Tanrı dünyanı var edir, şairlərsə sözdən söz yoğurur. Demək ikisi də yaradıcıdı. İkisi də ali mərtəbədədi. Hər əlinə qələm alan da şair olmur ha. Tanrının diktəsilə yazanlardı əsl şairlər. Tanrı nəfəsi toxunmayan sözdən söz olmaz. Hər yetən qapını da çalmaz söz. Şairlər söz-söz yaxınlaşır dünyaya, ovudur, sığal çəkir, məlhəm olur, sarıyır. Söz açan qapını dünyanın ən böyük fatehləri açıb girə bilməz. Sözdəki qüdrəti görürsüzmü? Bu gün də sözdən söz yoğuran, sözüylə sığal çəkən, ovudan , sarıyan şairlərdən biri- şair İbrahim İlyaslının günüdü. Sülh şairi, barış şairi, gözəllik, sevgi aşiqi, Vətən , bütöv Azərbaycan sevdalısı İbrahim İlyaslının dünyaya göz açdığı gündü. Yaşının hansı çağıdır, deyə bilmərəm. Ruhununsa bahar çağıdı .Bax bunu əminliklə deyirəm. Şeirləri elçiyə dönən, ocaq-ocaq gəzən, ev -ev, könül -könül dolaşan şairin yaşının üstünə bir yaş da gəlir bu gün . Sözününsə bir az da müdrikləşən, bir az da cilalanan çağıdı. Tanıyanlar bilir ki,mübaliğəni, yalançı tərifi, boğazdan yuxarı danışmağı sevmirəm. Sevdiklərimi məqsədsiz və təmənnasız sevirəm. Elə sevgilərin ən alisi də bu deyilmi? İbrahim İlyaslının imzasını çoxdan tanısam da özüylə dostluğumun yaşı elə də çox deyil. Amma mənə elə gəlir ki , onu min ildi tanıyıram. Min il yol getmişəm sanki şairlə. Sözünə, ərliyinə, dostluğuna güvənib deyirəm bunu. Bir -birimizlə söz ərkimiz , könül dostluğumuz var. Adamı incitməz. Sözünün havası uzaqdan vurar adamı. Könlündən keçəni şeirlə deyər. Qırmadan, üsulluca . Yorulduğunu hiss etdirməz. Heç küskünlüyünü də. Anlayan anlayar ancaq. Anlayançun ürəyinin qapıları taybatay açıqdı. Tərifi sevməz. Bir məsum , körpə utancaqlığı var. Sözünü urvatdan salmaz. Hansı sözü harda danışmaq lazım olduğunu gözəl bilir. Öz çəkisindədi, söz çəkisindədi həmişə. Könlüncə olmayan heç nəyi alqışlamaz. Sözü kimi dostluğu da möhkəmdi. Boynuna düşən hər işi layiqincə yerinı yetirər. Yorulsa da, usansa da edər. Sözünün yükünü hər yetən çəkməz həm də. Səbri özündən böyükdü. Elə sevgisu də. İşıqlıdı yazdıqları. Odu uzaqdan vurar adamı. Qaranlığı sevməz İbrahim İlyaslı. Sözlə dolaşar, sözlə gəzər. Şeir yazanda xoşbəxt olar bircə. Yükü azalar sanki. Mən belə tanıyıram onu
Mən sevə bilirəm ancaq, Sevilmək? – o mənlik deyil
-deyən şairin sevənləri o bildiyindən də çoxdu. Sevilən şair olmağın özü böyük xoşbəxtlikdi. Bir də şairin məniylə istedadı üst-üstə düşəndə bir özgə aləm olur. Bu baxımdan İbrahim İlyaslı xoşbəxt yazardı. Özünə və sözünə hörmət edəndi .Heç kimdən heç nə ummaz, bircə sözündən savayı. Cild-cild əsərlərin arxasında gizlətməz adamlığını. Bircə misrasından tanıyarsan onu. Həm də çox həssasdı.Səsindən tutar nə demək istədiyini. Kədərini, dərdini( Tanrı dərd verməsin) , ağrısını da sevdirər. Dərdi sevə-sevə çəkən şairdi axı. Oxucunu ram edən qələmi var. Bir də bilirəm ki, onunçun özəl günündə sözdən gözəl təbrik ola bilməz. O söz də ki, dost payı ola, içdən gələ. O sözə ki, ürək qoyasan, onu kim sevməz? Bilirəm ki, bu yazını da oxuyub kövrələcək. Söz-söz, sətir -sətir, misra-misra kövrələcək. Bəlkə təzə şeir də doğulacaq bu yazının eşqinə. Gecənin qaranlığına işıq tutan söz həm də. Özü də şairin ürəyi boyda. Bilirəm. Amma kövrəldiyini heç kim bilməyəcək. Bircə ərk yeri, görk yeri Tanrısından savayı. Yaşının üstə yaş gəlsə də, həsrətin bir buğda boy atsa da yenə də yaşamağa dəyər , şair. Bir daha günün mübarək . Allah ömrünə bərəkət versin. Özünün və sözünün varlığına şükür, İbrahim İlyaslı.
