Sona Məmmədhüseyn qızı Teymurbəyli (Sona Amal) 21 mart 1959-cu ildə Naxçıvan Muxtar Respublikası, Babək rayonunun Nehrəm kəndində anadan olub. 1977-1981- ci iillərdə də Naxçıvan Pedaqoji İnstitutunda təhsil alıb. İnstitutun Dil – ədəbiyyat ixtisası üzrə məzunudur. Sona xanım uzun illər pedaqoji fəaliyyətlə yanaşı bədii yaradıcılıqla da məşğul olmuş və bir-birindən dəyərli ədəbi nümunələr ortaya qoymuşdur. Yazarın bu günə kimi 12 kitabı işıq üzü görmüşdür.
QIRX BEŞİNCİ YAZI Azərbaycanın ən qədim yurd yerlərindən biri olan Ordubad qədimliyi qədər də təbiəti və insanı ilə olduqca unikaldır. Ərazicə elə də böyük olmayan Ordubad əslində sözün tam mənası ilə sanki elə bütöv Azərbaycandır. O Azərbaycan ki, onu Araz ikiyə bölməyib. Əksinə birləşdirib. Ordubad bütün təbiəti, tarixi, insanı, dili ilə vahid, bütöv Azərbaycanın kiçik modelidir mənim üçün. Ordubad insanı bir başqadır. Tamdır. Bütövdür! Sizi bu ecaskar yurdun qəlbi təmiz, ruhu duru, sözü bütöv şair oğlu Əsgər Ordubadlı ilə tanış etmək istəyirəm. Əsgər Ordubadlı – Əliyev Əsgər Ramazan oğlu 1995 – ci ildə Naxçıvan MR-nin Ordubad rayonunun Dəstə kəndində anadan olub. Təxəllüsü Əsgər Ordubadlıdır. 2001-ci ildə Ordubad rayon Dəstə kənd 1 nömrəli tam orta məktəbinə daxil olub və 2012 – ci ildə oranı bitirib. 2012-ci ildə hərbi xidmətə gedib. Uşaq yaşlarından ədabiyyata maraq göstərib, elə həmin vaxtlardan da bədii yaradıcılığa başlayıb. “Bizim məhəlləmiz” adlı ilk şeirini 2006 cı ildə yazıb. Mətbuatda ilk çap olunan şeiri “Xocalı soyqırımı ” (“El Həyatı” qəzeti. 2010) . Bundan sonra dövrü mətbuatda şeir və məqalələri, eləcə də onun haqqında yazılar dərc olunub. Məktəb illərində dəfələrlə Ordubad və Naxçıvan müəllif şeir müsabiqələrində uğurla iştirak edib. Naxçıvan dövlət televiziyasının verlişlərində qonaq olub. “Qələm nə danışır”(2009) ,”Axırda peşman sən olacaqsan”(2010) kitabçalarının, “Zülmətdən doğan işıq” (2021) şeirlər kitabının müəllifidir. Bir sıra qəzetlərdə və “Telli Sənəm”, “Yazarlar”, “Xəzan” jurnallarında şeir, məqalə və hekayələri çap olunub. Telli Sənəm jurnalının “Bölgə müxbiri” (2021) olub. “Yazarlar” jurnalının Ordubad bölgə təmsilçisi, YİNŞ – nın Ordubad rayon üzrə sədridir. AKİVİ-nin “Qızıl Qələm “, “Yazarlar”-ın “Ziyadar” və bir çox digar mükafatlara layiq görülüb. Müəllifin kitablarından əlavə “Gözüm yolda könlüm səsdə”, “Qələbəyə gedən yol”, “Gəlirik Qarabağ “, “Kimlərə qaldı dünya, Nizami Gəncəvi 880”, “Həyat bizi səsləyir”, “Sevgilim, yuxunu dənizə danış” Poeziya Antologiyalarında şeirləri çap olunub. Hazırda Ordubad rayonunun Dəstə kəndində yaşayır. Subaydır. Özü haqqında belə qısa arayışdan sonra sözü ilə tanış olaq:
KEÇDİ ÖMRÜN İLLƏRİ
Keçdi ömrün illəri Ən xoş bir xatirətək. Xatirəyə aldanıb Ömrü verməzdik gərək.
Yel qanadlı illəri Buraxmazdıq boş keçə. Dünyamız seyrələcək İnsanlar köçə-köçə?
Yox onların yerinə Yeni nəsil gələcək. Qış gedəndə nə olar Başqa fəsil gələcək.
