MƏMMƏD ƏMİN RƏSULZADƏNİN PEDAQOJİ FƏALİYYƏTİ VƏ İDEYALARI
Məmməd Əmin Rəsulzadə Azərbaycan milli azadlıq mübarizəsinin öncül liderlərindən biri olmaqla yanaşı, həm də Azərbaycanın təhsil və maarif sahəsində əvəzolunmaz xidmətlər göstərmişdir. O, milli təhsil ideyalarının həyata keçirilməsində, xüsusilə də məktəblərin milli xarakter alması və ana dilində tədrisin genişləndirilməsi istiqamətində mühüm töhfələr vermişdir. Rəsulzadənin fikirləri onun dövrünün təhsil problemlərini dərindən dərk etdiyini və bu problemlərin həlli üçün orijinal yanaşmalar təklif etdiyini göstərir.
M.Ə.Rəsulzadənin Azərbaycan Milli Şurasındakı fəaliyyəti-M.Ə.Rəsulzadə Azərbaycan Demokratik Cümhuriyyətinin qurucularından biri olmaqla, 1918-ci ildə Azərbaycan Milli Şurasının sədri seçilmiş və Azərbaycanın müstəqillik aktının elan olunmasında mühüm rol oynamışdır. Parlamentin formalaşması və Cümhuriyyətin ilk hökumət böhranının həllində göstərdiyi liderlik keyfiyyətləri onun siyasi və dövlətçilik bacarıqlarını nümayiş etdirir.
Maarifçilik və Bakı Dövlət Universitetinin yaradılması – Rəsulzadə Bakı Dövlət Universitetinin təsis edilməsini milli maarif və təhsilin inkişafı baxımından dövlətin əsas vəzifələrindən biri hesab etmişdir. Universitetin təsisində onun oynadığı rolu vurğulayan mənbələrdə bildirilir ki, o, maarifçilik missiyasını hər zaman prioritet olaraq görmüşdür. V.İ.Razımovskinin qeyd etdiyi kimi, onun təşəbbüsləri ilə universitetin təsisində qarşı duran maneələr aradan qaldırılmışdır.
Milli məktəblərin vacibliyi – Məmməd Əmin Rəsulzadə milli məktəblərin təhsil sistemində əsas rol oynamasının tərəfdarı olmuşdur. O, dövrünün təhsil ocaqlarında çatışmazlıqları açıq şəkildə göstərmiş və onların islah olunması üçün real həll yolları təklif etmişdir. “Tərəqqi” qəzetində dərc olunan məqalələrində o, ana dilində tədrisin və milli məktəblərin vacibliyini vurğulamış, bu məktəblərin cəmiyyətin tələblərinə uyğun olmasının vacibliyini bildirmişdir.
Müəllim kadrlarının hazırlığı – Rəsulzadə müəllim hazırlığı məsələsinə xüsusi diqqət yetirmiş, bu sahədə əsaslı dəyişikliklərin zəruriliyini qeyd etmişdir. Onun fikrincə, həqiqi milli müəllimlər yalnız ana dilini bilən, milli dəyərlərə bələd olan kadrlar ola bilərdi. Qori Müəllimlər Seminariyasının Azərbaycan şöbəsinin ölkə daxilində köçürülməsi təklifini irəli sürən Rəsulzadə, müəllimlərin milli ruhda hazırlanmasının təhsil üçün mühüm olduğunu vurğulamışdır.
Təhsil islahatları və məscid məktəbləri – Rəsulzadə məscid məktəblərinin dövrün təhsil tələblərinə cavab vermədiyini, lakin onların milli xarakterini qoruyaraq modernləşdirilməsinin zəruriliyini bildirirdi. O, “məscid məktəblərinə xor baxmamağın” və bu müəssisələrin təhsil sistemində uyğun şəkildə islah olunmasının vacibliyini qeyd etmişdir.
Məmməd Əmin Rəsulzadənin pedaqoji ideyaları və təhsil sahəsində fəaliyyəti bu gün də aktualdır. Onun milli təhsil konsepsiyası, müəllim hazırlığına dair yanaşmaları və təhsildə ana dilinin önəmi ilə bağlı vurğuladığı məqamlar hər bir cəmiyyətdə dəyərləndirilməli və tətbiq edilməlidir. Rəsulzadənin irsi, həm siyasi, həm də pedaqoji baxımdan, milli inkişaf və tərəqqi üçün qiymətli bir mənbədir.
Müəllif: Dürdanə Əliyeva
ADPU Cəlilabad filialının baş müəllimi,
Keyfiyyətin təminatı şöbəsinin müdiri
>>>> ƏN ÇOX OXUNAN HEKAYƏ <<<<
Mustafa Müseyiboğlu adına kitabxana
===============================================
<<<< WWW.YAZARLAR.AZ və WWW.USTAC.AZ >>>>
Əlaqə: Tel: (+994) 70-390-39-93 E-mail: zauryazar@mail.ru