Yusif Vəzir Çəmənzəminlinin “Cənnət qəbzi” hekayəsinin fəlsəfəsi

Yusif Vəzir Çəmənzəminlinin “Cənnət qəbzi” hekayəsinin fəlsəfəsi

Azərbaycan ədəbiyyatının nüfuzlu simalarından olan Yusif Vəzir Çəmənzəminli “Cənnətin qəbzi” hekayəsində insan varlığının, cəmiyyət quruculuğunun dərindən araşdırılmasını təklif edir. Bu əsər 20-ci əsrin əvvəllərində Azərbaycan həyatının mürəkkəbliklərini əks etdirən mənəviyyat, əxlaq və reallığın təbiəti mövzularını araşdırır, oxucuları tale, iradə azadlığı, əxlaq və varlığın təbiəti mövzuları üzərində düşünməyə dəvət edən fəlsəfi şah əsər kimi xidmət edir.
“Cənnətin qəbzi” hekayəsinin mərkəzində taleyin iradə azadlığına qarşı əbədi fəlsəfi dilemması yatır. Hekayə, baş qəhrəmanın həyatındakı hadisələri diktə edən sirli qəbzlə mübarizə apararkən onun həyatını izləyir. Çəmənzəminli bu əsər vasitəsi ilə oxucuları düşünməyə sövq edir ki, bizim yollarımız daha yüksək bir güc tərəfindən müəyyən edilib, yoxsa bizim öz taleyimizi təyin etmək səlahiyyətimiz varmı? Hekayə Azərbaycanda siyasi təlatümlər və sosial dəyişikliklərlə yadda qalan bir dövrdə yaranıb. Çəmənzəminlinin “Cənnətin qəbzi” hekayəsi, molla və dərvişlərin dinin yanlış təfsirini necə manipulyasiya etdiyini və xalqı elm və təhsildən necə uzaqlaşdırdığını təsvir edir. Hekayədə usta Ağabalanın cənnətə olan sevgisi və mömin olmaq arzusu, onun həyatının bütün dövrlərini əhatə edən bir axtarışdır. Ağabala, kiçik yaşlarından İrandan gəlmiş bir mollanın yanına aparılsa da, heç bir şey öyrənmədiyi halda, dindar kimi öz vəzifələrini sadiqliklə yerinə yetirir. Bu, Çəmənzəminli tərəfindən dinin insanların düşüncə tərzinə necə təsir etdiyini göstərir.Hekayə, Ağabalının həyatının son günü ilə başlayır, lakin hekayə boyu okuyucuya onun uşaq yaşalarında atası Kərbəlayi Cahangir tərəfindən İrandan gətirilmiş mollanın yanına aparılması ilə keçmişi təqdim olunur. Buranın ironik cəhəti odur ki, Ağabala, molla yanında mütəmadi olaraq olsa da, bir şey öyrənməmişdir. Bu vəziyyət, dinin öyrənilməsinin daha çox rituallar etrafında döndüyünü və real bilik axtarışının, alimlərin verdiyi mesajların gerisində qaldığını əks etdirir. Ağabalanın dini vəzifələrini canla-başla yerinə yetirməsi, onun yalnız formal bir inancla yaşadığını göstərir. Dini ritual və inancın mahiyyətinin önündən keçməsi, Çəmənzəminli tərəfindən bir tənqid olaraq ələ alınır. Bu, cəmiyyətin dərin dini inanclarına zidd olan bir görünüş yaradır: insanlar mükəmməl din xadimləri olmağa çalışırlar, lakin bunun arxasında real inanc, bilik ya da mənəvi dərinlik yoxdur. “Ağ buxaqda qara xal” və “Mərsiyəxan” hekayələrində də oxşar motivlər müşahidə edilir; burada da molla və dərvişlərin davranışları, dini inancın manipulyasiyası və cəmiyyətin elmə olan münasibəti ortaya qoyulur. Hər üç hekayə, dinin və dini rəhbərlərin xalqın düşüncə tərzinə olan təsirini tənqid edir. Çəmənzəminlinin təcrübələri və müşahidələri onun fəlsəfi dünyagörüşünü formalaşdırıb, o, vətəninin ənənəvi dəyərlərini yeni yaranan müasir ideologiyalarla uzlaşdırmağa çalışır. Onun işi sadəcə bir hekayə yaratmaq deyil, həm də dövrünün ictimai normaları və ekzistensial