Etiket arxivi: Pərvanə Bayramqızı

Pərvanə Bayramqızı təbrik edir

Qulu Ağsəsin labirintləri

Canım Vətən,
yenəmi Arazla suvarılır
ədəbiyyat zəmin?
“Ağdam” şeirini yazan şairin Vətənə bu cür sual verməsi risklidir.
Vətən dil açsaydı cavabı sualında verərdi: – bəs şumlanan Ağdama tökülən nə idi?
Şair eyhamı anlayardı; ədəbiyyat zəmisini suvarmaqda təkcə sudan istifadə etmirlər. Yoxsa bayraqlar bayraq olmazdı…
Görəsən, Vətən “gözünü yumub ağzını açsa, “yorğunam” desə, Qulu Ağsəs neynəyəcək? Bildim. O, qırx dörd günün ruh yüksəkliyindən aldığı cəsarətlə verib sualı.
Şeirin yayıldığı günlər şairə unudulmaz, gözəl hisslər yaşatdı. Buna hamımız şahid olduq. Qələbə sevinci bir azərbaycanlı kimi, şeirin dillər əzbəri olması isə şair kimi onu riqqətə gətirməyə bilməzdi. “Ağdam” şeirini yazdığı vaxtadək o, poeziya və publisistikadakı yeri, redaktorluq fəaliyyəti ilə Azərbaycanın dəyərinə çevrilə bilmişdi. Yurdu işğaldan azad ediləndən sonra yaratdığı söz xəritəsi ilə də ürəklərdə yerini təzədən rahatladı.
“Ağdam” şairin adına təxəllüsü “Ağsəs” qədər yaraşdı.
Uşaqlıq yaddaşlı, xatirələr məskənli, yurd həsərtli “Ağ-qara bağ” şeiri Məhəmmədhüseyn Şəhriyarın “Heydər babaya salam” poemasını xatırladır. Yazılma tarixləri, məkanları fərqli olsa da yaratdıqları təəssürat oxşardır.
Qulu Ağsəsin yaradıcılığında ağır terminlərə, avropa dillərindən son illərdə dilimizə keçən tələffüzü çətin sözlərə rast gəlinmir. Bir-iki dəfə gözə çarpsa belə bu gec-gec qarşılaşdığımız yaxşı insanların sayını xatırladar. Ana dili onun üslubunda pis insanlar kimidir: dəyişməz və əbədi. Yazdıqlarını oxuduqca düşünürük; ifadələrində qəlizlik olmadığı halda nədir onun yaratdıqllarını mürəkkəbləşdirən? Cavab yubanmır. Yaradıcılığını bu cür ağırlaşdıran səbəbin dərin-fəlsəfi məna yükü olması ağıla tez gəlir. Şeirləri balaca boy-buxunu ilə bütöv bir nəsli idarə edən, hər çətin işin öhdəsindən gəlib gücünü dinməz-söyləməz, öyünmədən nümayiş etdirən insana bənzəyir. Bir misrasını oxuyursan, düşüncələrin tərpənir: şair burda nə demək istəyib? Həmin misranı təzədən oxuyursan: həə, – deyirsən – nə demək istədiyini anladım. Maraq güc gəldiyindən, ya da bəyəndiyinə görə bir də oxuyanda dodağından “Allah bilir, şair özü burda başqa məqamı nəzərdə tutub” kəlmələri qopur. Belə məqamda şair oxucu üçün sirli görünməyə başlayır. Qulu Ağsəsin şeirlərinin ədəbi labirint olduğu qənaətindəyəm. Dolaşıq xətlərin arasında seçim etmək çətinləşir. Hansı tərəfinə düşüb harasından çıxacağını düşünürsən. Nə özün yol tapırsan, nə də uzaqdan səni izləyən adam istiqamət verə bilir. Baxırsan-baxırlar, düşünürsən-düşünürlər. Bəlkə də, buna görə onun yaradıcılığından belə çox yazılıb. Hər bir müəllif, hər ədəbiyyatşünas Qulu Ağsəs labirintilərini çözməyə çalışır. Nəyi nə üçün, kim üçün, niyə yazdığını isə təkcə şair özü bilir. Sadə görünən mürəkkəb şeirlər, düyünlü görünən açıq fikirlər Qulu Ağsəs yaradıcılığında mənaları ilə maraq doğurur. Bir qədər fərqli deyək: Qulu Ağsəsin mətnin(ə)də söz yox, məna artıqlığı olur. Bəzən bir misrasını deyəndə el arasında tez-tez işlənən hər hansı bir deyimi xatırlayırsan. Yaxud real həyatdakı hansısa bir əlamət onun poetik dilində üstüörtülü şəkildə beyinə elə ötürülür, düşünürük ki, hamımız şeir dilində danışırıq. Onun oxucunu öz poeziyasında həbs etməyi də var. Elə hökm çıxarır, daxili dünyanla şairin dünyası arasında azırsan. İllərdir, özümüz hələ də qərar bilmirik, üşüyəndə ocağımı özümüzümü yandıraq.
Təkcə yaradıcılığından yazılmayıb, onu tanıyanlar şəxsiyyətini söz-söz, fikir-fikir çözməyə çalışıblar. Sözümü qəribliyə salmayacaqsınızsa deyim ki, qələm dostları Qulu Ağsəsi sözləşdiriblər. Onun şəxsiyyətinin təsvirində kəlmələr usta əlində gilə dönür. Bu tərəfdən yanaşanda şairin xeyli sayda heykəlini görürük. Sanki hər kəs bu qeyri-adi istedad sahibini, yaradıcılığı son dərəcə maraqlı olan şəxsi ayrı-ayrılıqda analiz etməklə onun özündəki mənanı izah etməyə çalışıblar. Bəli, söz kimi, fikir kimi insanın da mənalısı-mənasızı olur. Məncə, Qulu Ağsəsin fərd kimi mənası həm həlim, həm də sərt olmağındadır. Bu iki keyfiyyəti özündə elə daşıyır, biri o birindən çox görünmür. Qoşa gedirlər. Biri digəri lazım olan yerdə özünü ortaya atmır. Hərəsi öz məqamında üzə çıxır. Ona görə haqqında danışılanda nə “Qulu Ağsəs sərt adamdır”, deyirlir, nə də “fağır adamdır” söyləyirlər. Həlimliyini qabartsaq, dilindən çıxan kəskin sözləri yadımıza düşər, “sərtdir” desək, dilimiz quruyar. Qulu Ağsəs sözünün yerini-yolunu, hərəkətinin ölçü-biçisini əla bilir. Bu qaydanı bəzən yumorunda pozur. Məsələn, soruşsa “necəsən?” desən ki, “yaxşıyam, hələ ölməmişəm” çəkinmədən: “inşallah o da olar” deyə bilər. Bəzi fikirlərini söyləməkdə sərbəstliyə yol versə də çox vaxt ürəyindəkiləri deməyə xəsislik edir. Bax belədir o. Amma zarafatından incimirik. Niyəsini mən bilmirəm, bəlkə siz biləsiniz.
Qulu Ağsəs dörd misralıq şeir, beş-altı sözdən ibarət fikir yazıb qələmini dəftərin üstünə qoyub gedir. İndi gəl bu dörd misranın üstünə yüklədiyi mənanı şeirdən ayır görüm necə ayırırsan. Şeirə bir məna verəcəksən, yeddibaşlı əjdaha kimi o yanından yeni bir mənası çıxacaq. Tədqiqatçılara nə var, hərəsi öz interpretasiyasını yazacaq, zülüm oxucunundur. Biri öz halına uyğunlaşdırıb söyləyəndə digəri etiraz edəcək ki, yox, o mənada deməyib. Şairin özündən də soruşmaq olmaz ki, bunu hansı mənada yazmısan.
Elə şeirləri də var, nə soruşmağa, nə də etiraz etməyə ehtiyac qalmır.
“Köçəri quşlara vətən dəndi” misrası kimi. Atalar sözütək səslənir. Çox yerdə məsəl yerinə işlədirəm. Həqiqət payı danılmazdır. Bəziləri dənlənməyə gedirlər “yel əsib qoz tökülən ölkələrə”. Yerli quşlar onları dimdikləyib yuvadan atanda da “ölməyə vətən yaxşı olur”.
Döşəyin altı kitab,
Kimin yeridi? Sən tap!
Nümunəni tapmaca kimi uşaqlar üçün işləmək olar. Şagirdlər arasında əyləncəli kiçik səhnə hazırlasalar, yəqin ki, kitabdan ayrılmayan uşağın adını söyləyərlər.
Hardasa çölün düzündə
Su köşkü olmalıydı.
Ürəyimin alt gözündə
Son eşqim qalmalıydı.
Şair iki məkan göstərib: köşk, siyirmə… fəaliyyətsə oxucuya qalır. Faydalanmaq olar — köşkdən aldığın su ilə son eşqi həb kimi başına çək.
Sözübütövlüyün, doğruluğun ifadəsi:
“Su da atmazdı arxadan…
O qədər dürüst idi”.
Sevginin, bağlılığın qısa-geniş, adi-qeyri-adi izahı:
“O mənim hər şeyimdi,
Mən onun yarısı”
Q.Ağsəs şeirlərini hansı hisslərlə yazırsa, oxucuya o cür də çatdırır. Oxumaqdan zövq aldığımız kimi dinləməkdən də yorulmuruq.
Aprelin iyirmisinə aid şeirini isə altındakı skamyada, varağın bir küncündə oturmadığı vaxtda yazıb. İstəyirəm şairə stul göstərim: – Əyləşib dincinizi alın – deyim:
Gözəl hisslər bəsləyirik,
Üstəlik də baş əyirik.
Biz “Qulu Ağsəs” deyirk
Aprelin iyirmisinə.

