Gözlərinin qarşısında yaşayan, yazan istedadlılara laqeyd qalırlar. Gözləyirlər ölsünlər, ondan sonra haqlarında yazsınlar. Sağ olanda dillərinə düyün düşür, xəbislik, xəsislik, paxıllıq imkan vermir yazalar ki, filankəs istedadlıdır, yaxud filankəs yaxşı insandır. Əgər yaltaqlanacaqları səbəb yoxdursa bütün yaxşı nəsnələrə susurlar. Elə ki, o kəs öldü… ağlaşma, xoş söz, təəssüf və s. başlayır. Böyüklərin şöhrət azarı da ayrıca mövzudur: filankəsin adını çəkərəm, filankəsdən yazaram, reklam etmiş olaram. Birdən sonra qudurar. Bu cür yanaşmalar çoxdan mənən öldürüb ee, indi cismən ölənləri. Barı yenə susun. Sağlığında lal olduğunuz kimi… Siz işinizə yarayanlardan, bir də qorxduqlarınızdan yazıb tərifləyin. Quru istedadından başqa heç nəyi olmayanlara vaxt sərf etməyin.
Uzun illər, 20 ilə yaxın bir müddət ancaq daxili sifarişlə, öz ürəyimcə olan şairlərin şeirlərini, xüsusi qonorar almadan mütəmadi tərcümə etmişəm, hesab etmişəm ki, bunları hamı, ən azı ədəbi cameə bilməli, tanımalıdır. Qısa bir müddət, təxminən 3 il bəzi sifarişli işlər görmüşəm. Eyni zamanda, uzun müddət, 22 ildi ki, ardıcıl şəkildə milli ədəbiyyatımızın xarici dillərə tərcüməsi və nəşri ilə bağlı, əlbəttə bacardığım qədər işlər görmüşəm. Üstəgəl, həmkarların xahişi ilə hansısa ünlü, ünsüz, cavan-qoca şairlərin, ədiblərin, onların mənalı, az mənalı, lap az mənalı əsərləri haqqında yazmış və danışmışam. Bəzən ürəklə, bəzən ürəksiz. Bir neçə vaxtdı öz-özümlə çək-çevir edir, öz-özümə hesabat verirəm. İnşAllah, növbəti ilin avqust-sentyabr aylarına qədər, ömür vəfa qılsa, aşağıda bir azdan sadalayacağım işləri görüb, bitirib bir daha nə qonorarla, nə qonorarsız tərcümə işi ilə, o ki qala ədəbiyyatımızın xarici dillərə tərcüməsi və nəşri işi ilə bir daha məşğul olmayacam. Ola bilsin ki, vəzifə icabı hansı əsərləri hansısa tərcüməçilərə yönəltməli olacam, bəlkə “Dünya ədəbiyyatı” dərgisinin işi davam edəcək, hansısa nəşrlərin redaktoru olacam, bilmirəm. Amma bu işlər puç, mənasız işlərdir. Və heç kim haqqında resenziya yazmayacam, yəni xahişlə. Pis bilirsiz nədir? AYB-də olduğum illər ərzində, Bədii Tərcümə Mərkəzinə rəhbərlik etdiyim illər ərzində “Dünya ədəbiyyatı” dərgisinin mütəmadi nəşrinə nail olmaq üçün döymədiyim qapı qalmayıb: rəsmi qapılar, na-rəsmi qapılar. Gördüyüm işlərin büdcəsinin əsas hissəsini dostlarımdan xahişlə, minnətlə tapmışam. Üzləşdiyim çətinliklər, laqeyd və saymazyana, zövqsüz, xaşalqarın münasibət haqqında heç vaxt açıq danışmamışam. Və bu əsla mənim kimdənsə, nədənsə çəkinməyimlə bağlı olmayıb. Bu mənim tərbiyəmlə bağlı olub, həyata baxışımla bağlı olub, necə deyərlər, abrıma qısılmışam. Yalnız yüksək qonorarla hansısa işlərin təşkilatçısı, məsləhətçisi olmaq bəlkə hələ mümkündür. Amma daha bəsdi. Sevdiyimi misraları, sevdiyim şeirləri özüm üçün çevirmək, ancaq oxuyub içimi titrədən mətnlər haqqında yazmaq istisna olmaqla, sağ olun. O siz, o sizin dünyanız, o sizin milli ədəbiyyatınız. Yalnız öz mətnlərimlə, öz kitablarımla məşğul olacam: Bakıda və dünyada. Siz hamınız yaxşı adamlarsız, qocalı-cavanlı hamınız dahisiz. Amma icazə verin, özümlə məşğul olum.
