MÜBARİZ İBRAHİMOV HAQQINDA POVEST – ZAUR USTAC

—-YENİYETMƏLƏR ÜÇÜN POVEST—-

Bu povest Azərbaycan Respublikasının Milli Qəhrəmanı
gizir İbrahimov MÜBARİZİN əziz xatirəsinə həsr olunur.

birinci fəsil

17.06.2010-cu il saat 21:00 “TG” istiqamətində təmas xətti

-Seyid, indi ANS-in xəbəri başlayacaq, televizoru açaq? -əsgərlərdən biri soruşdu.

-Aç. Aç, görək nə deyirlər…

Elə bil, televizor da hazır dayanmışdı, qoşulan kimi 21 xəbərinin başlandığını bildirən çarx getməyə başladı.

-Bax, o, çiynində kamera olan oğlan var ha, onu tanıyıram, adı Azərdi… Köhnə məhəllədə qonşu idik! – əsgərlərdən biri dilləndi.

-Ayə sən də elə hər xəbər başlayanda onu deyirsən…- yerdən söz atdılar.

– Neyniyim e…

– Sakit durun, görək nə deyirlər! – axır ki, Seyid dilləndi.

Bilindaja ani bir sükut çökdü. Düzü, bura bilindaj deməyə adamın dili də gəlmir. Sizdə təxmini təsəvvür yaratmaq üçün deyə bilərəm ki, adi tələbə yataqxanasındakı otağın şəraitindən qat-qat yaxşı şəraiti var; həftədə bir dəfə dəyişdirilən yataq ağları, əl, ayaq dəsmalları, bayırda ayrıca hamamı, fasiləsiz elektirik enerjisi. Qəza halları üçün nəzərdə
tutulan, əsgərlərin öz aralarında “divijok” adlandırdığı, benzinlə işləyən elektirik generatoru və s. Bütün bunlardan əlavə, kütləvi qırqın silahlarının tətbiqinin nəticələri də nəzərə alınmaqla müdafiə məqsədi ilə möhkəmləndirilmiş bir otaqdan söhbət gedir. Yəni bilindaj dediyimiz otaq, döyüş üçün əsil topdağıtmaz qala olmaqla bərabər, istirahət üçün də üç ulduz bir otel nömrəsindən geri qalmır.

-“Ağdamın Yusifcanlı, Tərtərin Qızıloba kəndləri istiqamətində ermənilər atəşkəsi pozmuşlar. Düşmən cavab atəşi ilə susdurulmuşdu…”- aparıcının səsi eşidildi.

– Pozmadıqları gün olur ki???- Seyid ayağa durdu.

Zərblə əlini stolun üstünə elə vurdu ki, nə yaxşı dəftər-kitabdan başqa heç nə yox idi… Az qala bütün bilindaj silkələndi.

-Pozublar, pozublar… Qurban olum, ay ALLAH, sən özün mənə səbr ver… – deyə-deyə Seyid bayıra çıxdı, tranşeylə lap ön müşahidə nöqtəsinə gəldi. Üzü dağlara tərəf baxdı, baxdı, baxdıqca göz dağına çevrilmiş bu dağlar ağırlığında suallar sıxmağa başladı onu. Görəsən, “HÜCUM” əmrini çoxmu gözləyəcəyik??? Qurban olum , ay ALLAH, Ali Baş Komandan bircə, bu “HÜCUM” ƏMRİNİ VERSƏYDİ!!! Bəs, bu torpaqları kim azad edəcək? Bəs, bu dağlardakı səngərlədə neçə illərdir torpağa tapşırılacağı günü gözləyən igid-ər şəhidlərimizin sümüklərini nə vaxt yığıb mənzilinə çatdıracağıq??? Düşünə- düşünə dərə boyu daglara baxdı. İndi onun baxışları dağlara zillənsə də, dağların arxasında da nə olduğunu gün kimi aydın görürdü… Halbuki, o, heç Çaylıda da olmamışdı, amma postdakı bütün əsgərlər kimi o, da bilirdi ki, dərədə, daşı daş üstə qalmayan, bu, kənd Çaylıdı. Adından da göründüyü kimi vaxtında çox səfalı, axarlı-baxarlı kənd olub. Dərə boyunca dağlara – Talışa tətəf – qalxanda, Gülüstan, birinci görünən dağı aşdıqdan sonra Madagiz, sonra hər yerdə gölqırağı, çayqırağı üzü Günbatana sağ tayla, dağ cığırı ilə gedib çıxırsan yol ayrıcına, ayrıc dərədədi, köhnə ferma binası da var dərədə. Fermanın yanında dağ yolu ilə təxminən iki saat dolama yollarla sağ tərəfə qalxsan, Dəstəgüldü. Dəstəgüldə qışda qar dizdən olsa da dərədəki bulağın başında artıq Fevral ayının ortalarında qarın, buzun içində bənövşələr açır. O, bənövşələrin qurusu indidi də postdakı köhnə dəftər- kitabların arasında durur, təzələrini dərməyincə uşaqlar atmaq istəmirlər. Necə olsa da bu quru bənövşələr də VƏTƏN TORPAĞININ bir nemətidir axı, bundan əlavə hər quru bənövşənin öz tarixçəşi var, hər quru bənövşə bir əsgər yadigarıdır… Dəstəgüldən sonra üzü Günbatana aşırımlar aşsan Keçəldağ, sonra Murova qədər gedib çıxarsan… Fermanın yanından dolamalarla sol tərəfə qalxsan, Tonaşen -1, Tonaşen-2, Tonaşen-3… Əgər ermənilər dağıtmayıbsa, yolqırağı kilsə də olmalıdı- kəşfiyatçılarımız yolüstü həmişə orda dayanıb dincələr, siqatet çəkmək istəyənlər siqaret çəkərmiş ya da oranı görüş yeri təyin edib döyüş tapşırığın yerinə yetirdikdən sonra orda görüşüb, birlikdə qayıdarlarmış…

İndi, Seyid Çaylıya baxır, baxır baxdıqca da nəzərləri ölü bir nöqtədə ilişib qalır, fikir-xəyalında isə İrəvana dogru yol başlayırdı bu Çaylıdan, gözünü çəkə bilmirdi bu Çaylıdan, göz dağına çevrilmişdi bu ÇAYLI… Düşünürdü; lap qoy olsun bu kəndə bir tabor, taborun dayaq məntəqəsi. Qoy olsun bu şərəfsizlərin adam tapıb doldura bilmədikləri ala-yarımçıq ştatla 100-120 nəfər. Aləm bir-birinə qarışsa, qoy bu şərəfsizlərə 20-30 şərəfsiz də köməyə gəlsin. O da gəlib çata bilsə… Ayə Vallahi heç nə yoxdu, bu 150-160 kölgəsindən qorxan dığa nədiki, bir əmr ola lap İravana qədər gedərəm…

Seyid fikirləşə-fikirləşə özünə o qədər arxayın olurdu ki, xəyalında canlandırdığı Çaylıdakı tabor indi onun gözündə uşaq vaxtı hardasa qarşılaşdığı ən zəif, ən çəlimsiz uşaqdan da zəif görsənirdi. Bir sözlə Seyidin gözü bu taboru çoxdan yemişdi…

Seyid yenə nə fikirləşirsən?– bu səs Seyidi sanki
yuxudan oyatdı.

– Nə bilim e Vallah,bir şeyi başa düşə bilmirəm ki,

bu şərəfsizlərin oyunbazlıqlarına nə qədər dözəcəyik? “Qrajdaniski”-də dözmək olmur, deyirsən gedim orduya. Orduda dözmək olmur, deyirsən gedim ön cəbhəyə. Burda heç durmaq olmur- şərəfsizlər hər gün gözünün qabağında min hoqqadan çıxırlar… Lap dəli oluram. Ya Allah sən özün mənə səbr ver…

Seyid blindaja keçdi, yerində oturub bir çay içdi.

Elə bil, nəsə ürəyinə dammışdı, ancaq yenə sabah bu vaxt nələr olacağından əsla xəbəri yox idi… Ola bilsin bəlkə də seyid fəhmı ilə nəsə duymuşdu…

Xüsusən, son vaxtlar onda belə bir fikir yaranmışdı ki, Uca Tanrı istədiyi bəndəsinə lazımi məqamda, haqq işi üçün elə bir güc verər ki, böyük bir ordu da bu gücün qarşısında aciz qalar. Necə ki, uzaq keçmişimizdə Həzrəti Əli Allahin iradəsiylə düşmən ordusu ilə dəfələrlə təkbaşına döyüşə girmiş, həmişə də onun köməkliyi ilə qalib olmuşdu. Seyidin diqqətini çəkən yaxın keçmişimizdə, Çanaqqala döyüşlərinin əfsanəvi qəhrəmanlarından biri olan topçu əri Mehmet oğlu Seyit Çavuşun başına gələnlər idi – həmin qanlı döyüşdə Seyit Çavuşun atdığı bir mərmi döyüşün taleyini həll edən amillərdən biri olmuşdu, ancaq burada Seyidin diqqətini çəkən Seyit Çavuşun mərmini necə atması idi. Deməli, növbəti düşmən mərmisi partlayandan sonra Seyit Çavuş görür ki, top, Əli adlı başqa bir əsgər yoldaşı ilə onun ümidinə qalıb. Düşmən gəmiləri də sahilə yaxınlaşır, yəni əsgər şərəfinin, vətən torpağının bundan ağır və çıxılmaz vəziyyəti ola bilməz. Əsgər yoldaşı Əli ilə bu müşkülü dartışırkən, Seyit Çavuş özündə elə bir güc hiss edir ki, təxminən 300 kg-a yaxın mərmini təkbaşına bir neçə dəfə topa qoyub, atəş edir axır ki, düşmənin ən ünlü gəmilərindən birin vurur… Ağır, sürüşkən mərmiləri götürmək, bir neçə pilləkən qaldırıb, topun lüləsinə yeritməkdən əlavə burda iki maraqlı məqam Seyidi düşündürürdü; birincisi, nə Seyit Çavuş, nə də yoldaşı Əli tuşlayıcı, nişançı deyildi, sadəcə heyət nəfəri idi, ikincisi isə, bu hadisə məşhur olandan sonra komandiri fotoqrafçı gətirdir istəyir ki, mərmini qaldıran vəziyyətdə Seyit Çavuşun şəklini çəkdirsin, ancaq Seyit mərmini qaldıra bilmir ki, bilmir… Düşünə-düşünə Seyid özü üçün yəqinləşdirdi ki, Cənabi- Haqq istədiyi məqamda istədiyi adama elə bir güc verər ki, uca dağlar belə insanın qarşısında duruş gətirə bilməz. Necə ki, Fərhad Şirin eşqi ilə Bisütunu yerlə bir etmişdi…

– Allahım, mənə də belə bir güc ver!!! Əllərini Haqqın dərgahına uzatdı Seyid. Nə fikirləşdisə, qələm-dəftər götürüb, yazmağa başladı:

-“Canım, atam və anam, məndən sarı darıxmayın. İnşallah cənnətdə görüşəcəyik. Mənim üçün bol-bol dua edin.Vətənin dar günündə artıq ürəyim dözmür. Allaha xatir bunu etməliyəm. Ən azından ürəyim sərinlik tapar. Şəhid olanadək bu şərəfsizlərin üzərinə gedəcəyəm. Şəhid olsam- ağlamayın, əksinə sevinin ki, o mərtəbəyə yüksəldim. Allaha ibadətlərinizi dəqiq yerinə yetirin. Çoxlu sədəqə verin. Seyid nəvəsi olaraq bunu etməliyəm. Allah böyükdür. Vətən sağ olsun. Oğlunuz Mübariz. Haqqınızı halal edin.”

Ya Allah, sən özün mənə səbr ver. Sən özün kömək ol deyib, dəftəri örtdü. Artıq, gecədən xeyli keçmişdi. Seyid qalxıb, bilindajdan çıxdı. Yenə lap ön müşahidə nöqtəsinə getdi. Postdakı əsgərlə bir az söhbət etdi. Ayıq ol! – tapşırdı. Atışma olsa nə edəcəyi barədə bir də soruşdu. Qayıdıb, bilindaja gəldi, öz yerinə uzandı. Baxışları qeyri-iradi tavandakı xırda bir nöqtəyə zillənmişdi. Tavana baxsa da dərə boyunca, dağların arxasında uzanan yollarla İrəvana qədər gün kimi aydın görürdü….

ikinci fəsil

18.06.2010-cu il “ TG “ cəbhəsi, Seyidin postu.

Bu gün lap isti idi. Ya da, adama belə gəlirdi. Bir də isti olacaq də yayın ən oğlan çağıydı, ancaq buna isti demək olmazdı. Vallahi elə bil, torpaqdan od qaynayırdı. Sanki, Gün dağların arxasına keçdikcə, torpaqdan qlxan isti daha da artırdı…

– Bu gün nə yaman sakitçilikdi, yəqin istiyə görə öz deşiklərinə girib, yatıblar.- əsgərlərdən biri dilləndi.

– Bu sakitçiliyin bir zibili çıxacaq- Seyid cavab verdi.

Şərrin ilk qaranlığı ilə şərəfsizlərin ilk güllələri də gəldi. Çox maraqlı idi. Həmişəkindən fərqli olaraq, əsgərlərin “trassuyuşşi” adlandırdığı işıqlandırıcı-yandırıcı güllələrlə düz bilindajın üstünə atırdılar. Ara-sıra ön müşahidə məntəqəsinin qabağına “AQS” mərmiləri də düşüb partlayırdı. Sanki, dığalar, belə bilindajlarının olamamağının paxıllığın çəkirdilər…

Hətta Günün alnındakı düzün ortasında, güllənin altındakı yaxşı səngərə də paxıllıq edir bu şərəfsizlər… Çox maraqlıdır ki, əziyyət çəkib özləri düzəltmək istəmir ha, hazırına nazir olmaq istəyir bu şərəfsizlər… Özlərində olmayan ( nəyi var ki, bu bədbəxtlərin) yaxşı bir şey gördükdə əvvəlcə istərlər ağlayıb, zıqqamaqla ona sahib olsunlar, gördükdə ki, bir şey hasil olmur, başlayarlar xoruzlanmağa ki, bəs burda mənəm, Bağdadda kor xəlifə bu saat onu verməlisən mənə, bu variant da kara gəlməyən də zora əl atarlar, əl altdan iş görərlər, ayaq altı qazarlar, mənim deyil qoy onun da olmasın deyib, dağıdarlar, yandırarlar, məhv edərlər bu şərəfsizlər… Bu da onların iyrənc erməni xislətindən irəli gəlir.

Odur ki, belə bir vəziyyət Seyidin diqqətindən qaça bilməzdi. Bu şərəfsizlər kimə, nəyi nişan verirlər? Anlaya bilmədim – düşündü Seyid.

Seyid tranşeylə ön müşahidə məntəqəsinə getdi.
Hava qaraldıqca dığaların atdıqları yerlər açıq-aşkarbilinirdi. Həmişə atdıqları yerdən- öz deşiklərindən atırdılar. Nədənsə bu səhnə həmişə “Tom və Ceri” cizgi filmini xatırladırdı Seyidə. Özündən asılı deyildi neyləsin. Həmişə də dığalar atmağa başlayanda bu səbəbdən üzündə xəfif təbəssüm cizgiləri yaranırdı. İndi də üzündə təbəssüm, inşallah hamınızı elə o deşiklərdə su ilə boğacayıq sizə heç güllə də düşmür şərəfsizlər- düşünə-düşünə bilindaja qayıtdı. Bu “Hücum” əmri nə vaxt olacaq ay Allah?- Sualı burğu kimi beynini eşdi Seyidin…

Şəxsi heyyəti örtülü meydançada düz! – köməkçisinə göstəriş verdi.

“SİLAHA” – köməkçinin komandasdı eşidildi.

Əsgərlər bir göz qırpımında silah-sursatlarını götürüb, örtülü meydançada düzüldülər.

Seyid silah otağına keçdi. YA ALLAH SƏN ÖZÜN KÖMƏK OL!!! – nidası silah otağının ən uzaq küncündəki, ən kiçik çatdakı, ən xırda cücünü də oyatdı. Seyid elə hazırlaşırdı ki, sanki, qarşıdakı döyüşdən xəbərdar idi, ancaq əsla xəbəri yox idi ki, hələ qabaqda nələr gözləyir onu. O, heç xəyalına belə gətirə bilməzdi ki, bir neçə saatdan sonra nələr olacaq… O, sadəcə uşaq vaxtı dönə-dönə oxuduğu “Koroğlu” dastanından yadında qalan Koroğlunun hər səfər qabağı “altdan geyindi üstdən qıfıllandı, üstdən geyindi altandan qıfıllandı” deyimi ilə gerçəkləşən, “yayda bürüncəyini götür, qışda özün bilərsən” atalar sözü ilə min illərin süzgəcindən süzülüb gələn, igid ehtiyatı əldən verməz prinsipinin tələblərinə uyğun hərəkət edirdi. O, dəfələrlə komandirlərindən eşitmişdi ki, adi bir kibrit çöpünün də həyati əhəmiyyəti ola bilər. O, çox gözəl bilirdi ki, qalibiyyətli döyüş yaxşı hazırlıqdan çox asılıdır. Odur ki, ehtiyatı əldən verməzdi heç vaxt. Bura döyüş bölgəsidi, hər an hər şey ola bilər, əsgər hər an ən qızğın, həlledici döyüşə belə, girməyə hazır olmalıdır. Düşünə-düşünə əsgərlərin “lifçik” dediyi üzərində silah-sursat daşımaq üçün çoxlu cibləri, arxasında çantası olan jiletini geydi, öz iki dəstəkli qatlama avtomatını götürdü, əlavə sandıqları “lifçik”-in ciblərinə yerləşdirdi, nə qədər yerləşdirə bildisə o qədər əl qumbaraları götürdü, “lifçik”-in arxa cibinə əlavə patron və əlavə əl qumbaraların yerləşdirdi. Çıxmaq istəyirdi ki, üst-başına bir də baxdı- bu “yüz ölç, bir biç” məsəlinin tələblərindən irəli gəlirdi. İki dənə də tüstü şaşkası götürdü. Silah otağının qapısından çıxırdı ki, gözü divardakı jilkaya sataşdı. Onu da götürüb şalvarın yan cibinə qoydu. Silah otağından bayıra bir addım atmışdı ki, “FARAĞAT”- köməkçinin komandası eşidildi. Bu vaxt Seyidin kölgəsi örtülü meydançaya çıxmışdı.

Seyid örtülü meydançaya çıxdı, döyüşə hazır vəziyyətdə, bir cərgə düzülmüş əsgərləri gözdən keçirdi. Köməkçi sıradan bir addım qabağa çıxıb məruzə etdi:

-“Yoldaş Gizir döyüş heyyəti döyüşə hazırdır”

-“Azad”- Seyidin amiranə səsi sükutu pozdu.