Doğulmaq da bir iş imiş…
Yalan demək vərdişimiz.
“Səni leylək gətiribmiş
Aprelin iyirmisinə”

Nə tanrını küsdür, qına,
Nə peşman ol varlığına,
Səksən iki yarlığı al
Aprelin iyirmisinə.
(Şairin öz şeirinə nəzirə)

Hörmətlə: PƏRVANƏ BAYRAMQIZI

QULU AĞSƏSİN YAZILARI

PƏRVANƏ BAYRAMQIZININ YAZILARI

Pərvanə Bayramqızı digər mənbələrdə


>>>> ƏN ÇOX OXUNAN HEKAYƏ <<<<


Mustafa Müseyiboğlu adına kitabxana

“ƏDƏBİ OVQAT” JURNALI PDF

“YAZARLAR”  JURNALI PDF

“ULDUZ” JURNALI PDF

“XƏZAN”JURNALI PDF

WWW.KİTABEVİM.AZ

YAZARLAR.AZ

===============================================

<<<< WWW.YAZARLAR.AZ və  WWW.USTAC.AZ >>>> 

Əlaqə: Tel: (+994) 70-390-39-93   E-mail: zauryazar@mail.ru

Pərvanə Bayramqızı – Ədəbi və əbədi ehtiyac

Ədəbi və əbədi ehtiyac

Seç­di­yi sə­nə­tin də­rin­lik­lə­rin­dən xə­bər­dar olub, ya­rat­dı­ğı iş­lər­lə ta­nı­nan kəs­lə­rə öz adıy­la de­yil, “ay us­ta” de­yə mü­ra­ci­ət edir­lər. On­la­rın ad­la­rı da, so­yad­la­rı da “us­ta” olur. İş gö­rən hər ada­ma da us­ta de­məz­lər. Us­ta gə­rək us­ta ol­sun (Al­lah na­şı­sın­dan sax­la­sın.) Ədə­biy­ya­tın da “söz us­ta­la­rı” var. Ha­zır­ca­vab­lı­ğı ilə se­çi­lə­nə, mən­tiq­li fi­kir söy­lə­yə­nə bu adı xalq özü ve­rir. Ya­zı­çı da söz us­ta­sı­dır. Daş ki­mi söz­lər­lə iş­lə­mək elə də asan de­yil, gə­rək on­la­rı daş­yo­nan bal­ta ilə (re­dak­tə) elə dü­zəl­də ki, ürə­yə ya­ta.

Yaz­maq özü­nü­təq­di­met­mə de­mək­dir. Di­gər tə­rə­fi­ni nə­zə­rə alan­da isə baş­qa­sı­nın hə­ya­tı­na ədə­bi mü­da­xi­lə­dir. On­da ya­zı­çı­la­rı “ədə­bi və­kil­lər” də ad­lan­dır­maq olar. On­lar da in­san­la­rın prob­lem­lə­ri­ni çöz­mə­yə ça­lı­şır­lar. Ağır möv­zu­la­rın “yü­kü­nü da­şı­yır”, üs­tə­lik, baş­qa­la­rı­nı da bu­na sövq edir­lər. Dost-ta­nı­şın, yad in­san­la­rın hə­ya­tın­da baş ve­rən­lər ya­zı­çı alə­ti ilə yo­nu­lub, müx­tə­lif “fi­qur­la­ra” sa­lı­nır.

Ya­zan şəx­sin sir­ri ol­mur. Ürə­yin­də nə­yin­sə yı­ğı­lıb qal­ma­sı­na özü im­kan ver­mir. Duy­ğu, ar­zu, tə­xəy­yül, mü­şa­hi­də… nə ol­sa, çə­kib qə­lə­mə gə­ti­rir. On­la­ra “bel bağ­la­yıb” ba­şı­na gə­lə­ni söy­lə­mək “risk­dir”. Öz­lə­ri­nin hər şe­yi­ni sö­zə çe­vi­rən öz­gə­nin­ki­nə das­tan qo­şar. Bir də gör­dün, da­nış­dıq­la­rın odur ey, el-alə­min di­lin­də oba-oba, öl­kə-öl­kə gə­zir. Özü də müx­tə­lif dil­lə­rə çev­ri­lə­rək.

Ya­zı­çı­ya yaz­ma­ğı qa­da­ğan et­mək, bi­lir­si­niz­mi, nə­yə bən­zə­yi­r?

Bu­nu də­rin­dən hiss et­mək üçün ya em­pa­ti his­sin güc­lü ol­ma­lı­dır, ya da gə­rək özün onu ya­şa­ya­san. Pri­mi­tiv nü­mu­nə sa­yıl­sa da, mü­qa­yi­sə üçün əl­ve­riş­li ol­du­ğun­dan de­yim ki, bu, su­da ya­şa­maq üçün ya­ra­dıl­mış ba­lıq­la­rı qu­ru­ya bu­ra­xıb ça­ba­la­ma­sı­na ta­ma­şa et­mək kimidir.

Ça­ba­la­mı­şam il­lər­lə…, yaz­maq mə­nim üçün asan ol­ma­yıb. İs­te­dad­la iş bit­mir. Bə­zən zəh­mə­tin də ro­lu ol­mur. Yaz­maq üçün ən əsası yan­lış mə­kan­dan, yan­lış in­san­lar­dan uzaq dur­maq va­cib imiş.

De­yir­lər, Emil Zol­ya ya­zan­da özü­nü stu­la bağ­la­yır­mış. Bu­nun han­sı zə­ru­rət­dən irə­li gəl­mə­si­ni dü­şün­mə­yə, təh­lil et­mə­yə gə­rək yox­dur. İs­te­dad­lı in­san hər cür qey­ri-adi key­fiy­yə­tə ma­lik olur. Əs­lin­də, ya­zı­çı­la­ra xas olan cə­hət­lər qey­ri-adi he­sab edil­mə­mə­li­dir. Bu, on­lar üçün adi dav­ra­nış qay­da­la­rı­dır. Bir ya­zı­çı ha­mı­nın şən­lən­di­yi məc­lis­də qa­nı­qa­ra olur, qə­fil­dən çı­xıb ge­dir­sə, de­mək, ət­ra­fın­da­kı­lar­dan fərq­li ola­raq o, özü­dür. Demək, ona xoş ol­ma­yan nə­lər­sə var, hiss edir ki, hə­min an vax­tı­nı düz­gün də­yər­lən­dir­mə­yib, yan­lış mə­kan­da­dır. Bu “səh­vi­ni” dü­zəlt­mək onun üçün asan­dır. Ol­du­ğu ye­ri tərk et­mək­lə hər şe­yi qay­da­sı­na sa­lır. Tə­bii ki, üz tu­ta­ca­ğı ün­van ya­zı ma­sa­sı­dır. Onu gö­rə­cək, to­xu­na­caq, özü­nü hə­min məc­lis­də­kin­dən də gö­zəl yer­də hiss edə­cək. Bəl­kə, lap elə stu­lun al­tın­da ya­zan ya­zı­çı da var. Bü­tün bun­lar kön­lü­nü sö­zə ver­miş­lər üçün adi şey­lər­dir. Ən gö­zəl dün­ya sə­nət­kar­la­rın dün­ya­sı­dır, is­tər şa­ir, rəs­sam, is­tər­sə də ya­zı­çı, mu­si­qi­çi ol­sun. Həmin dün­ya­ya on­la­rın öz­lə­rin­dən baş­qa mil­yon in­san şə­rik olur, hət­ta əl­lə­rin­dən də alır­lar, se­vən­lər də, tən­qid edən­lər də olur. Bü­tün bun­lar ya­zar­kən, çə­kər­kən, bəs­tə­lə­yər­kən on­la­rın ağıl­la­rın­dan keç­mir. Bil­mir­lər, əsər­lə­ri­nə gö­rə on­la­rı se­və­cək­lər, yox­sa lə­nət­lə­yə­cək­lər? Bil­dik­lə­ri bir­cə şey var – ya­rat­maq!