Şuşadakı quruculuq işləri böyük Qələbənin təntənəsidir
Bildiyimiz kimi, Azərbaycan dövləti bütün mərhələlərdə öz inkişaf istiqamətlərini dövlətçilik işinin prioriteti hesab edib. Bu müstəqil dövlət taleyüklü məsələlərin həllində həmişə vacib addımlar atıb. Özünün milli kökləri ilə qədim ənənəyə malik olduğunu dəfələrlə sübut etmiş Azərbaycan keçid dövrünün çətinliklərinə, ağır proseslərinə də məharətlə sinə gərməyi bacardı. XX yüzilin sonunda öz tarixi torpaqlarının bir hissəsini itirmiş Azərbaycan dövləti çox sevindirici haldır ki, XXI əsrin birinci rübündə ölkə başçısı, müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin bilavasitə rəhbərliyi altında ordu quruculuğuna, iqtisadi inkişafa böyük önəm verdi, 27 sentyabr 2020-ci ildə işğal altındakı torpaqlarını düşməndən geri almaq məqsədilə əks-hücum əməliyyatına başladı və nəhayət, 8 noyabrda fatehlər sultanı Şuşanın azad edilməsilə müharibə sona çatdı. Bu gün hər kəsə bəllidir ki, siyasi qloballaşmada milli özünüdərkə, adət-ənənə prinsiplərinə, ləyaqət, qürur hisslərinə daha ətraflı və əhatəli yanaşan Azərbaycan hətta digər ölkələrin belə dəyər sistemlərinin güclənməsi üçün əməli addımlar atır. Biz bunu Şuşada aparılan quruculuq işləri ilə də isbat edə bilərik. Misal üçün deyə bilərik ki, bu gün də sülh bir ideya olaraq Azərbaycanın hüquqi müstəvisində geniş təqdir olunan məsələ kimi diqqət çəkir. Bəlli olduğu kimi, ölkə Prezidenti İlham Əliyevin müvafiq sərəncamı ilə 2023-cü ildə Şuşa şəhəri “Türk dünyasının mədəniyyət paytaxtı” elan edildi və bu istiqamətdə proritet addımlar atıldı. Beləliklə, Şuşada misli görünməmiş quruculuq-abadlıq işlərinə start verildi. Əlbəttə, həm işğal dövründə, həm də Vətən müharibəsi zamanı Şuşa da ermənilər tərəfindən böyük dağıntı və tələfata uğramışdı. Fatehlər şəhəri kimi mənalanan Şuşada quruculuq işləri aparmaq bu baxımdan həm böyük maliyyə, həm də güclü iqtisadi potensial tələb edir. Nə xoş ki, Azərbaycan dövləti bu prosesləri sürətlə həyata keçirir. Artıq Şuşada demək olar ki, misli görünməmiş işlər görülüb və görülməkdə davam edir. Bugünkü Şuşa o qədər gözəlləşib, simasını elə dəyişib ki, heç şuşalıların özləri belə öz doğma yurdlarını ilk baxışdan tanıya bilmirlər. Bu da əlbəttə, möhtərəm İlham Əliyevin dövlətsevərlik missiyasının bariz ifadəsidir. Şuşada tez-tez açılışları olan işlər orada quruculuğun, abadlıq işlərinin böyük vüsət aldığına işarədir. Məsələn, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin dekabrın 21-də Şuşa şəhərində 23 binadan ibarət ilk yeni yaşayış kompleksinin tikinti meydanında bərpa-quruculuq işlərinin gedişi ilə tanış olması, eləcə də Şuşa şəhərinin Qarabağ küçəsində aparılan tikinti işləri ilə yaxından maraqlanması, həmçinin layihə çərçivəsində Sadıqcanın evinin bərpa işlərinə də başlanılması, Heydər Əliyev Fondu tərəfindən geniş bərpa işləri aparılan Aşağı Gövhər ağa məscidindəki müasir görkəm, “Qarabağ” hotelinin, xüsusi nümayəndəliyin binasının da yeni görkəmi, yaxud, Şuşadakı küçələrin yenidən qurulması, həmin an Şuşanın tarixi-milli memarlıq üslubunun qorunması və s. oradakı quruculuq işlərinin dinamikliyinə dəlalət