-Hamı diqqətlə qulaq assın- Seyid döyüş tapşırığın və hesabatı bir daha əsgərlərə çatdırmağa başladı; əsas hesabatı hamı bilir, bu olacaq “A” qaydası, yəni bu qaydada hamı həmişəki qaydada öz yerlərin tutur, əmri məndən alır. Yox əgər qeyri-adi nəsə olsa keçəcəyik “B” qaydasına. “B”, nədi? Bu qaydada mən yoxam, əmir və göstərişləri nə qədər sağdı, köməkçidən alırsız, əgər işdi, ona da nəsə olsa, onda hərə öz komandiridi, yəni, heç kim əlavə kömək gələnə qədər durduğu yerdən bir addım da kənara atmır, tualet kimi dayandığınız yerdən istifadə edə bilərsiniz,- icazə verirəm. Lazım gəlsə hamı dayandığı yerdə ölür, ancaq bir addım qıraqda olmaz! Heç kim deməsin ki, mən yoxam; yuxarıdan baxacam, o dünyada da əlimdən qurtara bilməzsiz. Aydındır?

-“Elədiki var”!

-“Sual var”?

-“Sual yoxdur!”

Diqqət; “Düzlən”, “Farağat” Döyüş qaydası “A” olmaqla, “Döyüşə”!!!

Əsgərlər hesabata uyğun təhkim olunduqları postlara qaçdı. Seyid özü lap öndəki müşahidə məntəqəsinə getdi. Ermənilər həmişə atdıqları yerdən ara-sıra atırdılar. Ancaq Seyid “trassiyuşşi” güllələrin uçuşduğu səmtə yox, tamam başqa tərəfə; təpələrin qurtardığı, qaranlıq dərələrin başladığı səmtə baxırdı, sanki, nəsə axtarırdı bu qaranlıq, boz təpələrin kölgəsində. Başqa vaxt Ay işığında hər yan süd kimi aydın görünsə də, indi elə bil Ay da ermənılər tərəfdə idi, üzünü nazla göstərir, tez də qaçıb, buludların arxasında gizlənirdi. Nə olar ay Ay qardaş, bütün dünya bu şərəfsizlərin tərəfindədir, heç olmasa sən bizim tərəfimizdə ol barı, axı bayrağının üstündə sənə yer verən bizik, ermənilər deyil… Sanki, axırıncı kəlmələr Ayın lap heysiyyatına toxundu, bir anlığa da olsa, boz çöllərə, qaranlıq dərələrə süd aydınlığı gəldi.

-Aha, ora bax! – nəhayət Seyid axtardığın tapdı.

Gördüyün dəqiqləşdirmək üçün köməkçidən soruşdu:

-Oriyentir 2-dən 100 metr sağa təpənin qurtaracağına bax, gör bir şey görürsən?

– Hə, hə təpənin dibi ilə əyilə-əyilə gəlirlər. Onlar birlikdə saymağa başladılar; bir, iki, üç, dörd, beş, altı… axtardılar, axtardılar bəs yeddinci hardadır görəsən, yoxsa elə cəmi altı nəfərdilər…

Yeddinci yoxdu, hə yüz faiz altı nəfərdilər- Seyid düşündü- bu da onların adam tapıb doldura bilmədikləri manqa. Çox maraqlıdır bu altı dığa sallana-sallana nəyə gəlir? – öz-özünə fikirləşdi.

Nəhayət köməçiyə vəziyyətə uyğun tapşırıqlarını verdi:

1.Aşağı xəbər ver;

2.Keçdik “B” – yə;

3.Oriyentir 1-i keçənə qədər heç kim atəş açmır, qoyun gəlsinlər;

4.Mən getdim, Oriyentir 3-ün yaxınlığında onların arxasında olacam.

üçüncü fəsil

– “YA ALLAHIN ADI”- “DÖYÜŞƏ”!!!

Son tapşırıqlarını verib, gündə min yol baxışları ilə getdiyi yolu indi üzüaşağı Çaylıya tərəf getməyə başladı; ya Allah, ey Həzrəti Əliyə şir gücü verən Allahım, Seyit Çavuşa o gücü verən UCA TANRIM, hər şey sənə xatir, sənin adınla- mənə güc ver, düşmənin yanında xar etmə….

Buludları Ayın üzərinə örtük kimi çəkməsini, dualarının qəbul olunması kimi düşündü Seyid. Bir andaca hər yan zülmət qaranlığa qərq oldu. Bununla Uca Tanrı Seyidin yolunu açır, bu işə öz razılığın bildirirdi.Seyid dərə aşağı elə gedirdi ki, elə bil, uşaq vaxtı məktəbə gedib-gəldiyi yolla addımlayırdı. Bu yerlərin hər iki tərəfdən də dəfələrlə minalandığın bilsə də, sanki, indi yadından çıxmışdı. Futbol meydançasında top qovan kimi, qovurdu kol-kosu.

Göz-gözü görmürdü, Seyid nə vaxt üçüncü oriyentirə çatdığını heç özü də bilmədi. Bu vaxt atəş səsi eşidildi. Güllələrdən onun yanından keçəni də oldu. Əvvəlcə yerini möhkəmlətdi, sonra ətrafa göz gəzdirdi. Onun postundan atırdılar- nə tez çatdılar öz-özünə düşündü. Bir-iki qatar da atdılar. Bəs bu şərəfsizlər niyə atmırlar, hara yox oldu bunlar?- Seyid təmkinlə düşündü. Birdən lap yaxınlıqdan- onun 35-40 addımlığından atəş açıldı. Hə, demək burdasız- öz-özünə dedi Seyid. İndi baxaq görək vəziyyət necədir? Bir-iki qatar da qarşılıqlı güllələr uçuşdu. Seyid sanki, filim seyr edirmiş kimi izləyirdi mənzərəni. Bu dəm onun postunda tək-tək üç-dörd güllə atıldı. Elə bil, qarşısında bomba partladı; gecənin qaranlıq və sakitçiliyində qarci-qurci səslə necə vay-şivən qopdusa, Seyid bir az da diksinən kimi oldu. O, çox eşitmişdi, ancaq görməmişdi. Yəqin qan görüblər- düşündü Seyid. Səs gələn tərəfə addımlamağa başladı.Elə bil Ay da yardımçı olmağa söz vermişdi TÜRK OĞLUNA… Seyid iti, olduqca yumşaq addımlarla səsə tərəf addımlayır, qarci-qurci “arə TURKİ”, “TURKE”sözlərini aydın eşidirdi, ancaq hələ heç nə görmürdü, birdən Ay işığında nəsə parladı düz gözünün qabağında. Cəld özünü yerə atdı. Sürünə-sürünə balaca təpənin üstündəki kolun dibinə gəldi. Səsə tərəf boylandı, Ay da öz köməyini əsirgəmədi. İndi o, beş dığanı aydın sayırdı. Bəs altıncı hanı?- bir az da qalxıb boylandı. Bunlara nə olub belə, niyə hürüşürlər görəsən?- düşündü Seyid ancaq özlərin elə itirmişdilər ki, bir-bir tutub aparsan da xəbərləri olmazdı. Bunun ciddi bir səbəbi olmalı idi. Ay bir də parlayanda əsərin qəhrəmanı ortaya çıxdı; Seyid gördü ki, topa dayanıb, vay-şivən qoparan ermənilərin ortasında yerdə nəsə çapalayır. Diqqətlə baxanda məlum oldu ki, qan məsələsi dəqiqdi. Şərəfsizlər də yaralı yoldaşına köməklik etmək əvəzinə, başına yığışıb, vay-şivənlə həmdə yazığın olan-qalan canını alırdılar. Bu mənzərə Seyidi təəssüfləndirdi də…

Seyid indi düşünürdü ki, hansı üsulla bunların külünü göyə sovursa, daha ağıllı qərar olar; o, gah əlindəki əl qumbarasına, gah da öz iki dəstəkli avtomatına baxdı. Bəlkə, yaxınlıqda başqa da kimsə var, ya bunları müşahidə edən var? –düşündü və əl qumbarasının üzərində dayandı. İki qumbaranı hər ehtimala qarşı döyüş vəziyyətinə gətirdi, ancaq məsələni bir qumbara ilə bitirmək lazımdı ki, müşahidəçilər üçün mina mənzərəsi yaransın- onsuz da hər gecə çaqqal-çuqqal neçə mina partladır, lap hərdən ikisi dalbadal da partladığı vaxtlar olur. Seyid bir neçə addım da qabağa gedib, qumbaralardan birini necə atdısa, topa durub, hay-həşir salan ermənilərin ortasında uzanıb zarıyan yaralının qucağına düşdü. Bu da Seyidin ona göstərə biləcəyi yeganə köməklik idi… İkinci qumbaraya ehtiyac qalmadı.

Seyid özünü balaca təpənin dalında torpağa elə sıxmışdı ki, üstünə tökülən daş-kəsək də heç vecinə deyildi. Görəsən, özümə heç nə olmayıb?- düşündü, indi də içində bir təəssüf hissi baş qaldırdı; görə bilmədim, heç vaxt bilməyəcəm necə uçuşurdular havada. Yavaşca arxası üstə çevrildi, əvvəlcə bir-bir ayaqlarını, sonra isə növbə ilə əllərini,qollarını tərpətdi. Hər şey qaydasındadı- düşündü. Əslində Seyidin narahatçılığı yerində idi; çölün düzündə bu cür yaxın məsafədə əl qumbarası atmaq, atan adam üçün də təhlükəlidir. Seyid bunu çox yaxşı bilirdi- o yalnız birinci Allah- Talanın, ikinci də cəldlik və peşəkarlığının sayəsində salamat qalmışdı. O, əsla ölümdən qorxmurdu, planlarının yarımçıq qalacağından narahat idi. Beş-on dəqiqə də keçdi. Durub oturdu. Hadisə yerinə nəzər saldı, Allahdansa, tüstü də yox idi. Gecənin sükutunu pozacaq bir hənirti belə yox idi. Elə bil, heç 10-15 dəqiqə əvvəl burda aləm bir-birinə dəyməmişdi.

Seyid daha 20-25 dəqiqə də ətrafı izlədi ki, görsün səs-səmir var, ya yox. Tam sakitçilik idi. Buludlar da Ayı sərbəst buraxmışdı. Seyid Ay işığında aydın görünən dağlara, dədə-təpə düzlərə və bir də ermənilərin qarşıdakı taborunun dayaq məntəqəsinin olduğu ehtimal olunan dərəyə baxdı. Dəli şeytan deyir, get bunların hamısını biç, yüz faiz bilirəm indi hamısı toyuq-cücə kimi yatışıb- düşündü. Bəlkə gedim, bu şərəfsizləri bir yoxlayım, televizorda sərsəm-sərsm guruldayırlar, onlara AZƏRBAYCAN ƏSGƏRİNİN nəyə qadir olduğun göstərim,- götür-qoy etdi. Ya Allah, getdim e. Dərə aşağı üzü Çaylıya tərəf getməyə başladı. Yol boyu öz-özünə düşünürdü; qoy olsun orda 100-120 kölgəsindən qorxan dığa, lap 30-40 nəfər də dovşandan qorxan köməyə gəlsın. Hə bu kölgəsindən qorxmayanları necə ləngidə bilərik- düşünə-düşünə gəlib çıxdı yol ayrıcına. Bu nə yoldu belə? – fikirləşdi, özü də ikisi birdən qoşa. Görəsən, hansı işləkdi? Aşağı-yuxarı baxdı; aşağı Çaylı, yuxarı dağlar. Sağa-sola baxdı, sağ da qurumuş qanqal, sol da. Hər iki yolun ortasın ot basmışdı. Nə fikirləşdisə əyilib əlinin içini yerə sürtdü. Sonra keçib o, biri yolu da o qaydada yoxladı. Hə, bax bu yoldu maşınların gedib, gəldiyi yol- xırda qum kimi daşlar var burda- qənaətinə gəldi. İldə-ayda bir maşın gedib, gəlir belə olacaq də-düşündü. Hə, indi neyləyək ki, bunlar gələ bilməsin, heç olmasa geciksin. Şalvarın yan cibindəki jilkanı götürdü, əl qumbarasının birini işlək yolun kənarındakı ən hündür, ən yoğun quru qanqala elə bərkitdi ki, yüngül bir toxunuşla yola fırlasın. Sonra keçib birini də eyni qayda ilə yolun digər kənarında bərkitdi və jilkanı qumbaraların halqalarına tarım bağladı. Bu qayda ilə bir-birindən dörd-beş metr aralı yol boyu üç tələ və tələlərin tuşunda qanqallığın içində çal-çarpaz tələlər düzəltdi. Sonra ehtiyyatla bütün qumbaraların şpilkaların düzlədi. İndi adi bu yumuru dəmir parçaları, bu quru qanqallıqda öz şikarını gözləyən, ölüm saçan zəhərli kobraya dönmüşdü. Gözləyirdi ki, quyruğuna basasan, odunu, alovunu püskürə üzünə.

İşini tamamlayıb, yol aldı uzaqda görsənən zəif işığa tərəf. Gedək, görək orda nə var, nə yox- düşündü öz-özünə.

Həmişə bu yolla ermənilərə ya ərzaq gələrdi, ya da yoxlama. Həmişə onları tərkibində çoxlu generallar, polkovniklər olan komisiyalar yoxlayıb “5” verərdilər. İndi bu yolla onları yoxlamağa AZƏRBAYCAN ORDUSUNUN PEŞƏKAR GİZİRİ gəlirdi. Özü də, bu yoxlama qəfil yoxlama idi. Görək, bu şərəfsizlərin döyüş hazırlığı nə yerdədi, neçə alacaqlar bu imtahandan? – düsünə-düşünə Seyid düşmən düşərgəsinə çatdı.

Dördüncü fəsil

Düşmən taborunun dayaq məntəqəsi, burada həmçinin gələcəkdə postda durmaq üçün gənc əsgərləri hazırlayırlar. Gəlib-gedənləri nəzərə alsaq təxminən- aydın məsələdir ki, onları düzüb saymamışdıq- yüzdən az artıq olar səxsi heyyətin sayı…