Vla­di­mir Na­bo­kov de­yir: “Mə­nim ya­ra­dı­cı­lı­ğım­da əh­va­li-ru­hiy­yə ön plan­da du­rur. Ke­fim var, ya­zı­ram, yox­dur – yaz­mı­ram. Ro­man­la­rı­mın ide­ya­sı göz­lə­nil­mə­dən do­ğu­lur. Bir də­qi­qə­nin için­də. Qə­lə­mi alı­ram əli­mə, hər şey baş­la­yır və­rə­qə ax­ma­ğa. Ro­man əv­vəl­cə bey­nim­də ya­zı­lır, qa­lır tex­ni­ki pro­se­si ye­ri­nə ye­ti­rib, onu və­rə­qə kö­çür­mək. Zən­nim­cə, ya­zı­çı qəh­rə­ma­nı­nı ad­dım­ba­ad­dım iz­lə­yib özü­nü onun və­ziy­yə­ti­nə gə­ti­rir­sə, udu­zur. Qəh­rə­ma­nı ra­hat bu­rax­maq la­zım­dır. Qoy öz bil­di­yi­ni elə­sin. Elə ya­zı­çı­lar var ki, bu işə sə­nət ki­mi ba­xır­lar, hər gün əy­lə­şib 5-10 və­rəq yaz­ma­ğı borc bi­lir­lər öz­lə­ri­nə. Mə­sə­lən, mən bə­zən 12 sa­at otu­rub ya­zı­ram, bə­zən də ay­lar­la yaz­dıq­la­rı­mı dü­zəl­di­rəm. Bir az tən­bəl­li­yim də var”.

Bu da bir üs­lub­dur.

Bö­yük in­gi­lis şai­ri Con Mil­ton (1608-1674) ba­şı­nı ar­xa tə­rə­fə əy­mə­miş şe­ir ya­za bil­məz­miş.

He­min­qu­ey – ayaq üs­tə du­ra­raq, Bet­ho­ven – otaq­da gə­zi­şə­rək dü­şü­nüb, ide­ya­nı for­ma­laş­dı­rıb, yal­nız on­dan son­ra ka­ğı­za kö­çü­rər­miş.

Çarlz Dik­kens ya­zı ma­sa­sı­nın ar­xa­sın­da əy­lə­şər­kən üzü­nü şi­mal tə­rə­fə çe­vi­rər­di. O, be­lə zənn edir­di ki, Şi­mal qüt­bü­nün maq­nit sa­hə­si ya­ra­dı­cı­lı­ğa müs­bət tə­sir edir.

(“Kay­zen” – İl­yas Hə­sə­nov, El­la­da Hə­zi­ye­va­nın “Əs­lin­də on­lar kim­di­r?” ki­ta­bın­dan)

Fərq­li üs­lub­lar­dan çox yaz­maq olar. Nə qə­dər ya­zan var­sa, bir o qə­dər də üs­lub var. Ya­zı­çı­nın pa­yı­na dün­ya ma­lın­dan beş-on kəl­mə söz dü­şüb. Onu ne­cə iş­lə­də­cə­yi is­te­da­dın­dan ası­lı­dır. Ya kor­la­ya­caq, ya da sö­zə hə­yat ve­rə­cək. On­la­rın is­tə­di­yi tək­cə dinc­lik və yaz­maq­dır. O qə­dər də bö­yük is­tək ol­ma­yan bu mə­qa­mı hər də­qi­qə tap­maq ol­mur. Mə­sə­lən, mə­nə hə­lə­ ki is­tə­di­yim an­da ma­sa­ya ya­xın­la­şıb yaz­maq qis­mət ol­ma­yıb. Nə qə­dər qə­ri­bə gö­rün­sə də bu “pis şey”, yəni yaz­maq mə­nim ən bö­yük qə­ba­hə­tim olub. “Suç­lu-suç­lu ya­şa­mı­şam”. Bu “su­çu­mun” üs­tün­də o qə­dər dan­lan­mı­şam ki, sı­xın­tı­dan ək­sər vaxt ya­za bil­mə­mi­şəm. Mü­ti tərz­də qə­lə­mi əlim­dən qoy­mu­şam. Ya­za bi­lə­cə­yim ən gö­zəl ya­zı­la­rım o mə­qam­lar­da məhv olub. Yaz­ma­ğı “tər­gi­dər­kən” bil­mə­dim ki, bu ita­ət­kar­lıq bir gün üs­ya­na dö­nə­cək. Bu qə­dər məh­ru­miy­yət­lər­lə ba­rış­ma­ğın bir üs­ya­nı ola­caq. Ana bət­nin­də di­ri-di­ri məhv edi­lən kör­pə­lər ki­mi bü­tün is­tək­lə­rim ürə­yim­də­cə qət­lə ye­ti­ri­lir­di. Əv­vəl-axır o iz­ti­rab­lar eti­raz ola­caq­dı. İyir­mi ilə ya­xın vaxt ər­zin­də nə­lər et­mək olar­­dı­­?

“Yaz­maq mə­nim üçün əzab­dır, am­ma bu əzab­la ya­şa­ma­ğa, bu­nun­la öl­mə­yə ha­zı­ram. Hər ya­zım­la bir­gə ye­ni­dən do­ğu­lur, ti­raj­lan­ma­sı hə­və­sin­dən ilk qə­dəm­lə ye­ri­yir, oxun­duq­ca dil açı­ram. Mə­nim­çün ən gö­zəl yer ya­za bil­di­yim mə­kan­dır, o yer daş­la­rın üs­tü ol­sa be­lə. Ya­zı­la­rın do­ğum şə­ha­dət­na­mə­si ol­say­dı, ün­van ola­raq ora­ya da­ha çox “di­zi­min üs­tü”, “sol ov­cum” qeyd edi­lər­di. Tək­cə bey­nim, ürə­yim və əlim­lə de­yil, öm­rüm­lə ya­zı­ram. Öm­rü ilə yaz­maq ya­şa­dı­ğı­na se­vin­mə­dən, öl­mə­di­yi­nə şad ola­raq, “suç­lu-suç­lu” yaz­maq­dır. Bu su­çun nə­dən iba­rət ol­du­ğu­nu bil­mək is­tə­yir­si­niz­sə…” Bu cüm­lə­lər “Ya­za bil­mə­yən ya­zı­çı” ad­lı ki­ta­bı­mın cil­din­də qeyd edi­lib. Xa­tır­la­maq­la yaz­ma­ğın mə­nim üçün nə de­mək ol­du­ğu­nu diq­qə­tə çat­dı­rı­ram. Yaz­maq möv­zu­sun­da xey­li mət­nim var. Gö­rü­nür, is­tə­di­yim ki­mi alın­ma­yıb de­yə hə­lə sa­kit­lə­şə bil­mə­mi­şəm. Sey­ran Sə­xa­vət de­yir ki, xalq bir­lə­şən­də güc­lü olur, ya­zı­çı tək­lə­nən­də. Elə bi­li­rəm, bu fik­ri mən söy­lə­mi­şəm. Ürə­yim­dən xə­bər ve­rir. Bu yön­dən ya­na­şan­da de­yi­rəm, yax­şı ki, mə­ni tək­lə­di­lər. Bu də­fə alı­na­caq.