suallarının əks etdirici tənqididir. Çəmənzəminli “Cənnətin qəbzi” əsərində insan varlığının ekzistensial dərinliklərinə varır, əsrlər boyu filosofları çaşdıran fundamental sualları araşdırır. Qəhrəmanın səyahəti vasitəsilə oxucular öz fanilikləri, həyatın əbədiliyi və zahirən laqeyd görünən kainatda məna axtarışları ilə üzləşməyə məcbur olurlar. Qəhrəmanın qəbzdəki proqnozları öz istəkləri ilə uyğunlaşdırmaq mübarizəsi bəşəriyyətin tale və seçim arasındakı tarazlığı anlamaq üçün əbədi axtarışını əks etdirir. Çəmənzəminli məharətlə oxucuları hərəkətlərin əvvəlcədən müəyyən olunduğu dünyanın nəticələrini və bu çərçivədə fərdlərin öz səlahiyyətlərinin sərhədlərini necə keçdiyini düşünməyə çağıran bir povest toxuyur “Cənnətin qəbzi” hekayəsinin əsasını varlığın tədqiqi təşkil edir. Çəmənzəminli həm Şərq, həm də Qərb fəlsəfi ənənələrinə əsaslanaraq, həyatın məqsədi və insan vəziyyəti ilə bağlı suallar verir. Onun personajları tez-tez şəxsiyyətləri ilə ikili mübarizəaparır, sürətlə dəyişən dünyada daha geniş məna axtarışını əks etdirir.
Çəmənzəminli, “Cənnətin qəbzi” hekayəsində mollalar və dərvişlər arasında gedən ikili münasibətləri tənqid edir. Onun əsərlərində molla obrazları, bir tərəfdən inanc simgəsi, digər tərəfdən isə cəmiyyətin dinlə olan münasibətini manipulyasiya edən şəxsiyyətlər kimi təqdim edilir. Mollaların cəmiyyəti elm və təhsildən uzaqlaşdırması, insanları cənnət-cəhənnəm məsələləri ilə buxovlayaraq, onları geridə qoymağı hədəflədiyi vurğulanır. O, mənəvi dəyərlərin maddi işlərdən üstün olduğunu vurğulayır. Bu durum, hakim dairələrin dini inanc vasitəsilə insanları manipulyasiya etməsi və bu prosesdə şəxsi maraqları ön planda tutması ilə nəticələnir. Çəmənzəminli, dinin sərfəli tərəfinin istifadə edilməsi və cəmiyyətin geri itilərək istismar edilməsi məsələlərini açığa çıxarır. Beləliklə, yazıçı oxucuları dinin gerçək mahiyyətini dərk etməyə və toplumda müsbət dəyişikliklər yaratmağa çağırır. Çəmənzəminlinin tədqiqatının mərkəzində əxlaq mövzusu və onun nəticələri dayanır. Qəhrəman qəbzin göstərişlərinə əməl etdikcə, o, etik dilemmalar və məqsədlərin vasitələrə haqq qazandırıb-haqq verməməsi ilə bağlı qalıcı sualla qarşılaşır. Qəhrəmanın hərəkətləri və onların təsirləri vasitəsilə əsər oxucuları əxlaqi qərarların qəbulunun mürəkkəbliyi, seçimlərinin özünə və başqalarına təsiri haqqında düşünməyə sövq edir. Başlıqdakı “cənnət” anlayışı sadəcə ölümdən sonrakı həyatı deyil, etik yaşayış və introspeksiya yolu ilə əldə edilə bilən bir varlıq vəziyyətini simvollaşdırır. Müəllif oxucuları ictimai xaos şəraitində mənəvi həyat sürməyin nə demək olduğunu düşünməyə çağırır. “Cənnətin qəbzi” oxucuları ayıq-sayıq reallıqla qarşı-qarşıya qoyur ki, hətta ən nəcib niyyətlər belə gözlənilməz nəticələrə gətirib çıxara bilər, adi doğru və yanlış anlayışlara meydan oxuyur. Çəmənzəminli bizi hərəkətlərimizin bir-birinə bağlılığını və insan təcrübəsini müəyyən edən əxlaqın mürəkkəb qobelenini nəzərdən keçirməyə dəvət edir. Hekayə sərvət və statusu fəzilət və şəfqətdən üstün tutan ictimai normaların tənqidi rolunu oynayır. Çəmənzəminlinin personajları tez-tez fərdi istəklər və kollektiv məsuliyyətlər arasındakı gərginliklə üzləşir, uğurlu həyatın nədən ibarət olduğunu yenidən qiymətləndirməyə çağırırlar.