Bütün əndamını çölə qoyub xalq artisti adı alırlar. Məddahlıqla , əyilə -əyilə xalq şairi, yazıçısı olurlar. Əsl musiqinin kökünə od vururlar. Söz , fikir oğruları durmadan artır. Bunları gördükcə adamın bu cəmiyyətdə yaşamağa da həvəsi qalmır. Heç haqqımız da çatmır. . Cəmiyyətin bu hala düşməsində dolayısı ilə bizim də rolumuz var axı. Məsuliyyətini hiss edən hər kəs bilir ki, bunun bir ucu da bizə gəlib çatır. Dərdimiz təkcə Elza olsaydı nə vardı ki.. Onun- bunun qələmiylə şair, yazıçı , alim olanların yanında Elzanın hərəkətləri nədi ki? Heç olmasa nə yazırsa özünündü. Qıraqdan bambılı, gülünc görünsə də paltarın içindəki Elzadı. Saçına toyuq lələyi taxsa da, ayağına tay-keş tufli geyib səhnəyə çıxsa da bilirik ki, bu Elzadı. Onu cəmiyyətə sırıyanların günahı Elzadan daha çoxdu. Ələ sala -sala onun reklamını edirlər əslində. Özü də böyük və kütləvi şəkildə. Onun bunun məşuqəsi olanlar( abırsızlar, kökü çürüklər) bu gün bütün telekanalları zəbt ediblərsə günahkar kimdi? Əlbəttə rəhbərlik. Bütün qapıları bu adamların üzünə açanlardı əsl günah yiyələri. Onların tanınmasında sosial şəbəkələrin , kütləvi informasiya vasitələrinin də əməyi az deyil. Əxlaqsızlığın təbliği hansı qüvvələrə xidmət edir bəs? Kimlər yararlanır bundan? Bununla insanların başını qarışdırıb problemlərdən uzaqlaşdırmağa çalışırlar. Robotlaşmış nəsil formalaşır. Bütün diqqət çılpaq xalq artistlərində, onların həyat tərzinə yönəlib. Talüyüklü məsələlər unudulub. Nə qazanırıq bununla? Heç nə. İtiririk əslində. Mənəviyyatımızı , düşüncəmizi, özümüzü, varlığımızı itiririk. Sözü qazanc obyektinə çeviriblərsə, musiqini bərbad günə salıblarsa , saxta şan -şöhrətin fonunda əsl istedadı boğurlarsa , başımızı yersiz konsertlərlə , mənasız tədbirlərlə qatıblarsa ,biz hansı tərəqqidən və gələcəkdən danışa bilərik? Problemlərimiz durmadan artır .Həlli yolunda bircə addım da atmırıq. Uçuruma gedirik. Xəbərimiz yoxdu.
Vikipediyada şəhidlər haqqında məqalələrin silinməsi barədə
Bəri başdan qeyd edim ki, artıq 5 ildən çoxdur ki, mən Cekli829 olaraq, Vikipediyadan uzaqlaşmışam. Bir zamanlar sevə-sevə təbliğ etdiyim o layihədən son illər ümumiyyətlə danışmaq istəməmişəm. Vikipediyaya ayırdığım zamanı öz fərdi inkişafıma yönəltdim. Bu mənim üçün daha effektli oldu…
Bəs indi niyə bu mövzuda yazıram? Çünki hələ də mənim Vikipediyada aktiv olduğumu düşünən dost-tanışlar var, müraciət edib dəstək istəyirlər. Amma təbii ki, hamısına mənfi cavab verməli oluram. Ona görə ki, AzVikiyə qayıtmaq niyyətim yoxdur. Əslində belə bir niyyətim ola bilərdi; amma oraya qayıdıb, oradakı alverçi-işğalçılarla mübarizə aparmaq üçün kifayət qədər resurslara malik deyiləm. Ona görə də nə əsəblərimi korlamağa dəyməz, nə də zaman itirməyə dəyməz!