Emil Zol­ya­nın ya­zar­kən apar­dı­ğı əmə­liy­ya­tı mən ət­ra­fım­da­kı­la­rın üzə­rin­də tət­biq et­mək is­tə­yi­rəm. Bu­nu et­mə­yə o qə­dər sə­bə­bim var ki. Hə­lə ürə­yim­dən ağız­la­rı­na ya­pış­qan vur­maq da ke­çir. Qəd­dar san­ma­yın, yaz­ma­mağım üçün mə­nə tö­rə­di­lən ma­neə­lə­ri bil­səy­di­niz, be­lə yün­gül cə­za nö­vü is­tə­di­yim üçün tə­əc­cüb­lə­nər­di­niz.

Bir­cə sə­hi­fə ya­zı üçün bə­zən Hen­ri To­ro ki­mi me­şə­yə yol­lan­maq da is­tə­mi­şəm. Ha­ra olur-ol­sun, ne­cə olur-ol­sun, tə­ki ya­za bi­lim. Bu qə­dər sı­xın­tı için­də Nits­şe­nin “ölən­dən son­ra do­ğul­maq” fik­ri­nə ar­xa­la­na­raq, ya­zıb-ya­ra­dı­ram. Bəl­kə də, özüm haq­qın­da yük­sək fi­kir ol­du, am­ma ümid­dir də, ki­mə nə zə­rə­ri var ki? Sok­rat de­yir, məq­səd­siz və ira­də­siz adam sü­ka­nı və kom­pa­sı ol­ma­yan gə­mi­yə bən­zə­yir, kü­lə­yin səm­ti də­yiş­dik­cə onun da is­ti­qa­mə­ti də­yi­şər (Bu mə­qam­da sərf elə­mir de­yə Oşo­nun məq­səd haq­qın­da de­di­yi fi­kir­lə­ri yaz­mı­ram.) Bir yax­şı cə­hə­tim var ki, in­ki­şaf et­mə­yə əqi­də­mi, prin­si­pi­mi də­yiş­mə­dən ça­lı­şı­ram. Bə­zən həd­dən çox utan­caq ol­du­ğum, hə­qi­qət ax­tar­dı­ğım üçün “dil­li-diş­li” (da­ha doğ­ru­su sır­tıq) adam­lar­la sö­züm tut­mur. Mə­nim on­la­ra sim­pa­ti­yam ol­ma­yıb, on­lar da pis niy­yət­lə­ri­nə ma­ne ola­cağam de­yə mən­dən qa­çıb­lar. Mad­di çə­tin­lik­lə­rə dö­züm­lü­yəm, nə­yim ol­sa, ona qa­ne olu­ram, heç kəs­dən tə­mən­na gü­dən de­yi­ləm. Ça­tış­ma­yan cə­hə­tim in­san­la­rın pis tə­rəf­lə­ri­nə dö­züm­süz­lü­yüm­dür. Dər­di yıx­ma­ğa gü­cüm çat­dı­ğı hal­da, pa­xı­lın, sax­ta­ka­rın üzün­dən ruh­dan dü­şü­rəm. Pla­to­nun: “Bə­də­ni öl­dü­rən­lər­dən çox ru­hu öl­dü­rən­lər­dən qor­xun” fi­kir­lə­ri ilə ta­nış ol­ma­dı­ğım vaxt­lar­dan bu cür in­san­lar­dan qorx­mu­şam. Bil­mi­şəm ki, be­lə­lə­ri nə­yin sə­ni üzə­cə­yi­ni, ruh­dan sa­la­ca­ğı­nı bi­lir və o hə­rə­kə­tə qəsd­lə yol ve­rir ki, is­tə­yi­nə na­il ol­sun. Mə­nə­vi mü­ha­ri­bə­lər­dən ke­çə-ke­çə, bö­yük ar­zu­la­rı­mı, hiss­lə­ri­mi qur­ban ve­rə-ve­rə gə­lib bu ya­şa çat­mı­şam. Bu qə­dər çə­tin­li­yin qar­şı­sın­da içim­də bo­ğul­ma­yan, məhv ol­ma­yan iki hiss ya­şat­dım – hə­yat eş­qi, in­san­la­ra sev­gi! Heç kə­sin duy­ğu­su­nun ölə­zi­mə­yi­nə qıy­ma­dı­ğım hal­da, mə­nim mə­nən məh­vi­mə ça­lış­dı­lar. Ar­zu-ar­zu, fi­kir-fi­kir, söz-söz öl­dür­dü­lər. Son an­da se­vim­li ya­zı­çım Cek Lon­don “Hə­yat eş­qi”lə xi­las et­di mə­ni. Onu ki­mi qəl­bi­mi oxu­yan ya­zı­çı hə­lə tap­ma­mı­şam.

Da­hi­lə­rin ta­le­lə­rin­dən tə­sir­lə­nib mü­qa­yi­sə apar­maq fik­ri­mə al­man­la­rın “Hər cür mü­qa­yi­sə nöq­sanlıdır” deyimi ma­ne ola bil­məz.

Əli Kə­rim qı­sa öm­rün­də bi­zə bu qə­dər gö­zəl poe­zi­ya nü­mu­nə­lə­ri qo­yub ge­dib. On­dan az ya­şa­mış C.Cab­bar­lı­nın, az ya­şa­maq­da Cab­bar­lı­nı da ge­ri­də qo­yan Mi­ka­yıl Müş­fi­qin göz qır­pı­mı­na bən­zər hə­yat­la­rın­da ya­rat­dıq­la­rı­nı oxu­duq­ca adam öz yox­sul ya­ra­dı­cı­lı­ğın­dan uta­nır. Am­ma dün­ya ədə­biy­ya­tı­na nə­zər sa­lan­da, Mi­gel de Ser­van­te­sin ya­ra­dı­cı­lı­ğa otuz səkkiz ya­şın­da baş­la­ma­sı­nı bi­lən­də tə­səl­li ta­pır­san ki, da­hi do­ğul­mu­san­sa, hər yaş­da ya­zıb-ya­ra­dıb is­te­da­dı­nı gös­tə­rə­cək­sən. Da­ni­el De­fo­nu da bu ba­xım­dan ener­ji mən­bə­yi ki­mi qə­bul et­mək olar. O da yaz­ma­ğa 35 ya­şın­da baş­la­yıb, üs­tə­lik, həbs­dən qa­yıt­dıq­dan son­ra. Am­ma mən­də De­fo ki­mi qi­yam­lar­da iş­ti­rak et­mək cə­sa­rə­ti ar­tıq ölüb. “Ro­bin­zon Kru­zo” əsə­ri­nin bi­rin­ci his­sə­si 1719-cu il­də nəşr olu­nan­da D.De­fo 59 ya­şın­da olub. Və bu əsər ona öl­məz­lik qa­zan­dı­rıb. Öm­rə eti­bar et­mə­səm də, bun­lar mə­nə sti­mul ve­rir. Be­lə gö­tü­rən­də, mən də mə­nə­vi tə­rəf­dən məh­bəs hə­ya­tı ya­şa­mı­şam. Özümdə Os­kar Uayldla da ox­şar mə­qam­lar tap­mı­şam. İki­mi­zin də ilk də­fə şe­ir­lər ki­ta­bı­mız, özü də ey­ni yaş­da (onun 27, mə­nim 26 ya­şım­da) çap olu­nub. Son­ra­lar nəsr­də in­ki­şaf et­mə­yi­miz­də də uy­ğun­luq var. Am­ma mən hə­min ki­tab­dan son­ra məh­sul­dar ol­ma­dım. O vaxt­dan in­di­yə­dək hə­lə tə­zə­dən baş­la­yı­ram.

“Zi­ya­lı­la­rın se­vim­li məş­ğu­liy­yə­ti eti­raz­la­rı­nı ifa­də et­mək­dir: te­atr qa­pa­dı­lıb­sa, qə­zet bağ­la­nıb­sa, kil­sə da­ğı­dı­lıb­sa – eti­raz. Qan az­lı­ğı­nın düz­gün əla­mə­ti: de­mə­li, öz qə­ze­ti­ni­zi və öz kil­sə­ni­zi güc­lü sev­mə­mi­si­niz”.

