QADIN Qadın ruha yaraşıq Ömrümüzün yarısı. Sevgisiylə qarışıq Həm xanımı, qarısı. * * * O, dünya yaranandan Sevgi dolu sonadır. Biz asılıyıq ondan Çünki qadın Anadır. * * * Qadın həyatın gözü Aldığımız nəfəsdir. Həm söhbəti həm sözü Sevgiylə dolu kəsdir. * * * Bu dünya gül qoxuyar Ətir saçar onunla. Sevgiylə can toxuyar Qürur duyar bununla. * * * Qadın övlad anası Hamımızın canıdır. Bütün bəşəriyyətin Üzüdür, ad sanıdır. * * * Başımızın tacıdır Həyası, ismətiylə. Qadın ana, bacıdır Gözəldir qismətiylə. * * * O, dünyanın bəzəyi İnsanlığın yaşıdır. Sevgimizin özəyi Onun məhək daşıdır.
DEMƏYİN Heç kimə, ay yetim, deməyin dostlar, Hamımız insanıq, kimsə baş deyil. Bu sözdə təənə var, daha nələr var, Açıb ağartmaq da mənə xoş deyil. * * * Qismətdən, yazıdan qaçan olmayıb, Bu dünya yazılı kitaba bənzər. Bağlanmış bir bəxti açan olmayıb, Hər kəs öz bəxtini soraqlar, gəzər. * * * Kimsəyə yetimdir, söyləyib durma, Onun da hifz edən Allahı vardır. Gəl ürək sındırma, gəl könül qırma, Düşünmə ki, ona bu dünya dardır. * * * Heç kəsin taleyi əlində deyil, Kimsəyə lağ edib, sındırma onu. Çalış bu kəlməni yaddaşından sil, Çünki könül qırmaq dünyanın sonu. * * * Bu söz yoxa çıxsa dildən, ağızdan, Hər kəs öz adıyla öyünər məncə. Bu adın əsiri oğuldan, qızdan, Dünya xeyir görər hər şeydən öncə.
BELƏDİR İnsan robot deyil ki, Həmişə düz işləsin. Sadə məntiq deyir ki, Səhvi olur hər kəsin. * * * Bu səhvlərin içində İtib-batan çox olar. Hamısı bir biçimdə, Olmur, çaşan yox olar. * * * Çalışırıq hamıda Qüsur tapaq, səhv tutaq. Ağzımızda tamı da Az qalır ki, unudaq. * * * Bu dünyanın gərdişi Bizi maraqlandırmaz. Bir insanın səhv işi Qəti bizi yandırmaz. * * * Acımasa xəmiri, Küt gedəcək kündələr. Yola verər ömürü, Saf, əlacsız bəndələr. * * * Ağıllı baş seçilər, Düz əməli, işiylə. Yaşandıqca kiçilər Dərd, ağıllı kişiylə. * * * Bu dünya hamı üçün Gör-götür dünyasıdı. Baxın, yaşayın, keçin, Həyat ömrün yasıdı.
ŞEİR (Bir şeir kitabını oxuduqdan sonra…1982ci il.) Şeirə meyl eləyin, şeir oxuyun, Sevinclə, kədərlə dost olmaq üçün. Şeirə meyl eləyin, şeir oxuyun, Şeir dünyasından zövq almaq üçün. * * * Mənimçün şeirdir, hər açılan gül, Mənimçün şeirdir, oxuyan bülbül. Mənimçün şeirdir, o şehli çəmən, Şeirdir mənimçün o ağ yasəmən. * * * Mənimçün şeirdir, gördüyüm gözəl, Şeirdir mənimçün tökülən xəzəl. Mənimçün şeirdir, payızın sonu, Yazda göz oxşayan nərgizin donu. * * * Şeirdir həyatım, şeirdir canım, Şeirsiz keçməyir vaxtım, zamanım. Deyirəm a dostlar, şeir oxuyun, Duyun, duyğulanın, çələng toxuyun. * * * Şeirdir mənimçün var da, dövlət də Şeirdir sevinc də, qəm də, nifrət də. Şeirdir həmişə, hər an, hər zaman Mənimçün edilən quru hörmət də.