Seyid, indi zəif işığın təxminən yüz addımlığında idi. Əgər içəridə əsgərlər yatırsa, yəqin ki, buralarda post olmalıdı- düşündü Seyid. Ətrafa diqqətlə göz gəzdirə-gəzdirə işığa tərəf irəliləyirdi ki, sağdakı əl damına oxşayan binanın tinindən bir əsgər çıxdı. Əsgər avtomatın sinəsindən aşırıb, lüləsi qabağa, əli dəstəkdə düz onun üstünə gəlirdi. Aralarında 15-20 addım olardı. Seyid ani olaraq duruxdu, ancaq tərpənmədi. Gələnə diqqətlə baxdı, düz onun üstə gəlsə də, nəsə qərəvəlli gəlirdi. Ya hələ onu görməmişdi, ya da, özlərindən biri sanırdı. Çox maraqlı vəziyyət yaranmışdı. Əsgər gəlib, düz onun qabağından keçib, getdi. Seyid gülməkdən özünü zorla saxladı; zalım oğlu ayaq üstə yatıb ki, sən bundakı məharətə bax a, yata-yata da gəzmək olarmış- düşünə-düşünə Seyid də anun arxasınca addımlamağa başladı. Seyidə bir gic gülmək gəlmişdi, özünü zorla saxlayırdı. Əsgər getdi, bu getdi, görsün axırı necə olacaq. Qəfil əsgər durdu və cəld marşurutu üzrə geri döndü ancaq hələ oyanmamışdı. Birinci addımını atdı və gözünü açdı, daş qayaya dirənmişdi. Yazıq hələ də kəsdirə bilmirdi ki, nə baş verir, qarşısındakının kim oldugundan da xəbərsiz idi. Seyid yuxarıdan aşağı gözlərinin içinə elə baxırdı ki, əlli milyonluq Azəri gəncliyinin qəzəbi, hikkəsi vardı bu baxışlarda… Yazıq ağzından süd iyi gələn dığa bu baxışların qarşısında tab gətirə bilməzdi axı… O, ya hələ oyanmamışdı- yazıq neynəsin yuxunun şirin vaxtı idi- ya da, elə ayaq üstə də ölmüşdü. Əsgər Seyidin sinəsindən idi. Seyid çox uzatmayıb, ani sıçrayışla onun boynuna mindi və yerə yıxdı. Ani bir hərəkətlə çənəsin boynun ardına fırlatdı. Dığa deyəsən, həqiqətən ayaq üstə ölmüşdü, heç cınqırın da çıxartmadı. Seyid onu ehtiyatla ağzı üstə yerə qoydu. Ye. Ye şərəfsiz ye bu torpağın tozu da sizə haramdı- deyə – deyə ağzını torpağa sürtdü – necə ki, indi haram edəcəm – dedi və dığanın kitelinin yaxalığın buraxdı. Əsgərin silahın çəkib, boynundan çıxartdı- adi qundaqlı “5.45” avtomat idi. Zəif işığa tərəf addımlamağa davam etdi- bu işıq kazarmanın girişində, qapının üstündə yanırdı. Yanından bayraq da asılmışdı. Çox qəribə bina idi. Heç hərbiçilər qalan yerə oxşamırdi; uçuq-sökük təmirsiz bina, tamam sökülmüş çala-çula asfalt örtüklü meydaça-həyət, bizim üzüm bağlarından sökdükləri beton dirəklərdən düzülmüş səkilər. Bir sözlə sovet dönəmindən qalma hansısa idarə binası idi yəqin ki. Bura nədir ki, burdakılar da nə ola düşüncəsi ilə girişə yaxınlaşdı. Sıçrayıb, bayrağın əskisindən yapışdı. Necə dartdısa, şakk eləyib, sapı sındı. Başı aşağı salanmağa başladı. Sanki, bu əski parçası da fərsiz övladları üçün xəcalət çəkirdi. Seyid şəstlə içəri girdi. Tumboçkadakı əsgər yatmışdısa da yəqin bayrağın səsinə oyanmışdı. Əsgər Seyidi görən kimi özünü düzəltdi, əlini baş geyiminə aparıb öz dillərində nəsə bir söz qışqırdı. Qəfil gələn iri cüssəli, zəhimli bu qonağın iti baxışları qarşısında özünü itirən gənc əsgər birdən xatırladı ki “ YAT” komandası çoxdan olub, artıq səhərə yaxındı səhfini düzəltmək qərarına gəldi; uzun uzadı nəsə qışqırmağa başladı. Bu müddətdə Seyid ətrafı əməlli başlı incələdi; gün növbətçisi girişdə, silah otağının qapısının ağzında dayanmışdı. Armaturdan olan qapı adam başı keçən iri şəbəkəli idi. İçəri göz gəzdirdi; silah-sursatdan başqa xeyli də üst-üstə yığılmış yeşik var idi- bunlar partapart partlayacaq ha…- Seyid düşündü. Solda bir neçə otaq var idi; rabitəçi otağın o saat tanıdı-qapının üstündə sovetin rabitəçi nişanı və ilan-qurbağa həriflərlə cədvəl var idi. Yəqin bu da zabitlər otağıdı- içəridən xorultu gələn otağın qapısına baxdı. Solda dəhlizin qurtaracağında böyük taybatay açılmış iki laylı bir qapı var idi- bura da əsgərlər yatan yerdi, deyə düşünürdü ki, qolu sarğılı bir əsgər bu qapıdan çıxıb, süngüsü dizinə dəyə-dəyə, yarı yıxıla, yarı dura səndələyə-səndələyə ona tərəf qaçmağa başladı. Seyid gün növbətçisinin lap yanında durmuşdu, gələnə baxırdı. Növbətçi Seyidə lap çathaçatda sağ ayağı necə büküldüsə, dizi üstə yerə düşdü- yazıq deyəsən, lap pis yatıbmış, ayaqları tamam keyyib- Seyid ona sətr bir nəzər saldı və sadəcə başını buladı. Növbətçi cəld özünü düzəltdi, əlini baş geyiminə apardı və yalnız, indi qarşısındakının kim olduğunu anladı, lakin çox gec idi. Seyid alıcı quş kimi sol əli ilə onun kepkasının günlüyündən tutub, gözünün üstünə elə çədi ki, az qaldı boynu kökündən qopsun, ancaq qopmadı, çünki sağ əli ilə də boynunun kökündən yapışmışdı. Seyid əvvəlcə novbətçini göyə qaldırdı, ayaqları yerdən üzüldü. Sonra təxminən boyu səviyəsindən bayaqdan bu mənzərəni kirimişcə, seyr edən gün növbətçisinə necə çırpdısa yazıq yapışıb divarda qaldı – o, bu qəfil qonağın kim olduğunu, nə baş verdiyini hələ də anlaya bilmirdi.Yoxlamağa gələn zabitlərdən idi, ya köhnə əsgərlərdən idi, hələ araşdıra bilmirdi ki, kimdi bu. Bir də, hər gün döyülməyə adət etmiş əsgər üçün nə fərqi kimdi döyən. O, ancaq gözləyirdi ki, tənbeh nə vaxt bitəcək. Maraqlıdır ki, zabitlər otağından da gözə dəyən yox idi- görünür onlar üçün də belə səs- küy adi hal idi. Seyid sol əli ilə də gün növbətçisinin boynundan yapışıb, onları bir neçə dəfə dalbadal kəllə-kəlləyə necə vurdusa, ikisi də süst vəziyyətdə yerə düşdülər. Bu vaxt növbətçinin süngüsü silah otağının qapısına dəyib səs elədi. Seyid cəld onları buraxıb, rabitəçi otağı güman etdiyi qapıya qaçdı; səksəkəli yatan rabitəçi səsə oyana bilərdi. Seyid yanılmamışdı bu rabitəçi otağı idi, ancaq rabitəçinin dünya vecinə deyildi, telefonun dəstəyi əlində elə yatmışdı ki, top da atsan oyanmazdı. Seyid qıymadı onu oyatsın- yazıq elə şirin-şirin yatırdı ki… Seyid ustufluca telefonun dəstəyin onun əlindən aldı, qolun başının altından götürdü və telefonun şunurun boğazına doladı, var qüvvəsi ilə sıxdı. Rabitəçi bir-iki dəfə yüngülcə çapaladı vəssalam. Seyid bütün şunurları dartıb qopardı, aparatların işığı söndü. Seyid otaqdan çıxıb, qapını sakitcə örtdü. Xorultu gələn otağın qapısına iki əl qumbarası bərkidib, halqalarına jilka bağladı sonra şpilkaları düzlədi. Silah otağının qarşısında dayandı, dörd əl qumbarası da hazırlayıb, içəri qapının ağzına qoydu. Jilkaları cütləyib, girişdən bayıra çıxartdı və tez də içəri qayıtdı. Girişdə alt paltarında bayıra çıxan əsgərlə qarşılaşdı.Onu saxlamadı- yazıqdı, işi var qoy getsin. Əsgər də öz hayında idi, heç ona fikir vermədi. Sağa dəhlizi axıra qədər getdi. Taybatay açılmış qapıya çatanda əl qumbaralarının ikisi döyüş vəziyyətində idi. Çatdı, içəri bir addım atdı. Bir sağa, bir sola baxdı, iki mərtəbə əsgər çarpayıları dolu idi. İki-iki yatanlar da var idi. İlahi bu nə iy-qoxdu, bu nə üfunətdi, belə də insan yaşayarmı? – düşündü Seyid. Tez də fikrindən vaz keçdi, bunlar insan deyil ki, ermənidi, bunlara olar. İçəridən gələn baş çartladıcı üfunət qoxusu qeyri-iradi uşaq vaxtı hardasa gördüyü donuzxananı xatırlatdı Seyidə; qarınlarının altına qədər çirkabın içində olan donuzlar ora-bura vurnuxurdular, ancaq heç o donuzxanadan da bu iy gəlmirdi- bunlar donuzdan da murdar imiş ki,- düşündü Seyid və qeyzlə, sanki, hamının intiqamın alırmışcasına əl qumbaraların eyni anda çal-çarpaz, birini sağa, birini sola çarpayıların üstünə atdı- qoy gəlsinlər çıxışda gözləyirəm- dedi öz-özünə. Cəld silah otağının yanına qaçdı. Arxasınca əvvəlcə partlayış, sonra ah-nalə, tükürpədici bağırtı qopdu. İkicə dənə də əl qumbarası silah otağının içərisinə dığırladı və bayıra qaçdı- xorultu gələn otaq silah otağı ilə divar qonşusu olduğuna görə orda yatanları xorultusuna haram qatmadı Seyid, ancaq kim vaxtına qədər dözməyib, tez oyansa idi, Seyid onun hədiyəsin qapıdan asmışdı. Seyid əvvəlcədən nəzərdə tutduğu, girişə tam nəzarət edən mövqeyinə çatanda arxada çox güclü partlayış oldu- bu dəqiq əl qumbarası deyildi. O, elə diqqətlə baxırdı ki, görsün, bu nə idi. İkinci partlayış elə, güclü oldu ki, bina ortadan iki yerə ayrıldı. Bu anda Seyid cütlədiyi jilkanı da var gücü ilə çəkdi; bir, iki, üç… partlayış səsləri ucaldı. Əl qumbaraların səsi partlayan silah-sursatın içində güclə seçilirdi. Arada raket də uçurdu, mina da partlayırdı- bir sözlə əsil atəşfəşanlıq düzəltmişdi Seyid. İndi əlində lap birinci rastlaşdığı, “qorxu bilməz”, yatılı da gəzməyi bacaran “igiddən” aldığı avtomat, bu atəşfəşanlığı seyr edə-edə girişə nəzarət edir, bağıra-bağıra bayıra qaçanları bu əziyyətdən qurtarırdı. Seyid ötən müddət ərzində xoşbəxt etdiyi dığaların sayını itirmişdi, pəncərələr dəmir barmaqlıqlarla möhkəm bağlandığı üçün şərəfsizlər qapıdan çıxmağa məcbur idi. Seyid də onları səbirsızliklə gözləyirdi. Bu minvalla Seyid erməninin avtomatındakı patronların da hamısını atdı, sovetdən qalma sandıq çantasındakı dörd sandığı da boşaltdı. Bu avtomatı bura qoydu, kitelini və bretini çıxardıb elə qoydu ki, baxan elə bilsin, kimsə var. Özü isə, gələndə gözaltı etdiyi ikinci mövqeyi tutdu. Bu, dağılmış asfalt örtüyün qurtaracağında, həyətin kənarında köhnədən qalmış beton örtüklərin arası idi. Seyid burdan dairəvi müşahidə aparır, hər şeyi dəqiq görürdü. Bura həm də çıxış üçün rahat idi. Seyid istəsə idi, gəldiyi kimi də çıxıb gedərdi, ancaq onun planında dönüş yox idi- SONUNA QƏDƏR İRƏLİ…

Seyidin saatdan xəbəri olmasa da, hiss edirdi ki, səhərə çox az qalıb Gündağanda dan yeri sökülürdü.

Bu vaxt bir az uzaq da partlayış səsləri eşidildi; bir, iki, üç… hə təlyə siçan düşüb, – düşündü Seyid. İndi harda olsalar gəlib çıxarlar. Mövqeyini bir də yoxladı Seyid. Sağdan-soldan, öndən-arxadan təhlükə yoxdu, lap top atsınlar. Düşmən düşərgəsi demək olar ki, yanıb qurtarmaq üzrə idi. Ara-sıra tək-tək əsgərlər atəş açsalar da yaxına gəlməyə heç kəs cürət etmirdi. Seyid alt paltarında qaçanların heç birinə güllə atmadı, axı ata-babadan eşitmişdi ki, igid basdığın kəsməz, həm də o, qabağına duracaq adam axtarırdı, maləsəf, burda beləsi yox idi… Arada, ordan – burdan əsgərlərin necə qorxa-qorxa ona tərəf boylandığın görürdü. Elə bil, onlar atəş etməyə də qorxurdular, sanki, kimisə gözləyirdilər. Seyid birdən xatırladı ki, axı bunlar kölgəsindən qorxanlardı, yəqin dovşandan qorxanları gözləyirlər. Qoy gəlsinlər- düşündü Seyid. Artıq sübhün ilk işartıları sezildiyi anda həyətə girən maşınların uğultusu eşidildi və eyni anda hər tərəfdən güllə yağmağa başladı, ancaq Seyid tələsmir, yaxınlaşmaların gözləyirdi- boşa güllə atmaq istəmirdi. Gəlin şərəfsizlər, bir balaca şərəfiniz varsa yaxınlaşın deyə-deyə gözləri önündə “Uzaq sahillərdə” filmində Mehdinin meydanın ortasında düşmən əsgərlərini gözləmə səhnəsi canlanırdı.Yox-yox Seyid heç bir şəraitdə özünü partlatmazdı- özünə xəsarət yetirməyin ən böyük günah əməllərdən biri olduğunu lap körpəlikdən bildiyi üçün bu barədə heç vaxt fikirləşməmişdi belə. Silah-sursatını bir daha yoxladı öz avtomatından demək olar ki, bir-iki güllə atıb- hələ onunla xeyli atışmaq olar. Bütün sandıqları doludur. Hələ cibində dolu daraqlar da var. Üç dənə əl qumbarası var. Tüstü şaşkaları da burdadı lazım olar.

Gəlin, gəlin – desə də, dovşandan qorxanlar uzaqdan səs- küy eləməyə üstünlük verirdilər. Seyid bunların da sırasına vər saldı. Seyid gördü ki, əl damının arxasında biri digərlərini başına yığıb, nəsə göstəriş verir. Burdan ora 35-40 metr ancaq olardı. Ya Allah deyib, iki əl qumbarasın elə ustalıqla atdı ki, dalbadal topanın tən ortasına düşdü. Elə bil, arının yuvasını qurdaladın. Bundan sonra dovşandan qorxanlar dovşan kimi dazışmağa başladı. Seyid ovladığı dovşanların sayını çoxdan itirmişdi. Şərəfsizlər əl qumbara atanlarından və avtomatik qumbara atanlardan atmağa başladılar. Hər mərmi beton örtüklərə dəydikcə, qopan qəlpələrdən çox, səs-küy, uğultu Seyidin beynini içəridən yeyirdi. O, bir peşəkar kimi insan orqanizminin bu vəzyyətdə çox davam gətirə bilməyəcini bilirdi, ancaq mümkün qədər çox, çox dovşan ovlamaq lazımdı, yol azuqəsi üçün- o, düşündü. Hiss edirdi ki, istəmədiyi hərəkətləri edir, beyni sarsıdıcı uğultunun, canqa-curuq səs-küyün içində sızıldayırdı. Yaralanmasa da, özünü yaxşı hiss etmirdi. Lazım olmadığı anda qalxır, fırlanırdı. Qəflətən gicgahında arı sancdı sanki, əlini başına apardı, deyəsən başına nəsə dəymişdi. Yəqin, “AQS” qəlpəsidi, gör a, bir belə ehtiyatla hazırlaş, dəbilqəni götürmək yaddan çıxsın, indi əgər başımda olsa idi, heç bu zibil də başıma dəyməzdi, bir az da qırardım bu şərəfsizlərdən, ona görə komandirlər həmişə deyərdi ki, “kaska” əsgərin ikinci başıdı, döyüşə “kaska”-sız gedən elə bil, bir başla gedir, ona da bir şey olanda, bax belə olur – dedi öz-özünə Seyid, ancaq hər şey qaydasında idi, Seyid axırıncı əl qumbarasın yaxınlaşmaq istəyən qrupun üzərinə atdı. Bir yandan uğultu, bir yandan yaralı dovşanların cığıltısı Seyidin beyninə işləyirdi. Gözü açıq olsa da, arada sanki, yumulur, gözünün qabağına dağlar gəlir, həmişə Günəşin batdığı yerdə, Günbatanda GÜNƏŞ doğurdu. O, başını silkələdi- əstəğfirullah, bu nədi o, Gündoğana baxdı dan yeri al qana boyanmışdı, ancaq Günəş dağların arxasında doğmaqda idi, Günbatanda. Seyid ani olaraq nəsə düşünüb, tüstü şaşkasının birini çəkib, atdı. İkincisini də onunun bir az qabağına atdı. Ətrafı qırmızıya, boza çalan göy tüstü bürüdü. Seyid mövqeyindən çıxıb, sökülmüş asfalt örtüklə torpağa tərəf getdi. İndi o, örtüyün qurtardığı yeri, bizim bağlardan sökülən beton dirəkdən olan səkini aydın görürdü. Bu anda çıp, çıp iki səs gəldi qulağına, öndən bir balaca sağ tərəfdən sanki, iki arı eyni anda sancdı. Bu, it arıları ilə çox oynadım a, deyəsən – düşündü Seyid. Sol böyründə ağrı hiss etdi, əlini yumşaq komfilyaj köynəyinin üstü ilə aşağı sürüşdürdü. Solda, aşağıda baş barmaq girən yara açılmışdı, bu da son – düşündü Seyid. Üzünü göyə tutub, Allahım, bu mərtəbəni mənə çox görmə, yaralı bu şərəfsizlərə əsir etməginən- dedi. Üstündə quru otlar olan torpağı görürdü. İstədi ora çatıb, torpağın üstünə uzanıb, dincəlsin. Səkiyə üç-dörd addım var idi, hər tərəf tüstü idi, hiss etdi ki, iki dəstəkli avtomatı ona ağırlıq edir istədi atsın, ancaq komandirlərinin sözü qulağında cingildədi:- “Əsgərin silahı arvadından irəlidir!”- atmadı, avtomat özü sürüşüb düşdü əlindən. Bir, iki addımladı, səkiyə çatdı, indi beş-altı santılıq səki onun qabağını kəsmişdi. Bu qədər dağları, dərələri aşasan bir “barduru” keçə bilməyəsən- düşündü Seyid. Son gücünü toplayıb, bir addım da atdı, nəsə, nə vaxtsa murdar dığaların əli ilə tökülmüş asfalta yıxılmaq istəmirdi. İstəyirdi ki, illərdi mərd ogulların nəşinə təşnə qalan, şərəfsiz düşmən əsarətində inləyən VƏTƏN TORPAĞINA yetirsin özünü… Ayağı səkiyə ilişdi, yıxılmadı səndələdi bir az… Yavaşca sağ dizi üstə çöküb, sag böyrü üstə uzandı- sol yaman incidirdi- sağ əlini torpağa tərəf uzatdı, başını qaldırıb, həsrətlə baxdı burnunun ucundakı torpağa; İlahi hələ çoxmu öz torpağımızda həsrətlə baxacayıq öz torpağımıza-dedi və başını qolunun üzərinə qoydu. Hiss etdi ki, iradəsini itirir, istədi gözlərini yumsun, ancaq göz qapaqları sözünə baxmadı. İstədi sol əlini qaldırıb, gözlərini yumsun. Qolunu bir az qaldırdı, ancaq axıra qədər qalxmadı yanına düşdü. Göy üzünə baxa-baxa kelmeyi-şəhadət gətirdi. Daha heç nə düşünmürdü, gedirdi üzü Günbatanda doğan Günəşə tərəf gedirdi… Sanki, kimsə onu gəzdirirdi; bura Ağdərədi, bura Kəlbəcərdi, bura Laçındı, bura Göyçədi, bura Borçalıdı,bura Dərbənddi, bura İrəvandı, bura Zəngəzurdu, bura Təbrizdi, bura Füzulidi, bura Zəngilandı, bura Qubadlıdı, bura Cəbrayıldı, bura Xocavənddi, bura Ağdamdı, bura Xocalıdı, bura Xankəndidi, bura Şuşadı- Qaladı eee, Qala- bura QARABAĞDI- bura dünyanın mərkəzidi, bura bəşəriyyətin beşiyidi, bura ADƏMİN vətənidi, bura AZƏRBAYCANDI, bu torpaqlar türk oğluna UCA TANRININ ərmağanıdı, bu torpaq Adəmin yoğrulduğu torpaqdı, bu torpağın uğrunda ŞƏHİD olmaq hər kəsə nəsib olmur… O, quş kimi idi, sərhəd tanımırdı. Elə bil, bir az əvvəl bir səkinin əlində aciz qalan adam deyildi. Üzü Günbatanda doğan Günəşə doğru gedirdi. Birdən dayandı mən hara gedirəm belə, bəs bu mənə deyilənləri necə çatdırım Vətən oğullarına, düşüncəsi ilə uçdu göylərə…

İndi, Günbatanda bir ulduz parlayır, elə parlayır, elə parlayır ki, sanki, gəl, gəl, bu tərəfə gəl, buralar səni gözləyir deyir…

07-21 fevral 2011. BAKI.

