DİLNAZE CABBAROVA

DİLNAZE CABBAROVA
3 Nisan 2007’de Sirderya vilayetinin Boyovut ilçesinde doğdu. Halima Hudayberdiyeva Adındaki Yaratıcılık Okulu’nun 11. sınıf öğrencisidir. “Neşe Durağı” (2021), “Duyguların Senfonisi” (2024) gibi şiir kitapları yayımlanmış. Şiirleri “Yaratıcılık Bahçesinden Buket”, “Ruhun Şarkıları”, “Kalp Cevheri”, “Hayal Dalgaları”, “Doğu Yazarlari” gibi koleksiyonlarda ve “Tefekkür ve dünya”, “Yeni Sirderya”, “İrfan ve Gençler”, “Sabah Yıldızı” gazetelerinde yayımlanmış. Kırgız Şairler ve Yazarlar Kamu Vakfı üyesi.

DEĞERLERİMİZ DEĞERLENDİRİLİYOR MU?

İnsanlık, yaşam biçimlerini de beraberinde geliştirerek ilerliyor. Bu biçimler, yüzyıllar boyunca bir bütün hâline gelerek nesilden nesle aktarılıyor. Biz bunlara “değerler” diyoruz. Bu büyük mirasın yükü, omuzlarımızda her zaman bir sorumluluğun var olduğunu ve bu sorumluluğun, gelişim ve yükselişte devamlılığımızı sağlayan önemli bir unsur olduğunu hatırlatıyor. Çevremize iyice bir bakalım. Yılların hızlı akışı, hayatımıza yeni sayfalar eklemekte. Teknoloji ve dijital dünyanın yükselişi, yaşam tarzımız üzerinde belirgin bir etki yaratıyor. Bilgi çağında tüm varlığı kuşatan modernlik kavramı, sadece sanayi ve bilimde değil, yeni neslin zihninde de kendini gösteriyor. Çağın çağrısını hissedip, zaman akışıyla uyumlu olmak ve yarının sorumluluğunu derinlemesine anlamak, döneme uygun düşüncenin bir yansımasıdır. Modernizmin küreselleşmesinin önemi şudur ki; şekillenen yeni katman, düşünce çerçevesini genişleterek tek bir kalıba değil, tüm dünya ile tek bir yörüngeye bağlanır. Ancak toplumun bazı kesimlerinde modernizme yanlış vurgu yapılması, kendi kültürsüzlüklerini bu maskenin arkasında teşvik etme gibi sorunlar da görülmektedir. Bunun sebebi, ahlak, terbiye ve gelenek gibi kavramların yeterince oluşmamış olmasıdır. Peki biz gelenekleri kimden öğreniyoruz? 58 Gelenek, yıllar boyu şekillenmiş ve her birimizin hayatında kök salmış derin bir bilinçtir. Ancak bu kökü herkes farklı şekilde besler. Atalarımızdan kalan kültürel miras, milletimizin başlangıcının ilk görünümü, geçmiş sahnenin aynası olarak kabul edilir. Ne yazık ki, bugün aramızda bu emanete kayıtsız kalma, eski bir kalıntı gibi görme, Batı kültürüne körü körüne öykünme ve bu özelliklerini