“Cənnətin Qəbzi”ndə təkrarlanan mövzu istək və reallığın üst-üstə düşməsidir. Çəmənzəminli fərdlərin can atdıqları ilə real olaraq əldə edilə bilənlər arasındakı tez-tez ağrılı uçurumu ifadə edir. Bu dissonans, həm gərginlik, həm də oxucunun öz arzularını və uğursuzluqlarını araşdıra bilməsi üçün əks etdirici obyektiv təmin edərək hekayə qövsünü gücləndirir. Təbiət həm ziyarətgah, həm də ilham mənbəyi kimi xidmət edən insan ruhunun əksi kimi təsvir edilmişdir. Çəmənzəminli təbiət aləminin gözəlliyi ilə personajlarının daxili mübarizələri arasında paralellər apararaq, təbiətlə harmoniyanın şəxsi və mənəvi dolğunluğa səbəb ola biləcəyini irəli sürür. Əsər başlığının özü əlçatmaz idealın – həmişəlik əlçatmaz olan cənnət vədinin metaforası kimi xidmət edir. Çəmənzəminlinin bu mövzunu tədqiqi təkcə fərdi miqyasda deyil, həm də daha geniş ictimai kontekstdə rezonans doğurur, çünki o, tez-tez uğur və yerinə yetirilmə ilə bağlı mədəni hekayələrin təbliğ etdiyi illüziyaları tənqid edir. Çəmənzəminli əsərin fəlsəfi əsaslarını gücləndirən zəngin, təsviri üslubdan istifadə edir. Onun simvolizmdən istifadə etməsi, xüsusən də cənnət və təbiətin təsvirində oxucuları daha dərindən düşünməyə dəvət edir. Personajlar arasında dialoq çox vaxt fəlsəfi diskurs üçün vasitə rolunu oynayır, insan təcrübəsini müəyyən edən fikirlərin toqquşmasını göstərir. Baş qəhrəman həm məna axtarışını, həm də həyatın absurdluğu ilə mübarizəni əks etdirən səyahətə çıxır. Çəmənzəminli oxucunun öz məqsəd axtarışı ilə səsləşən, bizi varlığın əsas sualları ilə üz-üzə qoymağa vadar edən əsər yaradır: Arzularımızın təbiəti nədir? Onlara nail olmaq mümkündür, yoxsa bunlar sadəcə illüziyalardır? Hekayə fərdin istəkləri ilə laqeyd kainat arasındakı gərginliyi nümayiş etdirərək mühüm ekzistensial mövzuları ortaya qoyur. Çəmənzəminlinin bu mübarizəni təmsil etməsi insan varlığına xas olan ziddiyyəti – ruhun transsendensiyaya can atması ilə yer üzündəki həyatın əsas reallıqları arasındakı ziddiyyəti vurğulayır.
Yusif Vəzir Çəmənzəminlinin “Cənnətin qəbzi” əsəri öz ədəbi formasını aşır, həyat, mənəviyyat, insan ruhu haqqında düşünülmüş təfəkkür təklif edir. Çəmənzəminli ekzistensial mövzuları tədqiq etməklə təkcə öz dövrünün mədəni və fəlsəfi cərəyanlarını əks etdirmir, həm də müasir oxucularda rezonans doğuran zamansız suallar yaradır. Cənnətin qəbzi” hekayəsi, dini inancın cəmiyyətə təmin etdiyi müsbət dəyərlərlə yanaşı, onun istifadəsi və manipulyasiyası məsələlərini şərh edir. Ağabalanın hekayəsi, inancın nə qədər dərin işlənməsini tələb etdiyini yalnız formalizmində deyil, həm də insanların dərin bilik və mənəvi axtarışlarına dəyəri vurğulayır. Çəmənzəminli, cəmiyyətin gerçək dərdlərini ortaya qoyaraq, oxucuları düşünməyə və dini inancların arxasında yatan daha mürəkkəb sosial əlaqələri anlamağa yönləndirir. Onun əsəri bizi introspeksiya, etik yaşayış və həm təbiətlə, həm də insanlıqla dərin əlaqə vasitəsilə öz “cənnət qəbulumuzu” axtarmağa dəvət edir.