Müəllif: Zaur USTAC

YAZARLAR.AZ

===============================================

<<<<<<WWW.YAZARLAR.AZ və WWW.USTAC.AZ>>>>>>

Əlaqə:  Tel: (+994) 70-390-39-93     E-mail: zauryazar@mail.ru

“QƏHRƏMAN ŞUŞAM” ADLI ANTOLOGİYA İŞIQ ÜZÜ GÖRÜB

“QƏHRƏMAN ŞUŞAM” ADLI ANTOLOGİYA İŞIQ ÜZÜ GÖRÜB. ANTALOGİYANIN TƏRTİB OLUNMASINDA FƏAL İŞTİRAK EDƏN BİR QRUP YAZAR “VİDADİ TURAN AĞDAMLI” DİPLOMU İLƏ MÜKAFATLANDIRILIB:

1. Cəfərov Azər Məmmədcəfər oğlu Təxəllüsü Azər Məmmədcəfərli

2. Bahar Cavadova Həbib qızı Təxəllüsü Bahar Cavadova

3. Nuruyev Qurban Təbiət oğlu. Təxəllüs Qurban Təbiət oğlu

4. Cəlilova Nəzakət Cəlil qızı Təxəllüsü Nazı Yazar

5. Nuruyeva Rahilə Talıb qızı Təxəllüsü Rahilə Nuriyeva

6. Sevil Qafarova Əlimuxtar qızı Təxəllüsü Sevil Əlimuxtarqızı

7. Məmmədova Şəfəq Lətifqızı. Təxəllüs Şəfəq Şərqiyə Lətifli

8. Təranə Tunar.

Bütün laureatları təbrik edir, yeni-yeni yaradıcılıq uğurları arzulayırıq! Tezliklə Ağdamda görüşmək ümidi ilə yazaq, yaradaq…

HAZIRLADI: TUNCAY ŞƏHRİLİ

TUNCAY ŞƏHRİLİNİN KİTABI

CAROLİNE LAURENT TURUNC

CAROLİNE LAURENT TURUNÇ

PDF>>>ZAUR USTAC UŞAQ ŞEİRLƏRİ

PDF: >>>>> ZAUR USTAC “QƏLƏMDAR-2”

PDF>>> ZAUR USTAC “BB” KİTABI

>>>> ƏN ÇOX OXUNAN HEKAYƏ <<<<

ZAUR USTACIN SATIŞDA OLAN KİTABLARI


“YAZARLAR”  JURNALI PDF


YAZARLAR.AZ

===============================================

<<<<<< WWW.USTAC.AZ və  WWW.BİTİK.AZ >>>>>> 

Əlaqə:  Tel: (+994) 70-390-39-93     E-mail: zauryazar@mail.ru

TƏHSİLDƏ YENİ ÇAĞIRIŞLAR – BİOLOJİ BİLİKLƏRİ BACARIĞA ÇEVİRMƏLİ

Zərövşən Babayeva    
Naxçıvan Dövlət Universitetinin professoru,
Əməkdar müəllim
dr.zarifbabayeva@yahoo.com

TƏHSİLDƏ YENİ ÇAĞIRIŞLAR – BİOLOJİ BİLİKLƏRİ

 BACARIĞA ÇEVİRMƏLİ

Məşhur fizik Albert Eynşteynin fikrinə görə: “Məktəbin əsas məqsədi hər zaman bir mütəxəssis deyil, ahəngdar şəxsiyyətin formalaşması olmalıdır”. Məlumdur ki, hər bir fənnə aid biliklərin öyrənilməsi şagirdlərin hərtərəfli şəxsiyyət kimi formalaşmasında müstəsna rol oynayır. Həmçinin müxtəlif məktəb fənlərinin bir – birinə inteqrativ, kompleks tədrisi məktəblilərdə həyati bilik və bacarıqları inkişaf etdirməsilə – STEM proqramına uyğunlaşdırılır.

Müasir texnologiyalardan istifadə etməklə canlı orqanizmlərdə gedən fizioloji prosesləri, onların anatomik-morfoloji quruluşu rəqəmsal səviyyədə öyrətmək müəllimlərin də güncəllənməsini tələb edir. Texnologiyalar sayəsində elm və təhsil sahəsində elə keyfiyyət dəyişiklikləri baş verir ki, 2050-ci ildə dünyanın necə olacağı, hansı yeni elm, təhsil imkanlarının yaranacağını proqnoz vermək imkansızdır. XXI əsrdən sabitlik gözləmək, kimliyini, işini, dünyagörüşünü sabit saxlamaq zamandan geri qalmaq riskidir. Süni intellekt inqilabı həm də təbiət və sosial elmlər sahəsindəki irəliləyişlərdən qaynaqlanır. İnsan duyğularını, istəklərini və üstünlüklərini əsaslandıran biokimyəvi mexanizmləri nə qədər yaxşı başa düşsək, kompüterlər insan davranışını təhlil etməkdə, insanların üstünlüklərini proqnozlaşdırmaqda və əvəz etməkdə bir o qədər uğurlu olacaq. (Yuval Harari). Gələcəkdə insanın qarşılaşacağı problemləri dəqiq bilməsək də uşaqlarımızın qarşılaşacağı problemlərlə baş edə bilməsi üçün çalışmalıyıq. Dünya mütərəqqi bilim adamları tüm səylərini bu yöndə qurarsa, düşünürük ki, gələcək nəsilləri çıxmazdan qorunmaya hazırlamış olarıq.

A.Eynşteyn demişdi: “Hər kəs dahidir, ancaq sən balığı ağaca çıxa bilməmək qabiliyətinə görə tənqid etsən, o, ömrü boyu özünün qabiliyyətsiz olduğuna inanaraq yaşayacaq”. Təhsil­alan­la­rın sahib olduğu, yaxud qazandığı fərqli qabiliyyətləri aşkar etmək, maraqlarını bilib düzgün isti­qamətə yönləndirmək əsas amillərdəndir. Buna nail olmaq üçün müəllim müşahidə aparmalı, sosial-elmi sorğu müsahibələri etməli, digər fənn müəllimləri və valideynlərlə əlaqə sax­lamalıdır. Bu işin səmərəliliyini artırmaq üçün həm də gənc nəsli gələcəkdə aktuallıq qazanacaq peşələr istiqamətində maraqlandır­maq üçün bütün sahələrdə baş verən yeniliklərlə tanış etmək, texnoloji savadlılıq, kreativlik, tənqidi düşünmə bacarıqlarını artırmaq da lazım­dır. Hazırda müxtəlif texnologiyalar, proqramlar, vasitələr mövcuddur. Şagird indi istər məktəbdə, istərsə də evdə müxtəlif səviyyəli texnoloji qabiliyyətlərini inkişaf etdirərək həm əylənə, həm öyrənə, həm də ideyalarını həyata keçirmək üçün virtual aləmdə fəaliyyət göstərə bilər.

Sürətlə rəqəmsallaşan dünyada yeni nəsil yetişdirmək əvvəlki dövrlərlə müqayisədə daha məsuluyyətlidir. Artıq müəllimin auditoriyada görə biləcəyi ən son iş məlimat verməkdir. İndiki nəsil 50-100 il bindan əvvəlki dövrə görə yetərincə məlumata və məlumat alma bazasına malikdir. Buna görə də bilikləri bacarıqlara çevirərək tətbiqinə nail olmaq, kreativ, fərqli təfəkkürə, düşüncəyə malik insan potensialı yetişdirmək kimi bir missiya müəllimlərin üzərinə düşür. Nəzərə almaq lazımdır ki, XXI əsrdə daimi olan bir şey varsa, o da dəyişiklikdir. Günümüzdə vaxt məfhumu da qalmamış, saniyələrlə dəyişən, yeniləşən, rəqəmsalaşan bir cəmiyyətin fərdi olaraq təhsilimiz kimi fəaliyyətimizi də güncəlləməmiz lazımdır. Beynəlxalq səviyyədə aparılan müzakirələrdən faydalanmaq da işimizin keyfiyyətinə təsir göstərəcəkdir. Bu səbəbdən beynəlxalq səviyyəli tədbirlərdə pedaqoq və metodistlərin fikir mübadiləsi, təcrübələrini bölüşməsi onlar arasındakı potensillar fərqini minimuma endirməyə xidmət edir. Təhsil sahəsində son illər baş verən dəyişikliklər, islahatlar, tədris prosesində özünü təsdiqləyən yeni təlim texnologiyaları, müasir təlimlər, metod, üsul və vasitələr yalnız yerində və düzgün tətbiq olunarsa səmərə verə bilər. Xüsusilə biologiyanın tədrisində ilk növbədə yerli fauna və floranın müqayisəli öyrədilməsi də vacib şərtlərdəndir.

Yaşadığımız planetin sirlərinin öyrənilməsi daim məqsədimiz olmalı, gənc nəsli bu istiqa­mətə ruhlandırmalıyıq. Bunun üçün müxtəlif reformlar, layihələr, ideyaların həyata keçirilməsinə ehtiyac vardır. İslahatların məqsədi cəmiyyətdə dəyişiklik etmək, sonda müvəffəqiyyət qazan­maqdır. Lakin bu dəyişikliklərin nailiyyətə çevrilməsi göründüyü qədər sadə deyil (Michael Fullan). XXI əsr sürət, texnika, yeni kəşflər əsri olduğundan təhsil müəssisələri, təhsilverənlər bütün fəaliyyətləsində bu məqamlara diqqət etməli, təcrübə mübadiləsinə, fənnlərarası inteqrasi­yaya üstünlük verməlidirlər. “Öyrənənlər üçün həyat məktəbdən sonra başlayır” – fikri yanlışdır. Əslində onlar həyatı hərtərəfli şəkildə məktəbdə yaşamalı, hərtərəfli inkişafları üçün düşüncə və çalışmalarına sərbəstlik verilməlidir. Bu zaman səriştəli, yaradıcı, bilikli, məntiqi-tənqidi təfək­kü­rə qadir olan gənclərin formalaşması baş verər. Beynəlxalq miqyaslı konfrans, vebinar, simpo­zium, təhsil debatlarına qoşulmaq fəaliyyətimizin əsas məqsədi halına gətirməyi təklif edir, qarşılıqlı virtual, onlayn tədbirlərin keçirilməsini vacıb sayırıq. Dünyagörüşün zənginləşməsi təfəkkürdə, həyat fəaliyyətində müsbət dəyişikliklər yaradır.

XXI əsr xəyalların məhsullarına əsaslanır. Yəni xəyal qurarkən özünüzə sərhədd qoymayın. Bütün bunlara nail olmaq bəzən fantastik gələ bilir, amma 2023-cü ilin yanvar ayında Azerbaycanda ANM, UNEC-in II kurs tələbəsi Nasa-nın saytında kibertəhlükənin qarşısını alıb. O, NASA-nın saytında xəta olsuğunu aşkarlayaraq, Nasa-ya bu barədə rəsmi məlumat vermiş, olası haker hücumundan qorunmaq üçün onları uyarmışdır. (10) XXI əsr tam da bu gənclərin yetişdirilməsini, Marsda, Ayda yaşam kalitesi yaratmağı planlayır, gələcəkdə süni zəka ilə yarışdan qalib çıxa bilən mütəxəssislər yetişdirməyi tələb edir. Bakı Ali Neft Məktəbinin 2017-ci il məzunu, hazırda Mərkəzi Florida Universitetində Kibertəhlükəsizlik üzrə doktorantura təhsili alan S.Həsənov cəmi 5 ayda yazdığı proqram vasitəsilə Linux əməliyyat sistemində iki ədəd kritik boşluq aşkar etmişdir. Bundan başqa, ABŞ-da keçirilən Kopernik Olimpiadasının Fizika və Astro­nomiya üzrə qlobal mərhələsində ölkəmizi təmsil edən Azərbaycanlı şagird Rice Universitetində təşkil edilən olimpiadada 29 ölkənin iştirakçısını qabaqlayaraq qızıl medal qazanmış, NASA-ya getmək, oranı gəzmək, tanış olmaq şansı əldə etmişdir. Və gələcəkdə NASA-da işləməyi arzu edir. Bu faktlar gənclərimizin fantastik sayılan arzularının gerçəkləşməsindən xəbər verir.

3D texnologiyalar sayəsində 12.000-dən çox real anatomik model/struktur, bədən qurulu­şu­na uyğun keyfiyyət tərifləri və minlərlə ətraflı mikro anatomiya strukturları ilə anatomiyanı öyrənmək və öyrətmək imkanımız vardır. Buna zəmin yaratmaq üçün bioloji təhsilin təşkilini günün tələblərinə uyğunlaşdırmaq, təhsil müəssisələrinin maddi-texniki bazasını müasirləşdirmək, öyrədib-öyrənmənin səviyyəsini dünya standartları səviyyəsinə yüksəltmək vacibdir.

3D Organon 70-dən çox ölkədə yaradılıb və bütün dünyada nüfuzlu universitetlər, xəstə­xanalar, və s. tərəfindən qəbul edilib. O, həmçinin Huffington Post, Scimex, SBS, Futurism və başqaları kimi elm, təhsil və tibbin gələcəyi haqqında hesabat verən aparıcı nəşrlər tərəfindən tövsiy­yə edilmişdir. 3D Organon həm də maneken və ya digər xüsusi avadanlıq tələb etməyən virtual reallıq üçün ultrasəs simulyatorunu birləşdirən dünyada ilk proqram platformasıdır. Ən son 2022-ci il buraxılışı tibb və səhiyyə tələbələri üçün real vaxt həcmli skan və ətraflı anatomik görünüşləri ilə tam immersiv virtual reallıq təlim həllini təqdim edir. İlk dəfə olaraq VR nəzarət­çiləri əyri, xətti və ürək zondlarını hamısı bir həlldə simulyasiya edir. Tətbiqdəki 3D modellər əsas anatomik anlayışların dərindən başa düşülməsini və məlumatın saxlanmasını təkmilləşdirən mühüm koqnitiv girişlər əlavə edə bilər.

“3D texnologiyaların biologiyanın tədrisində tətbiqi perspektivləri” mövzusundakı Qrand

layihədə təlimçi kimi fəaliyyətim bu sahədə təməlli inkişaf və təkmilləşmə işlərinin aparılmasına

ehtiyac olduğunu göstərdi. Bu yeniliklər həm insan orqanizmini əhatəli öyrənməyə, həm də tibb tələbələrinin və həkimlərin diaqnoz qoyarkən edə biləcəkləri səhvləri minimuma endirməyə imkan yaradır. Hazırlanmış 3D insan modeli, VR gözlüklərin tədrisə tətbiqi də biologiya və tibb sahə­sində böyük uğurlar qazanmağa şərait yaradır.

XXI əsr Yeni Dünya Düzəni – yeni format, yeni metod və vasitələr tələb etməkdədir. Artıq qloballaşan dünyada hər bir inkişaf kimi, problemlər də tez bir zamanda bütün dünyanı əhatə etməklə səfərbərlik tələb edir. Tədris sahəsi də artıq dünyada baş verən dəyişikliklərə səmərəli

cavab vermək məcburiyyətindədir. Çünki cəmiyyəti idarə edəcək potensiallı kadrları məktəblər, müəllimlər yetişdirir. Bunun üçün dünyada gedən yeniliklərə inteqrasiya etmək üçün təhsil sahəsi

də təhsil formatı və texnologiyalar sahəsində kadr potensialını zənginləşdirməlidir. Buraya təhsil

ocaqlarının maddi-texniki bazasının zənginləşdirilməsi də daxildir. Hazırda biologiyanın tədrisindəistifadə etdiyimiz metod və üsullar tədrisin səmərəliliyinə təsir göstərməkdə davam edir. Lakin daim fərqli, yeni imkanlar axtarışı davam etməlidir.

2022-ci il niyabr-yanvar ayında isə 9 saylı orta məktəbin direktoru Natella Rzayevanın hazırladığı “Təhsildə 3D texnologiyalardan istifadə” adlı qrand layihəsi qalib gəldi. Layihənin əsas məqsədi VR gözlüklərdən Biologiya dərs­lərin­də istifadənin perspektifləri və istifadə potensialını orta məktəb müəllimləri və şagirdlərinə öyrətmək olmuşdur. Təlim müddətində tərəfimizdən müxtəlif məzmunlu təlim dərsləri keçirilmiş, VR gözlüklərin iş prinsipi, biologiyanın tədrisində tətbiqi imkanları öyrədilmişdir. Layihədə əldə edilmiş vəsait hesabına alınmış Oculus Quest 2 All-In-One Kabelsiz VR Virtual Reallıq Gözlükləri 128 GB – kabelsiz olması ilə hərəkət məhdudiyyəti yaratmadan iş prosesində komfort hissi yaşadır. İlkin olaraq VR texnologiyaların iş prinsipi, istifadə potensialı, proqram təminatı və s. məsələlər aydınlaşdırılmışdir. Bu gözlüklər və digərləri bir-birindən müxtəlif özəllikləri ilə seçilməklə məqsədəuyğun şəkildə istifadəyə yararlıdır.

Bu vasitələrdən fənlərin tədrisində istifadə həm əhatəli, dərindən öyrən­məni, həm də aydın dərketməyə şərait yaratdığından tədrisə gətirilməsi zəru­ri texnologiyalarındandır. Bunun üçün müxtəlif mövzuda mühazirələr aparılmış və praktik çalışmalar yerinə yetirilmişdir:

İqtisadi və emli-texniki tərəqqinin necə sürətli getdiyi dövrdə yaşadığı­mı­zı müqayisəli göstərmək üçün öncə 2017-2018-ci illə müqayisədə 2020 və gələcək illər üçün müəyyənləşdirilmiş ixtisasların siya­hı­sına diqqət yetirdikdə, süni intellekt, AR, VR və MR texnologiya­la­rı, Dron texnologiyaları, genetika mühəndisliyi ilə əlaqəli ən müxtəlif ixtisas və peşələrə yiyələnmiş mütəxəssislərə ehtiyac olacağını anlamaq heç də çətin deyildir.

       AR (artırılmış reallıq), VR (virtual reallıq), MR (mix – qarışıq reallıq) texnologiyalarının müxtəlif sahələrdə, o cümlədən təhsil və elm sahələrində tətbiqi imkanları genişləndikcə, istehsal sahələrinin artması zərurəti ilə bu sahəyə olan tələbat olduqca yüksəlmiş və satış qiymətlərində eniş müşahidə edilmişdir. Bunun üçün təhsil müəssisələrinin də bu texnologiyaları əldə etmək üçün həm imkanı yaranmış, həm də ehtiyacları artmışdır. Bəs bu reallıqlar və zərurətlərin oxşar və fərqli cəhətləri nələrdir:

     VRVirtual Reallıq, yəni  üçölçülü dünya (3D), bu dünya bütünlüklə virtualdır və kompüter tərəfindən hazırlanmış məhsula əsaslanmışdır. Yaddan çıxmamalıdır ki, VR dünyası hər zaman tamamilə virtual aləmdir, yəni real deyildir. 

     ARArtırılmış reallıq, yəni bu dünya qismən realdır, qismən virtual, reallığın artırılmış boyutudur. Əslində bu dünya dijital informasiya daşıyıcısı olaraq mövcud olub, artırılmış reallıq kimi də qəbul edilir. Artırılmış Reallıqda cihazın tutduğu mövqe, yaxud istiqamət dəyişərsə təsvirin də mövqeyi dəyişəcəkdir. Sükan arxasında AR gözlüklü şəxs avtomobilin qabaq şüşəsini virtual ekran daşıyıcısı olaraq qəbul edib istifadə etsə, bu zaman sürücü başını çevirərdiyi zaman rəqəmsal informasiyanın mövqeyi də dəyişəcəkdir. Bütün bunlara səbəb informasiyanın daima öndə olmasının zəruriliyini nəzərə alıb təmin etməkdir. Real dünyada elmin sirlərini dərindən öyrənib-öyrətmək üçün müasir dövrdə istifadə edə biləcəyimiz ən yeni texnologiyalara həqiqaətən sahib ola bilməkdir. Aşağıdakı düstur virtuallıqdan reallığa aparan müasir yolu tamamilə aydın təsvir edir: MR = VR + AR = virtual dünya + rəqəmsal məlumat + real dünya

MR – virtual və real aləmin toplusu kimi qəbul edilir. Mix Reallıqda rəqəmsal daşıyıcı kimi həm də paralel olaraq real dünyadan istifadə edilir. Bu informasiya üçölçülü olması ilə digərlərindən fərqlənir və digərləri ilə müqayisədə daha realdır. O halda MR və AR arasında nə kimi fərqlər mövcuddur? MR dünyasında real dünyada təqdim olunan virtual obyektlər iştirakçının mövqeyi dəyişdikcə yerlərini dəyişmir.

