Müstəqillik havasını içənlər… lap yaxından. Şeirimizin gümüş dövrünü cızanlar: …Murad Köhnəqala…
…Yalan olmasın, Murad Köhnəqala 1995-dən beləsinə proses yazılarımın cəmisindən adı keçən bir şairdir; imzası 1980-cilərin sonlarından görünsə də, poetik yaradıcılığının ən aktiv dövrü də elə bu: 1995-2005 arası… …Başqaları da Murad Köhnəqala barəsində xeyli yazmış; amma mənə belə gəlir, ən dürüstü elə mənim cızdıqlarımdır; bəs Murad Köhnəqala çağdaş şeirimizə ortaçağlardan yeni nəfəs, bahəm bir rind obrazı da gətirmiş; janr-forma-ölçü, üslub çalarları onun şeirində iki onil ərzində daim dəyişmiş də, zəmindəki rind həməncə yerindədir. Sosial epatajçılıq, postmodern adına min cürə kinli oyunlar, andeqraund-filan… – əksinə, çağın-zəmanənin Şairə geyindirdikləridir və buna bənzərlərini asanlıqla başqaları da elədilər; amma o dərin ironiya ki: rindliyə, danəndəliyə dayanıb hər dəfə həyatın şadyanalığını (bayram) eləyir, Muradın mətnlərində var da, başqalarında (hər halda bu cür) olmadı. “Zahida, gəl soyunaq, bir kərə paltarımızı…” – Sabirsayağı bu mövqe, varsa əgər şeirimizin gümüş mənzərələri içrə, bir az romantik nisgil donunda məhz Murad Köhnəqalanın Şair mövqeyində var; zahidlik, yalançı əxlaq müdərrisliyi, sosial sxolastika və s. və s. pərdəli, ibarəli, riya rəngli mənzərələr baş alıb gedən yerdə, bir çox dəfə internet şərhlərində rastladığım kimi, Murad Köhnəqaladan sitatlar həqiqətən yerinə düşür… …Başqa məsələ ki, Murad Köhnəqala bir Şair mövqeyi-tərzi-üslubuna sahibdir; biz bəzən rahat olsun deyə, Avropadan aldığımız “izm” qəliblərinə yerləşdirməklə işimizi bitmiş hesab edirik; bu baxımdan, bəli, Murad Köhnəqala da bizdə modernizm hüdudlarında, bir az da dağıldığı, post-modern ərazilərdə mövcud hadisədir. Amma Adil Mirseyidin müqayisəsinə qayıtsaq, bax, Murad Köhnəqala Şərq şairidir, sadəcə şeirində rindlik mövqeyini fəlsəfəsinəcən dərinləşdirmək gücündə olmayıb, lirik yaşamlarını əvvəlcə prozaya keçirdi; daha sonra çörəkpulu qismində publisistikaya dəyişdi. İndi bizdə çox şairlərin aqibətidir bu; ara-sıra rastıma çıxır, oxuyuram: Muradın acı ironiyaları publisist yazılarında da gözəldir; amma şadyanalıq yoxdur, olsa-olsa, zəif-çılpaq bir təbəssüm var…
(esse) (Məmməd Məmmədlinin “Yerdələnin birinci mərtəbəsi” kitabına ön söz əvəzi)
“Diqqət, diqqət! Yupiterin atmosferinə daxil oluruq. Toqquşmaya hazır olun…” – Məmməd Məmmədli povestinin (qabaq uzun hekayəyə elə deyirdilər) əlyazmasını mənə çatdıranda gözüm ilk bu cümlələri aldı, ardınca müəllif bərk-bərk tapşırdı ki, əsəri başdan ayağa deyil, ayaqdan başa (!) nəzərdən keçirim. “Qarabasma” janrında qələmə alınmış “Yerdələnin birinci mərtəbəsi” mənə elmi-fantastik-bədii nümunədən daha çox pandemiya günlərini xatırlatdı və özümü yenidən dörd divar arasına məhkum elədim: “Bu dəmdə, Quşlar səkidə gəzir, Adamlar damda…” Məmmədin yaratdığı əsas obraz torpağın altından üstünə can atır, Günəşi, səmanı, yeri görmək istəyir. Eynilə karantində: doğmalarını, həyət-bacanı, çayxananı, hətta sevmədiklərini belə, bağrına basmağa təşnə olan COVID-19 məhbusları kimi! Təsadüfdü, ya nəydisə, mərhum alimimiz Arif Əmrahoğlunu xatırladım. Daha doğrusu, onun dilimizdə “hördüyü” “Yeddinci mərtəbə”ni: adi bir mərəzdən ötrü (yaxşı tanımadığı) şəhər xəstəxanasının yeddinci mərtəbəsində yüngülcə müalicə alan, hər dəfə bir bəhanəylə aşağı endirilən, hər qatda sağlıq durumu daha da pisləşən, birinci mərtəbədə həyatla vidalaşan qəhrəmanın (bəlkə qorxağın?!) hekayəti başdan-ayağa (bu dəfə ayaqdan başa yox!) rəmzlərlə nağıl olunduğundan uzun müddət onun təsirindən çıxa bilməmişdim. Söhbət Dino Butsatidən gedir. İtalyan yazıçısından. Məmməd Məmmədli bu hekayənin astarını yazıb. Amma Məmməd italyan deyil. İspandı. Ciddi deyirəm. Onun gözəl tərcümələri var. “Ulduz” jurnalında da dərc eləmişik, ayrıca kitab kimi də! “Ulduzlu nəşrlər” seriyasında gənc tərcüməçi-yazıçı Məmməd Məmmədlinin ispandilli ədiblərin yaradıcılığından çevirdiyi əsərləri “Ay işığı” adı altında çapa vermişdik. 2019-cu ildə “Ay işığı” kimlərin üzünə düşməmişdi: X.Serkas, Q.Bekker, V.İbanyes, X.Rulfo… Gördünüzmü, Məmməd həqiqətən ispandı. Tərcüməçi-yazıçı indi defisin yerini dəyişib: yazıçı-tərcüməçi olur. Olsun. Yeni kitabını oxumağa dəyər. Mən bir əsərindən danışdım, siz hamısına baxarsınız. Kitaba dikiləndə nəzər nöqtəsi dəyişir. Məmmədə bircə iradım var. Adı soyadındandı. Növbəti kitabda nəhayət ki, özünə təxəllüs götürsün. Vəssalam. Nəsrin … mərtəbəsinə xoş gəldin!