Müəllif: Zəhra HƏŞİMOVA

“ARİSTOTEL POETİKASI” RUBRİKASI

ZƏHRA HƏŞİMOVANIN YAZILARI

Mustafa Müseyiboğlu adına kitabxana

“ƏDƏBİ OVQAT” JURNALI PDF

“YAZARLAR”  JURNALI PDF

“ULDUZ” JURNALI PDF

“XƏZAN”JURNALI PDF

WWW.KİTABEVİM.AZ

YAZARLAR.AZ

===============================================

<<<< WWW.YAZARLAR.AZ və  WWW.USTAC.AZ >>>> 

Əlaqə: Tel: (+994) 70-390-39-93   E-mail: zauryazar@mail.ru

Yenə payız gəldi…

Güney Azərbaycan xanımları ifa edir:

ZAUR USTACIN YAZILARI

>>>> ƏN ÇOX OXUNAN HEKAYƏ <<<<

Məlumatı hazırladı: Günnur Ağayeva

Mustafa Müseyiboğlu adına kitabxana

“ƏDƏBİ OVQAT” JURNALI PDF

“YAZARLAR”  JURNALI PDF

“ULDUZ” JURNALI PDF

“XƏZAN”JURNALI PDF

WWW.KİTABEVİM.AZ

YAZARLAR.AZ

===============================================

<<<< WWW.YAZARLAR.AZ və  WWW.USTAC.AZ >>>> 

Əlaqə: Tel: (+994) 70-390-39-93   E-mail: zauryazar@mail.ru

Təranə Dəmir – Uzun mətnləri sevmirəm

***

Uzun mətnləri sevmirəm. Mətnin əvvəlində hiss etdiyim həzzi sonunacan çəkib apara bilmirəm. Ya mətn gözdən düşür, ya yazan. Fikirlərim haçalanır. Mənim fikrimcə mətn konkret və qısa olmalıdı. Sitatlar, bir fikrin üstündə ilişib qalmaq, kimlərəsə istinad etmək, hadisələri və məsələləri dörd tərəfdən təhlil etməyə çalışmaq artıqdı zənnimcə. Yəni mən belə düşünürəm. Mənimçün mətn sirr olmalıdı. Oxucunun qənaətləri və gəldiyi nəticələr mətni işıqlandırmalıdı. Acı bağırsaq kimi uzanan mətnlər adamda oxu mədəniyyəti formalaşdırmır. Əksinə insanı qaranlığa çəkib aparır. Həddən artıq işıq da adamı yorur axı. Mətnçi fikirlərini bütün çılpaqlığı ilə ortalığa tökməməlidi. Oxucu tamarzı qalmalıdı. Oxucunu boş və mənasız fikirlərlə doyurmaq və iyrəndirmək olmaz. Təkrar edirəm ki, bu mənim fikrimdi. Sürət zamanında oxucunu dağdan, daşdan keçirmək olmaz. Kəsə getmək lazımdı. Mətn insanla danışmalıdı. Dili, qulağı, gözü olmalıdı mətnin. Mətn pıçıldamalıdı. Hay-küy salan mətnlərin ömrü çox az olur. Qorxaq doğulan mətnlər bu gündən sabaha keçə bilməz. Fikirlər mətn halına salınanadək sənindi. Yazdınsa cəmiyyətin, dünyanın. Amma hər yazı dünyəviləşə bilirmi? Sözün ucundan tutub ucuzluğa getməklə , fikirləri müəyyən qəlibə sığdırmaqla mətni uzunömürlü etmək olmaz.
Poema, povest, roman , epopeya zamanı keçib artıq. Problemlər, qayğılar, informasiya bolluğu cəmiyyəti yorub . Düşüncələr bölünüb.Heç kim yolunu uzatmaq istəmir. Hamı kəsədən getməyə çalışır. 15 bəndlik şeirdəki fikirləri əslində bir bəndə də sığdırmaq olar. Təbii ki, bu da xüsusi məharət və ustalıq tələb edir. Eyni zamanda bir hekayəni bütöv roman səviyyəsinə qaldırmaq olar. Bir əliçiçəkli qadın tablosuna dünyaca fikirləri cəm edə bilərsən. Yetər ki, istəyəsən və bacarasan. Mətnləri köhnə paltardan çıxarmaq lazımdı. Sürət əsrinə uyğun , azad, konkret mətnlər doğulmalıdı. Zamanla ayaqlaşa bilməyən yazılar onsuz da ömrünü başa vuracaq. Biz istəsək də, istəməsək də. Əgər bu gün də 100 il əvvəlki yazılarda ilişib qalmışıqsa, irəliyə bir addım ata bilmiriksə , sıçrayış və novatorluqla razılaşmırıqsa bunun fəsadlarına da hazır olmalıyıq. Boynumuza alaq ki, gözəl və xırda mətnlər doğulur və bu gün meydan onlarındı. Boyası getmiş , nimdaş mətnlərdən çıxma zamanıdı.

Müəllif: Təranə DƏMİR

AYB – nin və AJB -nin üzvü.