Şəhidlər haqqında məqalələrin silinməsi barədə ilk olaraq, qeyd edim ki, müvafiq məqalələrin hər birini vikiqaydalara uyğunlaşdırıb, vikiləşdirmək mümkündür. Amma bu hazırda AzVikidə at oynadan müəyyən qrupların maraqlarına uyğun deyil. Ona görə də əsas məqsədləri həmin məqalələri silməkdir. Əslində sildikləri şəhid məqalələri son illərdə sildikləri məqalələrin cüzi hissəsidir. Onlar son illərdə AzVikidə illərlə mövcud olmuş çox sayda məqaləni vikiqaydalara deyil, sırf öz maraqlarına uyğun olmadığı üçün siliblər… Nəticədə də AzViki qeyri-ciddi bir layihəyə çevrilib. Şəxsən mənim üçün ChatGPT, Copilot kimi layihələr daha etibarlı görünür, nəinki AzViki…
Xüsusi vurğulayım ki, AzViki lokal bölmə olduğu üçün şəhidlər haqqında məqalələrin bu dil bölməsində olub-olmaması bilavasitə yerli icmanın qərarından asılıdır. Yerli icma isə belə qərarlar verərkən, toplumun həssas məqamlarından tutmuş, ölkə qanunvericiliyinə qədər hər şeyi nəzərə almalıdır. EnViki, RuViki, FrVikidə belə məqalələrə icazə verməyə bilərlər, amma AzVikidə lokal toplumun maraqları mütləq nəzərə alınmalıdır. Ancaq görünən odur ki, indi AzViki alverçilərin işğalı altındadır…
Bəs bu alverçilər kimlərdir? Konkret olaraq, Vikipediyanı özlərinin gəlir mənbəyinə çevirənlər. Pul qarşılığında məqalələr yaradıb, sonra o məqalələri hər vəchlə qorumaq üçün əlbir olurlar və yaxud da mövcud məqaləni silib, sonra onun bərpası üçün maraqlı şəxslərdən pul alırlar… Şəhid məqalələri ilə bağlı da yəqin ki, belə bir niyyətləri olmamış-olmaz…
O alverçilərin hər birini pulla satın almaq olar. Çünki onlar milli-mənəvi dəyərləri məhz pul ilə ölçürlər.
Anarın “Qatardan qalan adam” hekayəsi barədə əvvəlki statusumda yazmışdım: “Hekayə həqiqətən dərin mülahizələrə, müxtəlif versiya və yanaşmalara imkan verən, çoxlu və fərqli nəticələrə gətirib çıxaran dəyərli bədii nəsr nümunəsidir”. Düzü, hekayənin bu qədər böyük reaksiya doğuracağını gözləmirdim. Həddindən artıq çoxlu rəylər oldu. Bəzi özünü ciddi ədəbiyyat adamları sayanların Anara qarşı içinin xıltını gizlədə bilmədən primitiv, üzdən tənqidlərini, yaxud hekayəni qaçaraq oxuyub mədhiyyə yazanların təriflərini qoyaq qırağa. Fərqli qənaətlər də rastıma çıxdı. Yazıçı Mehriban Vəzir bir məqamı tutaraq öz mövqeyindən irəli gələn qənaətlər söyləmişdi. Feysbuk bu statusu niyə sildi, bilmədim. Burda bəlkə hansısa siyasi məqamlar, ölkə adları çəkilmişdi ona görə. Amma ədəbiyyatşünas alim Asif Hacılının əsasən elmi yanaşmadan ibarət məqaləsi niyə yox oldu, bilmədim. Yaxşı ki, sayta vermişdik. Sosial media üzrə mütəxəssis Fərid Pərdəşünasdan da səbəblərini öyrənməyə çalışdım. Bəzi incə detalları söylədi və bu iki yazının niyə silinməsinə gümanlarım yarandı. Yazıçı Sərdar Amin də hekayə barədə məqalə yazdı. Sərdarın müşahidə etdiyi bir detalı Mehriban Vəzirin tutduğu nadir fərqli qənaətlər sırasına əlavə etdim: “Qatardan qalan adam”ın bizə yalnız ismi, bəllidir. İshaq! O da “Salmanzadə” soyadını Amerikada yəhudilərin biznesdə uğur qazanması zərurətindən “sünnət” edib “Salman” etmək istəyir. Mətnin ən uğurlu təqdimatı da elə bu istəyin sondakı cəzasıdır; öldüyü qəsəbədə müsəlman qəbiristanlığı olmadığından yəhudi məzarlığına təhvil verilir, yəhudilərə uyğun heç bir sənədi olmadığından yandırılaraq külü göyə sovrulur. Biznesə görə soyundan keçmək istəyən şərqli yandırılmalıdır. Bu, kiçik ideya deyil! Ömrünün bir qərinəsini Yazıçılar Birliyində anarxiyanın qarşısını almaqla məşğul olan Anarın 86 yaşlı qəlbində belə bir iddia varsa, təbii alqışlanmalıdır”. Görünən odur ki, hekayə təsadüfən bu qədər reaksiya doğurmayıb. Üzdən oxuyanlar da nəsə qeyri-adi məqamlar olduğunu hiss ediblər.