Bu dəfə sizə Qulu müəllimdən danışmaq istəyirəm. Yox, yox, tələsməyin, professor Qulu Məhərrəmlini deyil, əməkdar jurnalist Qulu Zeynalovu nəzərdə tuturam. Onu həm də şair Qulu Ağsəs kimi tanıyırlar. Söhbətim maraqlı olsun deyə, araşdırarkən qarşıma çıxan müxtəlif müsahibələrindən nümunələr də gətirməyə çalışacağam. Həm ədəbi jurnalın baş redaktoru, həm bir şair və həm də bir insan kimi onun haqqnda söyləyəcəyim fikirlərin obyektiv olacağına ümid edirəm…
Deyir ki:- “Əsil şeir odur ki, onu başqa dillərə çevirmək mümükündür. Əgər mən şeiri doğma dilin üstündə yox, dilin qırağında yaradıramsa, o batdı getdi. Bunu bir dəmiryolu kimi təsəvvür etmək olar. Dil özü bir dəmir yoludu. Biz şeirləri bu “relsin” üstünə qoyanda yol nə qədər uzanırsa, şeir də o qədər gedəcək. Əgər şeiri kənara qoymuşuqsa, onlar yanlarından ötən şeirlərə əl eləməklə məşğul olacaqlar. Bu gün Azərbaycanda baxıb əl olunası yüzlərlə, minlərlə “poetik” nümünələr yaranır. Onları həqiqətən də əsil şeirdən ayırmaq çox çətindir…”
1969-cu ildə Ağdamda dünyaya gəlib. İlk şeirini doqquz yaşında yazıb. Amma on bir yaşından mətbuatda çap olunmağa başlayıb. Daha dəqiqi, ilk dəfə Lenin haqqında yazdığı şeir “Azərbaycan pioneri” jurnalında çap olunub. Böyük ədəbiyyata isə 1990-cı ildə “Ulduz” jurnalında çap olunan şeirləri ilə təşrif buyurub. İndiyədək şeirləri türk, rus, özbək, gürcü, ukrayna, polyak dillərinə tərcümə edilib. Bir neçə kitabın müəllifidir. 2015-ci ildə “Azərbaycanın əməkdar jurnalisti” fəxri adına layiq görülüb. On ildən çoxdur ki, “Ulduz” jurnalının baş redaktorudur…
“Bu gün dünya ədəbiyyatında siyasiləşmə motivlərini hiss etməmək mümkün deyil. Dünya ədəbiyyatı adı ilə bukmeyker kontorları səviyyəsində təbliğatı aparılan, çox asanlıqla bestsellerə çevrilən əsərlər hardansa idarə olunur. Xüsusilə son illərin ədəbiyyat sahəsində verilən “Nobel” mükafatıları birmənalı olaraq siyasi yük daşıyır. Yəni hansısa ölkənin tutduğu mövqeyə görə bu mükafatlar təqdim olunur. Məsələn, insan haqları uğrunda mübarizəyə görə, “Nobel” mükafatı verilimiş azərbaycanlı Şirin İbadiyə bu mükafatın verilməsi İrana olan antipatiyadan irəli gəlir. O qadın “Nobel” mükafatınını əsasnaməsində nəzərdə tutulan heç bir bəndə uyğun gəlmir. Sadəcə, İrandakı insan haqları ilə bağlı problemləri qabartmaq və bununla da beynəlxalq təzyiq göstərmək üçün bu adı İbadiyə veriblər. Mən həmişə demişəm ki, Orxan Pamuka verilən “Nobel” mükafatı ermənilərin və kürdlərin hesabınadır. Pamuk Türkiyədə erməni soyqırımının olduğunu və kürdlərin huquqlarınn pozulması ilə bağlı fikirləri dəstəkləyirdi. Bu dünyanın xoşuna gəldi. Odur ki, ədəbiyyata basqıların olması faktdır. Bilirsinizmi, əvvələr dünyanı ədəbiyyat idarə edirdi, indi isə siyasət idarə edir. Əslində siyasət özü də sözdür. Sanki siyasi söz ədəbi sözdən intiqam alır…”- söyləyir.