NOVRUZ BAYATILARI Əzizim od isidə, Ocağı od isidə. Körpə diləklərini Dualı od isidə. * * * Əzizim, ocaq çatan, Köz tutub ocaq çatan. Dünyanın ürəyində İgidlər ocaq çata. * * * Əzizim bayram olsun, Ocaqlar yan-yan olsun. Atlan, qoy, ağırlığın Ocaqda yanan olsun. * * * Əzizim xonça gəlsin, Çiçəklər qonça gəlsin. Bu Novruz bayramında Toy olsun, xonça gəlsin. * * * Əzizim vaxtı gülsün, Keçəlin bəxti gülsün. Kədərin odda yansın, Xoş vaxtın baxtı gülsün. 2 mart, 2021.
İLK MƏHƏBBƏTİM Burnumun ucu da göynəyir indi, Yadıma düşəndə ilk məhəbbətim. Xəyala daldıqca, hisslərim dindi, Yadıma düşəndə ilk məhəbbətim. * * * Nə yaman olurmuş acı dərd kimi, Yandırır içimi, didir qurd kimi, Ağlımdan çıxmayır köhnə yurd kimi, Yadıma düşəndə ilk məhəbbətim. * * * Boylanır xəyalım geriyə nədən?! Beynim açılmayır, sızlayır bədən. Qurtula bilmirəm qəmdən, qüssədən, Yadıma düşəndə ilk məhəbbətim. * * * Arzular danışır, ruhum dinməyir, Xəyalım göylərdən bir an enməyir. Eşqimin alovu, odu sönməyir, Yadıma düşəndə ilk məhəbbətim. * * * Taleyin gərdişi sərt oldu niyə?! Mən naza dözmədim, aldandım küyə. Qocalıq istədi qəddimi əyə, Mənə dayaq oldu ilk məhəbbətim, Heyif ki, tez soldu ilk məhəbbətim.
SƏNSİZ Kövrək arzularım kül oldu demək, Sən məndən ayrılıb gedəndə, sənsiz. Quruyan ağacın yarpaqları tək, Titrədi ruhum da bədəndə, sənsiz. * * * Dünya qaranlığa büründü sanki, Nə günəşi gördüm, nə ayı gördüm. Mən səni itirdim, sənsiz inan ki, Nə qışla yaşadım, nə yayı gördüm. * * * Alın yazısına mən inananam, Bu bəxtə, taleyə nə deyim ki, mən? Mən nə birinciyəm, nə son yananam, Bu ülvi diləklər puç oldu nədən?! * * * Mənim taleyimdə qara bir yazı, Mənim varlığımda vuran ürəksən. Bu soyuq bədənin qarı, ayazı, Bu isti könlümün ocağı sənsən. * * * Niyə, taleyimiz barışmadı ki, Nə günah işlətdik, ay mənim gülüm?! Nə doğma, nə yaxın qaışmadı ki, Bir şey bilirsənsə, de mən də bilim. * * * İstərəm yuxuma girəsən mənim, Dərdini eşidəm, ona tən olam. Röyada olsa da könül həmdəmim, Sirdaşım olasan, yarın mən olam. * * * Dərdimiz dərdlərə oxşayan deyil, Ki, açaq danışaq dərd bilənlərə. Nə məni yalvartma, nə də sən əyil, Bir də fikir vermə deyilənlərə! * * * Əllərim aşkarda toxunmasa da, Ruhumuz yuxuda tox olsun dedim. Bir sevgi nəğməsi oxunmasa da, Bu hicran, bu nisgil yox olsun dedim. * * * Dərd dərdi gətirər, kədər kədəri, Arzun istəyinlə tən olmayanda. Sevgi, məhəbbətin olmaz təpəri, Əzizim, gözündə yaş olmayanda.
ETİRAF Günahkar mən oldum, indi anladım, Dərdimiz bölünməz, ortaq olsa da. Nə məndən incidin, nə də danladın, Bu səhv ömrümüzə bir dağ olsa da. * * * Sənsizlik ay gülüm, ağrı-acıdır, Dərd içində azmaq yaşamaq deyil. Məhəbbət həyatın ehtiyacıdır, İynəylə gor qazmaq yaşamaq deyil. * * * Bu da bir talehdir yaşayırıq biz, Sən məndən aralı, bu hicran bitmir. Çilik- çilik oldu o saf eşqimiz, Nə olsun, ağrısı canımdan getmir. * * * Heç zaman dayanmaz, sildikcə gələr, Göz yaşı torpağa qarışarmı heç? Vüsala yetməyən nakam sevgilər, Görən o dünyada barışarmı heç?