1988 -ci ildə BDU -nun jurnalistika fakültəsinə daxil olanda elə ilk gündən Zərdabinin məzarı önündə bizə nə olursa olsun düzü düz , əyrini əyri görəcəyimizə və yazacağımıza dair and içdirdilər. Sevə -sevə and içdik. Ürəklə. Ondan sonrasını hamı bilir. Ondan sonra çox sular bulandı, çox sular duruldu. Çox həqiqətlər dəfn olundu, çox yalanlara həqiqət donu geydirildi. Sevincimiz, xoşbəxtliyimiz də o illərdə qaldı. Yaşımızdan tez böyütdü bizi zaman. Heç gəncliyimizi də, tələbəliyimizi də düz-əməlli yaşaya bilmədik. Qonşularımızın torpaq davası, hakimiyyətdə olanların taxt-tac hərisliyi, iqtisadi böhran, anarxiya, hərc-mərclik gözümüzü açıb dünya işığına doyunca baxmağa da imkan vermədi. Ağlımızın ucundan keçməyənlər ömrümüzdən gəlib keçdi. Nəyin düz, nəyin əyri olduğunu bilmədik beləcə. Azıb qaldıq dünyanın burulğanında. Çox dəyər verdiyimiz, arxalandığımız Söz də yolunu itirdi. Qərarsızlaşdıq. Sözbazlar artdı, söz adamları itib batdı “söz ” bolluğunda. Qaraguruhçular çoxaldıqca çox sevdiyumiz və güvəndiyimiz Söz də urvatdan düşdü. Azadlığımız boğulduqca andımız da unuduldu. Çəkilib bir köşədə gözlədik. Gözləyə-gözləyə zamanı yelə verdik. İtirdiklərimiz qazandıqlarımızdan çox oldu. Amma həyat yenə davam etdi. Pisiylə, yaxşısıyla. Çətinliklə də olsa gəlib bu günə çıxdıq. Bu gün andımızın bizə xatırlatdığı , milli mətbuatımızın doğulduğu gündü. Bir ömür keçib o günlərdən. Nəyi bacardıqsa , onu etdik. Bacarmadıqlarımız bacardıqlarımızdan , itirdiklərimiz qazandıqlarımızdan çox olsa da bu gün bizim günümüzdü. Zərdabi ənənəsinə sadiq qalan , jurnalistikanın sirrlərini Şirməmməd Hüseynovdan, Qulu Xəlilovdan, Cahangir Məmmədlidən və onlarla mütərəqqi ruhlu alimlərdən öyrənən , sözünə arxalanan , qələminə söykənən , doğruları həyat amalına çevirən bütün həmkarlarımı ürəkdən təbrik edirəm. GÜNÜMÜZ MÜBARƏK.