Mülahizələri güclüdür, ədəbiyyatın belə siyasiləşməsindən çox narahatdır. Amma ümidlərini itirmir…
Deyir ki:- “Bir dəfə belə bir status yazmışdım: “Allah, sən təksən, yoxsa səni təkləyiblər?” Bu gün Allah “təklənib”. Ateizm dəb halına çevrilib. Mən Allahı çox istəyirəm və bizim münasibətimiz qorxu üzərində qurulmayıb. İndi elə dövrdür ki, evdə həyat yoldaşına, işdə müdirinə səsini qaldıra bilməyənlər başlayırlar Allaha “ilişməyə”. Mən istəməzdim ki, insanlar Allahdan qorxsun. O, bizi yaradıbsa, sevib yaradıb. Qorxu özünümüdafiə deməkdir. İnsan itirəcəyi nəsə olanda qorxmağa başlayır. Əgər sənin xəzinən olsa, onun başında ilan kimi yatacaqsan ki, qoruyasan. Amma daxılında bir qara qəpiyin də yoxdursa, onu qorumağa da ehtiyac qalmır. Qorxu da şübhədən yaranır. İnsanın içində həmişə hər şeyə qarşı şübhə olmalıdır. Məsələn, mən İsa Hüseynovun oxucusuyam, İsa Muğannanın yox. Amma yenə də İsa Muğanna kimi yazdığı əsərləri tam şəkildə inkar etmirəm. Məndən bunun səbəbini soruşanda cavab verirəm ki, sabah vəziyyət dəyişə bilər. Həyatda hər şey mümkündür. Mən heç nəyin altından birmənalı şəkildə qol çəkə bilmərəm. Amma bir şeydən adım kimi əminəm. Bir gün “ASAN” Xidmətin qarşısında azərbaycanlılar Marsa bilet almaq üçün dayanacaqlar, amma yenə də növbə mədəniyyəti olmadan…”
Bu söylədikləri onun bir ədəbiyyatçı, baş redaktor kimi düşüncələridir. İndi də sizə onun poeziyasından nümunə təqdim etmək istəyirəm. Adsız şeirlərindən birində yazır:
“Bu dünyada heç kəsə demədim… O dünyada soruşsalar: sən kimsən? -gözümü yumub, ağzımı açacam! Deyəcəm ki: altındakı skamyada bir yol özü oturmayan yorğun ağacam…”
Ümumiyyətlə, onun şeirlərini oxuduqca ənənəvi şərq poeziyası ilə qərb poeziyasının sintezinin şahidi olursan. Bu şeirlərdə həm ənənəvi poeziyaya məxsus lirika, bədii bənzətmə, qafiyələnmə də var, eyni zamanda qərb poeziyasındakı kimi, bütün qəliblərdən kənar sərbəstlik də. Belə poeziya nümunələrinin oxucuları gələcəkdə daha çox olacaqlar. Bir də ki, bü cür şeirləri xarici dillərə çevirmək də asandır. Bu isə əcnəbi oxucuların da poetik zövqünü oxşaması deməkdir…
O ki qaldı onun şəxsi keyfiyyətlərinə, öncə onu deyim ki, hər gələn yeni günə həvəslə və səbirsizliklə başlayır. Sanki enerji və maqnit dinamosudur. Xarizmatikdir və liderlik bacarığı ilə doludur. Heç vaxt naməlum olanı araşdırmaqdan qorxmur. Demək olar ki, impulsiv, inadkar və iradəli insandır. Daxili gücü o qədər çoxdur ki, hər hansı bir problemi dəf etməyə qadirdir. Süstlükdən zəhləsi gedir, ləng hərəkəti xoşlamır. Onunla rəqabətə girmək ağılsızlıqdır. Bu baş verərsə mübarizədən qalib çıxan, o olacaq…
Nə isə, düşnürəm ki, Qulu Ağsəs haqqında az da olsa sizə məlumat verə bildim. Bu gün- aprelin 20-si onun doğum günüdür, 56 yaşı tamam olur. Bu dəfəki ad günü Pravoslav xristianların Pasxa bayramına düşüb. Onu yeni yaşı münasibətilə təbrik edir, möhkəm can sağlığı, yaradıcılıq uğurları arzulayıram…
Yadımdadı 4-cü sinifdə oxuyanda kiçik hekayələr yazırdım. Yazan kimi də anama göstərirdim. Oxuyurdu , gülümsəyirdi. Qəribə məmnunluğu vardı anamın. O gülümsədikcə elə bilirdim ki, dünyanın ən böyük yazıçısı özüməm. Xəyalımın əlindən tutub böyük -böyük səhnələrdə , televiziya ekranlarında gəzirdim. Özümü böyük istedad sahibi bilirdim . Bir gün atam heç nə olmayıbmış kimi mənə “hünərin var şeir yaz” dedi. Pərt oldum. Sən demə mənim bu “böyük” yazılarımı atam elə yüksək dəyərləndirmirmiş. Riyaziyyatçı olduğuna görə onunçun hekayə yazmaq da iki vur iki imiş sən demə. Məndən daha böyük uğur gözləyirmiş bəlkə də. Bəlkə də ayrı səbəb vardı..Bilmirəm. O gündən sonra belə qərara gəldim ki, nə olursa olsun şeir yazacam . Bilirdim ki, şeir yazmaq elə də asan deyil. Amma atamın acığına mütləq şair olacaqdım. Bu acıq mənə sözün qapılarını daha geniş açmaqda kömək etdi və beləcə ilk şeirim doğuldu. Sonra bir də , bir də … Əlbəttə hamısı uşaq təxəyyülünün məhsulları idi. Sonra ilk şeirim dərc oldu və o zaman ilk dəfə özümü qalib kimi hiss etdim və ilklər belə başladı. Mən bacarmışdım. Çox sonralar öyrəndim ki, Qulu Ağsəs də domino oynayarkən qardaşıyla mərcə girib , uduzub şeir yazıb . Yəni hər ikimizin qocaman şeirə gəlişimiz təsadüfən olub. Sonra fikirləşirəm ki, axı təsadüflər zərurətdən doğur çox vaxt. Amma nə yaxşı ki, mən acığa düşmüşəm və