…SƏN ALLAH! Üzü qarsıyan odam, Məni unut, sən Allah! Daha naməhrəm, yadam, Məni unut, sən Allah! * * * Çarxı dönmüş bir oxam, Dərdə doymuş bir toxam, Elə bil ki, heç yoxam, Məni unut, sən Allah! * * * Nə pəncəm, nə də şeşəm, Çarəsiz, acı şişəm, Dərd əkmək olub peşəm, Məni unut, sən Allah! * * * Gölə sığmayan sona, Tərsə toxunmuş xana, Cibi sovrulmuş xanam, Məni unut, sən Allah! * * * Dərdə bələnmiş halam, Sonu bilinməz yolam, Vallah, yiyəsiz qulam, Məni unut, sən Allah!
QALDI İlk sevgim, ilk eşqim, arzum, istəyim, O kənddə gül açdı, o kənddə qaldı. Necə unut deyim, necə bəs deyim, O ülvi hisslərə?! Kəmənddə qaldı. * * * Ürəyə dərd oldu, ömrə bir işıq, O, mənə ruh verdi, ruha yaraşıq, Lal oldum dinmədim, o, mənə aşiq, Bu saf duyğularım rübənddə qaldı. * * * Bu həsrət, bu hicran bitməz, can alar, Bu sevgi başımdan getməz, hey qalar, Eşqiylə,sevgiylə dolu misralar Heyif dil açmadı, lal bənddə qaldı.
İNCƏDƏ SEVDİM SƏNİ Saçlarım ağarsa da Ruhum sevginlə yatır. Neyləyim ki, yaşımız Tam altımışa çatır. Xəyallar məni qoymur Rahat dincələm, duram. Köhnə sevda dərd olub Sağalmayır ki yaram. O bəxtəvər günlərim Bir də taparmı məni?! İncədə sevdim səni. * * * Taleh bizi oyuna Gör harda saldı getdi. Eh, nələrlə aldatdı Ağlımı aldı getdi. Bizim arzu-kamımız Alışdı külə döndü. Tərtəmiz saf duyğular Kükrədi, selə döndü. Hikkəmiz dağıdardı Sisi ,dumanı, çəni. İncədə sevdim səni. * * * Zamanın yaddaşından Heç nəyi silmək olmur. Bu da alın yazısı Nə deyim, bilmək olmur. Bizim məhəbbətimiz Ürəkdə qaldı getdi. Qışda açan gül kimi Soyuqdan soldu getdi. Nə olsun ki, bu sevda Çəkdi bizə sitəmi. İncədə sevdim səni. * * * Göz dəymiş sevdaların Sonu olmurmuş, gülüm. Bəslənən arzuların Gülü solmurmuş, gülüm. Onda nə oldu bizə?! Gül açmadı sevdamız. İnan, səni bilmirəm Namuraz qoydu məni. İncədə sevdim səni. * * * Sevdadan alışanın Külü çətin soyuya. İçini dərd yandırar, Çölü çətin soyuya. Yandırdı, alışdırdı, Od vurdu ömrümüzə. Nə çəkdirdi biləsən Bu acı sevda bizə. Əlifmizi çaşdırdı, Unutdurdu qibləni. İncədə sevdim səni.
HEÇ VAXT… (Ömür-gün yoldaşıma 50 yaşında) Ömrün yollarında qoşa şam kimi, Əridik, əridik, sönmədik heç vaxt. Taleyin dolanbac dolaylarında, Qabağa boylandıq, dönmədik heç vaxt. * * * Vaxtın gərdişinə boyun əyəndə, Küsmədik bir nimdaş paltar geyəndə, Yusif dil açanda, baba deyəndə Baxıb köks ötürdük, dinmədik heç vaxt. * * * Bəzən xətirlərə dəyən söz olduq, Bəzən əyri olduq, bəzən düz olduq, Amma ömrü boyu qoşa göz olduq, Sevgi zirvəsindən enmədik heç vaxt.
ƏZİZİM Sevdimsə, sevgimdə məcnun olmadım, Adını qəlbimə yazdım, əzizim! Düşündüm, daşındım, çarə bulmadım, Nə oldu qismətə yozdum, əzizim! * * * Həsrətin odunda, közündə bişdim, Gah mum tək əridim, gah şan tək şişdim, Səndən ayrılanda nə günə düşdüm?! Əlimi dünyadan üzdüm, əzizim! * * * Yığvala kor dedim, əsəbdən coşdum, Özüm də bilmədim, həddimi aşdım, Fikirdən, kədərdən əlfimi çaşdım, Dərddən gen dünyada azdım, əzizim! * * * Bir səhər yuxudan tezdən oyandım Duyğular içində alışdım, yandım. Allaha yalvardım, burda dayandım, Yaşadım, ölmədim, dözdüm, əzizim! * * * Həyat dərslərini bitirməmişdim, Dünyadan payımı götürməmişdim, Kələfin ucunu itirməmişdim, Tutdum bir ucundan çözdüm, əzizim!
