TƏNHALIQ MƏKTUBU Bu gecə gecəni varaq-varaq qaranlığına bəyaz misralar kimi yazdım göz yaşlarımı … Bu gecə üfüqlərin qəlbi sıxılmasın deyə dan yerindən asdım baxışlarımı . Bu gecə misralarımın alnından öpdüm , anamın duaları diksindi … Gecənin qulağına Adını pıçıldadım dodaqlarım isindi. Tənhalığı körpə uşaq kimi sıxdım köksümə. Və bu gecə məktub kimi yolladım özümə…
“Sevda qəhrəman qızdı”. Bu sözləri illər öncə Nəriman Həsənzadə demişdi Sevda Əlibəyli haqda. Mən hələ onda Sevda xanımı şəxsən tanımırdım. Nəriman müəllimin yazı-pozu işlərini görürdüm Mətbuat və İnformasiya naziri olanda.
“Söz” jurnalının ilk baş redaktoru və təsisçisi Şəkər Aslanın vaxtsız vəfatı, Sevda xanımın ona dost, həmkar sədaqəti, jurnalı ağır maddi sıxıntı içərisində olmasına baxmayaraq, çox çətinliklə çap etdirməsi barədə də Nəriman müəllim danışmışdı mənə. Sonra Sevda xanımla şəxsi tanışlığımız və iş əlaqəmiz başladı. Və elə o zamandan bu əlaqə çox doğma, əziz insanıma çevirdi onu. Hətta ailə dostumuz, əzizimiz oldu. Özü də, dəyərli ömür-gün yoldaşı Mükafat müəllim də, gözəl balası Toğrul da.
Sevda Əlibəylidən söz düşəndə həmişə kövrəlirəm… İstər ailəsi uğrunda, istər dostluqda, istər yaradıcılıq yolunda ürəyinin yağını necə əritməsi gözlərim qarşısında olub bu illər ərzində…
Sevda xanım gözəl jurnalistdir, yazıçı-publisistdir. 11 kitab müəllifidir. Ağır maddi duruma baxmayaraq, mətbuatımıza xidmət edən “Söz” jurnalının illərdir nəşrinin dayanmaması üçün fədakarlıq göstərən, milli-mənəvi dəyərlərimizi özündə təcəssüm etdirən Azərbaycan qadınıdır.
Böyük bir kollektivin görəcəyi işin ağırlığını illərdir zərif çiyinlərində daşıyan bir xanımın nəşr etdirdiyi “Söz” jurnalının mətbuatımıza xidməti danılmazdır. Bunu ictimai-siyasi xadimlər, səlahiyyət sahibləri, millət vəkilləri də jurnalın yubileylərində dəfələrlə vurğulayıblar.
Sevda xanım kimi ziyalılarımız cəmiyyətimizə çox lazımdır. Belələrinə dəyər verməliyik ki, gənclik də bu yolla getsin… Axı bu yol – Zərdabi yoludur…
Sevda xanıma mənim bir minnətdarlıq borcum da var. Qeyd etdiyim kimi o, son dərəcə etibarlı, təmənnasız dostdur.
Həyatımın ən çətin anlarında, əzizlərimi ard-arda itirdiyim zamanlarda Sevda xanım ağrıyan ürəyilə yanımda oldu həmişə, hər an.
Həssas ürəyə sahib olan Sevda xanım açıq ürək əməliyyatı keçirməli olanda çox qorxutdu bizi. Ağır koronavirusa yoluxduğundan və ağır şəkər xəstəsi olduğundan, çox çətin əməliyyatın məsuliyyətini üzərinə götürən fəxrimiz, dünya şöhrətli kardioloq-cərrah Rəşad Mahmudovun peşəkarlığı və onu sevənlərin duaları sayəsində Allah Sevda xanımı yenidən bizə bəxş etdi.
Ümid edirəm ki, bu il yubiley yaşını qeyd edən Sevda xanım layiqli olduğu fəxri adı almaqla da bizi sevindirəcək.
Sevda xanıma möhkəm cansağlığı, yaradıcılıq uğurları arzu edirəm.
Zaur Ustac yaradıcılığında nəzm və nəsr nümunələrinin payı bərabər bölünmüşdür. Yazar bədii əsərlərin, əlavə dərs vəsaitlərinin, vacib mövzularda publisistik yazıların müəllifidir.[7] O həmçinin müxtəlif vaxtlarda nəşr olunmuş toplu və almanaxlarda, eyni zamanda ayrı-ayrı qurumların tərtib etdiyi metodik vəsaitlərdə yer almışdır.[8],[9]
↑“”Dağlar” işıq üzü gördü”. anl.az (az.). Həftə içi.- 2019.- 27-28 avqust.- S.4. 27–28 avqust 2019. 2020-12-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 dekabr 2020.