edir. Bu gün Heydər Əliyev Fondu da Şuşada bir sıra tarixi mədəniyyət abidələrinin bərpa və tikinti işlərini həyata keçirir. Bərpası başa çatmış Yuxarı Gövhər ağa, Saatlı məscidləri keçən ilin may ayında istifadəyə verilib. Hazırda Heydər Əliyev Fondu tərəfindən Şuşada Mamayı və Çöl Qala məscidlərində bərpa işləri, o cümlədən yeni Şuşa məscidinin tikintisi davam edir. Prezident İlham Əliyevin dekabrın 21-də Şuşa rayonunun Daşaltı kənd məscidində tikinti işlərinin gedişi ilə tanış olması da quruculuq işlərinin əhəmiyyətli tezliyindən xəbər verir. Bu tikinti işlərinin 2024-cü ilin ikinci rübündə başa çatdırılması planlaşdırılır. Fakt olsun deyə qeyd edək ki, Azərbaycan hələ ümummilli lider Heydər Əliyevin siyasi uğurları sayəsində müstəqil olduqdan sonra mühüm addımlarından biri kimi islahat proqramlarına ciddi nəzər yetirmişdi. Azərbaycan dövlətinin müstəqillik illərində belə bir inkişafa nail olması həm güclü liderinin olması, həm də çətinliklərə mərd-mərdanə sinə gərməsi ilə şərtlənir. Məhz bu gün də güclü liderinin olması sayəsində Azərbaycan həm itirdiyi torpaqları tam şəkildə geri aldı, həm də ermənilərin dağıdıb-viran qoyduğu bölgələrdə sürətli quruculuq və abadlıq işlərinə start verib. Bəlli ki, yaxın gələcəkdə həm Şuşa, həm də digər rayonlar müasir görkəm alacaq, əvvəlki halından da yaxşı təsirə malik olacaq. İlham Əliyevin bu istiqamətdə həyata keçirdiyi islahatlar Azərbaycan iqtisadiyyatının yeni dövrünün inkişafına təməl yaradır. Azərbaycan dövləti 28 il işğal altında qalmış, Qarabağın tacı olan Şuşanın əvvəlki gözəlliyini və möhtəşəmliyini özünə cəmi 9 ayda qaytara bildi və nə xoş ki, orada belə sürətli quruculuq işləri indi də uğurla davam etdirilir. Bəllidir ki, Şuşanın dirçəliş dövrü Ali Baş Komandan İlham Əliyevin 2021-ci il yanvarın 14-də Şuşaya ilk səfəri ilə reallaşıb. Bu gün Şuşada Qala divarı, Gəncə qapısı, Topxana, Cıdır düzü, Turşsu, İsa bulağının, həmçinin, Pənahəli xanın, Vaqifin, Natəvanın, Üzeyir bəyin, Xan əminin ruhu hopmuş 17 məhəllənın və s. quruculuq işlərinə cəlb olunması Azərbaycan dövlətinin iqtisadi qüdrətindən, misilsiz siyasi uğurundan xəbər verir. İllərdir didərgin həyatı yaşayan Natəvanın, Üzeyir bəyin, Bülbülün güllələnmiş büstlərinin də öz doğma yerlərinə qovuşması həm ruhlarının şad olması, həm də ölkə başçısının həqiqi Sərkərdə olması faktı ilə nisbət tapır. Tam əminik ki, Azərbaycan bütün dövrlərdə özünün həm iqtisadi, həm də siyasi qüdrəti ilə öndə olacaq.
Pul Şərəfsiz birinə arxa olursan, Zalımın cibinə gedib dolursan. “Mənəm” deyənləri ələ alırsan, Dünyanın gözüsən, özünsən, ey pul!
Kasıbdan uzağa qaçırsan elə, Xəsisin cibində döndün xəzələ. Baxmadın çirkinə, nə də gözələ, Əldən-ələ düşüb gəzirsən, ey pul!
Sənsiz xoş keçərmi günü bazarın, Dünyada hər yerə, düşüb güzarın. Olmusan yoxsulun dərdi, azarı, Mərdi məngənədə əzirsən, ey pul!
Bağlı qapıları çox tez açırsan, Paslı qıfıllara yağlı (düşən) açarsan. Sırtıq sifətlərə işıq saçırsan, Kimə də verilən nəzirsən, ey pul!
Bir parça kağızsan, həm də dəmirsən, Yaramaz birinə qızıl kəmərsən. Bombasan, mərmisən… böyük hünərsən, Hamını sıraya düzürsən, ey pul!
