11.01.2024-cü il tarixində Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin “Natəvan” zalında Əli bəy Azərinin “Mücrü” nəşriyyatında nəfis şəkildə çap olunmuş “Sərhədçi zabitin etirafı” kitabının təqdimatı keçirilib. Mərasimdə Azərbaycan ədəbiyyatının və ictimaiyyətinin görkəmli nümayəndələri, oxucular, bölgələrdən gəlmiş qonaqlar, Əli bəyin doğmaları iştirak ediblər. Tədbinin gedişində Əli bəy Azəriyə yazıçı-publisist Nəzakət Eminqızı tərəfindən Dünya Azərbaycanlılarının Mədəniyyət Mərkəzi adından “Fəxri Fərman”, şair-publisist Zaur Ustac tərəfindən isə Müstəqil Yazarlar Konfederasiyası adından “Vintsas” Mükafatı təqdim olunub. Tədbirdən fotolar:
ƏLƏMDAR BƏYLƏROV Bəylərov Ələmdar Əhəd oğlu 03 mart 1959-cu ildə Laçın rayonunun Alxaslı kəndində dünyaya gəlib. Alxaslı kənd orta məktəbində təhsil alıb. 1980-ci ildə Xankəndi Pedaqoji İnstitutunun filologiya fakültəsini bitirmişdir. 2001-ci ildə çap edilən şeirlər kitabı “Bənövşə ətirli məhəbbətimsən” adlanır. 17 mart 2010-cu ildə vəfat etmişdir.
XALÇA TOXUYAN QIZ
Barmaqlar sehrli mizraba dönüb, Ərişlər sim kimi nəğmələnibdi. Elə bil ulduzlar göylərdən enib, Əlinlə xalçaya səpələnibdi.
Naxışlar dil açır nəğmələr kimi, Hər rəngə qəlbimi açıb demişəm. Xalçaya vurduğun ilmələr kimi, Mən səni qəlbimə ilmələmişəm.
Çıxıram yoluna hər gün, hər səhər, Həsrətin böyüyür ürəkdə çin-çin. Sənin əllərini öpən ilmələr, Paylayır ətrini indi mənimçün.
Həsrətin qızdırır məni gecələr, Asmışam xalçanı başımın üstdən. Çıxıram yoluna hər gün, hər səhər, Sevginlə ömrümə xalı hörəsən.
«Пушкин — самый любимый мною поэт. С каждым годом я воспринимаю его все больше и больше как гения страны, в которой я живу. Даже его ошибки, как например характеристика Мазепы, мне приятны, потому что это есть общее осознание русской истории».
Из воспоминаний А. Миклашевской:
В день своего рождения… Есенин вышел к нам в крылатке и широком цилиндре, какой носил Пушкин. Вышел — и сконфузился. И было в нем столько милого, детского. И ничего кичливого, заносчивого.
Взял меня под руку, чтобы идти, и тихо спросил: «Это очень смешно? Но мне так хотелось хоть чем-нибудь быть на него похожим».
1924-1925. Из воспоминаний В. Рождественского:
Однажды он попросил меня проводить его к дому, где жил и умер великий поэт. Около исторического дома мы остановились. Есенин снял шапку и, обернувшись ко мне, тихо спросил: «Может, перекреститься, а?»
Есенина восхищала звукопись пушкинских стихов. Как-то он с подъемом читал «Для берегов отчизны дальной…» Читая, он как бы вслушивался в музыку стихов. А потом, после чтения говорил:
— А-о-а-а… Здорово!
Пушкину
Мечтая о могучем даре Того, кто русской стал судьбой, Стою я на Тверском бульваре, Стою и говорю с собой.
Блондинистый, почти белесый, В легендах ставший как туман, О Александр! Ты был повеса, Как я сегодня хулиган.
Но эти милые забавы Не затемнили образ твой, И в бронзе выкованной славы Трясешь ты гордой головой.
А я стою, как пред причастьем, И говорю в ответ тебе: Я умер бы сейчас от счастья, Сподобленный такой судьбе.
Но, обреченный на гоненье, Еще я долго буду петь… Чтоб и мое степное пенье Сумело бронзой прозвенеть.
1924 г.