TƏRANƏ DƏMİRİN YAZILARI

>>>> ƏN ÇOX OXUNAN HEKAYƏ <<<<

Mustafa Müseyiboğlu adına kitabxana

“ƏDƏBİ OVQAT” JURNALI PDF

“YAZARLAR”  JURNALI PDF

“ULDUZ” JURNALI PDF

“XƏZAN”JURNALI PDF

WWW.KİTABEVİM.AZ

YAZARLAR.AZ

===============================================

<<<< WWW.YAZARLAR.AZ və  WWW.USTAC.AZ >>>> 

Əlaqə: Tel: (+994) 70-390-39-93   E-mail: zauryazar@mail.ru

ZİYADXAN BUDAQDAN ON DÖRDÜNCÜ BUDAQ

ZİYADXAN BUDAQDAN ON DÖRDÜNCÜ BUDAQ

“Bax budur yaşamaq” şeirlər kitabı ilə baş-başa…

Ziyadxan Budaq imzası Azərbaycan ədəbi mühitində kifayət qədər tanınmış onlarla parlaq imzadan biridir. Onun yaradıcılığı ilə tanışlıq geniş oxucu kütləsinə doğmadır. Həm bir qabaqcıl təhsil işçisi, həm ötkəm şair olaraq ulu sözün imkanlarından məharətlə istifadə etməyi bacaran şairdir. İlk tanışlığımızdan xeyli müddət keçib. Poeziyasına nəzər salan kimi yaradıcılığı ilə şəxsiyyətinin vəhdət təşkil etdiyi qənaətinə gəlmişəm. Nitqində necə natiqdirsə, poeziyasında da ustadlara bənzəməyə çalışır, daha çox ibarəli kəlamlar işlədir, dərin mənalı ifadələrə üstünlük verir.

Şairin on dördüncü şeirlər kitabı oxucularla son görüşünün müjdəsidir. “Bax budur yaşamaq” adlanan kitaba şairin bir poeması və müxtəlif vaxtlarda yazdığı şeirləri toplanmışdır. Kitab şeirlərin birinin adı ilə belə adlandırılmışdır. Kitabın redaktoru “Sarı Aşıq” məclisinin yaradıcısı və aparıcısı Adil Cəfakeşdir. Son səhifədə kitabın “Bakı mətbəəsi” ASC-də hazır depozitivlərdən ofset üsulu ilə hazırlandığı qeyd olunub. 336 səhifədən ibarətdir.

Kitab “Vətən sevgisi” şeiri ilə açılır. Təbiidir, hər şairin yaradıcılığında baş mövzu Vətəndir.

Yaxşı bilir Vətən özü, canım onun sipəridir,

Qeyrətimin qan üzündə, hünərində görünür o.

Gözüm onun varlığıdır, kirpiklərim çəpəridir,

Bu dünyanı heyran qoyan zəfərimdə görünür o.

Təkcə zamanın hadisələri aşılanmır, burda həm də mövqe sərgilənir. Şair lirik qəhrəmanın dili ilə hay-küysüz, pafossua ürək sözlərini, qürur hissini nəzmə çəkir, gücümüzün, qüdrətimizin tərənnümü kimi zəfərimizin dünyaya bəlliliyinə eyham vurur.

“Bu illərdə doğulanlar” şeirini də məna-məzmun cəhətdən ağırçəkili şeirlərdən hesab etmək mümkündür. Şair deyir:

Azadlığın rənginə bax! Bəxtim kimi ağdır elə,

Ana yurdun bütövlüyü cah-cəlallı bağdır elə.

Sevincə bax! Şadlığa bax! Unudulmaz çağdır elə,

Bu illərdə doğulanlar bunu yurda pay yetirdi.

Sözsüz ki, şeir Vətən müharibəsindən sonra yaranıb. Azərbaycanın hər zaman başının üstünü qara buludlar alanda həmin dövrün əli silah tutanları silaha sarılıb ana yurdun müdafiəsinə qalxıblar. Bu, min illər boyu dəfələrlə təkrarlanıb. Şairin şeiri hər zamana uyğundur, aktualdır.

“Döyüş meydanı” şeir bir az nikbin notlar üzərində köklənsə, bədbin görünsə belə çılpaq həqiqətdir. Cəng meydanının real təsviridir.

Bir ayrı dünyadır döyüş meydanı,

Ölməzlik, Dönməzlik qoşadır burda.

Oğullar Vətənin axır gümanı,

Oğullar şəhidlik yaşadır burda.

Qeyrətə sığınmaq bir ayrı hünər,

Güllədən yayınmaq Allah işidir.

Göydə alışanlar torpaqda sönər,

Bu da cavanların bir vərdişidir.

“Bax budur yaşamaq” şeiri şairin lirik qəhrəmanı ilə dünyanın nizam-tərəzisinə ötərgi baxışıdır. Bu mövzuda çox şair qələmini sınayıb. Müqəddəs söz isə həmişə aktualdır, orijinaldır, işlətmə yerinə uyğun bənzərsizdir, öykəmdir. Görün Ziyadxan Budaq nə deyir?

Özündən ayrılıb, təklənib dünya,

Mənim qeyrətimə köklənib dünya.

Şövkətim-şanımla köklənib dünya,

Bax budur yaşamaq! Bax budur ömür!