Biologiya mühəndisi insan orqanizminə aid süni ürək və müxtəlif süni daxili orqanı model­ləş­di­rərək hazırlayır. Bu sahədə mütəxəssis ola bilmək üçün biologiya mühəndisi biologiya, mühən­dislik, riyaziyyat fənini dərindən bilməli, tətbiq sahələrini düzgün dəyərləndirməlidir. Bunun üçün STEM mütəxəssisləri, pedaqoji kadrlarının bilik-bacarıq səviyyəsini yüksəltməklə öyrənənlərdə elmi potensialı, praktik bacarıqları uyğun istiqamətdə inkişaf etdirmək olar. Heç də təsadüfi deyil­dir ki, STEM metodunun nailiyyətlərini görən qabaqcıl ölkələr bu işə böyük yatırımlar etməkdədir. Çünki STEM layihələri gənc nəslin məntiqi, tənqidi və yaradıcı təfəkkü­rü­nü inkişaf etdirir, xüsusilə şagirdlərdə bir sıra şəxsi keyfiyyətlərin, şəxsiyyətyönümlü inkişafın artmasına şərait yaratmaqla tədqiqatçı, səbirli, nizamlı, özgüvənli, özünəinamlı, uzaqgörən, əmək­daşlıq, rəqabət etməyi bacaran, bir-birinə hörmət və vətənpərvərlik hisslərini inkişaf etdirir. Artıq fərdi fəaliyyət əvəzinə inteqrasiyalı əməkdaşlığa getmənin tam zamadır. İKT vasitələri, internet, müxtəlif platformalarlar vasitəsilə istənilən ölkədən, məktəbdən hər hansı bir tədbirə mühazirəyə qatılmaq imkanımız yaranmışdır. Bu imkanlar sayəsində müxtəlif problemləri həm müzakirə edə, həm də təcrübə mübadilə ilə ümumi qərarlar ala bilərik. Məsələn, Facebook sosial şəbəkəsində onlayn vebinarların birində liderlik, əməkdaşlıq, rəqabət və s.məsələlərin müzakirəsi təşkil olunmuşdur:

Sual: özünə təhsil lideri deyənlər başda təhsil müəssisələrindən də məsul olmalıdır. əməkdaşlıq edərək rəqabət etmək necə mümkündür?

Cavab: başlıca olaraq: müəllimlər siniflə məhdüdlaşmamalı, digər müəllimlərlə əlaqəli əməkdaşlıq etməli, təcrübələrini müqayisəli müzakirə etməlidirlər.

Rəqabət? – Təhsil sahəsində hansı rəqabətdən söhbət gedə bilər?

Cavab? – Rəqabət – digər məktəblərlə əməkdaşlıq, təcrübə mübadiləsi, məktəblilərin iş birliyi, müəllimlərin əməkdaşlığı, dünya standartları səviyyəsində təhsilin təşkilinə dəstək olmaq. (Michael Fullan).

Bütün bunlar təhsildə yeni çağırışlardır, yeni dalğadır və təhsilin səmərəliliyini artır­maqdadır. Ali məktəbdə uzun illər öyrətmənlik təcrübəmə görə diqqət yetirdiyim məqamlardan biri budur ki, hər kəsin yenilikçi, çalışqan olduğu mühitdə də, mühafizəkar bir ortamda da bəzən insanlar fərdi fəaliyyətə üstünlük verir, təcrübələrini bölüşməkdən çəkinirlər. Bəzən bu, müəssisə­nin kadrlara olan etinasızlığından, bəzən də həmin kadrın qısqanclığından irəli gəlir. Müasir cə­miy­yət nə qədər inkişaf etmiş, məlumatlı olsa da, yenə də insanlar, millətlər, irqlər arasında anlaşıl­maz­­lıq­lar, təzadlı fikirlər qalmaqdadır. Bu problem sadə insanlar, qurumlar arasında da yaşana bilir, təhsil alanında da. İnsanlar arasında ayrı-seçkilik olmamalıdır”. Bunun üçün “ədalət”, “səy” lazımdır, amma “bərabərlik” həmişə ədalət deyil, “bərabərliyi təmin etmək çətindir”, ədalət burada nəzərə alınmalıdır. Halbuki ədalət hər kəs üçün fərqlidir. Buna görə də hər bir insana “fərqli davranılmalı”, ədaləti müzakirə edərək tapmalı. Təhsilverənlər öz iş praktikasında ədaləti necə təmin etməlidirlər? Burada müəllimlərin üzərinə böyük məsuliyyət düşür. Əvvəla öz fəaliyyəti daim yenilənməli, biliyi təkmilləşməlii, tədris formatı dəyişdirilməli, çevik olmalı, tənqidi-məntiqi təfəkkürü inkişaf etdirməlidir.

Öyrədən öyrənməyi buraxarsa, o, adi bir lövhəyə çevrilər” – deyimi yerinə düşür. Bu hal nəticədə təhsilimiz üçün heç bir inkişafa səbəb olmaz. Ali və orta məktəblərdə biologiya dərslərinin keçirilməsində son iyirmi ildə bir çox yeniliklər baş vermiş, tədrisə yeni texnologiyalar, yeni təlimlər, texniki vasitələr, STEAM metodu və s. yeniliklər daxil olmuşdur. Bunlara İKT, elek­tron mikroskoplarını, elektron lövhələri, VR gözlükləri; interaktik, konstruktiv təlimləri, Boloniya təhsil sistemini və s. göstərmək olar. Şifahi, əyani, praktik metodlarla yanaşı, yeni metodlar da mövcuddur. Bu metodlardan, texniki vəsaitlərdən istifadə müəllimlərin pedaqoji-metodik ustalı­ğına görə tətbiq edilməkdədir. Əvvəllər dərsdə İKT ilə şagirdi, tələbəni təəccübləndirə bilirdiksə, bu günün öyrəncisi artıq 3D boyutda filmlərə, oyunlara baxmağı üstün tuturlar. Bu məqsədlə tədrisdə yenicə istifadə etməyə başladığımız 3D eynəklər artıq sinfin, auditoriyanın marağını daha çox cəlb edərək fənnlərin öyrənilməsinə marağı artıra bilər. İştirak etdiyimiz konfranslarda STEAM metodu, 3D texnologiyaların təhsildə tətbiqini, təlimçisi olduğumuz layihələrdə biologi­yanın tədrisində VR gözlüklərin faydasını, iş prinsipini əhatəli şəkildə müzakirə etdik.

Bəs XXI əsr yeni təhsil mühitini yaratmaqla nəyə şərait yarada bilərik? XXI əsr öyrədici mü­hiti ənənəvi təhsildən, yeni keyfiyyət göstəriciləri ilə tamamilə fərqlənməlidir. Tədris prosesi­nin maraqlı təşkili, öyrənənlərin yeni biliklərin kəşf etmələrinə, analiz-sintez qabiliyyəti, məntiqi təfəkkürünün formalaşması, səriştəli, yaradıcı olmasına, sərbəst layihələr düşünməsinə şərait yaradıldıqda öyrənmə istəyi arta bilər. Həmçinin müəllimlərin işbirliyi, bacarıqların artırılmasına, fənlərin inteqrasiyasına, differensisaiyasına nail olunarsa məktəblərdə təhsilin keyfiyyətini artıra bilərik. Yəni öyrənmə formal xarakter daşımamalı, bu zaman dərin öyrənmə, tətbiqetmə bacarıqla­rı­nın, düşünmə vərdişlərinin yaranmasına xüsusi fikir verilməlidir.

Təhsil müəssisələrinin rəhbər­lə­ri də öz işlərində islahat aparmalı, təhsilverənlərin işində qarşılıqlı rəğbətləndirmələr, ehtiyac­ların öyrənilib təmin edilməsi, təcrübə mübadiləsi etməklə təhsil sahəsin­də yüksək səmərəliliyə nail olmağa çalışmalıdırlar. Təhsil sistemində müəllim xarakteri mühüm rol oynayır: burada əsasən onların prinsipiallığı, tədris prosesində özgüvəni, məktəbdə müəllimlərlə münasibəti və s. çox vacibdir. Düşünürük ki, təhsil sisteminin strukturunun yenidən qurulması ilə öyrənənlərdə səriştələrin, imkan-bacarıqların, fiziki mühitin düzgün təşkili vasitəsilə öyrədən və öyrənənlərin iş qabiliyyətini, marağını, motivasiyasını artıra bilərik.

Bununla yanaşı, müxtəlif layihələrdə tələbə və müəllimlərin iştirakı da təcrübə mübadilə­si­nə ən güclü motivasiyadır. 2-3 İyul 2022-ci il tarixlərində İstanbul İbn Haldun Universitetində STEAM müəllimlərinin III Beynəlxalq Konfransında (III. Uluslararası STEM Öyretmenler Konferansı–2-3 Temmuz-Türkiyə) “XXI əsr STEAM müəllimlərindən gözlənilən­lər” mövzu­sun­da təqdimatla çıxışım bir sıra layihələrə dəvət almağıma səbəb oldu. Layihələr içərisində Erasmus+ layihəsi də vardır. Biologiya müəllimliyi ixtisası tələbələrinin hazırladıqları ağıllı əyani vəsaitlər və digər mövzularda hazırladıqları işlər konfransda iştirak edən digər fənn müəllimlərinin marağına səbəb oldu. Təqdimatlar içərisində təbiət elmlərinə həsr olunmuş işlər daha çox maraq doğurmuşdur.

Paralel panellərdə – Təqdimatlar, STEM Show Time / Playground / İnteractive Poster Session / TEM Expo, Workshoplar, Paralel atolyelerdə praktik çalışmalar, “STEM Eğitimi uygulamaları” IV Kitabı Yazarlar Toplantısı, Öyrənci Mərkəzi, Etkinlik Salonu / Fuaye və Açık Alanlarda rəngarəng işlər nümayiş etdirilmişdir. Təhsil sahəsində istifadə olunan yeni pedaqoji-texniki vasitələr, İKT-dən istifadənin fərqli metodikası və s. tədrisə gətirməklə öyrənənlərdə marağı artırmaq tədrisin keyfiyyətini artıracaq amildir. Bunun üçün xüsusilə biologiya müəllimləri əyanilikdən maksimum istifadə etmək üçün təlim üçün istifadə oluna biləcək texnologiya, proqramlar və s. bacarıqlarını yeniləməlidir. O zaman təhsildə yeni çağırışların nailiyyətindən, bioloji biliklərin bacarıqlara çevrilməsindən danışa bilərik.

Müəllif: Zərövşən BABAYEVA

ZƏRÖVŞƏN BABAYEVANIN YAZILARI

YAZARLAR

NURANƏ RAFAİLQIZININ YAZILARI

PDF>>>ZAUR USTAC UŞAQ ŞEİRLƏRİ

PDF: >>>>> ZAUR USTAC “QƏLƏMDAR-2”

PDF>>> ZAUR USTAC “BB” KİTABI

>>>> ƏN ÇOX OXUNAN HEKAYƏ <<<<

ZAUR USTACIN SATIŞDA OLAN KİTABLARI


“YAZARLAR”  JURNALI PDF

YAZARLAR.AZ
===============================================

<<<<<< WWW.USTAC.AZ və  WWW.BİTİK.AZ >>>>>> 

Əlaqə:  Tel: (+994) 70-390-39-93     E-mail: zauryazar@mail.ru

AYGÜN SADİQ. CƏHƏNNƏM KİMİ ALTMIŞ DƏQİQƏ

BAYRAQ HEKAYƏLƏR TOPLUSU

AYGÜN SADİQ

Aygün Fəxrəddin qızı Məmmədhəsənova 19 oktyabr 1986-cı ildə Rusiya Federasiyası, Novokuznetski şəhərində anadan olub. Hazırda ata yurdu Balakən rayonu Katex kəndində yaşayır.

CƏHƏNNƏM KİMİ ALTMIŞ DƏQİQƏ

Orda türk olmağın rəngi qaradır, 

Orda həyat hər gün cəhənnəm dadır…

Kərkük genosidinə həsr olunur

Gecə yarısı qapı döyüldü. Səsə ayılan Türkan şamı yandırmaqçün kibrit axtarmalı oldu; elektriki qəsdən kəsmişdilər. Saniyələr sonra yataq otağının kiçik pəncərəsi işıqlandı, qapıya çıxan Yavuz qonşusunu görəndə heyrətlənməyə macal tapmadı, çiyninə salınmış şala bərk-bərk bürünən qonşu Aybikə ağlayırdı, sözləri həyəcanla, kəsik-kəsik, tələm-tələsik deyirdi:

-Qonşu, Bəkturu apardılar… Getmək lazımdı burdan…

-Hara? Kim???

-Onlar… Bilmirəm, iki saat əvvəl gəlmiş əli silahlı adamlar… Ərəblər… Gəldi, çağırdı, apardı. Bəktur dedi qorxma, qayıdıram indi, amma gəlib çıxmır. Yavuz qardaş, gedin burdan, Türkan yazıqdı, uşaqlar yazıqdı… Vaxtında getməsəniz pis olacaq.

Türkan əlində şamla ərinin yanında səssiz dayanmışdı. Qonşusunu içəri dəvət etməyi unutmuşdu, bunu fərq edən kimi dedi:

-Aybikə bacı, gəlin, keçin içəri. Bir az toxtayın.

Yavuz fikirli halda həyətə düşdü. Uzaqdan baxanda onların həyətində iki işıq nöqtəsi sezilirdi; işıqlardan biri indi evin qonaq otağında həyəcanla söhbətləşən iki qonşu qadının narahat simasına şahidlik edən şam, digəri həyətdə gəzinən Yavuzun siqareti idi.

Yavuz Bəkturun niyə aparıldığını bilirdi. “Axı nə etmişik, niyə əl çəkmirlər, – deyə düşündü, – birdən bura da gəlsələr, Türkan, uşaqlar necə olsun, onları gərək vaxtında Azərbaycana. – əmimgilə göndərəydim”.

Könüllü dəstədəkilərin ailəsini tapıb cəzalandırırdılar…

Yavuz iki ay idi ki, türkmənlərin könüllü üsyançı dəstəsinə qoşulmuşdu. Gündüzlər müəyyən təlimlərdə, yerlərdə olur, gecə qayıdırdı, Türkan bu haqda çox az şey bilirdi, Yavuz onun suallarından qəsdən, hərbi sirr bəhanəsiylə yayınır, arvadını narahatlıqdan uzaq tuturdu. Əslində, Yavuzu çoxdan işdən çıxartmışdılar, milliyyətinə görə. Yavuz artıq hərbçi deyildi.
Aprel gecəsi qarışıq fikirlərlə dolu on beş dəqiqə belə keçdi. Üşüdüyünü hiss edib evə doğru addımlayırdı ki, Türkanın evdən çıxıb ona tərəf gəldiyini gördü.

-Telefonun çalır.

-Sən get içəri.

Nəsə ürəyinə damdı. Çünki zəng edən dəstə yoldaşı idi:

-Evdə şam, işıq yandırmayın, Yavuz. Təhlükəlidi. Eşidirsən? Uşaqların hamısına tək-tək tapşırmışıq.
-Hə… Durum nədir?

-Pisdi, Yavuz. Səlimi vurdular. Bizdən altı nəfəri girov götürdülər. Mən qapadıram. Allaha əmanət.
-Səlimi?! İlahi…

Arxadan gələn maşının işıqları arxaya çevrilib baxan Yavuzun gözlərini qamaşdırdı. Maşından dörd nəfər düşdü. Evin işıqlı pəncərəsini sezdilər. Üç nəfər evə sarı yeridi. Adamlardan biri digərlərindən ayrılıb ona yaxınlaşdı, ərəbcə amiranə:

-Burda nə sülənirsən, it oğlu türk?!

-Vəhşi ərəb, nə ixtiyarla mənim həyətimdə məni söyürsən? – deyib Yavuz adama yaxşı bir yumruq ilişdirdi. Əvvəlki üç nəfər yaxınlaşdı, tərəddüdsüz açılan güllə Yavuzu bir andaca həyatdan ayırdı…

Səsə içəridən çölə qaçan Türkanın fəryadı gecənin qaranlığında naməlum sərhədəcən yayıldı:
-Yavuz !!!

…İki qadını və iki uşağı aparmaq çətin olmadı. 

Maşın dərəli yollarla şütüyür, sərnişinlər hara aparıldığını anlamırdılar. Sürücünün yanında, ön oturacaqda əyləşən adam telefonla naməlum ünvana zəng vurub “daha dörd qurban”la tezliklə “orda olacağını” dedi.

Uşaqlardan Duru hələ doqquz yaşındaydı və baş verənləri anlamırdı, körpə Ərbak isə anasının isti qucağında uyuyurdu. Arada maşın silkələndikcə səksənib gözünü açır, anasının nəvazişiylə tez də xumarlanıb uyuyurdu.

Türkan artıq bəlaya düşdüklərini anlamışdı, qadın ürəyində fəryad edir, körpəsini bərk sinəsinə sıxaraq üzdə qürurlu, sakit görünməyə çalışırdı, sanki az öncə əri öldürülən o deyildi.
Müəyyənləşdirilmiş ərazidə onlara əmr verildi ki, maşından düşsünlər.

Qəribə yer idi. Köhnə xarabalıq idimi, ya qədim, sahibsiz, dağılmış malikanəmi, məlum deyildi. Duru sakitcə soruşdu:

-Ana, bura haradı? Niyə gəldik bura?

-Susdur o qızı. Səs salmayın.

Naməlum adamlardan biri fanar yandırdı. Tikiliyə yaxınlaşdıqca Türkanın qorxuları artdı. Silahlılardan biri irəli yeriyib işığı qapıya tutdu, qıfılı açdı, mühafizədə dayananlara da yavaşca nəsə pıçıldadı, Türkangilə içəri girmək əmri verildi. Gənc qadın doqquz yaşlı qızı Duru, körpə oğlu Ərbak və qorxudan titrəyən qonşu Aybikə ilə birlikdə içəri keçdilər. İçəridə – fənərlə müvəqqəti işıqlanmış qaranlıq otaqda xeyli qadın, uşaq göründü. Torpaq döşəmənin üstünə çöküb səssiz ağlayan kim, fikrə gedən kim, dua edən kim. Qadınların arasında hər yaşda olanı vardı. Hiss olunurdu ki, onları da xəbərsiz və məcburən gətiriblər bura.

Qapı arxadan bağlandı və kilidləndi….

Türkan içəridən durub bağlı qapını döydü, suallara cavab ala bilmədi, onlardan nə istədiklərini, niyə bura gətirildiklərini soruşdu, sükuta dözməyib hiddətləndi:

-Axı günahımız nədi? Neyləmişik sizə?!

Silahlılardan birinin səsi qapının çöl tərəfindən lap yaxından eşidildi:

-Türk köpək qızı! Günahın elə adındır. Milliyyətindir!

Türkan qaranlıqda kürəyini qapıya söykəyib susdu. Hər şey aydın idi. Yavuzun evdən gündüzlər sirli çıxmaları, arada ehtiyatlı olmaqla bağlı verdiyi tapşırıqlar – hamısı məlum oldu. Ayaqları onu saxlamadı. Yerə çöməldi. Qucağındakı körpə oyanmışdı. Türkan yalnız indi onun ac olduğunun fərqinə vardı. Körpəsinə süd vermək üçün sinəsini azca açdı.