Qadın çıxış etmək üçün xitabət kürsüsünə yaxınlaşan andan Rusiyadan xidmətini yenicə başa vurub qayıdan sovet əsgərinin ədası ilə danışmağa başladı. Orda bir namərdi qovub, burda bir antiədəbiyyat ünsürünə qalib gəlib, redaksiyada bir kəlmə sözlə redaktoru aşırıb, tədbirdə bir şairin şeirini götürüb təpəsinə çırpıb, yazıçının hekayəsini gözünə soxub və s. Bu cür maraqlı “döyüş” yolunun xatirələrinin təsirindən xitabət kürsüsü dönüb fəxarət kürsüsü oldu. Fəxriyyələri ilə əruzu ayaqlayıb keçdi. İndi də “mənəm-mənəm” deyən aşıqtək dodaqdəyməzdən danışır, dildönməzi dildönər edir, qıfılbəndə açar salır. Sürücü kimi bircə yol da olsun əyləci basmadan dayanacaqlardan yel kimi, tinlərdən sel kimi, qırmızı işıqda piyada kimi keçir. Qadının danışıq üzvləri nətəri üsyana qalxıbsa nəfəs özünü ciyərə, bronxlara çatdıra bilmir, əl eləyir ki, burdayam, məni də götür. Sözlər ağzından Kür çayından betər daşıb-tökülürdü. Bu boyda həngamədən sonra axırda deputatların təbirincə söz verdi ki, o kresloda mən otursam var haa gfkdsmfıfllfmf… Bu jest, bu hünərlə ona Qoç Koroğlu, Həcər deməyə utandılar, dönüb “aslanın erkəyi-dişi olmaz” dedilər. Amma demədilər, ay xanım, niyə şahə qalxmısan? Nöş kişnəyirsən? Aaz, hanı sənin qadın zərifliyin? Biri elə mən, heç zad demədim. Qoja vaxtımda durub parik axtarası deyiləm. Bir də ki… camaata xoş gəlir axı. Məni kimi maraqsız adam nəylərinə gərəkdir. İki də ki elə yuxarıdakıların da xoşuna gəlir, hər yerdə qabağa çəkirlər. Üç də ki mənə dedilər, bilirsən o kimdir? Az qalmışdım, gedib qarşısında dayanıb deyim: – Kimsən sən? Kimsən sən? Amma səbir elədim. Dedim axı parik axtarmağa vaxtım yoxdur.
Əgər sizə heç bir medal verməyiblərsə, demək, bütün yaxşı şeylərə layiqsiniz.
Maarifçilər öz zamanlarında qiymətləndirilmirlər. Bu cür insanları ya ruhdan salıb mənən öldürdükdən, ya da cismən itirdikdən sonra anlayırlar. Onlara qoşulan olmaz, daş atanlarınsa sayı hesaba gəlməz. İdeyaları həmin vaxt qəbul edilməz, açdıqları izlə sonralar addımlayarlar. Özlərini yox edib sözlərini yaşadarlar. Əslində, onları yaşadan xalqın qədirbilənliyi deyil, cəmiyyətə məxsus olan əbədi əyrilikdir.
Gözlərinizin qarşısında dincliyini insanların problemi ilə pozan, özünü özgələrin dərdi ilə yükləyənləri görmürsünüz. Görənləriniz də dəyərləndirmirsiniz. Başqası üçün zəhmət çəkənə, təmənnasız işləyənlərə “əfəl” deyirsiniz. Onlar isə buna əhəmiyyət vermədən çalışırlar.
Böyük ideyalar eşqinə hər çətinliyə dözməyə güc tapmaq, yaşamaq olur.
Onlar yaşayırlar… amma necə?
Xoşbəxtliklərindən özgələrə pay verməyə hazır olaraq, bacardıqlarını edib, bacarmadıqları üçün üzülərək. Əli-qolu bağlı…
Çabaları – bu millətə nəyimi qurban versəm, o var olacaq?
Qayələri də bu!
Görməzdən gəlin, məhv etməyə çalışın, nə edirsiniz edin. Onlardan nəsə qalacaq!
Onlar bir günlük sevinci, bir günlük dincliyi qəbul etmirlər. İstəyirlər, bir gündə duyulan bütün xoş hisslər əbədilik olsun!
Darmadağın dünyada tamlığını qoruyan, parçalanıb yan-yörəyə “tökülmüş” ölkədə bütöv Vətən eşqiylə yaşayan, problemi çox olan millətin içində özünün dərdini gizlədib canını dişinə tutub, cəmiyyətin yükünü çiyinlərinə götürən, öz dincliyindən çox gələcək nəsillərin rifahını düşünən, abır-həyasından keçməyib istəklərini ürəyində öldürüb arzusuna çatmayan, başqalarının uğurundan şadlanan xoşniyyətli adam, (lar) millət sizlə millət olur.
