TƏSİR VƏ TƏHLİL
“ƏBƏDİLİK QANUNU” kitabını oxuyaraq…
Son vaxtlar məşhur gürcü yazıçısı Nodar Dumbadzenin “Əbədilik qanunu” əsərini oxudum.
Kitabın adı belə oxucunu özünə cəlb edir və oxumağa sövq edir.
Roman özünün mürəkkəb məzmunu və dərin strukturu ilə oxucunu insanlıq və onun taleyi haqqında düşünməyə məcbur edir.
Bu roman yalnız fərdi həyat təcrübələrini işıqlandırmaqla kifayətlənmir, həm də insanlığın əbədi qanunlarını öyrənməyə çağırır.
Əsər vasitəsilə yazıçı şəxsi təcrübələr, milli adətlər və insanın daxili mübarizələrini təsvir edir, bu isə oxucuya insanlıq və onun əbədi dəyərləri haqqında düşünmək imkanı verir.
Əsərdəki ən vacib mövzu – insanlığın əbədi qanunlarıdır ki, bütün insanlar, yaşadıqları dövr və yer nə olursa olsun, bir-birinə bənzər ehtiyaclarla yaşayır: sevgi, əzab, axtarış və məmnuniyyət…
Müəllif romanındakı üç əsas qəhrəman vasitəsilə bu ümumi ehtiyacların oxşarlığını açıq şəkildə göstərir.
Hər bir qəhrəman özünə məxsus həyat təcrübəsinə malik olsa da, onların bütün mübarizələri ümumilikdə əbədi qanunların bir-birinə bağlı olduğunu sübut edir.
Roman oxucunu həyatın mənəvi qanunları və insanın daxili mübarizələri haqqında dərin düşünməyə çağırır.
Bu qanunlar bir tərəfdən ilahi və mənəvi qaydalardan ibarətdirsə, digər tərəfdən insanın daxili mübarizələri və həyatda qarşılaşdığı çətinliklərlə mübarizəsidir.
Əsərinin ən güclü cəhətlərindən biri şəxsi baxışları və daxili mübarizələri geniş şəkildə əks etdirməsidir.
Oxumaq zamanı üç fərqli dünya görüşü ilə rastlaşırıq: biri həyatı mənfi və narazı şəkildə qəbul edirsə, digəri onu sadə bir hadisə kimi görür, üçüncüsü isə mənəvi axtarışlarla yaşayır. Bu fərqlər onların daxili mübarizələri, həyata baxışları və dəyərlərinin ayrılmaz əlaqəsini göstərir.
Hər bir qəhrəman öz daxili mübarizəsi ilə insanın həqiqi məqsədi və əbədi qanunları haqqında düşünməyə sövq edir.
Yazıçı əbədiliyi yalnız fiziki mövcudluq kimi deyil, həm də insanın mənəvi vəziyyəti, ürəyi və ağlındakı proseslərin davamlılığı kimi təsəvvür edir.
İnsanın daxili mübarizəsi və ürəyi, onun taleyi və əbədi məqsədləri ilə bağlı olaraq əbədiyə çevrilə bilər.
Roman belə bir şəkildə həyatı və ölümü bir-birinə bağlı olaraq, insanın əbədi axtarışında hərəkətini dərindən açır.
Romanın fəlsəfi əsasları, insanın mənəvi axtarışları və həyatının həqiqi məqsədlərini anlamağa yönəlib.
Nodar Dumbadze “Əbədilik qanunu” əsərində insanlığın daxili mübarizələri və ruhi axtarışlarına olan ehtiyacı dərin təhlil edir, eyni zamanda həyatın həqiqi mahiyyətini anlamağa kömək edir.
Boris Pasternak, Mixail Bulqakov, Gafur Ghulom və Abdulla Qahhor kimi ədəbiyyatşünaslar və yazıçılar Dumbadzenin “Əbədilik qanunu” əsərini onun dərin mənəvi və fəlsəfi məzmunu ilə yüksək qiymətləndirmişlər.
Bulqakov Dumbadzenin əsərini insan ruhunun axtarışları və mənəvi yüksəlişi haqqında danışan mühüm əsər hesab etmişdir.
Gafur Ghulom və Abdulla Qahhor isə əsərin insanın mənəvi axtarışları və həyatda həqiqi məqsədini tapmağa yönəldiyini vurğulamışdır.
Pasternak əsər haqqında belə deyir:
“Əbədilik, insan həyatı və onun mənası məsələləri həmişə ədəbiyyatın mərkəzində olub. Nodar Dumbadze bu romanında məhz bu sualları gündəmə gətirir və bizi düşünməyə, həyatın həqiqi qanunlarını başa düşməyə çağırır. Yaradıcılıq bu cür əsərlərdə insanlığın əbədi axtarışlarını kəşf edir.”
Nodar Dumbadzenin “Əbədilik qanunu” əsəri özünün insanlığın əbədi dəyərləri, həyat məqsədi və taleyi haqqında dərin düşünməyə çağıran məzmunu ilə dünya ədəbiyyatında özünə xüsusi yer tutur.
Bu əsər yalnız bədii yaradıcılıq deyil, həm də insan həyatını anlamaq və onun əbədi qanunlarını başa düşməyə yönəlmiş bir yanaşmadır.
Oxucu, bu romanı oxuyaraq, öz həyatını, onun mahiyyətini və insanlığın əbədi dəyərlərini təhlil edərək həyata yeni bir baxış bucağı ilə yanaşacaqdır.
Müəllif: Cahangir NAMAZOV
“YAZARLAR” jurnalının redaksiya heyətinin üzvü, Özbəkistan üzrə təmsilçisi.
>>>> ƏN ÇOX OXUNAN HEKAYƏ <<<<
Mustafa Müseyiboğlu adına kitabxana
===============================================
<<<< WWW.YAZARLAR.AZ və WWW.USTAC.AZ >>>>
Əlaqə: Tel: (+994) 70-390-39-93 E-mail: zauryazar@mail.ru