yenilik kriteri gibi kabul etme anlayışına sıkça rastlanmaktadır. Evet, bazı gelenekler çevre ve toplum değişimi sonucu eskimiş ve kaybolmuştur; fakat tüm değerlere böyle bir tanımlama getirmek büyük bir hatadır. Hayranlıkla taklit ettiğimiz oyunlar ve ritüeller, dilimizden düşmeyen yabancı kelimeler, başka millet mensuplarının tarzına duyduğumuz heves tüm bunlar, diğer halkların değer ve mentalitesinin bizde de bir ölçüde gelişmekte olduğunun açık bir kanıtı olur. Şimdi kendimize soralım, dünya ülkeleri kendi başarı ve yenilikleriyle kültürlerini de dünyaya tanıtırken, bizim akıntıya kapılarak hareketsiz bir şekilde sürüklenmemiz, kendimizi ve kendi özgünlüğümüzü terk etmemiz ne kadar doğru? Resmî törenler ve yabancı misafirlerle buluşmalar dışında, milli kıyafetlerimize, müziklerimize ve değerlerimize arkeolojik bir buluntu gibi bakmamız, düşündüğümüz iki cümlelik fik- rimizi bile düzgün ve saf Özbekçe konuşamamamız, uluslararası başarılarımız, “IELTS” ve sayılarla başımızı dik tutmamız modernlik değil, halkımıza olan saygısızlıktır, bence Değerlerimizi kimden öğreniyoruz? Elbette bu konuda ilk öğretmenlerimiz, bilge büyüklerimizdir. Halkımıza özgü geleneklerimizin hayatımızda yer bulup bilinç ve şuurumuza işlenmesinde onların katkısı büyük. Milli mirasın ilk özü, dünyaya geldiğimiz andan itibaren annelerimizin, ninelerimizin ninnisi ile tüm bedenimize yayılır. Damarlarımızda yeni filizler açmaya başlar. Yaşlıların her na- sihatinde, yılların tozunun kadere işlemiş garip hikayelerinde genç zihinlerde derinlik uyanır, hayatına örnek olur. Ailede büyüklerin sofra başında veya toplantılarda yol gösterici olmaları, kadınlardaki nezaket, erkeklerdeki ciddiyet ve sorumluluk, evlatlardaki saygı ve dayanışma duygusu da gelenek ve değerlerin temelidir. “Yumurta dışarıdan kırılırsa yaşamı sona erer. İçeriden kırılırsa yeni bir hayat başlar.” denmesi de boşuna değildir. Zaman nasıl değişirse değişsin, milli ruhla yetişen, kendini bilen ve içinde yeni bir hayat başlatabilen nesil, kendini dışarıdan kırılmaya karşı korur. Atalarının, ebeveynlerinin sevgi ve bağlılıkla yüreğine yerleştirdiği vatanseverlik, geçmiş ile gelecek arasında denge kurma ve değerleri koruma hissi, tüm ömrünü ve zihnini aydınlatmaya devam eder.