DEYİL Onsuz da ürəyim boşdur, əzizim, Sənə unut deyən ürəyim deyil. Səninlə hər əzab xoşdur, əzizim. Sənsiz cənnət belə gərəyim deyil. * * * Aybaay, ilbəil ömürdür gedən, Sağalmaz inaddır məni xar edən, Hər şeyin tamını unutmuşam mən, Təkcə zəhər olan çörəyim deyil. * * * Hər üzdə min sifət, surət gördükcə, Min cürə sarsıntı, heyrət gördükcə, O qədər zərbələr aldım ki, təkcə, Daş-qalaq edilən kürəyim deyil. * * * Əhvalım dəyişir ruzigar kimi, Gah donur, əriyir soyuq qar kimi, Sən yoxsan, həyatım tarımar kimi, Çürüyən, laxlayan dirəyim deyil.
ƏZİZİM Sevgidir məlhəmi sevən ürəyin, Sevmirsə, o ürək daşdı, əzizim. Ayrılıq bir dərddi, heç vaxt gərəyin Olmasın, gözlərdə yaşdı , əzizim. * * * Ürək geniş olsa, yerin dar olmaz, Sevən könüllərdə dərd, azar olmaz, Gözü oynayandan sənə yar olmaz, Məhəbbət ağılla xoşdu ,əzizim. * * * Hər yaşın sevgisi ruha dayaqdı, Yüz insan seyr edir,baxma, oyaqdı, Bir qoca kiminsə gözünə baxdı, Dalınca dedilər çaşdı, əzizim. * * * Məhəbbət yandıran alovlu yoldu, Neçəsi alışdı, yarıda qaldı, Kimi dəli etdi, çöllərə saldı, Dedilər həddini aşdı, əzizim. * * * Neçə canda neçə sevgi boğular, Qocalarıq, eşq, məhəbbət soğular, Sevgi də beyində, başda doğular, İnsanı var edən başdı, əzizim. * * * Ay Murad, ayıq ol, yuxudan oyan, Naşıdı dünyanın malına uyan, Eşqdən xumarlanıb iyini duyan, Ləzzət alan gözlə qaşdı, əzizim.
QİSMƏTİM Sevdiyim qız qismətimdə yox imiş, Qismətdə olanın oduna yandım. Sevən qəlbin dərd, azarı çox imiş, Anlamadım, əzabını boş sandım. * * * Ömür boyu suçlu bildim özümü, Günahımı heç cür yuya bilmədim. Yaşamağa Tanrı verdi dözümü, Zövq aldım həyatdan dözdüm, ölmədim. * * * Üç övlad böyütdüm, başım qarışdı, Onların gülüşü ovutdu məni. Nifrətə məsafə bircə qarışdı, Sevdi, əzizlədi o, tutdu məni. * * * Geriyə baxıram acı xatirə, Hər gün başa qaxınc, minnət yeyirəm. Yadıma salıram azı min kərə, Yenə də bu günə şükür deyirəm. * * * Ömür paltar deyil, fərqli geyəsən, Dəyişəsən görkəmini, cildini. Bu qismət mənimdi, mənim! Deyəsən, Yazılana çarə yoxdu! Bildimi?!
DEYİRLƏR… Deyirlər ki, zaman dərdə məlhəmdir, Vaxt gəlir sağaldır yaralarını. İlk eşqin yarası sanki ödəmdir, Sağalmır! İncitmir haralarını?! * * * İllərlə duymadım səni kar kimi, Sən ondan soruşdun, mən də birindəən. Üz-üzə gələndə günahkar kimi, Baxıb köks ötürdün mənə dərindən. * * * Nə sən o deyilsən, nə mən o dəli, Nə də ömrümüzün cavan çağıdır. Mən sənin yanında gözü kölgəli, Səninsə rəftarın ürək dağıdır. * * * Artıq baxışın da dəyişib tamam, Elə bil tənhasan, elə bil təksən. Mən həmin insanam, həmin adamam, Sənsə qolubağlı ürkək mələksən. * * * Bu taleh alın yazımdır deyə, Məni göynədəcək ölənə kimi. İlahi qoymadı bir olaq niyə, Mən səni tanıyıb bilənə kimi. * * * Əzab ömrümüzə biçilən paltar, Yol yox, bu libasa alışmalıyıq. Günahkar mənəmmi? Bəyəm fərqi var?! Bir yerdə bu suçla barışmalıyıq.