…Qaranlıqda zarıltı eşidildi. Demə, əsir qadınlar arasında hamilə olanı varmış. Biçarənin doğum sancısı tutmuşdu, yalvarıcı səslə yanındakılardan kömək istəyirdi. Türkan qalxdı. Alatoranlıqda vaxtı, zamanı itirmişdi. Səhər açılmamışdı hələ, buna əmin idi. Qadınlar ağrıdan sızlayan gəlini sakitləşdirməyə çalışdılar. Nə etməli? Nəzarətçi xəbər tutsa, rəhm edərmi? Necə olar? Aybikə dedi ki, bəlkə, qadınlar birləşib onun doğuşuna yardım etsinlər. Bu vaxt qapının çöldəki qıfılı tərpəndi. Ağrılardan çırpınan gənc qadın qorxusundan canını dişinə tutub susdu. Hiddətli sual:

-Nə var, nə səs-küydür?!

Türkan cəsarətləndi:

-Qadın xəstələnib. Uşağı olacaq. Kömək lazımdı. Xahiş edirəm…

-Sus, ləçər. Xəstələnib? Çox pis. Burda xəstə saxlamaq olmaz, – dedi, çöldəki silahlılardan birini çağırıb tapşırdı:

-Apar, bunu göndər cəhənnəmə, – Sonra yaxınlaşıb ehmalca əlavə etdi, – gülləyə qənaət et ha. Bir dənə ilə yekunlaşdır.

Ağrıdan və qorxudan titrəyən gənc qadını iki nəfər tutub sürüyərək apararkən birinin dodaqaltı mızıldanmasını Türkan eşitdi:

-Hələ soyunu artırmaq istəyir, bitirərik, bitər!

Qadının hara aparıldığı naməlum qaldı. Dəqiqələr sonra açılan güllə səsi içəridəkilərin ürəyini titrətdi…

…Hava işıqlaşırdı. Uzaqlardan azad quşların səsi eşidilirdi. Qadınların ümidsizliyi anbaan artırdı.

Yenə qapı açıldı.

Cəlladlardan biri yaxınlaşıb qadınları diqqətlə süzdü, müştəri nəzərlər birindən adlayıb başqasında qərarlaşdı, nəzərlər yerini dəyişdikcə əvvəlkinin ürəyində “şükür” nidası səslənirdi.

Nəhayət, alıcı baxış birini seçdi və qadına ardınca gəlməyi əmr etdi. Qadın israr etdikdə silahli ərəb əlini cibinə aparıb tapancasını göstərdi və saçından tutub çəkə-çəkə apardı. Bu dəfə güllə səsi gəlmədi. Kaş gələydi, kaş öləydi o zavallı, – deyə nalə edən səs eşidildi.

Türkan qadınların nə vaxtdan burda olduqlarını soruşdu. Məlum oldu ki, ondan az əvvəl, dünən axşamdan gətiriliblər.

Türkan körpəsini ehmalca yerə qoyub arxadan bağlı qapıya yaxınlaşdı. Qadınlara işarə ilə səssiz olmağı tapşırıb çöldəki söhbətə qulaq verdi. İki nəfərin ərəbcə söhbətini duydu:

-Bizə bir saat vaxt verdi. Altmış dəqiqə. Vaxt gedir. Bu qədər adam. Hamısını birdən…

Söhbət pıçıltıya keçəndə Türkan qulağını qapıya yapışdırdı.

-Əşi, versin də. Bizi də lap hanbal edib. Əlimizin altında bu qədər qadın varkən… Qoymur dünyadan həzz alaq, – qımışdı, – aralarında iki dənə gözəli var ha.

-Sənin köhnə xasiyyətlərin! A kişi, vaxt gedir, həzz nədi!

-Bu, elə də çox vaxt aparmır axı. Nə vaxtadək buyruq qulu olacağıq? Adam kimi yaşayaq da beş-on dəqiqəni, – güldü.

-Sən dəyişməmisən heç, əvvəlki arvadbazsan.

Türkan qapıdan aralanıb tez qadınlara doğru yüyürdü:

-Tez, saçınızı, üzünüzü dağıdın, ay qız, sən, tez ol, üzünə torpaq-zad sürt, dağıt saçlarını, tez ol, tələsin! 
Qadınlar duyuq düşdülər. Deyiləni etməyə isə zaman yetmədi.Türkan arxasında silahlı ərəbi görüb hiddətləndi:
-Nə istəyirsiniz axı, əl çəkin! Bu qadınların, mənim, körpələrin suçu yoxdu! Gücünüz bizə çatır?
-Kişilərə də çatır. Çatmayanda köməkçimiz sağ olsun, – deyib tapancasını göstərdiyi an, gecə Yavuzun ona ilişdirdiyi yumruğunu da xatırladı.

-Biz sizdən qorxmuruq. Ona görə silahla susdurursunuz.

-Kəs səsini, ləçər. Sən lap ağ elədin, – deyib ona sillə çəkdi. Türkan sillədən diksindi, amma qürurunu endirmədi:

-Bir gün məğlub olacaqsınız. Türk həmişə qalibdir! Çünki ədalət savaşçısıdır! Bunu babam deyib və əzbərlədib!

-Bu, sənə qalmayıb.Heç mənə də qalmayıb. Sonranın işidir. Mənə altmış dəqiqə vaxt verilib, işimi bitirməliyəm.
-Amma o altmış dəqiqənin içində qadının ləyaqətini alçaltmaq yer almamalıydı! Öldürürsən, elə burdaca güllələ, öldür. Amma şərəfimizə toxunma!

İkinci sillə onu səndələməyə məcbur etdi. Müvazinətini güclə saxladı.

Qızlar arasından növbəti qurban seçilib aparılanda qadınlar mane olmaqçün çalışdılar, gənc və qənirsiz gözəl olan qızı qorumaq üçün onu dartan kim, cəllada ağır sözlər yağdıran kim:
-Allah bəlanızı versin!

-Ay binamus, sənin bacın yoxmu?!

“Qurban” dinmirdi. Qapıdan çölə çıxanda bütün qüvvəsini səfərbər edib, silahlının əlindən balıq kimi sürüşüb çıxdı, qaçmağa başladığı an açılan güllə ayağını yaraladı. Qız səndələyib yıxıldı, dəhşətli ağrıdan qıvrılsa da, nifrətini aşkar elan etdi, cəllada lənət yağdırır, özünün türkman olduğunu, ərəblərin və kürdlərin mütləq cəzalandırılacağını söyləyirdi. Qızın yaralı halda bu qədər zəhlətökən olacağını ağlına gətirməyən kürd növbəti gülləni sərf etməli oldu və növbəti həyat söndü. Qadınların qışqırığı, bir ananınsa naləsi ərşə dayandı.

Kişiləri daha dəhşətli işgəncə ilə qətlə yetirirdilər. Onları başqa yerlərdə gizli saxlayır, ağlasığmaz ssenarilərlə – kiminin əl-qolunu kəsir, kimini elektrik dirəyinə bağlayır, kimini şərəfini alçaldaraq mənən öldürürdülər. Hətta ailəsinin, uşağının gözü qarşısında dəmir qəfəsdə yandırılaraq öldürülənlər olmuşdu…

…Qapı açıldıqca həyəcan artırdı. Hər qapı səsi bir ölüm demək idi. Burda türk olmaq günahın özü olmaq demək idi, burda hər dəqiqə cəhənnəm rəngində, zəhər dadında idi!

Gənc qızlarsa mümkün qədər eybəcər görünməkçün əllərindən gələni edirdilər, üz-gözünə döşəmənin torpağını sürtür, saçını eybəcər görkəmə salırdı, mənzərə adamı heyrətə gətirirdi. Türk qızının, qadınının dəyanəti, mərdanəliyi düşməni heyrətləndirir, qıcıqlandırır və tədbirləri sərtləşdirməyə sövq edirdi.

Altmış dəqiqənin saniyələri su kimi axır, gedirdi…

Sonra yenə qapı açıldı və cəllad Türkana qısılmış Durunu sezdi. Duru yad adamın baxışlarını oxuya bilməsə də qorxudan anasına qısıldı. Türkanın sanki dünyasını başına dar etdilər, yalvarırcasına dedi:

-Balam uşaqdır. Etmə!

Cəlladın daş qəlbi ananın fəryadını hardan anlasın? Alıcı baxışlar doqquz yaşlı qızcığazın uşaq məsumluğu ilə parlayan, günahsız simasını nə tez sezdi?!

-Amma gözəldi.

Vəssalam. Çıxış yolu qalmamışdı. Bıçaq sümüyə dirənmiş, yolun sonu çatmışdı! Duru nə baş verdiyini, ona duran yerdə niyə gözəl deyildiyini anlamadı.

-Bu qız səni xilas edə bilər, – baxışlar ətrafdakı qadınlara yönəldi – elə sizi də. Bax, sizi buraxa bilərəm. İndi hamınızın həyatı bu qızdan asılıdır, o, isə qərar vermək üçün kiçikdir, qərarı anası verəcək.

Uca səslə, qarşısındakının məğlubiyyətinin verdiyi həzdən məmnun qalıb qalibanə güldü. Ərəb, əlbəttə, yalan deyirdi. Ona əsirləri buraxmaq yox, öldürmək tapşırılmışdı. Zamanı xatırlatdı:
-Otuz dəqiqə qalıb.

Yavuzdan sonra Türkan üçün dünyada cəmi iki yaşama səbəbi vardı – Duru və körpə oğlu Ərbak. “Ona verməkdənsə, öz əlimlə öldürüm” – insan üçün mümkünsüz görünən, dəhşət saçan bu fikir, bu anlarda Türkan üçün ən əvəzsiz çıxış yolu sayıldı.

-Yaxşı. Qızımı verirəm. Amma imkan ver, onunla sağollaşım, qucaqlayım. Sən çöldə gözlə.
-Qucaqlamasan da olar. Qayıdacaq.

-Ana, məni hara göndərirsən?

-Dedim ki, çöldə gözlə, razıyam.

-Ana?!
-Yaxşı, tez ol, vaxtım azdır.

Cəllad çıxan kimi Türkan balasını bağrına basdı, duz kimi yaladı, əsim-əsim əsən əllər saniyələr sonra xilaskar qatil əllərinə çevriləcəkdi, Duru bütün bunlardan – anasının beynindən ildırım kimi keçən fikirlərdən xəbərsiz idi. Vaxtın hər saniyəsi isə onların əleyhinə işləyirdi.

Anidən sifəti ciddiləşdi. İndi analıq hisləri başqalaşırdı, qoruyucu qatilə çevrilmə baş verirdi.
Uşağın üzünə baxdı, gözlərindən öpdü,  titrək, tərəddüdlü əllər qızcığazın simasında gəzindi və boğazında durdu. Sıxdı…. 

Qız çabaladı, anasının əlindən xilas olmaq istədi, bacarmadı. Qadınlar dəhşət içərisində bu kədərli mənzərəni izləyir, ananın balasını qorumaqçün öldürməsini görür, heç nə edə bilmirdilər. Ana əllərini övladının boğazında get-gedə daha kip sıxır, özü də nalə çəkir, sankı Durunun əzablarını onunla birgə yaşayırdı.

Durunun müqavimətsiz və itaətli bədəni artıq, cəsəd oldu, ağır yük kimi Türkanın əlindən düşüb qaldı.
Qeyrətli türk qadını balasının cəsədini qatil əlləri ilə dərdli sinəsinə sıxıb dəhşətli nalə çəkdi….

Hiyləni anlayan, şikarın əldən çıxdığlnı görən qatil yüyürüb gəldi, əsəbdən qadınların birini yerindəcə güllələdi, Türkana da bərk təpik vurdu. Çıxıb getdi. Qatil ana bu zərbəni sanki hiss etmədi. bir az aralıda ağlayan Ərbakı digər bir qadın sakitləşdirirdi. Qalxdı. Oğlunu axtardı. Tapmadı. Əvvəl elə bildi, öldürülən oğlu imiş, dağınıq düşüncələr gözünü tutmuş kimi idi, bu anda qadın uşağı Türkana gətirdi. Körpə acmışdı. 

Türkan oğlunu qorumalıydı. Tələsik qatil əllərini donunun ətəyinə silib  körpəyə süd verməyə tələsdi. Körpə anasının qucağında sakitləşdiyi vaxt yenə qapı səsi gəldi. Bu dəfə iki qatil!
Türkanın daha kimisə qorumağa taqəti qalmamışdı.

Dörd qadını apardılar.

Beş dəqiqə sonra Aybikəni apardılar, qadın fəryad etdi, onu burda, indi öldürmələri üçün qatillərə yalvardı.
-Ölümü belə arzulayırsan? Tələsmə, çöldə öldürəcəyik.

Zavallı Aybikənin, otaqda qalan qadınların ruh halını təsvir etməkdə qələm acizdir.

Hər güllədən səksənib dik atılan balaca Ərbak tez də yuxulayırdı.

İndi otaqdakı hər kəs özünə ölüm arzulayırdı, heç kim ləyaqətini ərəbin və kürdün ayaqları altına sərməyi istəmirdi.

O qapı ölüm saçırdı. O qapıdan ölüm asta, məmnun addımlarla girir, əminliklə, qalibanə tərzdə və qurbanla oranı tərk edirdi. Hər getmənin də dönüşü mütləq olurdu və yeni ölümlər gətirirdi.

Çöldə telefon səsləndi. Qatillərdən hansısa biri müsahibinə vəd verir, üzrxahlıq edirdi, tezliklə işi başa çatdıracağını deyib israrla inandırırdı. Bu, o demək idi ki, qapı yenə açılacaqdı!

Cəllad son dəfə içəri girəndə çarəsi hər yerdən üzülən qadınlar onun simasında məmnun bir təbəssüm sezdilər. Sonra simadakı məmnuniyyəti ciddilik əvəz etdi.

-Uşaqları bir tərəfə! Cəld!

İlahi! Kim uşağını verər? Qadınlar susurdu. Hərə öz ciyərparasını qucağına sıxıb titrəyir, bir an sonra nə baş verəcəyini, uşağını verməzsə, nələr olacağını, nə kimi bədəl ödəyəcəyini düşünüb tapmağa çalışırdı. Heç kimdən səs çıxmadığını görən qatil prosesi təkbaşına həyata keçirməkdən ehtiyat edib çöldəki silahlıları köməyə səslədi. Beş nəfər gəldi, uşaqları analardan zorla ayırdılar. Türkan ideyasını gerçəkləşdirməkçün fürsət gözlədi. İndi hər saniyənin öz həyati hökmü vardı. Qarışıqlıqda fürsət tapıb balaca Ərbakı otağın küncünə qoydu, başının yaylığlnı açıb bələyin üstünə sərdi.

İndi Türkanın əlində süni bələk vardı, bələk həqiqiyə oxşayırdı, içi isə bükülmüş paltarlardan ibarət idi. Bələyi qəsdən nəvazişlə sinəsinə sıxır, süni mehribanlıq göstərib ağlayır, qucaqlayır, ehmalca yelləyirdi. Düşmən Türkanın qucağında həqiqi uşağın olmasına inanmalı idi. Növbə ona çatanda Türkan saxta nalə ilə bələyi könülsüzcə silahlıya uzatdı:

-Asta ol, oyanar.

Uşaqları da apardılar. Səkkiz ana nalə çəkdi…

Uşaqlardan bir-neçəsi ağladı. Analar həssas olur. Ağlamalarına ara verib həyəcanla çölə qulaq verən gənc qadınlar heç bir güllə səsi eşitmədikdə sevinir, uşaqlarının hara, nə məqsədlə aparıldığını bilməmələrinə rəğmən, analıq instinkti ilə daxilən rahatlaşırdılar. 

(Gizli deyil ki, kürdlər və İŞİDçilər əsir alınan türkman uşaqlarını analarından alıb təlimlərə, kamikadze hazırlığına, cihada göndərir. İnsan alveri və orqan ticarəti də bu göndərişin tərkibinə daxildir).

Altmış dəqiqənin tamam olmasına dörd dəqiqə qalırdı. 

Türkan ürəyində Ərbakın hələ oyanmaması üçün dua edirdi.

Bu dəfə ölüm qapısı sonuncu dəfə açıldı.

Könüllülərdən ibarət türkman özünümüdafiə dəstəsinin hər bir üzvünü ailəsi bu bəlanı yaşamalı olurdu.
İndi ölüm növbəsi yerdə qalan qadınların idi.

Ərbak, yaxşı ki, oyanmırdı.

Türkan da, digər qadınlar da artıq burdan sağ çıxa bilməyəcəklərini anlayır, özlərinə mərdanə ölüm arzulayırdılar.

Qatil qapıdaca dayanıb otaqdakılara çölə çıxmaq əmri verdi. Qadınlar səssizcə ölümə doğru ağır addımlarla, fəqət qürurla yaxınlaşırdılar. 

Hamı çıxarıldı. Türkan fürsət edib otağın Ərbak olan küncünə nəzər etdi. Uşaq tərpənmirdi.
Otaq sabahkı yeni əsirlərçün boşaldılmışdı. Divarlar yenə, yeni ölümlərə şahidlik edəcəkdi….
Amma Ərbakın sağ qalacağına ümid sönməmişdi.

Silahlılar ən sonda çıxan Türkandan sonra qapını örtmədilər. Onları həyətdə cərgəyə düzdülər. Heç kim fəryad etmirdi, axı onlar Türk idilər!

Onuncu güllə Türkanın qisməti oldu…

Hər saniyədə açılan on bir atəşdən sonra əvvəlki sükut bərqərar oldu.

Gözlənilmədən uzaqdan bir maşın göründü. Könüllülər idi.

Silahlı atışma başladı. Türkmanlar maşından cəld düşüb öldürdükləri ərəb və kürd qatillərinə yaxınlaşdılar, bir az öncə qanına qəltan olmuş mərd türkman qadınlarının cansız cəsədləri önündə diz çökdülər. Onlar gecikdiklərinə, yol boyu üzləşdikləri silahlı maneələrə görə təəssüf etdilər.

İyirmi metr aralıda qalmış evin içərisindən bir TÜRK uşağının ağlamaq səsi gəlirdi. Bu, Ərbak idi!

MÜƏLLİF: AYGÜN SADİQ

AYGÜN SADİQİN YAZILARI

RAMİZ İSMAYILIN YAZILARI

PDF>>>ZAUR USTAC UŞAQ ŞEİRLƏRİ

PDF: >>>>> ZAUR USTAC “QƏLƏMDAR-2”

PDF>>> ZAUR USTAC “BB” KİTABI

>>>> ƏN ÇOX OXUNAN HEKAYƏ <<<<

ZAUR USTACIN SATIŞDA OLAN KİTABLARI


YAZARLAR.AZ
 HƏMÇİNİN:>> “RUHUMUZUN YAZ HAVASI”
===============================================

<<<<<< WWW.USTAC.AZ və  WWW.BİTİK.AZ >>>>>> 

Əlaqə:  Tel: (+994) 70-390-39-93     E-mail: zauryazar@mail.ru

YAZARLAR JURNALININ FEVRAL – 2023 -CÜ İL N: 02 (26) İŞIQ ÜZÜ GÖRÜB.