Hansı şeirini seçəsən? Hansından misal gətirəsən? Bunları sözgəlişi demək mümkün deyil. Sanki, Ziyadxan Budaqın on dördüncü şeirlər kitabına çoxşaxəli yaradıcılığının ən yaxşı şeirlərini seçib toplayıblar. Bəs onda niyə “Seçilmiş əsərləri” deyil, şeirlərdən birinin adı ilə “Bax budur yaşamaq” adlanır?

Sualların cavabı cox sadədir. Ziyadxan Budaq bizim ustadlardan biridir, ustadların mənəvi törəmələrindəndir. O, şeiri, poeziyası ilə bunu isbatlayır. Yaradıcılığı önümüzdədir. İstər sağdan sola vərəqlə, dəyərləndir, istər soldan sağa… İstər ağırçəkili qəzəlini, poemasını, on dörd hecalı şeirlərinə nəzər sal, istər heca vəznində yazılanlara… hətta dildə ritmik oynayan, az sözlə çox məna, mətləb bildirən dərin məzmunlu bayatılara bax. Ziyadxan Budaq məsuliyyəti hər şeirdən, hər misradan, hər söz birləşməsindən boylanır, deyir mən burdayam.

Amma hərdən şair də özündən çıxır. Söz qanmayanları görəndə coşur. Bu da təbiidir. Yurdun oğlu silahlanıb Vətənin müdafiəsinə qalxdığı kimi Əlahəzrət SÖZü də müdafiə etmək hər bir qələm əhlnin müqəddəs borcudur.

Sənin nə vecinə ziyalıyam mən,

Sənin nə vecinə söz adamıyam.

Düşünə bilənin xəyalıyam mən,

Duyan kimsələrin öz adamıyam.

Mənim kimliyimdən sənə nə ziyan?

Onsuz da görmürsən, heç baxma yenə.

Bir deyil, beş deyil şairi duyan,

Sən varsan, ya yoxsan, nə fayda mənə? (“İrad” şeiri)

Məncə, şərhə ehtiyac yoxdur. Dünya yaxşılardan xali deyil. Nadanlardan çox millətin aydınlarıdır.

Kitaba şairin qəzəlləri, bayatıları və “Lə İləha İlləllah” poeması da daxil edilmişdir.

Bütün bunlar, əlbəttə ki, ədəbi tənqidin, mütəxəssislərin süzgəcindən keçməli və dəyərləndirilməlidir. Atüstü söhbətin müzakirəsi deyildir. Mən, sadəcə olaraq göz gəzdirdim, ruhumu oxşayan, ovqatı kökləyən şeirlərdən tək-tək nümunələr göstərməyi özümə borc bildim.

Kitab qalın üz qabığı ilə nəfis tərtibatla nəşr olunub. Sözsüz ki, kitabda müəyyən texniki qüsurlar da var, bunlar sırf nəşriyyat xətalarıdır. Həmin xətalar şeirlərin dolğunluğuna heç bir təsir göstərmir.

Əli bəy Azəri

“Xəzan” ədəbi-bədii jurnalın baş redaktoru.

Əli bəy Azərinin yazıları

Ziyadxan Budağın yazıları

I>>> Zəngilan kitabxanasında tədbir keçirilib – fotolar

ZAUR USTACIN YAZILARI

>>>> ƏN ÇOX OXUNAN HEKAYƏ <<<<

Məlumatı hazırladı: Günnur Ağayeva

Mustafa Müseyiboğlu adına kitabxana

“ƏDƏBİ OVQAT” JURNALI PDF

“YAZARLAR”  JURNALI PDF

“ULDUZ” JURNALI PDF

“XƏZAN”JURNALI PDF

WWW.KİTABEVİM.AZ

YAZARLAR.AZ

===============================================

<<<< WWW.YAZARLAR.AZ və  WWW.USTAC.AZ >>>> 

Əlaqə: Tel: (+994) 70-390-39-93   E-mail: zauryazar@mail.ru

Murad Məmmədovun yeni şeirləri

HƏRDƏN…

Söz veririk utanmırıq,

Yox deməyə utanırıq.

Aldatmaqdan usanmırıq,

Düz olmaqdan usanırıq.

***

Döşəyirik hapdan-gopdan,

Yorulmuruq boş-boş gapdan.

Yapışırıq çürük sapdan,

Boğulanda tez qanırıq.

***

Güc çatanı dişləyirik,

Çatmayanı kişləyirik,

Yüz bir qələt işləyirik,

Gizləyirik, hey danırıq.

***

Yüzdən biri hərdən qanır,

Hisslərini boğur, danır.

Qoltuğumuz qarpızlanır,

Özümüzü dağ sanırıq.

***

Dərd çəkirik beyin bişir,

Onda düşür haray-həşir.