nə yaxşı ki, Qulu mərci uduzub. Yoxsa biz nə edərdik ədəbiyyatsız? Sözdən başqa nə gəlir əlimizdən? Barmaqla sayılacaq qədər görüşmüşük onunla. Ayaqüstə , qaçaraq, tələsik. Amma mənə elə gəlir ki, onu min ildi tanıyıram. Ayrı dünyalarda , ayrı məkanda , ayrı zamanda biz onunla çox yaxın dost olmuşuq düşüncəsindəyəm. Ərklə qapısını çala biləcəklərimdəndi. Tənqidimə də , tərifimə də eyni münasibət bildirir. Gülümsəyir eləcə. Çox az -az danışırıq. Başı “Ulduz”a qarışıb , mərci də yadından çıxıb. Qardaşına uduzduğu mərcindən danışıram. Bunun günahını da zamanın üstünə yıxır. Hərdən ona zəng edirəm. Nəsə soruşmaq və hansısa fikrimi bölüşməkçün. “Bir saatdan sonra sənə zəng edəcəm deyir” . Bir saat bir həftə olur. Sözüm də yadımdan çıxır. Zəng edəndə çaş- baş qalıram ki, görəsən nə deyəcəkdim. Üç ildi söz verib ki, sənin haqqında yazı yazacam. Hələ də yazır. Çörəyi də ayaqüstə yeyir , nə inciyim ondan. Amma ara -sıra kiminsə yaradıcılığı haqqında yazısını görəndə , fikirləşirəm ki, bu ayaqüstü yazıların biri də mənə ünvanlana bilərdi. Sonra da yadıma düşür ki, Qulu Ağsəs adamı yola verməyi sevmir. Çox sevdiyi sözün xətrinə dəyməkdən qorxandı. Qulu bir dastanlıq düşünər , bir dadımlıq yazı yazar. Bir dadımlıq sözünün də təpəri var axı. Özündən çox oxucunu fikirləşər . Sözü də , oxucunu da yormağı sevməz . Bəzi dostlarım kimi Qulu da şeir yazanda çiynimdən dağ götürülür. Elə bilirəm onunla birgə mənim yorğunluğum da canımdan çıxdı. Hərdən elə yazıları başımıza çıxarar ki, özün özünə məətəl qalarsan. Hərdən də elə şeirləri ayaq altına atar ki, götürüb təzədən yerinə qoymağa utanarsan. Qəribəliyi çoxdu Qulunun. Sözə o qədər vurğundu ki, dönüb dünyaya baxmaz. Qıraqdan , bucaqdan eşidərəm tərifini, üzə tərif yağdırmağı sevməz . Xəsisdi bu sarıdan. Hələ -hələ danışmaz , danışanda da susmaz. Danışdıqca özünü ələ verər. O susanda mən yazaram. Yeniliyə can atar , amma kökdən də qırağa çıxmaz. Bilir ki, yoldan çıxdısa azacaq. Əvvəl eynəyiylə , sonra gözüylə baxar adama. Kim bilir eynəkdən keçməyən nə qədər “dost”u var .. Qıraqdan baxanda xoşbəxt , dərdsiz, qəmsiz görünər. Bəzən dili yox, gözü danışar adamla. İçindəki ağrıları gözündən gizlədə bilməz. Şeiri barmaqlarıyla yox, ayaqlarıyla yazar , sözün dalınca qaçmaz , söz onun ardınca düşər. Sevgiyə yuxarıdan aşağı baxar . Göy adamıdı axı.. Həmişə gənclərlə oturub durur deyə yaşını unudub. Bir də təəccüblü də olsa eyni vaxtda , eyni məkanda doğulmağı sevməz. Hər adama bir doğum tarixi deyər. Qalarlar çaş-baş. Dedim axı eynilikdən tez bezəndi. Gecənin bir aləmində tanımadığı ölkələrə və tanımadığı adamlara telefon açar və şeir deyər. Mənim kimi. Hərdən tənhalığımızı bir yadın səsiylə ovundurarıq. Dəlisayaq. Boynuna almasa da aprelin 20 -si onun dünyaya göz açdığı gündü. Mənə elə gəlir ki, Qulu əlində qələm , çiynində çanta , gözündə eynək gəlib dünyaya. Bu yazını da ad günü təbriki kimi anlamasın. Yazdım ki, vaxtı yadına salım. Başı “Ulduz”a elə qarışıb ki, dönüb ətrafa baxmır. Həm də təmtərağı sevmir. Yaşının üstünə yaş gəldikcə bir az da uzaqlaşır şablon ad günü təbriklərindən. Bu sarıdan da bənzərliyimiz var. Özü demiş ömürdən ömür gedir , buna sevinmək yox , ağlamaq lazımdı. Amma nə etsək də zaman atına çata bilmirik . Yenə özü demiş. İndi yəqin ki, vaxtı da , bu günkü doğum gününü də unudub və “sahildə qumun üstündə oturub dənizdə batan qayaya dua edir”. Tanrı səsini eşitsin. Bu da təbrik deyil, arzudu. 56 -yacan Qulu Ağsəs kimi yaşadın. Bundan sonra da öz adınla yaşamaq ümidiylə təzə yaşda görüşənədək, əziz dost!
Mənim üçün o dərəcədə maraq kəsb eləmir həmişə üzü gülər, incə yumoru dilinin ucunda, ürəyindəki saf duyğuları parlaq gözlüyünün arxasından nur kimi yağan bu cavan oğlanın neçə ili arxada qoyduğu! Onun bir vaxt yurd-yuva itkisini kiməsə nizamsız görünə biləcəyi tərzdə, adamın yeddi qatından (yaxşı mənada) keçən söz çalarları ilə nizama çəkdiyi günləri xatırlayıram və səsinin, sözünün üzüağlığında bugünki Qulu Ağsəs kimi mənə daha maraqlı və qürurverici görünür!…
65 yaşımla bağlı ötən ilin fevralında dostlarımın AYB Natəvan klubunda məni də rayondan dəvət etdikləri tədbirdə əvvəl mətbu aləmdə birgə fəaliyyətə başlamağımızın, sonradan dostluğumuzun bir qərinədən çox olduğunu ayırd edə bildiksə, deməli 35 rəqəmi düz gəlir.