YAZARLAR JURNALININ FEVRAL – 2023 -CÜ İL N: 02 (26) PDF:

Hazırladı: Tuncay ŞƏHRİLİ

TUNCAY ŞƏHRİLİNİN KİTABI

PDF>>>ZAUR USTAC UŞAQ ŞEİRLƏRİ

PDF: >>>>> ZAUR USTAC “QƏLƏMDAR-2”

PDF>>> ZAUR USTAC “BB” KİTABI

>>>> ƏN ÇOX OXUNAN HEKAYƏ <<<<

ZAUR USTACIN SATIŞDA OLAN KİTABLARI


“YAZARLAR”  JURNALI PDF


YAZARLAR.AZ

===============================================

<<<<<< WWW.USTAC.AZ və  WWW.BİTİK.AZ >>>>>> 

Əlaqə:  Tel: (+994) 70-390-39-93     E-mail: zauryazar@mail.ru

ZAUR USTAC “BB” HEKAYƏSİ

BAYRAQ HEKAYƏLƏR TOPLUSU

ZAUR USTAC

Zaur Mustafa oğlu Mustafayev 8 yanvar 1975-ci ildə Bakı şəhərində anadan olub. Əslən Ağdam rayonu, Yusifcanlı kəndindəndir. Hazırda Bakı şəhərində yaşayır.

Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvüdür.

BB

20.12.2021-ci il, Bakı vaxtı ilə səhər saat 9:00, mən artıq işdəyəm. Düzü, telefondakı vaxt barədə nəticə məni qane etmədiyinə görə tələsik dəhlizə çıxıb divardakı saata da baxası oldum. Heç məndən çıxmaz iş, bəlkə də, ömrümdə birinci dəfə işə vaxtında gəlmişəm. “Tez oyananla tez evlənən uduzmaz” məsəlini beynimdə çək-çevir edə-edə iş masamın arxasında əyləşdim. Günün mətbu nəşrlərini vərəqləyirdim ki, telefonlardan biri zəng çaldı. Ofisdə orta yaşlı xadimə xanımla məndən başqa heç kim yox idi. Dəstəyi xanım götürdü:

-Bəli. Buyurun. Bəli. Yaxşı, – telefona cavab verdikdən sonra, – Əli müəllim, zəhmət omasa 14-ü qaldırın.

-Məni soruşurlar? – Bir az da heyrətlə soruşdum. Düzü məəttəl qalmışdım. Səhərin gözü açılmamış kim idi, görəsən? Nə istəyirdi? “Adbaad elə məni soruşdular, ay xanım?” – deyə bir də xanımdan soruşdum.

-Xeyr. Soruşdular işçilərdən orada kim var?

-Oldu, – deyib dəstəyi götürməkdən başqa çarəm qalmadı, – Bəli. Buyurun. “Karvansara” dərgisinin baş redaktorunun dördüncü müavininin baş köməkçisinin birinci köməkçisi Əli Mülayim. Eşidirəm sizi, – Xəttin o başından incə, ancaq amiranə xanım səsi eşidildi:

-Olar, sizə elə kəsədən Əli müəllim deyim?

-Bəli. Olar. Buyurun. Eşidirəm sizi.

-Sizi “BB”-dən İlahə xanım narahat edir.

-Buyurun, İlahə xanım, – Məşhur “BB”-şirkətinin adını eşidən kimi gözlərimə işıq gəldi. Ani olaraq ataların ruhuna bir rəhmət göndərib, – Buyurun. Narahat etmirsiniz, xoşdur. – davam etdim.

-Bilirsiniz, qarşıdan həm bizim bosun, həm də şirkətimizin yaranmasının yubileyi gəlir. Bu münasibətlə Bəy Bala müəllim jurnalistləri çağırıb müsahibə verir. Bu gün səhər saat 10:00 üçün gələ bilərsiniz, sizi görüşə yazım?

-Bəli. Yaza bilərsiniz. Yazın. Ancaq gəlin ünvanı dəqiqləşdirək. Mən sizin ofisin yerini təxmini bilirəm. Yenə də dəqiqləşdirsək yaxşı olar. Deyə bilərsinizmi?

-Bəli. Zəhmət olmasa, qeyd edin.

-Deməli, – Çingiz Mustafayev 104, həyətə girən kimi sağdakı boz qapı, üstündə iri hərflərlə “BB” yazılıb. Oldu. Düz vaxtında orada olacam.

Xanım dedikcə qeyd edirmiş kimi, qələmi qeyd dəftərçəsinin üzərində gəzdirsəm də əslində heç nə yazmırdım. Çünki o dedikcə hara gedəcəyim gözlərimin önündə canlandığından buna ehtiyac duymadım. Söhbət bitəndə sadəcə bugünkü tarixə görüş vaxtını qeyd etdim. Sonra redaksiyanın çıxış kitabına çıxdığım vaxtı və gedəcəyim ünvanı yazdım. İçərisində müxtəlif vəziyyətlər üçün hazır suallarım və gündəlik iş üçün vacib digər sənədlər olan qovluğumu qoltuğuma vurub ofisdən çıxdım. “BB”nin ofisi bizdən bir neçə küçə Qış Parkına tərəf aralı idi. Bizim ofis Həzi Aslanov küçəsində yerləşirdi. Vaxta 15 dəqiqə qaldığına görə “BB”nin ofisi olan küçədən keçib Qış Parkına gəldim. 10:00-a 5 dəqiqə qalana qədər düz iki siqaret çəkdim. 5 dəqiqə qalanda ağzıma bir saqqız atıb, üstümə ətir vurub təyin olunmuş ünvana doğru yönəldim. “Çingiz Mustafayev 104”-ə çatan kimi bazubənd əvəzi qoluma keçirtdiyim maskamı çıxardaraq üzümə taxdım və üzərində böyük boz rəngli hərflərlə “BB” yazılmış boz qapını açıb içəri daxil oldum. İlahə xanımı soruşdum. Elə girişdəcə telefonların yanında oturmuş xanım gülərüzlə məni qarşıladı:

-Buyurun. Sizə necə kömək edə bilərəm? İlahə xanım mənəm.

-Mən Əli Mülayim. Saat 10 tamama görüş təyin etmişdik.

-Bəli. Buyurun keçin. Bəy Bala müəllim sizi gözləyir. Ancaq zəhmət olmasa, üst geyiminizi və telefonunuzu verin, mən saxlayım. Bu qalstuklardan birini bağlasanız, lap əla olar. Bax, bu sizin köynəyə lap uyğun gəlir. Buyurun, – deyə üzərində sarı ay-ulduz olan tünd göy rəngli qalstuku mənə uzatdı. Çar-naçar qalstuku alıb girişdəki böyük güzgünün qabağına keçdim. Qalstuku səliqə ilə bağladıqdan sonra, suallar və sənədlər olan qovluğumu da götürüb:

-Mən hazır, – dedim.

Xanım əvvəlcə qovluğumu da əlimdən almaq istədi. Birtəhər göz-qaşla başa saldım ki, iş üçün lazım olacaq. Nəhayət:

-Buyurun. Keçin, – deyə-deyə qapını açıb məni otağa saldı. Bəy Bala müəllim sanki məni görmürmüş kimi öz işində idi. “T” şəkilli masanın üzərində barmaq basmağa boş yer yox idi. Disklər, kitablar, bir neçə işlək vəziyyətdə olan notbuk və sonsuz sayda kağız-kuğuz… Bu mənzərəni insan öz gözləri ilə görməsə, sözlə ifadə etmək çox çətindir. Bəy Bala müəllim başını qaldırmadan bir az yorğun səslə:

-Xoş gəlmisiniz. Əyləşin, – dedi və sağ tərəfdə olan yeganə boş kürsünü əli ilə mənə işarə etdi. 5-10 dəqiqə oturandan sonra mənə məlum oldu ki, o da açıq notbuklarda digər ofislərdəki işçilərinin davranışlarını müşahidə edir. Nəhayət, sanki bu məşğuliyyətdən bezərək, – üzr istəyirəm, sizin adınız necə oldu? – deyə düz gözlərimin içinə baxdı.

-Əli Mülayim.

-Çox gözəl, Əli müəllim. Vallah, indi elə zamanada yaşayırıq ki, mülayim olmayıb neynəyəcəksən ki? Lap yaxşısını elə siz eləmisiniz. Mülayim olun.

-Elədir.

-Əli müəllim. Deməli, vəziyyət belədir. Bu üzümüzə gələn dekabrın 25-i həm mənim 55 yaşım tamam olur, həm də şirkətimin 20 illiyi olacaq. Düzdür, mənim buna ehtiyacım yoxdur, ancaq yenə istəyirəm ki, mətbuatda, televiziyada bu barədə məlumatlar getsin.

-Lap yaxşı. Aydındır, Bəy Bala müəllim.

-Bir də xahiş edirəm o maskanı çıxardasınız ki, sizin nə dediyinizi anlaya bilim. Yoxsa, heç nə başa düşə bilmirəm. Burada kim var ki? Bir də inanın səmimiyyətimə, bunlar hamısı boş şeydir. Canı verən də, alan da bax o kişidir! – Dedi və əlini tavandan sallanan bahalı çilçırağa tərəf elə şəstlə qaldırdı ki, məndə də qeyri-iradi olaraq gözəgörünməz qüvvənin bu çilçırağın içində gizləndiyinə əminlik hissi yarandı.

-Doğrudur. Doğrudur. – deyə-deyə maskamı çıxardıb əziz matah bir aksesuar kimi köynəyimin döş cibinə qoydum.

-İndi deyin görüm, hazır gəlmisiniz, yoxsa, hər işi mən görəcəm?

-Nə mənada?

-Yəni suallarınız, ya nə bilim bir proqramınız varmı belə hallar üçün?

-Əlbəttə.

-Onda başlayaq.

-Başlayaq. Özünüz, ailəniz və işiniz barədə ürəyinizdən keçənləri, bizim oxucularla bölüşmək istədiklərinizin hamısını anladın. Söhbət əsnasında yarana biləcək vəziyyətlərə uyğun köməkçi suallarla mən sizə kömək edəcəm. – deyib, qovluğumdan bu hal üçün nəzərdə tutulmuş suallar qeyd olunan vərəqi və qeydlər aparacağım ağ A4 kağızları çıxardıb masanın üstünə qoydum.

-Deməli belə. Mən Xanlar rayonunun Bəyoğlular kəndindənəm. Atamın adı Böyük Bəy, onun da atasının adı Bəy Bura, onun da atasının adı Böyük Bəy, onun da atasının adı Bəy Bala, onun da atasının adı Bala Bəy… Nə başını ağrıdım. Bax beləcə gedir. Adam var, atasın tanımır. Maşallah olsun. Biz yeddi arxa dönənimizi tanıyırıq. Adətdəndi. Kişi gərək yeddi babasının adını bilə. Siz cavanlar da öyrənin və uşaqlarınıza öyrədin. Bu çox vacib məsələdir. Çox yerdə görürsən mənim adımı səhvən “Bəybala” kimi bitişik yazırlar. Bu səhvdir bizim adlarımız ayrı yazılır. Məsələn, Bəy Bala, və ya Böyük Bəy. Bax, belə. Siz də düzgün yazın. Siz inanırsınız mən neçə dəfə belə səhvlərə görə bir qəzetin bütün nömrələrini köşklərdən toplatmışam. Nəsə sözüm onda deyil. Biz ailədə, Böyük Bəyin ocağında iki qardaş və iki bacı, dörd uşaq olmuşuq. Mən ailənin ilki, böyük uşaq olmuşam. Sonra bacılarım, Böyük Bəyim, Balaca Bəyim və sonbeşiyimiz, balaca qardaşım Bala Bəy. Deməli, ötən əsrin 90-cı illərində köhnə hökumət dağılanda mənim olardı 25 yaşım. Cavan, sütül oğlan idim. Atam məni oxutmaq istəsə də, düzü, mənim elə bir fikrim yox idi. Rusun əsgərliyinə də gedib gəlmişdim. Bizdə də ara yavaş-yavaş qarışırdı. Nəsə axır ki, kişi saqqızımı oğurladı. 1991-ci ildə nə az, nə çox düz 60.000 manat pul verib məni qoydu Sergey Mironoviç Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universitetinin Tarix fakültəsinə. İndi hər yan universitetdir e. Onda bircə dənə universitet var idi. Kişi deyirdi oxu qurtar, səni raykom katibi qoyacam. Onu deyim ki, o vaxt elə oxumaq, filan da yox idi. İnanın bir torba alçaya qiymət yazan müəllimlər var idi. Onları da qınamalı deyil. O vaxtlar vəziyyət çox pis idi. Bu oxumağın mənə xeyri o oldu ki, o vaxtlar müharibəyə getmədim. Bir də günüm Bakının “talkuçka”larında, bazarlarında keçdi. Ticarətin bütün sirlərinə yiyələndim. Bir şənbə-bazarın alverinə bir semestri yola verirdim. Oxumaq, imtahan belə idi. Mən tarixi qurtarana qədər nə raykom qaldı, nə də katiblik. Ta kişinin də o vaxtları deyildi. Mənimlə oxuyan uşaqlardan bir-iki nəfər indi universitetlərdə müəllim işləyir. Çoxu mənim kimi biznesdədir.

-Biznesiniz konkret olaraq hansı sahəni əhatə edir? Zəhmət olmasa, bu barədə danışın.

-Tələsməyin. İndi ora gəlirəm. Hamısını yerli-yataqlı danışacam. Deməli, mən Bakıda alverdə, ailəmiz də qalmışdı rayonda. Universiteti bitirdim. Müharibə dayandı. Amma ölkədə vəziyyət daha da çətinləşmişdi. Alverdən başqa heç bir işdə pul yox idi. Atam nə qədər dedi ki, gəl müəllim işlə. Lap səni məktəb direktoru qoyum. Maarifə işə düzəldim. Dedim ki, yox e, bunlar mənlik deyil, mənimki alverdi. Biznes. Onu da deyim ki, ta mənim satmadığım şey qalmayıb ha. Elə axtarışdayam. Nə olsun? Necə olsun? Nə yenilik edim? Nə iş qurum? Bax belə fikirləşirəm. Xarici biznesmenlərin həyatından filmlərə baxıram, kitablar, məqalələr oxuyuram. Bərk axtarışdayam. Allah deyir səndən hərəkət, məndən bərəkət. Bir dəfə bir xarici kinoya baxıram. Lap o qədim Amerika filmlərindəndir. Bəlkə, siz də baxmısınız. Bir əczaçı qadın əlində bir şüşə öz hazırladığı dərmanı kino boyu hərləyir, fırlayır, nə qədər edir bu dərmanı sata bilmir. Axırda necə olursa bir kişi ilə vuruşmalı olur. Kişini yaralayır və kişi infeksiya qorxusundan məcbur olub dərmanı qızıl pulla qadından alır. Üstəlik qadından xahiş də edir ki, bu məhlulla onun yarasını təmiz-təmiz yuyub sarısın. Filmdəki bu fraqment mənə ideya vermişdi, ancaq bu ideyanı harada necə tətbiq edəcəyimi heç cür dəqiqləşdirə bilmirdim. Artıq evlənmişdim. Üzr istəyirəm, arvad da pul istəməkdən başqa heç nə bacarmırdı. Xırda alver ta mənim ehtiyaclarımı ödəmirdi. Ata-anam da rəhmətə getdi. Dost-tanış da hərə bir yandan deyirdi ki, kənddə bacı-qardaşın vəziyyəti pisdir. Onları da yığ gətir Bakıya. Bu kimi hallar məni lap bezdirmişdi. Elə bu vaxtlar qızımın ad gününə hazırlaşırdıq. Böyük uşağım qızdır. Adını da Böyük Bacı qoymuşam. 1 yaşı tamam olurdu. Uşağı ilk dəfə aparmışam bərbərxanaya. Öz dəlləyimin yanına getmişik. Bakıya gələndən bəlkə necə ola, bir-iki dəfə başqa usta yanına gedəm, həmişə bu dəlləyin yanınına getmişəm. İndi də sağ olsun, gəlir elə bax burda, bu ofisdə bütün işini görüb gedir. Nəsə, orda işimiz bitəndən sonra dəllək yavaşca qulağıma deyəsən ki, bəs uşağın başında bit var. Düzü, bu sözü eşidəndə orda sakit qalsam da cin vurdu təpəmə. Gəldim evə arvadla yenə qırdıq bir-birimizi. Baldızım da bizdə idi. O dedi ki, bəs yeznə narahat olma, Türkiyədə olanda bizim də saçımıza düşmüşdü. Orda apteklərdə yaxşı dərman satılır. Dərman deyəndə şampun kimi bir şeydir. Ballı indi oradadır. Ad gününə gələcək, deyərəm alıb gətirər. Narahat olma, ikisin alıb gətirsə, bəsdir. Ballı da mənim balaca baldızımdır. Üç bacıdırlar. Ballı ən kiçiyidir. Alverdə o da yaxşıdır. Dubaydan vurur, İslambuldan çıxır. Bax, mənim bütün həyatım bu Ballı baldızımın hesabına dəyişdi. Yəqin, şəhərdə görmüsünüz “Bala Baldız” gözəllik salonları, “Bal Baldız” kosmetika mağazaları hamısı onundur. Yəni, mənimdir. O idarə edir. Nəsə, baldız gəldi, iki qab bit dərmanı da gətirdi. Dərman işə yaradı. Bu məsələ yüngülvari dalağımı sancsa da, hələ elə bir ciddi dönüş etməmişdim. Hələ qadın koftası mağazası işlədirdim. Arvadla da elə orda, ona kofta satanda tanış olmuşam. Nəsə, bu başqa söhbətin mövzusudur. Yadınızda olar yəqin ki, bir ara quş qripi yayılmışdı?

-Bəli. Bəli. Yaxşı yadımdadır.

-Bax, o vaxtlar söz gəzirdi ki, guya xaricdə bloklara girib qapı dəstəklərinə, avtobus və metroda tutacaqlara nəsə püskürdürlər, camaat da xəstələnir. Əslində bu xəstəliyin göydə uçan quşlarla heç bir əlaqəsi yoxdur. Yerdəki bayquşların işidir. Bu məsələnin bizə heç bir aidiyyəti olmasa da ideyanı bir az yerindən tərpətmişdi. Və nəhayət, bir gün təsadüfən televizorda gördüm ki, bir kişi bizim Tərtər rayonunun bir kəndində soxulcan yetişdirib, fermerlərə, balıq tutanlara satır. Bu xəbəri görən kimi, “Böyük Biznes” ideyası işə düşdü və avtomatik olaraq anındaca “Biq Boss”a çevrildim. İnan ki, o gecəni evdə yatmadım. O saat hava limanına, oradan da birbaşa İslambula uçdum. Ora çatdım, heç otelə də getmədim. Elə hava limanında gözlədim, səhər açılan kimi apteklərə baş çəkməyə başladım. Gördüm, maşallah olsun bit dərmanının çeşidləri lap çoxdur. Bir gün aradım-araşdırdım. Ən tanınmış firmaların üçü ilə danışıb, razılaşıb elə həmin gecə qayıtdım Bakıya. Və başladım burada da apteklərlə, kosmetika mağazaları ilə danışıb, razılaşmağa. Hər şey tam hazır olandan sonra kofta mağazasını mal qarışıq satdım. Başladım Türkiyədən mal vurmağa. Mallar gəldi payladım “toçka”lara. Gördüm, yox e… mal getmir. İdeyanı saldım işə. Daha doğrusu öz-özünə düşdü işə. Birinci rayonda olan qardaşım Bala Bəy xəbər göndərdi ki, uşaqları bit basıb. O dərmandan bizə də göndər. Mən də ona xəbər elədim ki, bəs dərmanı neynirsən evi-eşiyi də sat, külfəti də götür gəl Bakıya. Sağ olsun, sözümü yerə salmadı. Heç bir həftə keçmədi gördüm yığışıb gəlib. Gələn kimi Sovetskidə hamam-tualetsiz evlərindən bir dənə 3 otaqlı ev kirayə tutdum onlara.