MÜHARİBƏ GÜNÜ Müharibədən gələn xəbər Ürəyimi gülləliyən an, Doğum evinin başında Bir ana bulud daşıyır çiyinlərim. Yüyürüb bir çağa həsrətin arxasında gizlənir əllərim. Yolunu gözlədikcə doğum gününün. Yollar sancı çəkir ayaqlarımda.
Bir az keçmiş, tibb bacısı oğlumun üzünü Tanrıdan gizlədib gətirdi kor bir pəncərəyə. Gördüm gözlərini, Ağaclar sevinc gətirdi qollarıma, Qucağıma aldım doğum gününü.
Müharibədən gələn xəbər; Qarşı pəncərədə Körpə bir səs atasız qalır. Hardasa bir ana oğlunu mərmilərin yadından çıxarır.
Müharibə şəkilli adamların arasında, Kəpənəklərə dil öyrətməkdir addımlarını böyütmək…
Rəqəmlərin ölümüymuş doğum günün. Cibimdə çağırış vərəqi, dilimdə doğum günün dayanmışam müharibənin ağzında.
Doğum günündən uzaqlaşdıqca, oğlum! Gözlərimdə uşaqlar müharibələrlə yaşıd qalır, Axı anaların qucağı həmişə körpədir.
“Bayatılar”, “Əliş və Anna”-dan sonra “Yulğun çiçəyi” də əski əlifba ilə Cənubi Azərbaycanda çap oluncaq. Bu barədə öz sösilal şəbəkə hesabında paylaşım edib:
“… “Bayatılar”, “Əliş və Anna”-dan sonra “Yulğun çiçəyi” də əski əlifba ilə Cənubi Azərbaycanda çap oluncaq. Məncə ən gözəl Bayram hədiyyəsidir. Əməyi keçən hər kəsə təşəkkürlər! …” Mənbə: Zaur Ustac
Bu münasibətlə YAZARLAR adından Zaur müəllimi təbrik edir, yeni-yeni nailiyyətlər arzulayırıq! Uğurlarınız bol olsun, Zaur müəllim!!!
EMİN PİRİNİN “SƏFİLLƏRİ” və ya EMİN PİRİ YARADICILIĞINDA UŞAQ OBRAZLARI.
” Tanrı heç bir uşağı pis olsun deyə yaratmaz. Onu pis edən pis təhsildir. Pis ata-ana, pis ətraf, pis idarə palçıq kimidir, yazıq balaları da çəkib udar.” (Viktor Hüqo) Tarix müəllimi, jurnalist, Vətən müharibəsi iştirakçısı (baş leytenant), şair – Emin Pirinin haqqında oxuduğum ilk yazı qələmyoldaşı Taleh Mənsurun imzasından olmuşdu. Həmin məqalədən bu cümlələr yaddaşıma hopmuşdu : ” Mənim tanıdığım Emin Piri uşaqlar olan yerdə nəfəs almır. Uşaqların ciyərlərinə çatacaq havanı öz ciyərlərinə çəkməyi özünə haram bilir. Ən böyük arzusu-günahsız uşaqlara tuşlanmış güllələri bir badə şərab kimi başına çəkməkdi.” Vətən müharibəsindən öncə cəbhəyə könüllü yollanan tarix müəllimi müsahibələrindən birində müharibə zamanı ona gələn məktəbli məktublarından birini müharibənin sonuna kimi ürəyinin üstündə gəzdirdiyi deyir və əlavə edir : “Tarix dərsini keçərkən Vətənin bütövlüyü, azadlığı uğrunda döyüşməyi, Vətəni qorumağı aşılayırsansa və bunları tövsiyyə etdikdən sonra sən yenə də sinif otağında qalırsansa buna dözmək çətin bir məsələ olardı. Təbii ki, sən bu dediklərinə özün öz əməlinlə nümunə olmalısan ki, sabah o şagirdə etdiyin tövsiyyəyə o şagird inana bilsin. “ Ucqar kəndlərdən birindəki orta məktəbdə uşaqlara tarix dərsini tədris edən müəllimin tariximizin şanlı səhifələrində birinin yazılacağı bir vaxtda qələmi partada qoyub əlinə silah alıb bu səfər tarix yazmağa getməsi təkcə Vətənə yox, həm də uşaqlara olan sevgisinin bariz nümunəsi idi. Bu cümlələri yazarkən çox sevdiyim Atamın (M. K. Atatürk) uşaqlar haqqında dediyi bu sözləri unuda