏT MƏLİKZADƏ

 Hikmət MƏLİKZADƏ,AYB-nin üzvü, Prezident təqaüdçüsü.

Hikmət MƏLİKZADƏ (Məlikzadə Hikmət Qəzənfər oğlu) 6 yanvar 1972-ci ildə Şamaxı rayonunda doğulub.1979-1989-cu illərdə Şamaxı rayon Qaravəlli kənd orta məktəbində orta təhsil alıb.1990-1992-ci illərdə sovet ordu sıralarında həqiqi hərbi xidmətdə olub.1993-cü ildən mətbuat sahəsində çalışır.
İki şeir, yeddi publisistik kitabın, yüzlərlə məqalə, rəy və resenziyaların, onlarla elmi məqalənin müəllifi, yüzlərlə kitabın redaktorudur. Bir sıra mükafatların, təşəkkür və diplomların sahibidir. Hazırda Abşeron rayonunun Mehdiabad qəsəbəsində yaşayır. Azərbaycan Yazıçılar və Jurnalistlər Birliklərinin üzvüdür. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Təqaüd Fondunun təqaüdçüsüdür. “Ziyadar” Mükafatı laureatıdır. “Yeni Təfəkkür” qəzetinin əməkdaşıdır.

HİKMƏT MƏLİKZADƏNİN YAZILARI

TAPDIQ ƏLİBƏYLİNİN YAZILARI

MÜSABİQƏ ELAN OLUNDU 

“SÖZÜN AĞ RƏNGİ” LAYİHƏSİ

ŞAHMAR ƏKBƏRZADƏNİN YAZILARI

İlkin mənbə: Karabakhmedia.az– :`Sizin yerinizə utanıram mən` – Şahmar Əkbərzadənin şeirləri

PDF>>>ZAUR USTAC UŞAQ ŞEİRLƏRİ

PDF: >>>>> ZAUR USTAC “QƏLƏMDAR-2”

PDF>>> ZAUR USTAC “BB” KİTABI

>>>> ƏN ÇOX OXUNAN HEKAYƏ <<<<

ZAUR USTACIN SATIŞDA OLAN KİTABLARI


“YAZARLAR”  JURNALI PDF

YAZARLAR.AZ
===============================================

<<<<<< WWW.USTAC.AZ və  WWW.BİTİK.AZ >>>>>> 

Əlaqə:  Tel: (+994) 70-390-39-93     E-mail: zauryazar@mail.ru