Yaşamaq eşqiylə pul qazanmağa, Düşürük dərəyə, çıxırıq dağa. Qula da, şaha da ağasan, ağa, Nəfsinə qul başı üzürsən, ey pul!
Böyük də, kiçik də möhtacdı sənə, Layiqsən qədrini daim bilənə. Demişəm həmişə, deyirəm yenə, İnsanın taqəti, dizisən, ey pul, Evinin çörəyi, közüsən, ey pul!
Şərəfsiz birinə arxa olursan, Zalımın cibinə gedib dolursan. “Mənəm” deyənləri ələ alırsan, Dünyanın gözüsən, özünsən, ey pul!
Kasıbdan uzağa qaçırsan elə, Xəsisin cibində döndün xəzələ. Baxmadın çirkinə, nə də gözələ, Əldən-ələ düşüb gəzirsən, ey pul!
Sənsiz xoş keçərmi günü bazarın, Dünyada hər yerə, düşüb güzarın. Olmusan yoxsulun dərdi, azarı, Mərdi məngənədə əzirsən, ey pul!
Bağlı qapıları çox tez açırsan, Paslı qıfıllara yağlı (düşən) açarsan. Sırtıq sifətlərə işıq saçırsan, Kimə də verilən nəzirsən, ey pul!
Bir parça kağızsan, həm də dəmirsən, Yaramaz birinə qızıl kəmərsən. Bombasan, mərmisən… böyük hünərsən, Hamını sıraya düzürsən, ey pul!
Yaşamaq eşqiylə pul qazanmağa, Düşürük dərəyə, çıxırıq dağa. Qula da, şaha da ağasan, ağa, Nəfsinə qul başı üzürsən, ey pul!
Böyük də, kiçik də möhtacdı sənə, Layiqsən qədrini daim bilənə. Demişəm həmişə, deyirəm yenə, İnsanın taqəti, dizisən, ey pul, Evinin çörəyi, közüsən, ey pul!
Çağdaş ədəbiyyatımızın xəritəsinə nəzər salan hər kəs orada onlarca ünlü imzayla yanaşı Qəşəm Nəcəfzadə imzasına da rast gələ bilər. Bu, həmən o imzalardandı ki, heç bir mübaliğəsiz, ədəbiyyat salnaməmizi öz çalarları, öz çeşidli ştrixləriylə bəzəyir. Bu gün Azərbaycan şeirini bir qocaman ağaca bənzətsək, onun ən yaşıl, ən sağlam budaqlarından biri Qəşəm Nəcəfzadəyə məxsusdur, desəm, yəqin mənimlə razılaşanların sayı kifayət qədər olar.
Yaxın çevrəm, dostlarım bilir ki, mən hər şeiri “həzm” edə bilmirəm, içimlə, ruhumla uzlaşmayan hər hansı yazı haqqında fikir söyləməkdən qaçıram. Amma Qəşəm Nəcəfzadənin şeirləri haqda, hansı səviyyədə olursa olsun, mübahisə etməyə hazıram. O ki qaldı onun özünə, şəxsi münasibətimdən gəldiyim qənaətə görə, Qəşəmin insani keyfiyyətləri çoxlarına örnək olmağa layiqdir. Onun diqqətcilliyi və qayğıkeşliyi həmişə duyulur. Bu, yaradıcı insanda ən önəmli keyfiyyətdir.
… Yazıçılar Birliyinin foyesində rastlaşdıq. “Bu yaxınlarda əlliilliyimdir” – dedi. Təbrik elədim. Yadıma, səhv etmirəmsə, doxsanıncı illərin sonunda, şaxtanın ülgüc kimi kəsdiyi bir gündə, Rusiyanın Moskva şəhərində, barmaqlarım soyuqdan tökülə-tökülə, ürəyimdə dünyanı, özümü, gərdişi söyə-söyə, tünlük küçələrdən birinin ortasında xarab olub qalmış avtomobilimi təmir etməklə məşğul olduğum bir məqam düşdü. Çiynimə bir əl toxundu. Başımı qaldırdım. Bu şəhərə mənim kimi çörək dalıyca gəlmiş tanışlarımdan birini gördüm. Acıqlı olduğumu görüb əvvəlcə duruxdu. “Heyif, maşından başım çıxmır, yoxsa sənə kömək eləyərdim” – deyərək uzaqlaşdı. Dinmədim. Aralanmağıyla geri dönməyi bir oldu. “Bəri bax, dedi, qoy könlünü açım, sənə səninlə bağlı bir xəbər verim”. “O nə xəbərdi elə?” – deyə etinasızlıqla soruşdum. Elə bir durumdaydım ki, məni heç bir xəbər-filan ilgiləndirmirdi. “Vətənə getmişdim. Televiziya ilə iki nəfər şair çıxış edirdi. Səni bir xeyli təriflədilər. Harda itib-batdığından nigarandılar”. “Kim idi axı onlar?” “Səhv etmirəmsə, birinin adı Qəşəm idi, hə, Nəcəfzadə Qəşəm, o birini xatırlamıram, amma çox odduydular…” Bilmirəm əllərimin donu açılmışdı, yoxsa ürəyimin buzu sınmışdı, ilıq bir istilik keçdi canımdan o an. Düzü, kövrəldim də. Kim idi məni itirib-axtaran axı? Mən ki onu tanımırdım… Kim idi bu Qəşəm Nəcəfzadə?