İndi çoxlarının başqa adda vərəqlədiyi, o vaxt Sabir Rüstəmxanlının qəzeti kimi əldən-ələ gəzən “Azad Azərbaycan”ın başlığı da içindəki yazıların ruhuna uyğun olaraq qara yox, qapqara çıxırdı. Ancaq Əlahəzrət SÖZün üzünü ağ eləyən bir kollektiv Qarabağa Xalq Yardımı Komitəsinin orqanı olan bu qəzetə gecə-gündüzünü qatmşdı. Komitəyə mərhim Xalq yazıçımız Bayram Bayramov rəhbərlik edirdi. Sədr müavini Nurəddin Mehdixanlının komitənin fəaliyyətində, o cümlədən qəzetimizin çıxmasında canfəşanlığı gözümün qabağında baş verib, bunu danmaq mümkün deyil. Baş redaktor şair Malik Fərrux ta Laçının işğalına qədər çox yaradıcı mühit formalaşdırmışdı və qəzetimiz doğrudan da maraqla oxunurdu (o illərdə oxunaqlı qəzet çıxarmaq asan deyildi). Laçın dərdi bu vətənpərvər şairimizi hər şeydən uzaqlaşdırdı, sonda cismani varlığınıı da əlindən aldı.
Elə mənim də, Qulu Ağsəsin də fikri-zikri böyüyüb boya-başa çatdığımız doğma yurd-yuvada qalmışdı. Ancaq qəzet durmadan çıxırdı və bu qəzetdə 2-3 nəfər bütün işləri həll edirdi. Mən yeni yaranan sərhəd qoşunlarına çağrılanda Qulu Ağsəslə bir neçə dəqiqəlik vaxt tapıb söhbət edə bildim, qəzetin maketləşməsində (məsul katib işindən çox qorxurdu) çətinlik çəkərsə, həmişə yanında olacağımı vəd etdim. Yanında oldum, ancaq həmişə yox və nə yaxşı ki belə oldu!…
P;S: Bu gün biz yaşlılara “Ulduz” gənclərin mətbu orqanıdır, qocalar (üzümə deyib) harada olsa çap olunarlar” deyən baş redaktor haqqında söz yazmaq bir saat bundan əvvələdək ağlımdan belə keçmirdi. Çünki bir neçə gün öncə Rəşad Məcidin “Çiyələk qadın” şeirlər kitabını bir daha oxumaq istədim və Qulu Ağsəsin on söz kimi kiçik formatda cəmi 4 səhifə yarımlıq “Selfie”si o qədər maraqlı gəldi ki, onun üstündən adlamağım uzun müddət apardı. Sanki bu “Selfie”dən sonra şeirlər də adama başqa ruhda yapışırdı. Belə söz adamı barədə söz yazmağın asan olmadığını anlasam da, doğum günü təbriklərinə qoşulmaq üçün fürsətdən bəhrələnməkdən vaz keçə bilmədim: söz dünyamızda, şeir ruhumuzda üzüağ olan AĞSƏSimiz, günün mübarək!
“ƏDƏBİ OVQAT” ədəbi bədii dərgisinin (təsisçisi Rəfail Tağızadə, baş redaktoru Vaqif Osmanlı, rəssamı Sehran Allahverdi) növbəti – 15-ci (2025) sayı sözsevərlərin görüşünə gəlib. Bu sayımızda Famil Mehdinin, Şövkət Zərin Horovlunun, Esmira Məhiqızının, Nəzakət Məmmədovanın, Aida Adıgözəlin, Faiq Balabəylinin, Gülnarə Cəmaləddinin, Ülkər Nicatlının, Nəcməddin Mürvətovun, Xosrov Barışanın (Təbriz), Lalə Quliyevanın, Mövlud Nikbinin şeirləri, İmir Məmmədlinin “Şimşək”, Meyxoş Abdullahın “Enişə icazə verilmir”, Təranə Məmnədin “Şəkilsiz məzarlar”, Nemət Tahirin “Dönüş”, Adilə Aslanovanın “Mən, Xəccə xala və taksi sürücüsü”, Esmira Günəşin “Qələbə parkında möcüzə” hekayələri, Rəşad Balakənlinin “Balakənin iki şəhidi” tanıtım yazısı və iki şəhidin xatirəsinə yazılmış iki şeiri, “Təhlil bölümündə Kamil Adışirinovun “Sözə ömürlük bağlılıq” (Zaman Qarayevin ədəbi və elmi fəaliyyət yoluna bir nəzər), Mənzər Niyarlının “Nazilə Gültacın bədii yaradıcılığı”, Tamella Həmidqızının “Təzə qəhrəmanlıq dastanı” (Vaqif Osmanlının “Ulu Öndərin “canlı əsəri” Tərlan” kitabı üzərində düşüncələr), Şəhla Zeynalovanın “Asılılığın qaranlıq labirinti” (Məhəmməd Əmani yaradıcılığı fonunda) , Cahangir Namazovun (Özbəkistan) “Dərdlər içində ümid işığını axtaran şair” (Namiq Dəlidalının yaradıcılığına özəl baxış) ədəbi təhlilləri, Rəfail Tağızadənin “Hər kəsə verilməyən çiçək” essesi, “Cənnətim Qarabağ” bölümündə Məhəmməd Hüseynovun “Ağdamda ilk teatr” məqaləsi, “Qardaş xalqlar ədəbiyyatı” bölümündə Cahangir Namazovun şeirləri, çap olunmuşdur.
Dərginin redaksiya heyəti adından çap olunan müəllifləri və sözsevərləri təbrik edirik. Dərgini haradan əldə etmək barədə əlavə məlumat veriləcək.