Gə­lin, Alek­sandr Blo­kun “Zi­ya­lı və İn­qi­lab” mə­qa­lə­sin­dən gö­tü­rü­lən bu söz­lə­rin bol­şe­viz­min le­hi­nə ya­zıl­dı­ğı­nı unu­dub, baş­qa tə­rəf­dən ya­na­şaq. Hə­min fi­kir­lə­ri əsas gö­tü­rən­də be­lə çı­xır ki, biz heç nə­yi­mi­zi sev­mi­rik. Çün­ki hər şe­yə lo­kal dü­şün­cəy­lə ya­na­şı­rıq – “mən və mə­nim ailəm” prin­si­pi biz­də da­ha qa­ba­rıq­dır. Qa­lan ki­mə nə olur­sa-ol­sun, nə­yi da­ğı­lır­sa-da­ğıl­sın, mə­nə heç nə ol­ma­sın. Əgər məş­hur de­yim­də­ki ki­mi “ana­lar ye­nə oğul do­ğa­caq, am­ma İs­tan­bul do­ğul­ma­ya­caq” şüu­run­da ol­saq, mil­lət ki­mi dir­çə­lə­cə­yik. Əl­bət­tə, mü­ba­ri­zə mən­tiq­li, şü­ur­lu, əda­lət­li apa­rıl­ma­lı, kim­lə­rin­sə çir­kin niy­yə­ti­nə kö­mək et­mə­mə­li­dir. Ki­min­sə üzün­dən xal­qın ba­la­la­rı qır­ğı­na ve­ril­mə­mə­li­dir. Bu ola­caq­sa, Və­tən üçün ol­ma­lı­dır.

Dün­ya ya­zı­çı­la­rı sa­vaş­lar­da, mü­ba­ri­zə­lər­də, çə­tin­lik­lər­də ömür sü­rüb, is­tə­mə­dik­lə­ri­nə eti­raz edib, is­tə­dik­lə­rin­dən də ya­zıb-ya­ra­dıb­lar. Bi­zim ya­zı­çı­lar isə so­vet ha­ki­miy­yə­ti il­lə­rin­dən su­cuq uşaq­lar ki­mi ələ­ba­xan öy­rən­dik­lə­rin­dən bu “idim­lə­ri” ilə ya­şa­ma­ğa da­vam edir­lər. On­la­rın aləm­lə­rin­də döv­lət ya­zı­çı­la­rın eh­ti­yac­la­rı­nı ödə­mə­li, hər yer­də ba­şa çə­k­mə­li, mö­tə­bər yer­lər­də on­la­rı əy­ləş­dir­mə­li­dir. Dün­ya ədə­biy­ya­tı­nın nü­ma­yən­də­lə­ri­sə, sa­də­cə, yax­şı ya­zır, oxu­cu da, nəş­riy­yat­lar da on­la­rı öz­lə­ri ax­ta­rıb ta­pır­lar. Oxu­duq­la­rı­ma is­ti­na­dən ya­zım ki, fa­şiz­mə qar­şı mü­ba­ri­zə apar­maq­da al­man ya­zı­çı­la­rı için­də To­mas Man­na ça­tan yox­dur. Hen­rix Mann da ya­ra­dı­cı­lı­ğın­da Al­ma­ni­ya­nın si­ya­si və mə­nə­vi at­mos­fe­ri­ni tən­qid et­miş, Hit­ler dik­ta­tu­ra­sı­na qar­şı mü­ba­ri­zə apar­mış­dır. De­ni Did­ro bur­jua­zi­ya­nın rəh­bər­li­yi al­tın­da dvor­yan­lar və kral ha­ki­miy­yə­ti əley­hi­nə çev­ril­miş xalq hə­rə­ka­tı­na qo­şul­muş­dur. “Qa­çaq­lar” pye­si­ni Frid­rix Şil­ler həbs­xa­na­da ya­zıb, azad­lıq, lə­ya­qət na­mi­nə in­san­la­rı üs­ya­na səs­lə­yib. Jan-Jak Rus­so feo­dal-sil­ki mü­na­si­bət­lə­ri, is­tib­dad re­ji­mi­ni kəs­kin tən­qid et­miş­dir. Bur­jua de­mok­ra­ti­ya­sı, bü­tün in­san­la­rın azad­lı­ğı tə­rəf­da­rı ol­muş, xal­qın in­qi­lab et­mək hü­qu­qu­na haqq qa­zan­dır­mış­dır. “1918-ci ilin ya­yın­da ti­kan­lı məf­til­lə­rin hər iki tə­rə­fin­də düş­mən or­du­la­rı­nı qan apa­ran­da Pol Elü­ar ica­zə­siz ola­raq “Sülh üçün şe­ir­lər” və­rə­qə­si bu­rax­mış­dır”.

Fran­sua Vol­ter isə feo­dal qay­da­la­rı­na, ka­to­lik kil­sə­si­nə qar­şı çı­xış­la­rıy­la şöh­rət qa­zan­mış­dır. Vol­ter köh­nəl­miş qay­da­la­rın də­yiş­di­ril­mə­si­ni Alek­sandr Blok­dan, Şil­ler­dən fərq­li ola­raq in­qi­lab­da de­yil, “maa­rif­lən­miş mo­narx­dan” göz­lə­yir­di. O, Her­soq Fi­lipp Or­le­ans­ki­ni həc­v etdiyi üçün Bas­ti­li­ya həbs­xa­na­sı­na sa­lın­mış­dır. Ya­ra­dı­cı­lı­ğı­nın əsas məq­sə­di maa­ri­fi yay­maq olub. Be­yin­lə­rin in­qi­la­bı ən gö­zəl in­qi­lab­dır. Sər­və­ti­ni in­san tə­lə­fa­tı­na xid­mət edən mü­ha­ri­bə­yə sərf et­di­yi­nə gö­rə Corc Bay­ro­na haqq qa­zan­dı­ra bil­mə­səm də, o qə­dər sər­vət­lə yal­nız özü üçün ra­hat ya­şa­ma­ğa üs­tün­lük ver­mə­dən çə­tin­li­yi seç­di­yi­nə gö­rə ona rəğ­bə­tim var. Bəl­kə də, bi­zim­ki­lə­rin ço­xu o qə­dər sər­və­tə ma­lik ol­say­dı­lar, ilk növ­bə­də, öz kom­fort­la­rı­nı se­çər­di­lər. Zid­diy­yət­li Knut Ham­sun da Mil­li Məc­lis­də ya­tan de­pu­tat­lar­la, la­qeyd ya­zı­çı­lar­la mü­qa­yi­sə­də fərq­li fəa­liy­yət gös­tə­rib. De­mək is­tə­yi­rəm ki, cə­miy­yət hə­mi­şə öz zi­ya­lı­la­rı­na ümid bəs­lə­yir, hər şe­yi on­lar­dan umur. Zi­ya­lı mil­lə­ti­nin tə­əs­sü­bü­nü çək­mə­li, on­la­rın de­yə bil­mə­dik­lə­ri­ni söy­lə­mə­li­dir. Əli­mi­zə qə­ləm al­mı­şıq­sa, de­mə­li, na­ra­hat­lı­ğı­mı­za sə­bəb prob­lem­lə­ri­miz var. Bu na­ra­hat­lı­ğı açıq-açı­ğı­na söy­lə­yə­cək, hə­qi­qət uğ­run­da ça­lı­şa­ca­ğıq­sa, ədə­biy­yat xə­ri­tə­si­nin kün­cün­də də ol­sa, nə vaxt­sa ye­ri­mi­zi tu­ta­ca­ğıq. Ba­car­dı­ğım qə­dər təh­sil­də­ki ça­tış­maz­lıq­la­ra, ana di­li­nin qo­run­ma­sı­na, mü­ta­liə­yə və di­gər so­si­al prob­lem­lə­rə la­qeyd qal­ma­mı­şam. Hə­min möv­zu­lar­da ya­zı­lan mətn­lər­dən ən azı iki­si haq­qım­da heç ol­ma­sa: “o da V.Şeks­pir­lə ey­ni vaxt­da, ap­re­lin 23-də ana­dan olub. Hə­min gün Dün­ya Ki­tab və Mü­əl­lif­lik Hü­qu­qu Gü­nü ki­mi qeyd olu­nur” de­dir­də­cə­yi­nə ina­nı­ram. Çün­ki özüm olub, öz is­tə­di­yi­mi yaz­mı­şam. Dik­tə­siz, tə­mən­na­sız. Bu qə­dər çə­tin­lik­lə­rin için­də yaz­maq hə­və­sim öl­mə­di­sə, bu qə­dər ya­zar­la­rın için­də tap­şı­rıq­sız, şəx­si mü­na­si­bət­lər­siz im­zam ta­nın­dı­sa, “tək­lən­mə­yə” də­yər­miş. Da­ha yaz­maq­dan “qorx­mu­ram”. Ya­zı­la­rı­mı ma­raq­la iz­lə­yən, hər ya­zı­mı oxu­yub təh­lil edən zi­ya­lı­la­ra, oxu­cu­la­ra min­nət­da­ram. On­lar mə­ni sö­zə qay­tar­dı­lar.