Tercume: Cahangir NAMAZOV,
“Butov Azerbaycan” qəzetinin,
“YAZARLAR” jurnalının redaksiya heyətinin üzvü, Özbəkistan üzrə təmsilçisi.

ZAUR USTACIN YAZILARI


>>>> ƏN ÇOX OXUNAN HEKAYƏ <<<<

Mustafa Müseyiboğlu adına kitabxana

“ƏDƏBİ OVQAT” JURNALI PDF

“YAZARLAR”  JURNALI PDF

“ULDUZ” JURNALI PDF

“XƏZAN”JURNALI PDF

WWW.KİTABEVİM.AZ

YAZARLAR.AZ

===============================================

<<<< WWW.YAZARLAR.AZ və  WWW.USTAC.AZ >>>> 

Əlaqə: Tel: (+994) 70-390-39-93   E-mail: zauryazar@mail.ru

Ceyhun Məmmədov tövsiyə edir

Dəyərli gənclər, tövsiyələrimi yenidən sizinlə bölüşürəm. İnanıram ki, bu tövsiyələr də sizin üçün maraqlı və faydalı olacaq:

  1. “Məndən ötdü kimə dəyir dəysin” düşüncəsi ilə yaşayanlardan olmayın. Bilin ki, sizdən ötən bir gün sizə də dəyəcək.
  2. “Dünyanı düzəltmək sənə qalmayıb”, “Palaza bürün el ilə sürün” deyənlərə çox fikir verməyin. Bəzən bir insan bütün dünyanı düzəldə ya da məhv edə bilir.
  3. “Dünya beş günlükdür nə qədər ki, varsan kef elə” deyənlərə qulaq asmayın. Dünya müvəqqəti olsa da hesabı çox ağırdır. Çalışın, daha çox yaxşı əməl sahibi olun.
  4. Bir gün hər kəsin əkdiyini biçəcəyini unutmayın. Ona görə nə isə əkəndə baxın nə əkirsiniz. Sonrakı peşmançılıq fayda verməyəcək.
  5. Yaşadığımız dünyanın müvəqqəti olduğunu unutmayın. Hələ heç kim bu dünyadan o dünyaya əməldən başqa heçnə aparmayıb.
  6. Hansı vəziyyətdə və şəraitdə olmağınızdan asılı olmayaraq prinsip və dəyərlərinizə hər zaman sadiq olun.
  7. Hər zaman dürüst və səmimi olun. Həyatda uğurun başlıca şərtlərindən birinin dürüstlük və səmimilik olduğunu unutmayın.
  8. Heç zaman Allahı unutmayın. Allahın qəzəbinə səbəb olacaq əməllərdən hər zaman uzaq olun.
  9. Bütün işlərinizi vicdanla və insafla görün. Heç zaman vicdanınıza və peşənizə xəyanət etməyin.
  10. Heç zaman pisliyə pisliklə cavab verməyin. Hər kəsin bir gün etdiyi yaxşı və pis əməllərin cavabını alacağını unutmayın.

Mənbə və müəllif: Ceyhun Məmmədov

>>>> ƏN ÇOX OXUNAN HEKAYƏ <<<<

Mustafa Müseyiboğlu adına kitabxana

“ƏDƏBİ OVQAT” JURNALI PDF

“YAZARLAR”  JURNALI PDF

“ULDUZ” JURNALI PDF

“XƏZAN”JURNALI PDF

WWW.KİTABEVİM.AZ

YAZARLAR.AZ

===============================================

<<<< WWW.YAZARLAR.AZ və  WWW.USTAC.AZ >>>> 

Əlaqə: Tel: (+994) 70-390-39-93   E-mail: zauryazar@mail.ru

Hegelin “Ruhun fenomenologiyası”: İşığa doğru bir fəlsəfi səyahət”

Hegelin “Ruhun fenomenologiyası”: İşığa doğru bir fəlsəfi səyahət”

“Ruhun fenomenologiyası” əsərində Hegel, insan düşüncəsini və ruhunun özünü dərk etməsini bir səyahət, bu səyahəti tinin (ruh və ya şüur) müxtəlif mərhələlərdən keçərək “mütləq bilik”ə çatması ilə izah edir. Ruhun inkişafında əsas mərhələlər duyğu, idrak, özünüdərk və nəticədə mütləq bilikdir. Hegelə görə, hər bir mərhələ özündən əvvəlkinin məhdudiyyətlərini aşaraq, daha yüksək bir səviyyəyə çatır ki, bu proses “dialektika”dır. Hegel üçün təzadlar, yəni antitezislər olmadan inkişaf mümkün deyil. Bu yanaşma hüquqi və sosial sahələrdə də əhəmiyyətlidir, çünki cəmiyyətin inkişafı fərdlərin və dövlətlərin dialektik qarşılıqlı təsiri ilə həyata keçir.

Ruhun inkişaf mərhələləri, əslində, hər bir insanın şəxsi həyatında qarşılaşdığı daxili ziddiyyətləri və bu ziddiyyətləri aşmaq üçün göstərdiyi mübarizəni simvolizə edir. Məsələn, bir çoxumuz həyatımızın müəyyən mərhələlərində özümüzlə mübarizə aparır, daha yüksək bir anlayışa və ya dərkə çatmaq üçün çətinliklərdən keçir. Hegel xatırladır ki, hər böhran, hər çətinlik həyatımızda daha böyük bir dəyişiklik üçün fürsətdir. Hüquq kontekstində isə, cəmiyyətdəki ədalətsizlikləri yalnız fərdi etirazlarla deyil, sistemli və dialektik bir yanaşma ilə həll etmək mümkündür.