bilməzdim : “Uşaqlarımızı artıq düşüncələrini çəkinmədən açıq ifadə etməyə, daxilən inandıqlarını müdafiə etməyə, buna qarşılıq da başqalarının səmimi düşüncələrinə hörmət etməyə alışdırmalıyıq. Eyni zamanda onların təmiz ürəklərində; vətən, yurd, ailə və vətəndaş sevgisi ilə bərabər doğrunu, yaxşını və gözəl şeyləri təbliğ etməliyik. Vətəni qorumaq uşaqları qorumaqla başlayar”. Deməli, yaşadıqları zamandan və məkandan asılı olmayaraq bütün aydınlar eyni cür düşünürlər. Emin Pirinin yaradıcılığına nəzər salarkən ayrı – ayrı vaxtlarda və mövzularda yazılmış şeirlərdə ecazkar bir bağlılıq gördüm, sanki o obrazlar hansısa romanın hissələrindəndirlər, həm bir- birlərinə yaxın olduğu qədər uzaq, həm də yad olduqları qədər doğma idilər. Şairin şeirləri arasındakı görünməz bağlar mənə V. Hüqonun “Səfillər” romanını xatırlatdı. Emin Pirinin də şeirlərinin öz Qavroşu, Fantinası, Kozettası var idi. Amma bir məqam da var ki, E. Pirinin səfilləri, yəni şərqin səfilləri V. Hüqonun səfillərindən yəni, qərbin səfillərindən daha şanslı idilər, çünki E. Pirinin səfillərinin anaları qavroşların (qomenlərin) anasından fərqli olaraq nə olursa olsun övladını tək qoymaz, onlara sahib çıxardı. Qavroş hərdən evlərinə gedərdi və orda qarşılaşdığı mənzərə bu cür olardı : “Qavroşun nə sığınacaq yeri, nə yeməyi, nə də əzizləyib, himayə edəcək bir adamı var. Amma qüssələnmir, çünki sərbəst idi. Lakin atılmış olsa da, bəzən ağlına gəlirdi: “Gedim anamı görüm”. O, vərdiş etdiyi yerləri, səsli-küylü meydanları, bulvarı tərk edər, sahil küçəsinə enər, körpülərdən keçər və sonda kasıblığın, yoxsulluğun məskunlaşdığı şəhər kənarındakı daxmaların birinə gələrdi. Bu kasıb daxmada həmin şən uşağın ailəsi yaşayırdı. O gəlirdi və burda yoxsulluq və qəm-qüssədən başqa heç nə görmürdü. O, burada heç bir mehriban təbəssüm görməmişdi – ən kədərlisi də məhz bu idi. Boş ocaqlar kimi, ürəklər də soyuq idi. O buralarda görünəndə ondan soruşurdular: “Haradan gəlirsən?”. O cavab verirdi: “Küçədən”. O gedən zaman isə, soruşurdular: “Haraya gedirsən?” . “Küçəyə” – deyərək o cavab verirdi. Anası isə onun arxasınca qışqırırdı: “ Sənə burada nə lazım idi?” Oğlan, zirzəmidə bitən solğun, xırdaca bir ot kimi, sevgi və nəvazişdən məhrum yaşayırdı. O, bundan nə əziyyət çəkir, nədəki kimisə günahlandırırdı. O heç lazımınca bilmirdi ki, ata-ana necə olmalıdır.” Emin Pirinin şeirlərində isə Ana obrazı hər zaman övladının yanındadır, müharibənin ən qızğın, amansız səhnələrində belə duasıyla, sevgisiylə, fədakarlığı ilə balasının yanındadır. E. Pirinin şeirlərindəki qavroşun anası birdən uşaqlarının ürəyi alma istəyər deyə danışdığı nağılların sonunda “göydən üç alma düşdü” demir: ” Kişilər ağlamaz deyən anam yerimə özü ağlayardı. Nağıl söyləyərdi, göydən üç alma düşməzdi nağıllarında, deməzdi bunu anam- birdən ürəyimiz alma istəyər…” Emin Pirinin qavroşunun anası oğlu müharibəyə gedəndə qədim türk inancına əsasən oğlunun saçına xına yaxır, sağ – salamat qayıtsın deyə: ” Saçımda Anamın