Mənim bu imzayla ilk tanışlığımın tarixçəsi, bax, beləydi.
Şəxsi tanışlığımız isə üstündən çox sonralar, Vətənə dönməyimdən sonra baş tutdu. Buna qədər isə artıq mən onun şeirlərini dövri mətbuatda oxumuşdum, yaradıcılığına bir xeyli bələd idim. Onun şeirləri arxasında bitkin və özünütəsdiq mərhələsini artıq keçmiş olan bir şair durduğu şübhəsizdi.
Ədəbiyyatımızı son zamanlar dünya çapında layiqincə təmsil edənlər arasında onun müstəsna yeri var. Bu, qürur gətirir. Qəşəm çağdaş şeirimizlə dünya turnesinə çıxmış layiqli səyahətçidir – tufanlar qorxutmaz onu, çünki onun yazdıqlarının stixiyası daha güclüdür. Ən gözəl şeirlərini isə inanıram ki, 50-sindən sonra – kamillik dövründə yaradacaq. Buna onun odu və nəfəsi çatar. Bu mənim içimdən gələn bir inamdır.
Səhər yeməyini yeyib bitirdi. Süfrəni yığışdıran xanımını gözucu izləyə-izləyə dərmanlarını götürüb içdi. Ayağa qalxıb ağır addımlarla yataq otağına keçdi. Şifonerdən götürdüyü şabalıdları otaqda var-gəl edə-edə ovcunda ovuşdurmağa başladı. Barmaqları onların sürtünməkdən nazilib-incələn qabıqlarını oxşadıqca, bədəninə melatonik bir həzz yayılırdı. Şabalıdların bir-birlərinə toxunub çıxardıqları xaotik səslər qulaqlarından keçib beyninə dolur, barmaq uclarından yayılan istiliklə birləşib bioenerjiyə dönür, ruhunu oxşayırdı.
“Müalicə seansı”nın bitdiyini düşündüyündə ovcunda oxşayıb-əzizlədiyi şabalıdlara baxıb ah çəkdi… İllərin alışqanlığı ilə otağın baş tərəfinə gedərək şifonerin qapısını açıb şabalıdları yerinə qoydu. Geri-geri çəkilib yatağın üstündə oturdu.
Əllərini dizlərinin arasında sıxışdırıb başını aşağı saldı…
Gözlərini boşluğa zilləyərək düşünür, zaman keçdikcə yaşamının bir parçasına çevrilən tünd qəhvəyi rəngli şabalıdların onun otağına haradan, necə gəldiyini xatırlamağa çalışırdı. Nəm çəkmiş köhnə lent kimi orası-burası pozulan yaddaşını qurcalasa da, onları haradan aldığını yadına sala bilmədi… Şabalıdlarla ilgili beyninə həkk olunmuş tək bir şey var idi: onları hər gün ən azı iyirmi dəqiqə ovuclarında ovuşdurmalı idi… Dəqiqəsi-dəqiqəsinə yerinə yetirdiyi göstəriş. Kim demişdi, niyə demişdi? Unudalı çox olmuşdu… Amma hər gün səhər saat doqquz tamamda yayı burulmuş saat kimi yatağı ilə üzbəüz qoyulmuş şifonerə yaxınlaşır, qapısını açaraq ən üst gözdən şabalıdları götürüb barmaqları arasında sıxışdırır, ovuclarında ovuşdururdu. Niyə etdiyi barədə heç bir fikri yox idi, bildiyi tək şey, bir kərə pozulduqdan sonra bir daha düzəlməyən səhhəti ilə şabalıdların arasında nəsə bir əlaqə olduğu idi.
II
Divar boyu bərkidilmiş “əlillər və ahıllar üçün tutacaq”dan tutub ayaqlarını ardınca sürüyə-sürüyə “əmək terapiyası” otağına yaxınlaşdı. Nəfəsini dərib qapını döydü. İçəridən incə, məlahətli səs cavabladı:
Gəlin.