-Üzr istəyirəm, niyə məhz belə?

-Hövsələniz olsun. İndi deyəcəm. Deməli, qardaşımın maşallah 7 uşağı var. 2 nəfər özləri, bir də qaynanası. Düz 10 nəfərdirlər.

-Mən onu soruşmurdum. Həqiqətən evin hamam-tualeti yox idi. Bəs necə yaşayırdılar orada?

-Əlbəttə. O evlərdə hamam-tualet olmur. Sadəcə həyətdə bir ümumi ayaqyolu olur, vəssalam. Bizə də elə belə evlər lazım olur. Çünki onlar saçlarını yumurlar. Əksinə çirkli saxlayırlar ki, bitlər üçün münbit mühit olsun.

-Bəs onlar nə iş görürdülər?

-“Görürdülər” yox, “görürlər”? Onlar bu saat da elə orada yaşayır və işləyirlər.

-Bəs sökməyiblər oranı?

-Xeyr. Neçə illərdir deyirlər, hələ bir şey yoxdur. Bir də qardaşımın indi lap şəhərin mərkəzində yeni tikilən binalarada bir yox, bir neçə mənzili var. Ora sadəcə bizim iş yerimiz, çörək ağacımızdır. Deməli, bunları ora yerləşdirib, tapşırdım ki, siz ancaq əlinizdə olanı yemək-içməyə bir də yol puluna xərcləycəksiniz, hər ayın 5-i həm xərcliyinizi, həm də qazancınızı mən verəcəm. Sizin işiniz o olsun ki, yeyin-için, bitləri çoxaldın. Səhər-axşam şəhərin insanlar gur olan yerlərdə, ticarət mərkəzlərində, avtobuslarda, metroda basabas vaxtı girin camaatın içinə, ürəyiniz istəyən qədər gəzin.

-Üzr istəyirəm, belə niyə?

-Eh, dostum. Bitlərin yayılması üçün. Bu bit təmiz başı, yəni xam yeri elə tanıyır, elə tanıyır… Bir bilsən. Bu barədə yazsam indi elmlər doktoru idim. Deməli, birinin saçında bit varsa, 25-30 nəfər sərnişin tutumu olan avtobusda bircə dövrə vuranda ən azı 100 adama bit salır. Gör indi maşallah 50-60 nəfərlik avtobusda bu nə qədər olur ha… Özü də onlara tapşırmışam ki, avtobusa bir dəfə mindin sürücü tanıyıb zorla düşürənə qədər düşməsinlər. Belə həm də “rasxod” azalır. Onların özlərinə xeyirdir. Qazancları artır. Nə başını ağrıdım. Birinci ayın sonunda apteklərə mal çatdıra bilmədim. Allah bərəkət verdi. Mal vur, pul götür… Mal vur, pul götür… Bacılarımı da gətirdim Bakıya. İndi maşallah olsun. Təkcə qardaş-bacılar deyil, qardaşuşaqları, bacıuşaqları, hələ canım sənə desin, sinifyoldaşlarımdan da bir neçəsinin çalışdığı belə ocaqlarımız var. Şəhərdə təxminən 100-ə yaxın obyektdə bit yetişdirib yayırıq. Daha doğrusu, bitlərin çoxalıb, yayıla biləcəkləri münbit mühit formalaşdırırıq. Dünyanın müxtəlif təbiəti, canlı aləmi sevən təşkilatlarından bilirsiniz nə qədər mükafatlarımız var? – deyə mənə işarə edərək yana qanrılıb rəfdəki müxtəlif formada və dillərdə olan diplomları, prizləri göstərdi.

-Bu işlə yalnız Bakıda məşğulsunuz?

-Bəli. Hələlik ancaq Bakıda. Bilirsiniz bu biznes sırf inkişafla bağlı, inkişaf göstəricisi olan sahədir. Gərək yaşayış ola, insan ola ki, bit də olsun. Bakıdan başqa sıx yaşayış olan yer yoxdur. Gəncə və Sumqayıtda bir-iki dəfə eksperiment aparmışıq nəticə “0”. Hələlik ancaq Bakıda fəaliyyət göstəririk.

-Üzr istəyirəm, Bəy Bala müəllim, sizin qohumlar kimi həyat yoldaşınızın qohumları da belə canla-başla bu ailə şirkətində çalışırlarmı?

-Bayaq sizə dedim, şəhərdə gördüyünüz bütün “Bala Baldız”, “Bal Baldız” obyektlərin hamısı mənim balaca baldızım Ballı xanıma aiddir. Yəni, o, işlədir. Sağ olsun. Doğmaca arvadımdan görmədiyimin hamısını ondan gördüm. Həm mənəvi, həm maddi. Mən də onu yaşadıram. Hələ indiyə qədər bir sözünü iki eləməmişəm.

-Bəs Ballı xanımdan başqa?

-Başqa heç nə. Siz elə düşünürsünüz ki, onlar da bitli saçla metro, avtobus gəzib bit yayırlar. Yox, dostum. Nəinki, onlar heç doğmaca var-yox bircə oğlum Bic Bala buraxdı bit yaymağı, “toçka”lardan pul yığmağa getməyə belə ərinir. Bu işi sinifyoldaşlarımdan birinin oğluna tapşırmışam. Sağ olsun, halal uşaqdır. Demişəm, əgər qanunu yolla adını dəyişib, Bəy Bura qoysa, qızım Böyük Bacını ona ərə verib, şirkəti də bağışlayacam onlara. Oğul, arvad tərəf zaydır. Oğlum olanda nə qədər elədim babalarımdan birinin adını qoya bilmədim ona. Arvadla qaynənəm birləşdilər. Mən də dirəşdim ki, necə olur olsun 2 “B” mütləq olmalıdır. Onlar da dedilər, “nə şiş yansın nə kabab” adını qoydular Bic Bala. Uşaq da oldu cüvəllağı, avara. Oxumaq, zad nədi. 15 yaşı olan kimi də evlənib. Yəni arvad “padruqa”larından birinin qızı ilə baş-göz edib. 1 oğul nəvəm var, adını da yenə arvad tərəf 2 “B”-ni gözləmək şərti ilə Biq Boss qoyublar. İndi onun da ad günü yaxınlaşır. 1 yaşı tamam olacaq. Bir sözlə, qızm Böyük Bacıyla  baldızım Ballını çıxmaq şərti ilə arvad tərəf ancaq xərcləməklə, dağıtmaqla məşğuldur. Düzü, bu ötən müddət ərzində arvadın hələ zəng vurmamasına narahat olmağa başlamışam… – Bəy Bala müəllimin sözü ağzında qaldı. Şəhər telefonunun cingiltili səsi kabineti başına götürdü. Dəstəyini qaldıraraq qaş-gözlə mənə “görürsən?” – deyib davam etdi: – Bəli, buyur, başımın tacı, evimin yaraşığı, şirkətimin loqosu, buyur. Votsapla? Baş üstə. Görüntülü? Baş üstə. – deyib dəstəyi asdı. Və mobil telefondan görüntülü yığdı. Nə billah etsə də həyat yoldaşı öz görüntüsünü açmadı. Əksinə Bəy Bala müəllimi məcbur etdi ki, kabinetin bütün künc bucağını mən də daxil olmaqla ona göstərsin. Görüntü olmasa da arada xırç-nırç, şap-şup kimi səslər qarışıq kişi səsinin eşidilməsi mənim də diqqətimi çəkdi. Elə bu vaxt Bəy Bala müəllim bir az da əsəbi kimi: – Hardasan, bu nə səs-küydü? – deyə sual verdi. Cavab özünü çox gözlətmədi: – Qəssab Mehralının yanındayam, bilirsən də onda həmişə “üçbacılıq” yaxşı ət olur. Eşidirsən, Mehralı sənə salam deyir. Deyir, çox sağ olsun. Yaxşı kişidir. Bəy Bala müəllim bu dəfə yenə də mənə qaş-göz eləsə də mən bu işarələrə bir anlam verə bilmədim. Nəhayət: – Yaxşı canım, öpdüm. Sən də salam de. Di, hələlik. Əlimdə işim var. – dedi və cavab gözləmədən zəngi sonlandırdı. Dilxor halda mənə tərəf çevrilərək:

-Evlisiniz, subay?

-Subay.

-Kifayətdir. İndi bu yazının adını nə qoyacaqsınız?

Fikrimdən“Bit Biznesi” keçsə də, “Böyük Biznes” dedim.

-Bəlkə, bu yazının adını elə “Böyük Bədbəxt” qoyasınız? Ya da heç nə lazım deyil. Yubiley-mubiley olmayacaq. Siz də, xahiş edirəm bunu götürüb, o məşhur tamaşada deyildiyi kimi… – deyərək əlində tutduğu şax “200”lüyü zorla maskanın yanına yerləşdirdi.

-Çox sağ olun. Heç yaxşı olmadı, Bəy Bala müəllim. Əgər fikriniz dəyişsə, qoy İlahə xanım sadəcə mənə xəbər eləsin. Yazını hazırlayıb, hazır saxlayacam.

-Lap əla oldu. Xeyli yüngülləşdim. Başqa heç nə lazım deyil. Qalstuku da açma, sənə yaraşır. Bizdən hədiyyə olsun. Subay oğlansan, get dincəl! Ye, iç, kef elə! Qarşıdan gələn Yeni İlin də mübarək!

-Çox sağ olun, – sağollaşıb ofisə qayıtdım.

İndi oturub yeni zəng gözləyirəm. Ancaq bu dəfə tək deyiləm. Ac və qoca qurdlar hamısı buradadır.

26.12.2021 – Bakı şəhəri

MÜƏLLİF: ZAUR USTAC

ZAUR USTACIN YAZILARI

RAMİZ İSMAYILIN YAZILARI

PDF>>>ZAUR USTAC UŞAQ ŞEİRLƏRİ

PDF: >>>>> ZAUR USTAC “QƏLƏMDAR-2”

PDF>>> ZAUR USTAC “BB” KİTABI

>>>> ƏN ÇOX OXUNAN HEKAYƏ <<<<

ZAUR USTACIN SATIŞDA OLAN KİTABLARI


YAZARLAR.AZ
 HƏMÇİNİN:>> “RUHUMUZUN YAZ HAVASI”
===============================================

<<<<<< WWW.USTAC.AZ və  WWW.BİTİK.AZ >>>>>> 

Əlaqə:  Tel: (+994) 70-390-39-93     E-mail: zauryazar@mail.ru

ZAUR USTAC VƏ ZAHİD SARITORPAQ

03 fevral 2023-cü il tatixində “Yazarlar” jurnalının baş redaktoru Zaur Ustac “İsa Muğanna” diplomunu Azərbayacan Yazıçılar Birliyinin “Natəvan” zalında 65 illik yubiley tədbiri zamanı tanınmış şair, yazıçı, tərcüməçi Zahid Sarıtorpağa təqdim edərkən. Fotolar:

HAZIRLADI: TUNCAY ŞƏHRİLİ

Tuncay Şəhrili “Mustafa Müseyiboğlu-1”

“21 – XXI ƏSRİN 21 AYDINI”-TUNCAY ŞƏHRİLİ

TUNCAY ŞƏHRİLİNİN YAZILARI

“YAZARLAR”  JURNALI PDF


YAZARLAR.AZ

===============================================

<<<<<< WWW.USTAC.AZ və  WWW.BİTİK.AZ >>>>>> 

Əlaqə:  Tel: (+994) 70-390-39-93     E-mail: zauryazar@mail.ru

AYB QƏBUL KOMİSSYASI ELAN EDİR

Azərbaycan Yazıçılar Birliyinə (AYB) üzv olmaq istəyən yaradıcı şəxslərin nəzərinə çatdırırıq ki, 2023-cü ilin aprel ayının 14-dən may ayının 5-ə qədər üzvlük üçün tələb olunan sənədləri AYB Qəbul komissyasına təqdim edə bilərlər. Təqdim ediləcək sənədlərin siyahısı ilə “Ədəbiyyat qəzeti”nin növbəti sayında tanış olmaq mümkündür. 

İlkin mənbə: ayb.az


“YAZARLAR”  JURNALI PDF


YAZARLAR.AZ

===============================================

<<<<<< WWW.USTAC.AZ və  WWW.BİTİK.AZ >>>>>> 

Əlaqə:  Tel: (+994) 70-390-39-93     E-mail: zauryazar@mail.ru

AYB-DƏ ZAHİD SARITORPAĞIN 65 İLLİK YUBİLEY TƏDBİRİ KEÇİRİLİB

DÜNYANIN ƏSAS KİTABXANALARINA KEÇİD

Bu gün Azərbayacan Yazıçılar Birliyinin “Natəvan” zalında tanınmış şair, yazıçı, tərcüməçi Zahid Sarıtorpağın 65 illik yubiley tədbiri keçirilib. Tədbiri giriş sözü ilə “525-ci qəzetin” baş redaktoru, MŞ-nın sədri, AYB sədrinin müavini Rəşad Məcid açaraq Zahid Sarıtorpağın təvəzökarlığından, sözə, ədəbiyyata xidmətlərindən xeyli danışdıqdan sonra sözü tədbirin aparıcısı yazıçı, ssenarist, rejissor, jurnalist Orxan Fikrətoğluna verdi. Orxan Fikrətoğlu öncə Bakıda keçirilməsinə baxmayaraq, AYB-nin Şirvan bölməsinin tədbiri olduğunu və təxmini bu tərkibdə Şamaxıda da keçiriləcəyini iştirakçıların diqqətinə çatdırdı. Sonra Orxan Fikrətoğlunun moderatorluğunda keçən tədbirdə tanınmış qələm adamlarından “Azərbaycan” jurnalının baş redaktoru İntiqam Qasımzadə, “Yazarlar” jurnalının baş redaktoru Zaur Ustac, Əlisəmid Kür, Ayaz Arabaçı, Süleyman Abdulla, Qabil Dərdli, Aysel Fikrət, eyni zamanda kitabçı kimi də məşhur olan yazıçı-publisist Xan Rəsuloğlu, oxuculardan Gülnar Əhmədova və digər qonaqlar çıxış edərək Zahid Sarıtorpaq yaradıcılığından, həyatından söhbət açdılar. Tədbirə sonradan qatılan Murad Köhnəqalanın xatirələri xüsusi maraqla qarşılandı. Tədbirin gedişində yubiliyara “Yazarlar” jurnalının baş redaktoru Zaur Ustac tərəfindən “İsa Muğanna” diplomu təqdim olundu. Sonda Zahid Sarıtorpaq iştirakçılara öz təşəkkürünü bildirdi və xatirə şəkilləri çəkdirlidi. Tədbirdən fotolar:

HAZIRLADI: TUNCAY ŞƏHRİLİ

Tuncay Şəhrili “Mustafa Müseyiboğlu-1”

“21 – XXI ƏSRİN 21 AYDINI”-TUNCAY ŞƏHRİLİ

TUNCAY ŞƏHRİLİNİN YAZILARI

“YAZARLAR”  JURNALI PDF


YAZARLAR.AZ

===============================================

<<<<<< WWW.USTAC.AZ və  WWW.BİTİK.AZ >>>>>> 

Əlaqə:  Tel: (+994) 70-390-39-93     E-mail: zauryazar@mail.ru

AFƏT ŞAHİD. ARZU.

AFƏT ŞAHDİN YAZILARI

ARZU
Sənə çatmaq arzusu
İçimdə böyütdüyüm həsrət…
Aldığım nəfəsmi qiymətli
Yoxsa verdiyim nəfəs…
Ağrı daşıyan ağır buludlar kimi
ağlamasam yüküm boşalmaz…
Çaxılan şimşək –
qəlbimdən çıxan atəş…
Kimini yandıracaq,
kimisə aydlnladacaq…
Susuz çöllərə məlhəm olan
gözümdəki yaş
axib-axıb dodağımda quruyacaq…
Sənə çatmaq üçün
Həsrət havası lazım…
Həsrət yağışı lazım…
Təmizlənmiş ruhum
sənin olsun…
səninlə olsun.
***
Ucsuz bucaqsız dairə
sonsuzluq kimi
O na işarət edər.
O hər yerdə var
O təkdir
O bir başlanğıcdır
O bir sonsuzluq…
O bir mərkəzdir…
O yaradandır..
O dağıdandır….
O hər şeyi özünə çevirəndir.
O istərsə saysız hesabsız edir,
O istərsə heç edir.
Mərhəmətinə və sonsuz nemətlərinə sonsuz şükürlər olsun…
***
Dilimlənmiş zamanın
Sonsuzluğa məhkum olmuş marafonunda
Kimisi uçur,
Kimisi qaçır…
Kimisi də ağır yerişi ilə,
sanballi çəkisi ilə
məsləhət verir, öyüd-nəsihət edir…
Geridə qalan sayları
əqrəb kimi sancır bəzən,
İrəlidəkilər təsəlli verir…
Hərdən qum kimi
gözümüzə sovrulub kor edir,
hərdən dənə-dənə,
incə-incə gözəl xatirələr oyadır…
Bəzən su kimi axıb,
bəzən də heç keçməyəcəkmiş kimi
üzüntülərdə boğan havası ilə ağırlıq verir…
Sonrakı peşmanlıqların fayda vermədiyi,
Ümidləri bəzən verib,
bəzən kəsən,
heç kimə güzəşt etməyib
dəqiqliyi ilə heyrətə gətirən
Zaman ölçən SAAT,
Sənin qiymətin nə qədərdi?!…

Müəllif: AFƏT ŞAHİD

AFƏT ŞAHDİN YAZILARI

ZAUR USTACIN YAZILARI

PDF>>>ZAUR USTAC UŞAQ ŞEİRLƏRİ

PDF: >>>>> ZAUR USTAC “QƏLƏMDAR-2”

PDF>>> ZAUR USTAC “BB” KİTABI

>>>> ƏN ÇOX OXUNAN HEKAYƏ <<<<

ZAUR USTACIN SATIŞDA OLAN KİTABLARI


“YAZARLAR”  JURNALI PDF

YAZARLAR.AZ
===============================================

<<<<<< WWW.USTAC.AZ və  WWW.BİTİK.AZ >>>>>> 

Əlaqə:  Tel: (+994) 70-390-39-93     E-mail: zauryazar@mail.ru

"…yazarlar, ancaq yazarlar…"