xınası Yolların ayaqlarımçün duası… “ Bəlkə də Hüqonun qavroşunun Paris üsyanında bir gülləyə qurban olub dünyasını dəyişməsinin bir səbəbi də anasızlığı idi. Şairin başqa bir ana obrazı müharibədə öz qolu ilə birlikdə itirdiyi körpəsinə görə özünü qınayır, balasını özündən ayrı düşən qoluna tapşırır ki, ondan muğayat olsun : “şəhər bombalanarkən itirmişdi altıaylıq körpəsini qoparmışdı əllərindən mərmilər bir qolu balasında biri özündə qalmışdı ananın…
itgin qoluna yalvarıb, itgin balasını tapşırırdı, ana: ” yaxşı bax balama… “ V. Hüqonun Qavroşu məktəbə getməyi arzulasa da heç vaxt məktəbə getməmişdi. Emin Pirinin Qavroşu məktəbə gedir, amma sosial bərabərsizliyə, kasıblığa görə məktəbin bufetinə yaxın düşə bilmir : “Sərhəddin tikanlı məftilləri kimi görünərdi kasıb uşaqlarının gözündə məktəb bufetinin qapısı. …Hindus olmasaq da, atamızın cibinə görə bölmüşdülər bizi sinif otaqlarında Kastalara.” Hüqonun Qavroşu bərbərin qovduğu iki oğlan uşağına çörək alır, onların qarınlarını doyurduqdan sonra köhnə fil heykəlinin içində uşaqlara yatmağa yer düzəldir. Emin Pirinin qavroşu da “Dərdin əlindən gedək kimisə sevindirək” deyib uşaqlarla qar adam düzəldir, qar adamın burnunu – yerkökünü nəvəsinə aparmaq istəyən yaşlı nənəyə verir: ” Geyimi kimi yaşlı bir qadın yaxınlaşıb fağır-fağır : -olar, bu yerkökünü nəvəmə aparım…”
V. Hüqonun Fantinası (Kozetta nigahdankənar dünyaya gəlmiş uşaq idi) Kozettanı dünyaya gətirib qayğısına qala bilmir, müvəqqəti olaraq meyxanaçı ailəyə əmanət edir, Kozetta orda hədsiz iztirablar çəkir, zülmlərə məruz qalır. Emin Pirinin “fantinası” isə bətnindəki balası ilə abort masasında vidalaşır : “… qadın dözür ancaq Və baxır… … Alın yazısında həyat ana bətnindən abort stoluna kimi uzanan yolmuş.” Və yaxud adama elə gəlir ki, bəlkə də Emin Pirinin “kozettası” “Boşanmış qadın” şeirindəki uşaqdır, şair misralarında boşanmış qadının vəziyyətini bu cür təsvir edir : “Snayper kimi atar sözlərini ac pişik kişilər. sürüdən ayrı düşmüş ceyrandı indi, axşam yeməyidir gözlərində. … Sıxılarlar bir-birinə Qadın Körpəsi Və A… yı oyuncağı… “ Bəlkə də bu həmin o qızcığazdır ki, uşaq vaxtı ata-anası onun gözünün önündə dalaşanda bu davanı görməmək üçün oyuncağını gözünə tutur, böyüyəndə abort masasında “can qurtarır”. Bu haqqında yazdığım obrazlar ayrı-ayrı şeirlərdəndir, amma adama elə gəlir ki, bir qızcığazın uşaqlığı bir şeirdə, sonrakı həyatı digər şeirdə təsvir olunub: “ Xatırladınmı,
ata-anası savaşarkən
oyuncağının gözlərini tutan
qızcığaz
bu gün “xilaskar” kimi
“Can qurtarırdı” abort masasında.” Bəli, Emin Piri yaradıcılığının prioritet mövzusu humanizmdir, insan, ailə və cəmiyyətdir, o uşaqların xoşbəxt, firavan yaşayacağı bir dünya istəyir, müharibələri lənətləyir, savaşlarda körpələrin, qadınların da səngərdəki döyüşçü qədər əzab-əziyyət çəkdiklərini göz önünə gətirir. Şairin şeirlərinin, “Müharibə gündəliyi” nin orta məktəb dərsliklərinə salınması arzusu ilə Şairə yeni-yeni yaradıcılıq uğurları arzulayıram.