Canım Vətən, yenəmi Arazla suvarılır ədəbiyyat zəmin? “Ağdam” şeirini yazan şairin Vətənə bu cür sual verməsi risklidir. Vətən dil açsaydı cavabı sualında verərdi: – bəs şumlanan Ağdama tökülən nə idi? Şair eyhamı anlayardı; ədəbiyyat zəmisini suvarmaqda təkcə sudan istifadə etmirlər. Yoxsa bayraqlar bayraq olmazdı… Görəsən, Vətən “gözünü yumub ağzını açsa, “yorğunam” desə, Qulu Ağsəs neynəyəcək? Bildim. O, qırx dörd günün ruh yüksəkliyindən aldığı cəsarətlə verib sualı. Şeirin yayıldığı günlər şairə unudulmaz, gözəl hisslər yaşatdı. Buna hamımız şahid olduq. Qələbə sevinci bir azərbaycanlı kimi, şeirin dillər əzbəri olması isə şair kimi onu riqqətə gətirməyə bilməzdi. “Ağdam” şeirini yazdığı vaxtadək o, poeziya və publisistikadakı yeri, redaktorluq fəaliyyəti ilə Azərbaycanın dəyərinə çevrilə bilmişdi. Yurdu işğaldan azad ediləndən sonra yaratdığı söz xəritəsi ilə də ürəklərdə yerini təzədən rahatladı. “Ağdam” şairin adına təxəllüsü “Ağsəs” qədər yaraşdı. Uşaqlıq yaddaşlı, xatirələr məskənli, yurd həsərtli “Ağ-qara bağ” şeiri Məhəmmədhüseyn Şəhriyarın “Heydər babaya salam” poemasını xatırladır. Yazılma tarixləri, məkanları fərqli olsa da yaratdıqları təəssürat oxşardır. Qulu Ağsəsin yaradıcılığında ağır terminlərə, avropa dillərindən son illərdə dilimizə keçən tələffüzü çətin sözlərə rast gəlinmir. Bir-iki dəfə gözə çarpsa belə bu gec-gec qarşılaşdığımız yaxşı insanların sayını xatırladar. Ana dili onun üslubunda pis insanlar kimidir: dəyişməz və əbədi. Yazdıqlarını oxuduqca düşünürük; ifadələrində qəlizlik olmadığı halda nədir onun yaratdıqllarını mürəkkəbləşdirən? Cavab yubanmır. Yaradıcılığını bu cür ağırlaşdıran səbəbin dərin-fəlsəfi məna yükü olması ağıla tez gəlir. Şeirləri balaca boy-buxunu ilə bütöv bir nəsli idarə edən, hər çətin işin öhdəsindən gəlib gücünü dinməz-söyləməz, öyünmədən nümayiş etdirən insana bənzəyir. Bir misrasını oxuyursan, düşüncələrin tərpənir: şair burda nə demək istəyib? Həmin misranı təzədən oxuyursan: həə, – deyirsən – nə demək istədiyini anladım. Maraq güc gəldiyindən, ya da bəyəndiyinə görə bir də oxuyanda dodağından “Allah bilir, şair özü burda başqa məqamı nəzərdə tutub” kəlmələri qopur. Belə məqamda şair oxucu üçün sirli görünməyə başlayır. Qulu Ağsəsin şeirlərinin ədəbi labirint olduğu qənaətindəyəm. Dolaşıq xətlərin arasında seçim etmək çətinləşir. Hansı tərəfinə düşüb harasından çıxacağını düşünürsən. Nə özün yol tapırsan, nə də uzaqdan səni izləyən adam istiqamət verə bilir. Baxırsan-baxırlar, düşünürsən-düşünürlər. Bəlkə də, buna görə onun yaradıcılığından belə çox yazılıb. Hər bir müəllif, hər ədəbiyyatşünas Qulu Ağsəs labirintilərini çözməyə çalışır. Nəyi nə üçün, kim üçün, niyə yazdığını isə təkcə şair özü bilir. Sadə görünən mürəkkəb şeirlər, düyünlü görünən açıq fikirlər Qulu Ağsəs yaradıcılığında mənaları ilə maraq doğurur. Bir qədər fərqli deyək: Qulu Ağsəsin mətnin(ə)də söz yox, məna artıqlığı olur. Bəzən bir misrasını deyəndə el arasında tez-tez işlənən hər hansı bir deyimi xatırlayırsan. Yaxud real həyatdakı hansısa bir əlamət onun poetik dilində üstüörtülü şəkildə beyinə elə ötürülür, düşünürük ki, hamımız şeir dilində danışırıq. Onun oxucunu öz poeziyasında həbs etməyi də var. Elə hökm çıxarır, daxili dünyanla şairin dünyası arasında azırsan. İllərdir, özümüz hələ də qərar bilmirik, üşüyəndə ocağımı özümüzümü yandıraq. Təkcə yaradıcılığından yazılmayıb, onu tanıyanlar şəxsiyyətini söz-söz, fikir-fikir çözməyə çalışıblar. Sözümü qəribliyə salmayacaqsınızsa deyim ki, qələm dostları Qulu Ağsəsi sözləşdiriblər. Onun şəxsiyyətinin təsvirində kəlmələr usta əlində gilə dönür. Bu tərəfdən yanaşanda şairin xeyli sayda heykəlini görürük. Sanki hər kəs bu qeyri-adi istedad sahibini, yaradıcılığı son dərəcə maraqlı olan şəxsi ayrı-ayrılıqda analiz etməklə onun özündəki mənanı izah etməyə çalışıblar. Bəli, söz kimi, fikir kimi insanın da mənalısı-mənasızı olur. Məncə, Qulu Ağsəsin fərd kimi mənası həm həlim, həm də sərt olmağındadır. Bu iki keyfiyyəti özündə elə daşıyır, biri o birindən çox görünmür. Qoşa gedirlər. Biri digəri lazım olan yerdə özünü ortaya