… Mən bir bahar fəsliyəm Doğulmuşam baharda Baharda çiçək açıb Boğulmuşam baharda.
Əsgər çəkmə bu qəmi Vaxtsız gələn dərd keçər. baxma mənə ey gözəl, yoxsa ala gözlərdən Mənə məhəbbət keçər.
Bu ən ağır xəstəlik. Dərmanı yox üstəlik. Dərmansız dərd mən bilən Tez keçsə də sərt keçər…
GEDİR
Yox, mən bu dünyaya bel bağlamaram. Görürsən həyası, arı da gedir. Payızın yağışı əbədi deyil Yaz gəlir dağların qarı da gedir.
Zərrəcə qalmayıb düzlük, etibar, Bəzən sənin olmur səni sevən yar. Bu gün əllərindən bərk-bərk tutanlar Sabah səni qoyur yarıda gedir.
Əsgər var-dövlətə aldanma, qəti, Gördüm sahibi yox neçə şirkəti. Sonunda ağ kəfən olur qisməti Dövləti də gedir, varı da gedir.
BƏXTİM GƏTİRMƏDİ SEVGİDƏ
Əzab imiş bu həyatın hər yanı, Məcnun olub hey axtardım Leylanı. Min yol oldum o gözlərin qurbanı, Mənim bəxtim gətirmədi sevgidə.
Sevgi verdim, əvəzində nə gördüm? Öz dərdimi misralara keçirdim. Şeir oldu, vərəqlərə köçürdüm Mənim bəxtim gətirmədi sevgidə.
Hey əl açdım əllərinə çatmadı, Əl açdığım əllərimdən tutmadı. Sevən könlüm xoşbəxtliyi dadmadı, Mənim bəxtim gətirmədi sevgidə.
Doğma idi, özgələşdi yad oldu, Yad ürəkdən ona sevgi doğuldu. Arzularım gözlərimdə boğuldu, Mənim bəxtim gətirmədi sevgidə.
Əsgər bəlkə sevdi deyə suç etdi? “Ömrüm” deyən həyatımı puç etdi. Özgəsinin əlin tutdu, quc etdi, Mənim bəxtim gətirmədi sevgidə.
TARİX YAZAN QƏHRƏMANIM (İntiqam Abdullayevin əziz xatirəsinə)
Tarix yazan qəhrəmanım Tarixini yazıb gəlir. “Köçkün” adın, “qaçqın” adın Alnımızdan pozub gəlir.
Milyonların sevgisindən, inamından güc alıb o. Ucalardan uca olan Pak məqama ucalıb o.
O, can verib, O, qan verib, Qoy yaşasın ana torpaq. Ana torpaq yaşadıqca Öz oğlun da yaşadacaq!
Yox, İntiqam ölməmisən Ürəklərdə adın sağdır. Şəhidliyə ucalanlar Daima sağ qalacaqdır!
QÜRURLA OXU (Ölməz qəhrəman şəhidimiz Xudayar Yusifzadənin ifasından təsirlənərək)
Oxu, mərd döyüşçüm, qürurla oxu! Ana vətən gur səsini eşitsin. Vətənin yol çəkən aranı, dağı Qoy Xudayar nəğməsini eşitsin.
Bitsin bu gün həsrət adlı dünənin, Yadın deyil, bu mənimdir, bu sənin. Xəbər yayın hər yanına vətənin Öz oğlunun gəlməsini eşitsin.
Yağı düşmən qaça bilməz əlindən, Hamımıza əziz olan bu vətən Sizin kimi oğulların dilindən “Sən azadsan! ” kəlməsini eşitsin. QƏHRƏMAN OĞLUM (Vətənin adından Qənbərli Vüsal İlkin oğlunun əziz xatirəsinə)
Uyu məzarında nurlar içində Ey vətən sevdalı qəhrəman oğlum. Xalqın ürəyində, xalqın dilində Adın yaşayacaq hər zaman, oğlum.
Tarix oxumadın, yazdın bir başa. Yeni həyat verdin torpağa, daşa. Dedin:- Azərbaycan müstəqil yaşa! Ey vətən eşqindən yaranan oğlum.
Düşmənin başına odlar ələdin, Məhv etdin yağını, qana bələdin. Yalandan vətənə canım demədin, Sən onun yolunda verdin can, oğlum. EŞQ OLSUN! (Yenilməz ordumuzun şanlı Zəfərinə) Ön cəbhədə tarix yazır durmadan Ordumuzun zəfərinə eşq olsun! Düşmənini hər addımda qorxudan Azərbaycan əsgərinə eşq olsun!