Etel Lilian Voyniçin “Ovod” romanı insanın vicdanı ilə dövlərin mənafeləri arasındakı daimi toqquşmanı göstərən ağrılı bir aynadır. Romanın qəhrəmanı Artur– şəxsiyyət axtarışı, ədalət uğrunda apardığı mübarizə yalnız XIX əsrin Avropasını deyil, bu günkü dünyamızın dəhşətli suallarını da yenidən gündəmə gətirir. Arturun keçdiyi yol müəllimlikdən inqilabçılığa, təqiblərdən ölümə doğru – hüququn sadəcə əmr və qadağalardan ibarət olmadığını, onun mənəvi-prinsipsel əsaslara söykəndiyini xatırladır. Dövlətin yaratdığı qanunlar, bəzən insanın təməl ehtiyaclarını, azadlıq və ləyaqət hislərini boğmaq üçün alətə çevrilir; “Ovod” isə göstərir ki, əsl hüquq insanın vicdanından gələn dəyərsizləşdirilə bilməyən haqqıdır. Əsər azadlığın ikili mahiyyətini açır: o, bir tərəfdən xarici basqıya, diktaturaya, senzura və təqiblərə qarşı müqavimət deməkdirsə, digər tərəfdən insanın öz daxilindəki qorxu ilə üz-üzə gəlməsi, özünə xəyanət etməmək cəhdidir. Arturun təkcə hakimiyyət orqanlarına yox, həm də sədaqətsizlik, qorxu və mənəvi inamsızlıqla mübarizəsi, bugünkü cəmiyyətdə özünü “normal” göstərmək üçün hətta ədalətsizliyə xidmət edənlərin də vicdanında soraq salır. Müasir dünyada kadr islahatları, qanunvericiliyin təkmilləşdirilməsi, insan hüquqlarının müdafiəsi barədə danışarkən, əslində bu romanın vasitəsilə vurğulanan məsələni – hər bir fərdin özündə başlamalı olan vicdan və məsuliyyət hissini unutmamalıyıq.
Bu gün korporativ maraqların ön plana çəkildiyi və hüquqi demokratiyanın kağız üzərində qaldığı müasir reallıqlarda “Ovod”un səsi hələ də canlıdır. Saxta informasiya kampaniyalarının, sarsıdıcı sosial bərabərsizliklərin hökm sürdüyü bir dövrdə, Arturun fədakarlıq ideyası elə ilkin insani məqsəd – həqiqət və ədalət axtarışıdır. Bu, sadəcə tarixi inqilabın əks-sədası deyil, həm də bugünkü mənzərədə hələ də davam edən insan hüquqlarının pozulmasına qarşı kəskin etirazdır. Biz “Ovod”da ədalətin ən yüksək fəlsəfi zirvələrini görürük: qanunvericilik yalnız kağız parçası deyil, onun ruhunda insan ləyaqətinə hörmət dayanmalıdır.
Sonda demək olar ki, “Ovod” yalnız üsyan romanı deyil, həm də hüquqi və mənəvi seçimin metaforasıdır. Arturun taleyi bizə xatırladır: sükut və itaət seçimi hər zaman mümkündür, lakin ədalətsizliyə göz yummamaq, insan olmağın azadlıq təməlidir. Bu gün hər birimiz fərdi səviyyədə öz “daxili “Ovod”umuzla üz-üzə gəlməli, öz vicdanımızın sərhədlərini tanımalıyıq. Əsərin göstərdiyi ən vacib dərs budur: həqiqi dəyişiklik qanunların cərgəsində bitmir, o, hər birimizin içində başlaya bilər. Arturun yolu yalnız fiziki mübarizə deyil, həm də “öz-özünə qarşı dürüstlük” müsabiqəsidir, müasir cəmiyyətdə isə bu müsabiqənin qalibi olmaq üçün, əvvəlcə, özümüzü bütün sosial rol və etiketlərin arxasında gizlətməməliyik. Bu, həm hüquqi, həm də fəlsəfi məsələdir və Voyniçin romanı onu bütün bəşəriyyətə ünvanlayır.
Sən məni dalğa-dalğa, ləpə-ləpə oxuyursan, Mən səni misra-misra , vərəq -vərəq yazıram. Sən məni ümman -ümman , nehir -nehir dinləyirsən, Mən səni qaya-qaya , sahil-sahil susuram. Qulağına şeir pıçıldayıram Təptəzə, dupduru , tərtəmiz, ləkəsiz. Çox bənzəyirik bir -birimizə , Bircə fərqimiz var, Sən qayaya söykənirsən , mən sənə, Anam dəniz , sonam dəniz !
****
Ayaq altında üşüyürdü yollar, Sapsarı xəzəllər külək vurduqca qımıldanırdı yerlərində yorğun -yorğun. Qollarını qucaqlayıb oturmuşdu yol qırağındakı üryan ağaclar , üst -başından tökülən ümidsizlikdən utana -utana dayanmışdılar ağac kimi. Buludlar çətirini açmışdı torpağın üstə, Sonuncu nəfəsini verirdi son bahar .