atmır. Hərəsi öz məqamında üzə çıxır. Ona görə haqqında danışılanda nə “Qulu Ağsəs sərt adamdır”, deyirlir, nə də “fağır adamdır” söyləyirlər. Həlimliyini qabartsaq, dilindən çıxan kəskin sözləri yadımıza düşər, “sərtdir” desək, dilimiz quruyar. Qulu Ağsəs sözünün yerini-yolunu, hərəkətinin ölçü-biçisini əla bilir. Bu qaydanı bəzən yumorunda pozur. Məsələn, soruşsa “necəsən?” desən ki, “yaxşıyam, hələ ölməmişəm” çəkinmədən: “inşallah o da olar” deyə bilər. Bəzi fikirlərini söyləməkdə sərbəstliyə yol versə də çox vaxt ürəyindəkiləri deməyə xəsislik edir. Bax belədir o. Amma zarafatından incimirik. Niyəsini mən bilmirəm, bəlkə siz biləsiniz. Qulu Ağsəs dörd misralıq şeir, beş-altı sözdən ibarət fikir yazıb qələmini dəftərin üstünə qoyub gedir. İndi gəl bu dörd misranın üstünə yüklədiyi mənanı şeirdən ayır görüm necə ayırırsan. Şeirə bir məna verəcəksən, yeddibaşlı əjdaha kimi o yanından yeni bir mənası çıxacaq. Tədqiqatçılara nə var, hərəsi öz interpretasiyasını yazacaq, zülüm oxucunundur. Biri öz halına uyğunlaşdırıb söyləyəndə digəri etiraz edəcək ki, yox, o mənada deməyib. Şairin özündən də soruşmaq olmaz ki, bunu hansı mənada yazmısan. Elə şeirləri də var, nə soruşmağa, nə də etiraz etməyə ehtiyac qalmır. “Köçəri quşlara vətən dəndi” misrası kimi. Atalar sözütək səslənir. Çox yerdə məsəl yerinə işlədirəm. Həqiqət payı danılmazdır. Bəziləri dənlənməyə gedirlər “yel əsib qoz tökülən ölkələrə”. Yerli quşlar onları dimdikləyib yuvadan atanda da “ölməyə vətən yaxşı olur”. Döşəyin altı kitab, Kimin yeridi? Sən tap! Nümunəni tapmaca kimi uşaqlar üçün işləmək olar. Şagirdlər arasında əyləncəli kiçik səhnə hazırlasalar, yəqin ki, kitabdan ayrılmayan uşağın adını söyləyərlər. Hardasa çölün düzündə Su köşkü olmalıydı. Ürəyimin alt gözündə Son eşqim qalmalıydı. Şair iki məkan göstərib: köşk, siyirmə… fəaliyyətsə oxucuya qalır. Faydalanmaq olar — köşkdən aldığın su ilə son eşqi həb kimi başına çək. Sözübütövlüyün, doğruluğun ifadəsi: “Su da atmazdı arxadan… O qədər dürüst idi”. Sevginin, bağlılığın qısa-geniş, adi-qeyri-adi izahı: “O mənim hər şeyimdi, Mən onun yarısı” Q.Ağsəs şeirlərini hansı hisslərlə yazırsa, oxucuya o cür də çatdırır. Oxumaqdan zövq aldığımız kimi dinləməkdən də yorulmuruq. Aprelin iyirmisinə aid şeirini isə altındakı skamyada, varağın bir küncündə oturmadığı vaxtda yazıb. İstəyirəm şairə stul göstərim: – Əyləşib dincinizi alın – deyim: Gözəl hisslər bəsləyirik, Üstəlik də baş əyirik. Biz “Qulu Ağsəs” deyirk Aprelin iyirmisinə.
Doğulmaq da bir iş imiş… Yalan demək vərdişimiz. “Səni leylək gətiribmiş Aprelin iyirmisinə”
Nə tanrını küsdür, qına, Nə peşman ol varlığına, Səksən iki yarlığı al Aprelin iyirmisinə. (Şairin öz şeirinə nəzirə)
Təhsilin inkişafına göstərilən müstəsna diqqət və qayğı təhsilin dövlət siyasətinin əsas prioritetlərindən biri olması ilə bağlıdır. Hər bir xalqın, məmləkətin taleyində təhsil mühüm əhəmiyyət kəsb edir. O, cəmiyyətin irəliyə getməsi üçün bir mayakdır, işıqdır. Təhsilsiz xalq heç vaxt öz sərvətinin, dövlətinin sahibi ola bilməz. Cəmiyyətin, xalqın və dövlətin inkişafında təhsilin rolu danılmazdır: gənc nəslin müasir tələblər zəminində təhsillənməsi, gənclərin bilik və intellektual səviyyəsinin yüksəlməsi, onların gələcəkdə kamil mütəxəssis və ləyaqətli vətəndaşlar kimi yetişməsi kimi vacib işlər. Bu gün 6 yaşını qeyd etdiyimiz Green Start Academy-nin fəaliyyəti döründə görülən işlər, əldə olunan nəticələr diqqətəlayiqdir.
Təşkilatın əsas qayəsimilli-mənəvi dəyərlərimizə hörmət etməklə, sağlam ruhlu və müasir düşüncəli şəxsiyyət yetişdirməyə yardımçı olmaqdır. Şəxsiyyət yetişdirmək isə çox çətin bir öhdəlikdir ki, bu iş valideynlərin və müəllimlərin üzərinə daha çox düşür. Təşkilat tərəfindən müəllimlər arasında maarifləndirici seminarlar, təlimlər təşkil etməklə onları nəzəri cəhətdən silahlandırmaq daim diqqətdə saxlanılır, müəllimlərə bu işə yaradıcı yanaşmaqla nəzəri biliklərini səriştəyə çevirmələrində yardım göstərilir. “Biz birlikdə güclüyük” şüarıyla qabaqcıl müəllimlərin təcrübələrini digər müəllimlərlə paylaşmasına dəstək olmaqla, onlara bir növ meydan açılır.