Qapını açıb otağa daxil oldu. Tibb bacısı onun qoluna girərək stulda əyləşməsinə kömək etdi, özü də dolabdan ütülü ağ örtüyü götürüb masanın üstünə sərdi. Terapiya üçün istifadə olunacaq alətləri spirtlə dezinfeksiya edib örtüyün üstünə düzə-düzə:
Nə olub sizə? – deyə soruşdu.
İnsult, – deyib köks ötürdü.
Bilmirəm qidadandır, ya həyat tərzindən, xəstəliklər yaman cavanlaşıb.
Hə, elədir, ancaq mən pandemiyada peyvənd vurdurmuşdum, ondan sonra səhhətim pozuldu, sonu da belə, – deyib gözlərini endirdi.
Çoxdan keçirmisiz?
Yox, üç il öncə.
Daha öncə bərpada olmusunuzmu?
Hə, üç-dörd dəfə olmuşam.
Yəqin çox öncə olmusuz, çünki mən sizi daha öncə görməmişəm.
Bura ilk dəfədir gəlirəm.
Öncələri bizim rayonumuzda olmuşdunuzmu?
Əlbəttə, insultdan qabaq bir-iki dəfə olmuşam. Həm şəhəriniz gözəldir, həm də insanlarınız mehriban, qayğıkeş.
Xanım gülümsəyib yanağına tökülən birçəyini qulağının arxasına keçirtdi.
Rayonumuzu bəyənməyinizə sevindim.
Tibb bacısı bir tərəfdən onun əllərinin üstünü slikon alətlə masaj edir, digər tərəfdən söhbət edirdilər:
Daha öncə “əmək terapiyası” almısınızmı?
Xeyr.
Susdular, xanım əllərinin üstünü masaj etdiyi aləti kənara qoydu. Onun sağ əlini ovcuna alıb barmaqlarını başqa bir alətlə masaj etməyə başladı.
Onun hərəkətlərini izləyə-izləyə:
Siz ixtisasca fizioterapevtsinizmi? – deyə soruşdu.
Bəli, öncə tibb texnikumunu bitirmişəm, sonra da psixologiya və fizioterapiyaya dair əlavə kurslar keçmişəm.
Əvvəldən buradamı işləyirsiniz?
Öncə xüsusi qeyri-tədris müəssisəsində işləyirdim.
Nə əcəb özəldən çıxıb dövlətə gəldiniz? Mən bilən özəl şirkətlərdə əməkhaqqı daha yaxşı olmalıdır axı…
Məsələ əməkhaqqı deyil, – deyib ah çəkdi, – bilirsinizmi ora gələnlər hamısı problemli uşaqlardır, onlarla işləməyə ürəyim dözmədi, – deyə cavablayarkən iri qara gözləri kədərlə kölgələndi, əsmər yanaqlarından təbəssüm çəkildi…
Yəqin bura təzə gəlmisiz?..
Altı aydır, bilirsinizmi, həm iş şəraitinə, həm də əməkhaqqına görə bura mənə daha uyğundur, – deyib əlindəki aləti kənara qoydu, elektrikli titrəşim cihazını götürərək armudvari başlığı taxıb işə saldı. Onun ovcunu, barmaqlarını masaj edərkən əlini yumruq kimi tutmasını rica etdi.
Deyəsən sağ əlinizi az istifadə edirsiniz.
Hə, onu pensiyaya çıxartmışam, – deyib gülümsədi.
Tibb bacısı da gülümsədi… Dodaqlarının altından sıralanmış incilər göründü.
Sağ əlinizdə tonus var, mən sizə xüsusi hərəkətlər öyrədərəm, evinizə getdikdən sonra da davam edərsiniz.
Tənbəlliyim tutmasa, məmnuniyyətlə, – deyə cavab verdi.
Yox, belə eləməyin, öz üzərinizdə nə qədər çox işləsəniz, o qədər tez sağalacaqsınız.
“Əmək terapiyası” otağından çıxarkən tibb bacısı ona dörd ədəd yabanı şabalıd verib:
Bunları sağ cibinizə qoyun, boş vaxtınız olduqca əlinizə alıb ovuşdurun, həm barmaqlarınız açılacaq, həm də sinirləri oyanacaq.