Canımıza lərzə düşür,

Gah qızırıq, gah donuruq.

***

Ağlımızı şeytan alır,

Hey aldadır tora salır.

Beynimizdə zurna çalır,

Alışırıq, oddanırıq.

İNSAN QOCALANDA

Az dinər danışar əhli-hal olar,

İnsan qocalanda, ləngər itəndə.

Quruyar, maçıyar hərdən lal olar,

Sözü qurtaranda, sözü bitəndə.

***

Ağlından yüz xəyal , yüz fikir keçər,

Nə olsun , birinin sonuna çatmaz.

Yüz ölçər üstündə doğrayar, biçər,

Nə özü geyinər , nə sənə satmaz.

***

Tanrıdan hey umar , mərhəmət gözlər,

Hər doğan sabahı ümidlə açar.

Ömrünü gah sevinc , gah kədər izlər,

Gözləri yol çəkər , hey səndən qaçar.

***

Soruşsan dərdini, dillənməz, baxar,

Bəlkə də inciyər qınaqlarından.

Hərdən gözü dolar, sel kimi axar,

Dolar ürəyinə yanaqlarından.

***

Üzünə boylanar körpə uşaq tək,

Nə gülər, sevinər, nə giley eylər.

Başını sığalla, üzünə əl çək,

Qoy Tanrı sevinsin, gül açsın göylər.

***

Hündürdən danışma, qəlbinə dəyər,

Göy ağlar, yer ağlar, mələklər dinər.

Cavana can desən bir sağ ol deyər,

Qocaya can desən Allah sevinər.

QOCALASAN

Sənə yaxın ola, səni döyməyə,

Nə zaman, nə də ki çağ, qocalasan.

Nəvə-nəticədən səni öyməyə

Salasan ətirli bağ, qocalasan.

***

Tam sağlam olasan, rəngin solmaya,

Yatasan, durasan ağrın olmaya.

Tanrı möhlət verə dərdə salmaya,

Gümrah qocalasan, sağ qocalasan.

***

Sıxıntın olmaya qoyulan addan,

Pis, bədnam nəsildən, nə də soyaddan,

Nə yardan çəkəsən, nə də övladdan,

Taleyi, qisməti ağ qocalasan

***

Qışı unudasan, ömrün yaz ola,

Sevib seviləsən, dərdin naz ola,

Çiynində çəkdiyin yükün az ola,

Özünü sanasan dağ, qocalasan.

***

Səbrin bir dağ ola, aşıb-daşmaya,

Ay Murad, can-ciyər uzaqlaşmaya.

Huşun heç itməyə, ağlın çaşmaya,

Şeytana eyləyib lağ qocalasan.

YOXDUR

Bu dünyanın yüz adı var,

Niyəsə soyadı yoxdur.

Acı, şirin bir dadı var,

Köhnəsi, boyatı yoxdur.

***

Qucağında hey gəzdirər,

Gah güldürər, gah bezdirər.

Çəp baxarsan, bax, əzdirər,

Sevilən ovqatı yoxdur.

***

Ələyirsən hey ələnir,

Gah açılır, gah bələnir.

Oxuduqca təzələnir,

Köhnələsi qatı yoxdur.

***

Eyni ruhda, eyni səsdə,

Gah zildədi, gah da pəsdə.

Bir bütövdü kökü üstə,

Nə qırığı, çatı yoxdur.

***

Kimlərəsə küməsi dar,

Yorulanı həmən udar.

Yüzlərlə Koroğlusu var,

Düratı, Qıratı yoxdur.

***

Saylı gündə səni boğur,

Yüz xəmir qat, yüz də yoğur.

Nə doğulur, nə də doğur,

Törəməsi, zatı yoxdur.

GƏLİR

Kim duymursa gözəlliyi,

Kordu demək, yandan gəlir.

Yaşamağın özəlliyi,

Təmiz ruhdan, candan gəlir.

***

Yoxdusa da canda istək,

İnsan işlək olur tək-tək.

İşdən qorxmaq, işləməmək,

Şəcərədən, qandan gəlir.

***

Nə fərqi var oğlan, qızın,

Sağdı, soldu, iki gözün.

Alnındakı alın yazın,

Doğulduğun andan gəlir.

***

Əl tutmaqdan ləzzət almaq,

Yaxşı olub yaxşı qalmaq,

El-obaya bağlı olmaq,

Soydan, addan- sandan gəlir.

***

İstəmərəm ruhu yormaq,

Baş ağrıdıb xəyal qurmaq.

Sözə naxış, bəzək vurmaq,

Muraddan yox, ondan gəlir.

GÖRMƏDİM

 (qoşma)

Dərdin dəryasında çox üzən gördüm,

Amma tərifləyən, öyən görmədim.