Hegel üçün azadlıq, insana verilən sadə bir hədiyyə deyil. Bu, mübarizə, qarşıdurma və bərqərar olmaq üçün özünü təsdiqləmə tələb edir. Hüquq da məhz bu mübarizənin bir formasıdır. Ancaq o deyir ki, qanunlar öz başına soyuq və cansızdır. Onları dirildən, ruhlandıran, mənalı edən yalnız əxlaqın işığıdır. Dövlətin, qanunun, hətta cəmiyyətin varlığı yalnız fərdlərin daxilindəki azadlıq ehtiyacını tanıyıb onu həyata keçirmək üçün anlam qazanır. Ancaq burada ziddiyyət var: fərd öz azadlığını istəyir, dövlət isə ümumi iradəni. Bu təzad bir müharibəyə çevrilir, ancaq bu müharibə həm də dialoqdur, çünki hər iki tərəf bir-birinə möhtacdır. Hegel bu dialoqu ailənin zərif sevgisindən, vətəndaş cəmiyyətinin rəqabətçi dünyasına və nəhayət, dövlətin şüurlu harmoniyasına qədər izah edir. Hüquq burada bir musiqi parçası kimidir: fərdin notları ilə ümumi harmoniyanın ahəngini yaratmaq.

Hegel, ruhun səyahətini izah edərkən, onu sadəcə bir intellektual analiz kimi təqdim etmir. Tinin (ruh və ya şüur) keçdiyi hər mərhələ, həyatımızda rast gəldiyimiz təzadların – sevgi ilə nifrətin, ümid ilə ümidsizliyin, azadlıqla itaətin – dialektik qarşılaşmasını əks etdirir. Düşünün, insan ilk dəfə özünü dərk etdiyi anda duyğu dünyasında qarışıqlıq hiss edir. Hegel bunu “hissi müəyyənlik” kimi təsvir edir. Bu, insanın yaşadığı ilk uyanışdır – dünya qarışıq, bulanıq bir dənizdir. Amma bu dəniz tədricən şəffaflaşır və insan öz refleksiyası ilə qarşılaşır:

“Mən kiməm? Mənim həyatım nə deməkdir?”

Bu suallar ruhun səyahətində qığılcım rolunu oynayır, proses ruhun öz həqiqətini, öz mənliyini tapması ilə nəticələnir. Ruh, nəhayət, mütləq bilik mərhələsinə çatdıqda, kainatla bir olur – artıq təklik yoxdur. Hegeli oxuduqca, insan öz həyatının da bir dialektika olduğunu başa düşür. Biz hər gün qarşımıza çıxan dilemmanın – sevmək ya nifrət etmək, bağışlamaq ya intiqam almaq, özümüzü dərk etmək ya başqalarını anlamaq – labirintində itirik. Ancaq bu itkinlik vacibdir, çünki yalnız qaranlığı görənlər işığın dəyərini anlayar.

Müəllif: Zəhra HƏŞİMOVA

“ARİSTOTEL POETİKASI” RUBRİKASI

ZƏHRA HƏŞİMOVANIN YAZILARI

>>>> ƏN ÇOX OXUNAN HEKAYƏ <<<<

Mustafa Müseyiboğlu adına kitabxana

“ƏDƏBİ OVQAT” JURNALI PDF

“YAZARLAR”  JURNALI PDF

“ULDUZ” JURNALI PDF

“XƏZAN”JURNALI PDF

WWW.KİTABEVİM.AZ

YAZARLAR.AZ

===============================================

<<<< WWW.YAZARLAR.AZ və  WWW.USTAC.AZ >>>> 

Əlaqə: Tel: (+994) 70-390-39-93   E-mail: zauryazar@mail.ru