Yaz­maq mə­nim üçün eh­ti­yac­dır – əbə­di və ədə­bi eh­ti­yac!

Müəllif: PƏRVANƏ BAYRAMQIZI

PƏRVANƏ BAYRAMQIZININ YAZILARI

Pərvanə Bayramqızı digər mənbələrdə


>>>> ƏN ÇOX OXUNAN HEKAYƏ <<<<


Mustafa Müseyiboğlu adına kitabxana

“ƏDƏBİ OVQAT” JURNALI PDF

“YAZARLAR”  JURNALI PDF

“ULDUZ” JURNALI PDF

“XƏZAN”JURNALI PDF

WWW.KİTABEVİM.AZ

YAZARLAR.AZ

===============================================

<<<< WWW.YAZARLAR.AZ və  WWW.USTAC.AZ >>>> 

Əlaqə: Tel: (+994) 70-390-39-93   E-mail: zauryazar@mail.ru

Pərvanə Bayramqızının “Karantin zədəsi” kitabı haqqında

Jurnalist, şair Yunis Qaraxanlı yazır:

… “Açıq Kitabxana”ya keçir, buradakı açıq rəflərdə olan kitablara göz gəzdirirəm. Bu zaman gözlərimə “Karantin zədəsi” adlanan nəfis bir kitab sataşır.

“Karantin zədəsi” kitabı son illərdə ərsəyə gətirilmiş möhtəşəm sənət nümunələrindən biridir. Kitabın adını sosial şəbəkərdən tez-tez eşidirdim. Çevrəmdəki yoldaşlarımın bir-birinə ötürərək oxuduğu, ağız dolusu danışdığı kitablardan biri idi. Kitabın adı ilə ilk dəfə tanış olanda, sözün düzü, həmin dövrdəki işlərimin çoxluğu ilə əlaqədar olaraq, onu oxumağa tənbəllik göstərmişdim. Lakin indi qarşıma çıxanda kitab məni oxumağa sövq etdi. Yaxşı ki, oxudum…
Kitabı vərəqlədikcə mənə elə gəlir ki, müəllifin obrazı gözümdə get-gedə daha aydın görünür. Onun poetik varlığının uzaqdan, az tanışlıqdan yaxşı görünməyən cizgiləri aydınlaşır, qabarır, daha görkəmli olur. Elə bil ki, uzaqdan, kölgədən çıxıb yavaş-yavaş işıqlığa gələn bir adamı görürsən. Kitabın içindəki hekayələr, məqalələr, şeirlər təmkinlə, həvəslə, qürurla, nigaranlıqla yaxın bir insan qəlbinin gözəlliyindən xəbər verir.
Kitab haqqında müxtəlif səviyyələrdə dəyərli fikirlər söylənilib. Hər biri də öz tutumu, deyim tərzi, sanbalı ilə diqqəti çəkəndir.
Yazıları insan duyğularına məlhəm və məhrəm olan Pərvanə Bayramqızı yaradıcılığı haqqında və bu kitab haqqında hələ çox fikirlər söylənəcək və yazılacaq. Mənim yazdığım isə sadəcə dəryadan damla timsalında bir yazı idi.

12.01.2025.

Müəllif: Yunis QARAXANLI

PƏRVANƏ BAYRAMQIZININ YAZILARI


>>>> ƏN ÇOX OXUNAN HEKAYƏ <<<<


Mustafa Müseyiboğlu adına kitabxana

“ƏDƏBİ OVQAT” JURNALI PDF

“YAZARLAR”  JURNALI PDF

“ULDUZ” JURNALI PDF

“XƏZAN”JURNALI PDF

WWW.KİTABEVİM.AZ

YAZARLAR.AZ

===============================================

<<<< WWW.YAZARLAR.AZ və  WWW.USTAC.AZ >>>> 

Əlaqə: Tel: (+994) 70-390-39-93   E-mail: zauryazar@mail.ru

Vasif Sadıqlının “Füzuli. Qəzəllər” adlı yeni kitabı çap olunub

Vasif Sadıqlının sayca 7-ci, əvvəlkilərdən fərqli, 644 səhifəlik “Füzuli. Qəzəllər” adlı kitabı çap olunub.
Kitabda Azərbaycan şairi Məhəmməd Füzulinin azərbaycanca divanındakı 294, “Leyli və Məcnun” poemasındakı 24 qəzəl müasir dilimizdə izah edildiyindən, bəzi misralar qısaca şərh olunduğundan oxucuların işi asanlaşıb.

Vasif Sadıqlının yazıları

Mənbə və müəllif: PƏRVANƏ BAYRAMQIZI

PƏRVANƏ BAYRAMQIZININ YAZILARI


>>>> ƏN ÇOX OXUNAN HEKAYƏ <<<<


Mustafa Müseyiboğlu adına kitabxana

“ƏDƏBİ OVQAT” JURNALI PDF

“YAZARLAR”  JURNALI PDF

“ULDUZ” JURNALI PDF

“XƏZAN”JURNALI PDF

WWW.KİTABEVİM.AZ

YAZARLAR.AZ

===============================================

<<<< WWW.YAZARLAR.AZ və  WWW.USTAC.AZ >>>> 

Əlaqə: Tel: (+994) 70-390-39-93   E-mail: zauryazar@mail.ru

PƏRVANƏ BAYRAMQIZI TRİBUNADA – AKTUAL

Gözlərinin qarşısında yaşayan, yazan istedadlılara laqeyd qalırlar. Gözləyirlər ölsünlər, ondan sonra haqlarında yazsınlar. Sağ olanda dillərinə düyün düşür, xəbislik, xəsislik, paxıllıq imkan vermir yazalar ki, filankəs istedadlıdır, yaxud filankəs yaxşı insandır. Əgər yaltaqlanacaqları səbəb yoxdursa bütün yaxşı nəsnələrə susurlar. Elə ki, o kəs öldü… ağlaşma, xoş söz, təəssüf və s. başlayır.
Böyüklərin şöhrət azarı da ayrıca mövzudur: filankəsin adını çəkərəm, filankəsdən yazaram, reklam etmiş olaram. Birdən sonra qudurar.
Bu cür yanaşmalar çoxdan mənən öldürüb ee, indi cismən ölənləri. Barı yenə susun. Sağlığında lal olduğunuz kimi…
Siz işinizə yarayanlardan, bir də qorxduqlarınızdan yazıb tərifləyin. Quru istedadından başqa heç nəyi olmayanlara vaxt sərf etməyin.