Ver komandir daim müjdə xəbəri, Səndə qalıb milyonların nəzəri. Hər gün yeni kənddə açır səhəri Ordumuzun zəfərinə eşq olsun!
Keç Arazın sahilindən sırayla, Zəngilandan qardaşları harayla. Dəstək verir bax Arazdan o tayda Qardaş deyən dillərinə eşq olsun!
İrəli get, səninlədir qayıdış. Ata-baba torpağıdır hər qarış. Bu millətin ordusuna min alqış, Yenilməyən rəhbərinə eşq olsun!
Ümidvaram ki, ünün bütün Azərbaycana yayılacaq, Əsgər. Bütöv Azərbaycanın tanınmış söz adamı, sözü bütöv şairi olacaqsan. Yolun açıq, uğurların bol olsun!
Uşağın şəxsiyyət kimi formalaşmasında valideynlərin, ailənin üzərinə böyük bir yük düşür. Ailə ilk məktəbdir, ailə xalqımıza xas bütün milli-mənəvi dəyərləri, vətənpərvərliyi, ədəb-ərkanla davranmağı, böyüyə böyük, kiçiyə kiçik kimi münasibət göstərməyi öyrədən mənəvi məktəbdir. Müxtəlif ailələr var. Bu ailələrdən yığışan bütün uşaqların yuxarıda sadaladığımız keyfiyyətləri daha sonra məktəbdə davam etdirilir, ortaq doğru bir şəklə salınır. Bu günkü müasir müəllimin öhdəsinə təkcə şagirdlərə təhsil vermək düşmür. Həmçinin müasir müəllimin vəzifəsi şagirdlərə milli təəssübkeşliyi, dosta vəfalılığı, düşmənə yenilməzliyi, vətənin hər qarış torpağı uğrunda canlarından keçməyi aşılamaqdı. Bunlarla yanaşı, müasir müəllim onları muzeylərə, tamaşalara aparmaq, tədbirlər hazırlamaqla şagirdlərdə dünyagörüş formalaşdırır.
Bu sadalananları layiqincə yerinə yetirən müəllimlərdən biri də, Bakı şəhəri 100 nömrəli məktəbin ibtidai sinif müəllimi Aynurə Qəhrəmanovadır. Bakı şəhəri üzrə Təhsil İdarəsinin 01.03.2022-ci il tarixli F-85 nömrəli əmrinə əsasən “Bahar çələngi” tədbirlər planına uyğun olaraq 17.03.2022-ci il tarixində sinif rəhbəri Aynurə Qəhrəmanovanın təşkilatçılığı sayəsində 2d sinif şagirdləri Novruz bayramı münasibətilə tədbir qeyd etdilər.
Tədbir milli adət-ənənələrimiz çərçivəsində təşkil olunmuşdu. Sinfi milli əşyaların dekoruyla bəzəyən şagirdlərin sevinci birə-min olmuşdu. Tədbirdə Bahar qızı obrazını canlandıran Xədicə Xanlarzadənin “Novruz gəlir” mahnısını ifa etməsi bayrama xüsusi rəng qatdı. Şagirdlər kosa, keçəl obrazını yaratmaqla, haxıştalar, yanıltmaclar, tapmacalar söyləməklə, milli musiqi sədaları altında rəqs etməklə xüsusi ovqat yarada bildilər.
Bütün bu gözəlliklər, qayda-qanun, nizam-intizam ən başda məktəb direktorunun təhsilə olan ciddiyyətindən formalaşır. Direktor Gülnarə Məmmədova məktəbdə sağlam düşüncəli şagirdlər mühitinin yetişməsini daim nəzarətdə saxlayır.
Savadlı müəllim – cəmiyyətin gələcəyi, yarana biləcək bilikli peşə sahiblərinin özülüdür. Heç unutmaram, məktəb dövründə müəllimi, müəllimliyi təqdir edən onlarla şeirləri əzbərlərdik. Xalq şairi Bəxtiyar Vahabzadənin “Müəllim” şeirində yazıldığı kimi, müəllimin “hər könüldə yerinin olduğunu, hər kənddə, hər şəhərdə davamçılarının olduğunu” öyrənmişdik. Şeiri birinci sinfə qədəm qoyduğumuz zaman əzbərlədiyimiz üçün çox güman ki mənası, ideyasını bir o qədər dərk edən yaşda olmamışdıq. Lakin yaşa dolduqca, anladıq ki, savadlı müəllim gələcəyin təməli, bünövrəsidir. Böyük şair və dramaturq Hüseyn Cavid “Həsb – hal” məqaləsində yazırdı ki, “bu gün məktəbimiz və ədəbiyyatımız necədirsə, gələcəyimiz də elə olacaqdır”.