Onları sizdən xatirə saxlayacam, – deyib təşəkkür etdi, dönüb otaqdan çıxdı. Yenə divarboyu bərkidilmiş tutacaqdan tuta-tuta fizioterapiya otağına gəldi. Müalicə kartını tibb bacısına təqdim etdi. Onun göstərdiyi çarpayıya yaxınlaşaraq soyunub uzandı…
III
Ertəsi gün səhər yeməyindən sonra dərmanlarını içdi. Müalicə kartını götürüb baxaraq, psixoloqun qəbuluna yollandı. İlk seans psixoloji durumunu öyrənmək üçün keçirilən sual-cavabla başlandı. Sorğu-sualı bitdikdə, dərdləşib içini boşaltdı. Seans bitdiyində xeyli yüngülləşmiş, dərdi dağılmışdı. Psixoloqun otağından çıxdı, iki addım atıb dayandı. Nəfəsini dərmək üçün divara söykəndi. Gülümsəyirdi, illərdir ki, həsrət qaldığı təbəssüm dodaqlarına qonmuşdu. Nə sağ yanağındakı iflic, nə tutmayan əlini, nə də oduna dönmüş ayağı vecinə deyildi… Yaşadığı, nəfəs aldığı üçün xoşbəxt idi. İlk dəfə görürmüş kimi, yanından keçib gedən tibb bacılarına, müalicə otaqlarının önündəki skamyada əyləşib növbələrini gözləyən xəstələrə baxdı. Gözlərini çevirib döşəməni, divarları, tavanı seyr etdi. Buraya gəldikdən sonra heç diqqət etməmişdi. Əla təmir olunmuş bina, avtomatik açılan qapılar və çöldə görünən mənzərə… Ürəyinin sürətlə atdığını hiss etdi. Tutacağın yardımı ilə dəhlizin sonuna qədər gəlib çatdı. Önündə açılan qapıdan keçib həyətə çıxdı. Divardan tuta-tuta gəlib nərdivanın sürahisinə söykənib dayandı. Təmiz havanı acgözlüklə ciyərlərinə çəkir, üfüqə zillənmiş gözləri ilğım görürdü. Xəstəliyin, dərdin, bəlanın olmadığı bir dünya vardı orada… Ölüm də yox idi, ədalətsizlik də… Kimsə kimsəyə haqsızlıq etmir, insanlar rəngarəng çiçəklərlə bəzənmiş yaşıl təbiətin qoynunda dərdsiz-qayğısız yaşayırdılar. Hər kəsin gözləri sevinclə parlayır, dodaqları sevgi sözcükləri pıçıldayırdı.
O da getmək, üfüqdə görünən insanlara qatılmaq, onların arasında yaşamaq istədi. Sürahidən ayrılıb irəlilədi. Qollarını açıb irəli uzatmış, üfüq xətti dünyası insanlarının onu sevinclə aralarına alacağından əmin irəliləyirdi. Üçüncü addımda ayağı boşa getdi.
Yetişən mühafizəçi qolundan tutub saxladığında sarsılıb özünə gəldi. Artıq üfüq xəttində görünən dünyası yox olmuşdu. Gözləri doldu, ağlamamaq üçün alt dodağını dişlərinin arasında sıxıb dayandı.
Mühafizəçi onun gözlərinə baxdıqda üzündəki sərt ifadə silindi, gülümsəməyə çalışaraq:
Əyninizin nazik olduğunu görüb gəldim çağıram ki, üşüməyəsiniz. İçəri keçməyinizə kömək edimmi?
Üşüdüyünü hiss etdi. Dişləri-dişlərinə dəyirdi.
Sizə zəhmət olmasın, özüm gedərəm, – deyib avtomatik qapıya doğru yönəldi. İçəri keçdiklərində mühafizəçi hansı müalicə otağına gedəcəyini soruşdu. Önündən keçdikləri qapının üstündəki yazıları oxuyub:
Fizioterapiya, – deyə cavabladı.
Müalicə otağında tibb bacısının göstərdiyi çarpayıya yaxınlaşdı, soyunub üzüaşağı uzandı. Tibb bacısı kürəyinə “karpazin” tozu səpdi. “Elektrofarez”in metal ucluqlarını kürəyinə düzdü. Üstünü örtərək “stribizator”u işə salıb, – tok varmı, – deyə soruşdu. Başı ilə təsdiqlədiyində “müalicə on dəqiqə davam edəcək, özünüzü yaxşı hiss etməsəniz səslənin”, – deyib yanından ayrıldı, pərdəni çəkib bağlayaraq getdi.
Özü ilə baş-başa qaldığında bayaqdan boğazını yandıran qəhəri qarşısında davam gətirə bilmədi, gözlərindən daşmağa yer axtaran selləri sərbəst buraxdı.