Gül-çiçəyin, yaşıllığın mövsümü yaz-yay fəsilləri olduğundan dekabr ayında açan qızılgül diqqət çəkməyə, xoşa gəlməyə bilməz. Ən qalın geyimlərə “sığındığımız” vaxtda üzə gülümsəyən ləçəklər çətin anlarda ümidini itirməyən, hər şeyə rəğmən pozitivliyini qoruyan, ruhu cavan, həyat eşqi güclü olan insanları xatırladır. Mühit nə qədər sıxsa da ətrafındakılara kin bəsləməyən, heç kəsə nifrət püskürməyən insanlara eşq olsun. Onlar da həyatın çiçəkləridirlər. Qoxuları, gözəllikləri ilə ruhumuz dincəlir.
Özünün ixtiyarında olan qəzeti, jurnalı zəif, məzmunsuz yazan cızma-qaraçıların imzalarının tanınması üçün işlətməkləri azmış kimi üstəlik ədəbi orqanlardakı tanışlarının səlahiyyətindən də bu məqsədlə istifadə edirlər. Ədalətsiz əməlindən xəbərsiz olduğu yetmir, bir yandan da sosial şəbəkələr vasitəsilə şeirlərini, mətnlərini paylaşıb məşhurlaşan istedadlıları tənqid edirlər. Adam, sən istedad yox, baş əymək tələb edirsən, kimlə şəxsi münasibətin varsa, onu tanıtdırırsan, heç olmasa əl çək günahı yaxşı yazmaq olanlar bacardıqları formada yazdıqlarını ictimaiyyətə çatdırsınlar. Təbliğatını apardıqlarınızdan yaxşı yazanların qazancları həqiqi oxuculardır, bunun da adını kütlə qoyursunuz. Jurnalınızda şəklini, imzasını gözə soxduqlarınızın “yaradıcılığını” tədqiqatçılar təhlil edib kitaba salırlar da, bu yazıq yetimlərə niyə imkan vermirsiniz? Sizə yaltaqlanmalı, yalvarmalıdırlar ki, yazılarını dərc edəsiniz? Onlar öz işləri ilə məşğuldur, siz də öz işinizlə — xətir-hörmətə, tapşırığa, pula-filana görə imza tanıtmaqla məşğul olun. Mümkün olsaydı Marka tapşırardınız ki, onların şeirlərini “blokla”.
Yaxşıya pis desələr, pisə yaxşı desələr, Bunu görcək qəzəblənib, yaxşılar da pis olmaq istəsələr…
Əli Kərim
Bünövrəsi: “Mərdi qova-qova namərd etmək…”
Müasir forması: Zəif yazan müsabiqədə qalib çıxarılır, həyalını itələyib arxaya atırlar, savada qiymət verilmir, titulu əsas götürürlər.
Adamı pisliyə həvəsləndirməyin yollarını yaxşı bilirlər.
Ətrafımızda bəzi insanlar var ki, onların həyat yolu namus, əxlaq, alın təri və zəhmətlə hörülüb. Onların keçdikləri hər bir yol, atdıqları hər bir addım, gördükləri hər bir iş bizə ilham verir, ümidimizi artırır, təsəlli olur.
Bu insanlar həyatın çətinliklərinə, sınaqlarına və maneələrinə qarşı dayanıqlı durmağı bacarır, hər bir çətinlikdə iradələrini gücləndirir, səbrlərini artırır. Onlar namusla, əxlaqla işlər görüb, alın təri ilə uğurlar qazanır, zəhmətlə yüksəlirlər.
Bu insanlar ətraflarındakılara örnəkdir. Onların yaşadığı həyat hekayələri, çətinliklərə qarşı göstərdikləri iradə, sarsılmayan ruhları, səbrləri və zəhmətləri bizə öz yolumuzu seçməkdə ilham verir. Onların uğurlu karyeraları, həqiqətə və ədalətə olan inamları, bizə də öz işlərimizdə uğur qazanmaq üçün bir nümunə olur.
Onların həyatı bizə göstərir ki, bəli, zəhmətlə də yüksək uğurlar qazanmaq mümkündür. Bu insanlar sanki həyatı öz əlləri ilə yavaş-yavaş tikib qururlar. Onların hər zəhməti, hər damla alın təri, gələcəyin bünövrəsini möhkəmləndirir. Biz də onların yolunu izləyərək həyatımızı daha dəyərli, daha uğurlu edə bilərik.
Onlar bizə göstərir ki, səmimi zəhmət və əzmkarlıqla, heç bir zirvə əlçatmaz deyil!..