Dərdi sinəsinə çox düzən gördüm,

Sinəmə bəzəkdi deyən görmədim.

***

Yüz acı söz dedi, dinmədi , baxdı,

Elə bil nə sözü, nə dili yoxdu.

Qaynar ocaq kimi yandırdı, yaxdı,

Nə olsun, xətrinə dəyən görmədim.

***

Nə qədər qovsan da, başından aşır,

Böyründə, başında gəzir, dolaşır.

Ay Allah, nə sirrdir qaynayıb daşır,

Ağzını bağlayan, düyən görmədim.

***

Kim ki dərdə düşüb, canından bezib,

Yazıq neyləsin ki, bu dərdlə gəzib.

Ay Murad, qolunu- qıçını əzib,

Büküb ortasından əyən görmədim.

BU DÜNYANIN

Öz nəfsinə bəsdi deyib,

Tikəsini böləni var.

Abırını düyünləyib,

Ayaq üstə öləni var.

***

Yaşadığı yalan olan,

Çıxdığı yol dalan olan,

Neçə ömrü talan olan,

Göz yaşını siləni var.

***

Şimşək kimi hərdən çaxan,

Əyri-əyri gendən baxan,

Bir baxışda evlər yıxan,

Gözü divar dələni var.

***

Şeytan sevər hər çaşanı,

Allaha şərik qoşanı.

Şərin dalda danışanı,

Yalan üzə güləni var.

***

Köklə zili, köklə pəsi,

Fikirləşmə son nəfəsi,

Canın neçə yüz təpəsi,

Aşılmamış bələni var.

***

Göz gəzdir sən, yaxşı tanı,

Pis görünür,yaxşı hanı?!

Qara görmə bu dünyanı,

Qədir-qiymət biləni var.

***

Murad, döymə boş çanağı

Səhv qızardar al yanağı.

Ruhumuzun da qonağı,

Vallah gedib-gələni var.

QOŞMA

Azca seçiləsən, xətti keçməyə,

Adınla mahalda car olmayasan.

Qonaq yaxşı şeydi yeyib-içməyə,

Get-gəlin əlindən zar olmayasan.

***

Çox düşsən çətinə, çox düşsən dara,

Nə qohum, nə tanış gəlməsə kara,

Bir azca ağılın, bir azca para,

Ola ki, həyatda xar olmayasan.

***

Qızğın təpər ola hər an canında,

Ruhunda sərbəstlik, qeyrət qanında,

Günahın olmaya dostun yanında,

Dilin uzun ola, kar olmayasan.

***

Aşırı həyəcan ziyandı cana,

Ömrü çürüdərsən sən ondan yana.

O qədər güc verə, Allah insana,

Səbri, hövsələsi dar olmayasan.

***

Ay Murad, heç zaman mən varam demə,

Bu dünya ağlatdı, çox yıxdı kümə.

Gərək olmayanda gördün heç kimə,

Sakitcə köçəsən var olmayasan.

OLMASIN

Doğru, düzgün addım ataq,

Təpəmizdə daş olmasın!

Arzu-kama tezcə çataq,

Dilimizdə kaş olmasın!

***

Bütöv olaq sözümüzdə,

Səhv gəzməyək özümüzdə,

Ağrımayaq, üzümüzdə,

Gözümüzdə yaş olmasın!

***

Bir insanın dövlət-varı

Təmiz addı, bir də yarı.

Yarəb, bizi ondan qoru,

Əyri gəlib baş olmasın!

***

İnsan oğlu heyif almaz,

Bir xeyirdən, şərdən qalmaz.

Gözdən çaşlıq eyib olmaz,

Tək ağıldan çaş olmasın.

***

Süfrə varsa,fərqi yoxdu,

Təklif eylə acdı, toxdu.

Aşın cana xeyri çoxdu,

Murad, yağlı aş olmasın!

Müəllif: Murad MƏMMƏDOV

MURAD MƏMMƏDOVUN YAZILARI

I>>> Zəngilan kitabxanasında tədbir keçirilib – fotolar

ZAUR USTACIN YAZILARI

>>>> ƏN ÇOX OXUNAN HEKAYƏ <<<<

Məlumatı hazırladı: Günnur Ağayeva

Mustafa Müseyiboğlu adına kitabxana

“ƏDƏBİ OVQAT” JURNALI PDF

“YAZARLAR”  JURNALI PDF

“ULDUZ” JURNALI PDF

“XƏZAN”JURNALI PDF

WWW.KİTABEVİM.AZ

YAZARLAR.AZ

===============================================

<<<< WWW.YAZARLAR.AZ və  WWW.USTAC.AZ >>>> 

Əlaqə: Tel: (+994) 70-390-39-93   E-mail: zauryazar@mail.ru