HEYDƏR BABA (Ulu öndər Heydər Əliyevin əziz xatirəsinə) Vətən üçün gecə — gündüz çalışdın, Heydər baba, əbədisən, əbədi. Günəş kimi şölə saçdın, alışdın, Heydər baba, əbədisən, əbədi. * * * Ömrün boyu hey düşmüsən oda sən, Arxalandın qeyrətə sən, ada sən. Zaman — zaman düşəcəksən yada sən, Heydər baba, əbədisən, əbədi. * * * Səni Babək, Şah İsmayıl sanmışam, Vəfat günü ağlamışam, yanmışam. Xatirəni ehtiramla anmışam, Heydər baba, əbədisən, əbədi. * * * Qəlbimizdə qalacaqsan əbədi, Şölə saçan bir ocaqsan əbədi. Sənin qəbrin qibləgahdı, Kəbədi, Heydər baba, əbədisən, əbədi!
MƏN ZƏFƏRƏ TƏŞNƏYƏM Qutlu zəfər sancağım, Sancılmağa yer gəzir! Alınası öcüm çox, Bu gün ruhumu əzir! * * * Dərbəndi, Borçalını Unuduruq həmişə… Kərkük, Mosul bağrı qan, Boyun əyib gərdişə… * * * Yudumun dörd bir yanın Hürr görmək istəyirəm! Şanlı zəfər tuğuma Zər hörmək istəyirəm! * * * İrəvan peşkəş olub Beş sətirlik kağızla… Zəngəzuru naxələf Verib quru ağızla… * * * Bədnam Araz illərdir Olub qargış yiyəsi… Top doğrayan qılıncın O taydadır tiyəsi… * * * İstəyirəm bu bayraq Dalğalansın Təbrizdə! Urmuda üzsün balıq, Sanki üzür dənizdə… * * * Xoyda, Mərənddə bir gün, Olum qonaq üzü ağ. Ərdəbilə, Tehrana Qurulmasın ta duzaq… * * * Qarsdan, Ağrıdan baxım, Qaşqayadək görünsün! Qapıcıqdan, Qırxqıza Ağ dumanlar sürünsün! * * * Bu arzular həyata Keçməsə, mən heç nəyəm! Neynim, mayam belədir, Mən zəfərə təşnəyəm!!! 08.11.2022. Bakı.
BU GÜZ Zəfər libasında sevinc göz yaşı, Hər iki sahildə dayanıb ərlər! Ayrılıq atəşi elə qarsıyıb, İçərək qurudar Arazı nərlər! * * * Göylərdən boylanır Tomris anamız, Əlində qan dolu o məşhur tuluq! Xain yağıların bağrı yenə qan, Canı əsməcədə, işləri şuluq… * * * Uşaqdan böyüyə hamı əmindir, Tarix səhnəsində yetişib zaman! Bu dəfə biryolluq bitəcək söhbət, Nə güzəşt olacaq, nə də ki, aman! * * * İllərdir həsrətdən gözləri nəmli, Mamırlı daşların gülür hər üzü! Neçə qərinədir qalmışdı çılpaq, Yamyaşıl çayırla gəlib bu güzü! * * * Al donun geyinir Günəş hər səhər, Səmamız masmavi, göy üzü təmiz! Duman da yox olub, itib buludlar, Gözün aydın olsun, sevin, a Təbriz! 06.11.2022. Bakı.
AĞLAYAR Kimsə bilə bilməz nə çəkdiyimi, Bir bilsə arxamca min “ah” ağlayar. Alıb ürəyimi basıb bağrına, Axşam layla çalıb, sabah ağlayar. * * * Zalım hökm oxuyar, zülüm işində.. Adamlar dolaşar şeytan peşində, Əridər əcəli ölüm dişində, Sıxıb boğazını tamah, ağlayar. * * * Qəlbi kor, can alan cansızı görüb, Tər qana susayan qansızı görüb, Haqqı minib, çapan haqsızı görüb, Dəyişər donunu günah, ağlayar. * * * Ha dilən, ha yalvar, əl aç, um dəni.. Yer qaçar, tapılmaz əlac qum dəni.. Sevgiyə tamarzı bu ac bəndəni, Görüb, boynu bükük, Allah ağlayar. 03.03.2023.