Doğrudur ki, bu günün məktəbi və müəllimi gələcək həyatın tablosudur.
“Xan sarayı” əfsanəsində müəllim bilik və bacarığını öyrətdiyi onlarla şagirdləriylə fəxr edir, onun sənətini yaşatmasını qürur hissiylə dilə gətirir. Əfsanədə oxuyuruq ki, sarayın bənnası hazırcavablığı ilə padşahın qəzəbinə tuş gəlir. Padşah qəzəblənib ustanın əllərini kəsir. Usta cavab verir: “Siz hesab etməyin ki bu əllərin yoxluğuna görə qalib sayılırsınız. Əsla! Mənim əllərim olmasa belə, məni əvəz edən yüzlərlə şagirdlərim bundan gözəl sarayları tikəcəklər”. Doğrudur ki, müəllimin öyrətdikləri yüzlərlə şagirdlərdə dövr edir. Odur ki yaşı bitib-tükənməyən, könüllərdə yaşayan, ömrü ömürlərə calanan yeganə peşədir müəllimlik peşəsi!
Bir sözlə, müxtəlif peşə sahibinə çevrilə bilərik. Amma bizim hər birimizin öyrənmək üçün başlanğıc nöqtəmiz, öyrədənimiz məhz müəllimdir. Bir sinifdən çıxan, müxtəlif peşə sahibinə çevrilən şagirdləri birləşdirən də eyni müəllimdən öyrənmələridir! Elə buna görə də bütün peşələrin alisidir müəllimlik!
Bu gün ictimaiyyətdə ümumişlək sözə çevrilib hər kəsə müəllim deyə üz tutmağı qınayırıq. Sözün məcazi variantının öz həqiqi mənasına bir oxşarlığı olduğu kimi, bu gün həyatda gördüyümüz nümunəvi bir insana müəllim deməyimiz də yəqin peşəyə verdiyimiz dəyərdən irəli gəlir. Çünki bu, müəllimdə şərəfi, ləyaqəti görmək istəyimizlə bağlıdır! O təkcə savad, elm vermir, həm də doğru yol göstərir.
Buna görə də, bu adı daim qorumalıyıq. Elm öyrədən mayakdır müəllim. Şandır, şöhrətdir, ləyaqətdir müəllim!
Öz biliyindən 2d sinfinin şagirdlərinə pay verən Aynurə Qəhrəmanova müəllimlik peşəsinin şərəfini daim qoruyur.
Şagirdlərinin sevimlisi, valideynləri qədər onların doğma bildiyi insandır Aynurə müəllim!
Bütün nümunəvi xüsusiyyətləri öyrəndikləri insandır Aynurə müəllim! Təhsillə bərabər təlim də alırlar ondan. Bir sözlə, müəllim adına örnəkdir- Aynurə Qəhrəmanova!
Hind folklor nümunəsi “Kəlilə və Dimnə”də belə bir maraqlı məqam var: Döyüşçünün qüdrəti sərkərdəsinə görə, şagirdin biliyi müəlliminə görə bilinir”. Bu günün ikinci sinif şagirdlərinin tədbirdəki yüksək səviyyədə çıxışları sinif rəhbəri Aynurə Qəhrəmanovanın 2d sinif şagirdlərini yüksək səviyyədə hazırlamasını göstərir və onların gələcəkdə uğurlar qazanmasından işarə verir.
ELƏ AD VERİN Kİ, BƏXTİ YAR OLSUN!!! Atalar, qızlara siz ad verəndə, Elə ad vein ki, bəxti yar olsun! Ya Humay çağırın, ya Sona deyin, Elə ad verin ki, bəxti yar olsun! * * * Sükeydə, Fəğanə, adı verməyin, Bəxtinin yoluna “cadu” hörməyin, Uğurlu bir adı əsirgəməyin, Elə ad verin ki, bəxti yar olsun! * * * Adı elə seçin, Aydan bac alsın, Ayağı zəmində, göyə ucalsın, Adıyla qarıyıb, xoşbəxt qocalsın, Elə ad verin ki, bəxti yar olsun! * * * Əridib gözünün, nurun qarəsin, Zaur “Ustac” ilə tapıb çarəsin, Hamı xoşbəxt istər ciyərparəsin, Elə ad verin ki, bəxti yar olsun! 04.05.2020 – Bakı ş. Müəllif: Zaur Ustac