YAZARLARIN TRİBUNASI

TRİBUNADAPƏRVANƏ BAYRAMQIZI

AİDA ADIGÖZƏLİN DİGƏR YAZILARI

TƏRANƏ DƏMİN YAZILARI

PƏRVANƏ BAYRAMQIZININ YAZILARI

>>>> ƏN ÇOX OXUNAN HEKAYƏ <<<<


Mustafa Müseyiboğlu adına kitabxana

“ƏDƏBİ OVQAT” JURNALI PDF

“YAZARLAR”  JURNALI PDF

“ULDUZ” JURNALI PDF

“XƏZAN”JURNALI PDF

WWW.KİTABEVİM.AZ

YAZARLAR.AZ

===============================================

<<<< WWW.YAZARLAR.AZ və  WWW.USTAC.AZ >>>> 

Əlaqə: Tel: (+994) 70-390-39-93   E-mail: zauryazar@mail.ru

Qadın xitabət kürsüsündə – Pərvanə Bayramqızı yazır

Qadın çıxış etmək üçün xitabət kürsüsünə yaxınlaşan andan Rusiyadan xidmətini yenicə başa vurub qayıdan sovet əsgərinin ədası ilə danışmağa başladı. Orda bir namərdi qovub, burda bir antiədəbiyyat ünsürünə qalib gəlib, redaksiyada bir kəlmə sözlə redaktoru aşırıb, tədbirdə bir şairin şeirini götürüb təpəsinə çırpıb, yazıçının hekayəsini gözünə soxub və s. Bu cür maraqlı “döyüş” yolunun xatirələrinin təsirindən xitabət kürsüsü dönüb fəxarət kürsüsü oldu. Fəxriyyələri ilə əruzu ayaqlayıb keçdi. İndi də “mənəm-mənəm” deyən aşıqtək dodaqdəyməzdən danışır, dildönməzi dildönər edir, qıfılbəndə açar salır. Sürücü kimi bircə yol da olsun əyləci basmadan dayanacaqlardan yel kimi, tinlərdən sel kimi, qırmızı işıqda piyada kimi keçir. Qadının danışıq üzvləri nətəri üsyana qalxıbsa nəfəs özünü ciyərə, bronxlara çatdıra bilmir, əl eləyir ki, burdayam, məni də götür.
Sözlər ağzından Kür çayından betər daşıb-tökülürdü.
Bu boyda həngamədən sonra axırda deputatların təbirincə söz verdi ki, o kresloda mən otursam var haa gfkdsmfıfllfmf…
Bu jest, bu hünərlə ona Qoç Koroğlu, Həcər deməyə utandılar, dönüb “aslanın erkəyi-dişi olmaz” dedilər. Amma demədilər, ay xanım, niyə şahə qalxmısan? Nöş kişnəyirsən? Aaz, hanı sənin qadın zərifliyin? Biri elə mən, heç zad demədim. Qoja vaxtımda durub parik axtarası deyiləm.
Bir də ki… camaata xoş gəlir axı. Məni kimi maraqsız adam nəylərinə gərəkdir. İki də ki elə yuxarıdakıların da xoşuna gəlir, hər yerdə qabağa çəkirlər. Üç də ki mənə dedilər, bilirsən o kimdir?
Az qalmışdım, gedib qarşısında dayanıb deyim:
– Kimsən sən? Kimsən sən?
Amma səbir elədim. Dedim axı parik axtarmağa vaxtım yoxdur.

YAZARLARIN TRİBUNASI

TRİBUNADA: PƏRVANƏ BAYRAMQIZI

PƏRVANƏ BAYRAMQIZININ YAZILARI


Mustafa Müseyiboğlu adına kitabxana

“ƏDƏBİ OVQAT” JURNALI PDF

“YAZARLAR”  JURNALI PDF

“ULDUZ” JURNALI PDF

“XƏZAN”JURNALI PDF

WWW.KİTABEVİM.AZ

YAZARLAR.AZ

===============================================

<<<< WWW.YAZARLAR.AZ və  WWW.USTAC.AZ >>>> 

Əlaqə: Tel: (+994) 70-390-39-93   E-mail: zauryazar@mail.ru

Pərvanə Bayramqızı yazır

Mövsümsüz açanlar

Əgər sizə heç bir medal verməyiblərsə, demək, bütün yaxşı şeylərə layiqsiniz.

Maarifçilər öz zamanlarında qiymətləndirilmirlər. Bu cür insanları ya ruhdan salıb mənən öldürdükdən, ya da cismən itirdikdən sonra anlayırlar. Onlara qoşulan olmaz, daş atanlarınsa sayı hesaba gəlməz. İdeyaları həmin vaxt qəbul edilməz, açdıqları izlə sonralar addımlayarlar. Özlərini yox edib sözlərini yaşadarlar. Əslində, onları yaşadan xalqın qədirbilənliyi deyil, cəmiyyətə məxsus olan əbədi əyrilikdir.

Gözlərinizin qarşısında dincliyini insanların problemi ilə pozan, özünü özgələrin dərdi ilə yükləyənləri görmürsünüz. Görənləriniz də dəyərləndirmirsiniz. Başqası üçün zəhmət çəkənə, təmənnasız işləyənlərə “əfəl” deyirsiniz. Onlar isə buna əhəmiyyət vermədən çalışırlar.

Böyük ideyalar eşqinə hər çətinliyə dözməyə güc tapmaq, yaşamaq olur.

Onlar yaşayırlar… amma necə?

Xoşbəxtliklərindən özgələrə pay verməyə hazır olaraq, bacardıqlarını edib, bacarmadıqları üçün üzülərək. Əli-qolu bağlı…

Çabaları – bu millətə nəyimi qurban versəm, o var olacaq?

Qayələri də bu!

Görməzdən gəlin, məhv etməyə çalışın, nə edirsiniz edin. Onlardan nəsə qalacaq!

Onlar bir günlük sevinci, bir günlük dincliyi qəbul etmirlər. İstəyirlər, bir gündə duyulan bütün xoş hisslər əbədilik olsun!

Darmadağın dünyada tamlığını qoruyan, parçalanıb yan-yörəyə “tökülmüş” ölkədə bütöv Vətən eşqiylə yaşayan, problemi çox olan millətin içində özünün dərdini gizlədib canını dişinə tutub, cəmiyyətin yükünü çiyinlərinə götürən, öz dincliyindən çox gələcək nəsillərin rifahını düşünən, abır-həyasından keçməyib istəklərini ürəyində öldürüb arzusuna çatmayan, başqalarının uğurundan şadlanan xoşniyyətli adam, (lar) millət sizlə millət olur.

Gül-çiçəyin, yaşıllığın mövsümü yaz-yay fəsilləri olduğundan dekabr ayında açan qızılgül diqqət çəkməyə, xoşa gəlməyə bilməz. Ən qalın geyimlərə “sığındığımız” vaxtda üzə gülümsəyən ləçəklər çətin anlarda ümidini itirməyən, hər şeyə rəğmən pozitivliyini qoruyan, ruhu cavan, həyat eşqi güclü olan insanları xatırladır. Mühit nə qədər sıxsa da ətrafındakılara kin bəsləməyən, heç kəsə nifrət püskürməyən insanlara eşq olsun. Onlar da həyatın çiçəkləridirlər. Qoxuları, gözəllikləri ilə ruhumuz dincəlir.

YAZARLARIN TRİBUNASI

TRİBUNADA: PƏRVANƏ BAYRAMQIZI

PƏRVANƏ BAYRAMQIZININ YAZILARI


Mustafa Müseyiboğlu adına kitabxana

“ƏDƏBİ OVQAT” JURNALI PDF

“YAZARLAR”  JURNALI PDF

“ULDUZ” JURNALI PDF

“XƏZAN”JURNALI PDF

WWW.KİTABEVİM.AZ

YAZARLAR.AZ

===============================================

<<<< WWW.YAZARLAR.AZ və  WWW.USTAC.AZ >>>> 

Əlaqə: Tel: (+994) 70-390-39-93   E-mail: zauryazar@mail.ru

Tanınmış yazıçı Pərvanə  Bayramqızının “Siz harda yaşayırsınız?” adlı kitabı çap olunub.

Tanınmış yazıçı Pərvanə  Bayramqızının “Siz harda yaşayırsınız?” adlı kitabı çap olunub.

Iyirmi hekayəni əhatə edən kitabın nəşr ünvanı “Füyuzat”dır.

Cəmiyyətin ictimai-sosial həyatına həssaslıqla yanaşan müəllif indiyədək saysız-hesabsız publisist mətnlər, hekayə, gündəmlə səsləşən esselər, resenziyalar yazıb.

Dil məsələsi ilə bağlı tanınmış ziyalılardan aldığı müsahibələrin hər biri kitablarına daxil edilib.

Müəllifin çap olunan ilk kitabı “Qəlbimin istəkləri”dir. Yalnız şeirlərdən ibarət olan kitab 2008-ci ildə çapdan çıxıb.