Öncə psixoloqla dərdləşib içini boşaltmanın verdiyi rahatlıqla çölə çıxıb təmiz hava almaq istəmişdi. Amma insult keçirdikdən sonra xarakterindəki dəyişkənlik özünü göstərmiş, keçmiş, sağlam günlərini xatırlayıb kövrəlmişdi. İndi budur, fizioterapiya otağındakı tibbi çarpayının üstündə uzanarkən yalnız qalmanın verdiyi arxayınlıqla səssiz-səssiz ağlayırdı. İllərdir ürəyində qubar bağlayan dərdləri yastığını isladan göz yaşları ilə bərabər çölə axır, cismindən ayrılıb ruhunu sakitləşdirirdi…
Fizioterapiya otağından çıxıb əmək terapiyası otağına yaxınlaşdı. Qapını döydü. Bir neçə saniyəlik gecikmədən sonra dünənki səsi eşitdi:
Gəlin.
Ürəyi atlandı. Bu səs məlhəm kimi onun ürəyini sərinlədirdi. Qapını açıb içəri boylandı. Onun yerinə bir başqa xəstə əyləşmişdi. Təlimatçı xanım onu müalicə etməklə məşğul idi. Üzr istəyib qapıdan çəkildi, yaxınlıqdakı skamyada əyləşərək sırasını gözləməyə başladı. Beş dəqiqə keçdikdən sonra içəridəki adamın çıxdığını görüb ayağa qalxdı, qapını açaraq otağa daxil oldu:
Sabahınız xeyir.
Tibb bacısı:
Sabahınız xeyir, bu gün dünənkindən gümrah görünürsünüz, – deyib stulu çəkərək əyləşməsi üçün ona kömək etdi.
Bəli xanım, bu gün daha yaxşıyam.
Daha da yaxşı olacaqsınız, – deyib masanın üstündəki alətləri dəyişdirdi, stulunun önünə hesab şotkasına bənzəyən aləti qoyaraq:
Seans müddətincə ayağınızı üzərinə qoyub hərəkət etdirin ki, sinirlərinizi oyatsın, – dedi.
Çəkələklərini soyunub ayağını üzərinə qoydu.
İstəyirsinizsə corablarınızı soyundurum.
O gülümsəyərək:
Yox, yox, lazım deyil, qoy qalıb, – deyə cavabladı.
Əllərini slikon yastıqla masaj etdikdən sonra keçən dəfəkindən fərqli alətlərlə məşq etməyə başladılar. Sakitliyi onun sualı pozdu:
Bağışlıyın xanım, adınızı öyrənmək olarmı?
Gülümsəyib onun gözlərinin içinə baxdı, yanağına düşmüş birçəyini qulağnın ardına keçirərək:
Əlbəttə olar, – deyə cavabladı, – adım Humaydır.
Nə gözəl… Sosial şəbəkədən istifadə edirsinizmi?
Facebook-da varam, amma demək olar ki, istifadə etmirəm.
Sizi orada tapmağa çalışacağam.
Humay işindən ayrılmadan:
Sorun deyil, istək atsanız, qəbul edərəm, – deyib istifadəçi adını, soyadını söylədi.
Müalicə otağından çıxdığında artıq dostlaşmışdılar…
Bərpa mərkəzindən ayrılarkən bir-bir müalicə otaqlarını gəzib tibb heyəti və xəstələrlə sağollaşırdı. “Əmək terapiyası” otağına getdi. Qapını döyüb gözlədi. İçəridən “gəl”, – deyə eşitdiyində otağa daxil oldu. Humay pəncərənin önündə dayanıb çöldə narın-narın yağan qara baxırdı. Onu gördüyündə gülümsədi, dodaqlarını büzərək:
Demək bu gün gedirsən hə? – deyə soruşdu.
Bəli Humay xanım, gəldim ki, sağollaşaq.
Sağ-salamat get. Bax ha, şabalıdları itirməyəsən, – deyib gülümsədi.
Yox, itirmərəm, – deyə cavablayıb nəfəsini dərdi, – salamat qalın Humay xanım, sizi unutmayacağam, – deyərək dönüb qapıdan çıxdı.
IV
Bəzən şabalıdları şifonerdən götürərək barmaqlarının arasında oxşayıb-əzizlədiyində yaddaşının get-gəlində onları bağışlayan gülərüz, incə qəlbli xanımı xatırlayırdı. Belə vaxtlarda bərpa mərkəzindən ayrılarkən verdiyi söz yadına düşür, hədiyyəlik şabalıdları itirməkdən qorxaraq yerinə qoyub gizlədirdi…
QEYD:
Zaur Bayramoğlunun satışda olan əldə etmək istəyirsinizsə Rəsmi Səhifəmizin WP xəttinə və ya ismarıc qutusuna yazın. İstənilən ünvana çatdırılma var.