Фото: Сергей Есенин и Вольф Эрлих со студентами сельхозинститута у памятника А. С. Пушкину
Düma, Natəvan, xəncər, arxalıq və oyun… Bəyanata “söz ardı”
Bu gün Azərbaycan Yazıçılar Birliyi, Yelisey Sarayının sifarişi ilə Fransanın Evian-Le Ba şəhərində Xurşidbanu Natəvanın heykəlinə, “Azərbaycan Bağı”na qarşı nümayiş etdirilən aşağılayıcı münasibəti, rəftarı pisləyən KİV və media nümayəndələrinin iştirakı ilə əsaslı bəyanat yaydı. Telekanallara verdiyim bir açıqlamanı burdan da, yazılı şəkildə bölüşməyi doğru hesab edirəm.
Bilirsiz ki, fransız yazıçısı Aleksandr Düma Bakı polismeysteri Piqulevskinin evində Xasay bəy Usmiyevlə görüşmüş, bütün Şərqdə və İslam dünyasında görkəmli şairə, rəssam, maarifçi və xeyriyyəçi, kimi tanınan, bu gün əsərləri Azərbaycanda dövlət varidatı elan olunmuş Xan qızı Natəvanla və digər ailə üvləri ilə tanışlığı barədə sonradan “Qafqaz səfəri” əsərində yazmışdı. Dümanın “Qafqaz səfəri”ndəki o görüşdən bəhs edən üç məqam ilk oxuduğumdan bəri diqqətimi çəkmişdi, təkrar oxu zamanı isə bəzi məqamlar bu günümüzlə səsləşən daha aydın rəmzlər kimi görünmüşdü. Xasay bəy, Natəvan xanım, onların uşaqlarından bəhs edən Düma yazır ki, nənəsinin qucağında beş-altı yaşlı oğlan uşağı (söhbət həmin görüşdə iştirak edən Xasay bəyin anasından, Xasay bəyin və Natəvanın oğlu kiçik Mehdiqulu xandan gedir) hər iki tərəfi ülgüc kimi iti xəncərin dəstəyindən tutmuşdu; həqiqi bir xəncəri fransız qadını heç vəchlə uşağının əlinə verməzdi, ancaq bu bir azərbaycanlı qadının öz uşağına verdiyi oyuncaq idi. İkinci məqam, görüşdən bir saat sonra Xasay bəyin mükəmməl bir fransızca ilə Dümaya məktubuyla bağlıdır, Xasay bəy yazırdı ki, sizin çox gözəl silahlarınız vardır, odur ki, kolleksiyanıza nəsə əlavə etmirəm, sizdən xanımımın əl işi olan pul kisəsini (həm də mahir nəqqaş və tikişçi idi Xan qızı) və iki arxalığı qəbul etmənizi xahiş edirəm. Üçüncü məqam, hədiyyələrin qarşılığında Dümanın Xasay bəyə və Natəvana fiqurları fil sümüyündən hazırlanmış şahmat hədiyyə etməsiydi. Qəribə rəmzlərdir: yazıçı olsa belə bir avropalını (əslində əsərlərində uşaqdan böyüyə əksər personajlarının əlində qılınc-xəncər, şpaqa əskik olmayan bir yazıçını) bizim əlimizdəki silah narahat edirdi; bunu hiss edən Xasay bəy “sizin çox gözəl silahlarınız var” deyə yazıçıya və avropalıya arxalıq və pul kisəsi (əslində xeyir-bərəkət, əmin-amanlıq) hədiyyə edir, eyni zamanda deyir ki, sizi silahla təəccübləndirnək olmaz; qarşılığında da yazıçı və avropalı, ağıllı olsa belə bizə şahmat kimi oyun təklif edirdi- fiqurları, çox güman, Afrikanın çöllərində, Fransanın koloniyalarında öldürülmüş heyvanın sümüklərindən hazırlanmışdı. Qəribədir, elə bil ən yaxın tarixmizdi. Son 30-35 ildə baş verənlərin öncədən hazırlanmış konspektidi. Yəni, yenə biz Avropaya xeyir-bərəkət əta edir, yenə onlar bizi oyuna salır və əlimizdə yalnız öz haqqımızı müdafiə etmək üçün gərəkli silahın olmamasını istəyirlər.