Vətən, yurd, el-oba sevgisi, müharibənin fəlakətləri, fərdi yaşantılar, sevginin paklığını, ayrılıq əzablarını əks etdirən mətnlərlə zəngin “Yaza bilməyən yazıçı” kitabından sonra pandemiya dövrünün ağrı-acıları, maddi çətinlikləri, sərbəstlik məhdudiyyəti, ölümü, ayrılıqları, ana dilinin qorunması, cəmiyyətin problemləri, sosial şəbəkələrin faydalı-zərərli tərəfləri haqqında geniş yazıların toplaşdığı “Karantin zədəsi” kitabı işıq üzü görüb.

Yazıçı dördüncü – “Bir də gördüm…” kitabını atasının xatirəsinə həsr edib.

Bədii-publisist yazıları əhatə edən “Asan çətinliklər” bu ilin mart ayında ərsəyə gəlib.

İnsanları düşündürən, narahat edən mövzularda P.Bayramqızının sosial şəbəkələrdə yazdığı statuslar izləyicilər tərəfindən maraqla qarşılandığından bir çox deyimləri dillər əzbəri olub. Yazıçı mənən zəngin-yoxsul fərdlərin daxili aləmini, onların sosial həyatdakı davranışlarını, bir-birinə münasibətlərini xırda detallaradək təsvir etməyi bacarır.

Digər kitablarından fərqli olaraq “Siz harda yaşayırsınız?”  kitabında yalnız hekayələr yer alıb. Əksəriyyəti müəllifin yaradıcılığının ilk mərhələsində qələmə alınan nəsr nümunələrinin mövzusu müxtəlifdir. Eyni zamanda son aylarda sayt, qəzet  və jurnallarda dərc edilmiş yeni hekayələrin də sıralandığı kitab sayca altıncıdır.

“Dağıntılar altındakı sevinc” hekayəsində Azərbaycan qadınının son nəfəsində də həyasını qoruduğu məqam təsvir edilib. “Pul kisəsi”, “İnsanlığın hekayəsi” müharibənin insanların həyatında buraxdığı xatirələri, əməlləri obrazların hissləri, rəftarları vasitəsilə göstərir. “Ağ divarda qara yazılar…”, “Yazılmayacaq hekayə” sevgi mövzusundadır. “Uzaq səfər – yaxın yol” hekayəsində ağbirçəyin el-obasına bağlılığı bədii boyasız təsvir edilir. “İki qadın” fərqli həyat tərzi yaşayan qadınların daxili nitqindən, “Uçurum”sa cavan nəsillə yaşlı nəslin həyata baxışından bəhs edir.

Oxucuların illərdir maraqla oxuduğu “Yeddi sual” hekayəsi də kitaba daxil edilib. Digər hekayələrin mövzusu ilə tanış olmaq və “Siz harda yaşayırsınız?” sualının kimə ünvanlandığını bilmək istəyənlər üçün kitab oxucuların ixtiyarına verilir.

Məlumatı hazırladı: Tuncay ŞƏHRİLİ

TƏVƏKKÜL GORUSLUNUN YAZILARI

Mustafa Müseyiboğlu adına kitabxana

“ƏDƏBİ OVQAT” JURNALI PDF

“YAZARLAR”  JURNALI PDF

“ULDUZ” JURNALI PDF

“XƏZAN”JURNALI PDF

WWW.KİTABEVİM.AZ

YAZARLAR.AZ

===============================================

<<<< WWW.YAZARLAR.AZ və  WWW.USTAC.AZ >>>> 

Əlaqə: Tel: (+994) 70-390-39-93   E-mail: zauryazar@mail.ru

Tribunada Pərvanə Bayramqızı

Özünün ixtiyarında olan qəzeti, jurnalı zəif, məzmunsuz yazan cızma-qaraçıların imzalarının tanınması üçün işlətməkləri azmış kimi üstəlik ədəbi orqanlardakı tanışlarının səlahiyyətindən də bu məqsədlə istifadə edirlər. Ədalətsiz əməlindən xəbərsiz olduğu yetmir, bir yandan da sosial şəbəkələr vasitəsilə şeirlərini, mətnlərini paylaşıb məşhurlaşan istedadlıları tənqid edirlər.
Adam, sən istedad yox, baş əymək tələb edirsən, kimlə şəxsi münasibətin varsa, onu tanıtdırırsan, heç olmasa əl çək günahı yaxşı yazmaq olanlar bacardıqları formada yazdıqlarını ictimaiyyətə çatdırsınlar. Təbliğatını apardıqlarınızdan yaxşı yazanların qazancları həqiqi oxuculardır, bunun da adını kütlə qoyursunuz. Jurnalınızda şəklini, imzasını gözə soxduqlarınızın “yaradıcılığını” tədqiqatçılar təhlil edib kitaba salırlar da, bu yazıq yetimlərə niyə imkan vermirsiniz? Sizə yaltaqlanmalı, yalvarmalıdırlar ki, yazılarını dərc edəsiniz?
Onlar öz işləri ilə məşğuldur, siz də öz işinizlə — xətir-hörmətə, tapşırığa, pula-filana görə imza tanıtmaqla məşğul olun.
Mümkün olsaydı Marka tapşırardınız ki, onların şeirlərini “blokla”.

Yaxşıya pis desələr,
pisə yaxşı desələr,
Bunu görcək qəzəblənib,
yaxşılar da
pis olmaq istəsələr…

Əli Kərim

Bünövrəsi: “Mərdi qova-qova namərd etmək…”

Müasir forması: Zəif yazan müsabiqədə qalib çıxarılır, həyalını itələyib arxaya atırlar, savada qiymət verilmir, titulu əsas götürürlər.

Adamı pisliyə həvəsləndirməyin yollarını yaxşı bilirlər.

YAZARLARIN TRİBUNASI

TRİBUNADA: PƏRVANƏ BAYRAMQIZI

PƏRVANƏ BAYRAMQIZININ YAZILARI


Mustafa Müseyiboğlu adına kitabxana

“ƏDƏBİ OVQAT” JURNALI PDF

“YAZARLAR”  JURNALI PDF

“ULDUZ” JURNALI PDF

“XƏZAN”JURNALI PDF

WWW.KİTABEVİM.AZ

YAZARLAR.AZ

===============================================

<<<< WWW.YAZARLAR.AZ və  WWW.USTAC.AZ >>>> 

Əlaqə: Tel: (+994) 70-390-39-93   E-mail: zauryazar@mail.ru

Səyavuş Sərxanlının şeirləri

Bu görüş

Mənə yuxu kimi gəlir bu görüş…
Qurbanı olduğum həqiqətiylə,
Oduna yandığım qəm sərvətiylə,
Dadıyla-duzuyla hərarətiylə
Mənə yuxu kimi gəlir bu görüş.

Ayrılıq gözümü yaman qorxudub,
Könül – zülmət evi, sən ona işıq;
Bu şirin vüsalın əlindən tutub,
Ağrı-acıları tamam unudub,
Elə bil dünyadan oğurlanmışıq.

Mənə yuxu kimi gəlir, əzizim,
Sinəmə çay kimi axan bu saçlar;
Mənə yuxu kimi gəlir, əzizim,
Bu nurlu həyəcan, şirin təlaşlar,
Gözümdən gül kimi üzülən yaşlar.

Qoy yanım oduna, kül olum tamam;
O göy deyilən də, bu yer üzü də,
Ayrılıq, intizar, həsrət sözü də,
Eşqim də, qəlbim də, sənin özün də
Mənə yuxu kimi gəlir bu axşam…

Müəllif: SƏYAVUŞ SƏRXANLI

SƏYAVUŞ SƏRXANLININ YAZILARI

SƏYAVUŞ SƏRXANLININ ŞEİRLƏRİ

Hazırlayan: PƏRVANƏ BAYRAMQIZI

PƏRVANƏ BAYRAMQIZININ YAZILARI


Mustafa Müseyiboğlu adına kitabxana

“ƏDƏBİ OVQAT” JURNALI PDF

“YAZARLAR”  JURNALI PDF

“ULDUZ” JURNALI PDF

“XƏZAN”JURNALI PDF

WWW.KİTABEVİM.AZ

YAZARLAR.AZ

===============================================

<<<< WWW.YAZARLAR.AZ və  WWW.USTAC.AZ >>>> 

Əlaqə: Tel: (+994) 70-390-39-93   E-mail: zauryazar@mail.ru