Təşkilatınfəaliyyət istiqamətlərinə daxildir:
Müəllimlər və tələbələr arasında təhsil, tərbiyə və psixoloji mövzularda maarifləndirici seminar və təlimlərin təşkil edilməsi;
Məktəblərdə və universitetlərdə müəllim və təhsil ekspertləri ilə birgə qarşılıqlı müzakirə formasında söhbətlərin aparılması;
Uşaq və valideynlərin birgə və səmərəli istirahətinin təşkili;
Uşaqların zehni, sosial, cinsi və duyğusal inkişafı ilə bağlı psixoloji söhbətlərin aparılması;
Respublikanın müxtəlif yerlərinə Akademik gəzintilərin təşkili;
Müəllim və şagirdlərin maddi mədəniyyət abidələrinin öyrənilməsi baxımından əhəmiyyət kəsb edən yerlərə – şəhərdaxili və şəhərdənkənar muzeylərə, eyni zamanda tarixi yerlərə ekskursiyaların təşkil olunması;
Yaşlıların vaxtının səmərəli təşkili – Qocalar evlərinin ziyarət edilməsi və motivasiyaedici söhbətlərin aparılması;
Kitab evlərində və kitab mərkəzlərində qiraət məşğələlərinin keçirilməsi;
Uşaqların tətil günləri və həftə sonlarında düşərgə-campların təşkil olunması;
Uşaqların dünyagörüşünün və peşə vərdişlərinin artırılması ilə bağlı masterclasların keçirilməsi;
Tarixi və əlamətdar günlərin qeyd olunması;
Uşaq, valideyn və müəllimlərin mədəni istirahətinin səmərəli keçirilməsi məqsədilə kino və teatr günlərinin təşkil olunması;
“Savadlı ana sağlam cəmiyyətin göstəricisidir” şüarı altında qadınların sosial həyatda fəallığının artırılması.
Təşkilatın həmtəsisçisi və rəhbəri Aysel Rəsulzadə: “Bu gün ölkəmizdə təhsilin inkişafı müəyyən səviyyədə olsa da, dünyanın təhsildə öndə gedən ölkələrində bu sahədə daha sürətli inkişafın şahidi oluruq. Bu baxımdan dünya ölkələrinin təcrübələrini gətirib ölkəmizdə yaymaq, eyni zamanda da beynəlxalq konfrans və seminarların keçirilməsi ilə müəllimlərin öz təhsil səviyyəsini artırmaqda onlara yardım göstəririk.. 6 il qısa zaman olsa da əslində bunun arxasında uzun illərin təcrübəsi dayanır. Bütünlüklə hədəf valideyn və müəllimlərə tuşlanmışdır. Niyə məhz müəllim və valideynlər? Çünki bu günümüz və gələcəyimiz olan uşaq, yeniyetmə və gənclərin əsas tərbiyəedici qüvvəsi evdə valideynlər, təhsil ocağında isə müəllimlərdir… Unutmayaq ki, övladlarımızın, şagirdlərimizin bizdən istəyəcəyi ən böyük şey nə bahalı geyim, nə qeyri-adi məkanda oturub yemək yemək, nə başqa bir ehtiyaclardır, sadəcə olaraq sevgi və öz duyğularını bizlərlə paylaşmaqdır.. Bəli, yeganə əsas səbəb öz övladımıza və şagirdimizə bəslədiyimiz sevgidir. Ümumiyyətlə, sevgi möcüzələr yaradan, yeni insanlar, ən böyük bəşəri sərvətlər yaradan olduqca böyük və ali bir hissdir. Cəmiyyətimizi – bu günümüzü və sabahımızı xoşbəxt görmək istiyiriksə, hər birimiz var gücümüzlə çalışmalı, sevgimizi övladlarımıza, eyni zamanda da şagirdlərimizə doyunca ötürməliyik. Bu işdə Green Start Academy olaraq hər zaman sizin yanınızdayıq”.
Green Start Academy-nin həmtəsisçisi, eyni zamanda Xarici əlaqələr bölməsinin rəhbəri Seymur Ağayev: “Valideynlərin öz övladları, müəllimlərin isə şagirdləri ilə asudə vaxt keçirmələri üçün yaz və yay ayları boyunca bölgələrimizi gəzərək Akademik gəzintilər təşkil edirik. Bu gəzintilər zamanı əsas məqsədimiz müəllim-şagird-valideyn əlaqələrinin möhkəmləndirmək, həmçinin müəllim-şagird, valideyn-övlad həmrəliyinin qorumaq, birgə və səmərəli istirahətini təmin etmək habelə tarixi günlərdə və tətil günlərində maarifləndirici görüşləri təşkil etməklə şagirdlərin dünyagörüşünün artırılmasına xidmət etməkdir. Həmçinin açıq səma altında keçirilən təlim, deyilən fikirlər insan hafizəsinə daha tez və daha faydalı ötürülür. Bu gəzintilər zamanı uşaqlar o qədər xoşbəxt görünürlər ki… Hər səfərin dönüşündə onların təəssüratlarını soruşduqda, onların sevinclərinin həddi-hüdudu olmur, o qədər deyəcəkləri olur ki… Bundan əlavə, Akademik gəzintilərdə hər daşında tarix yatan tarixi və mədəni abidələrimizi də ziyarət edir, birlikdə gəzib, birlikdə öyrənirik. Eyni zamanda Xarici əlaqələr bölməsi olaraq işimiz dünyanın ən önəmli təhsil sərgiləri, beynəlxalq təhsil layihələri haqda təhsil ictimaiyyətini məlumatlandırmaq, həmçinin onların iştirakını bu cür beynəlxalq konfrans və seminarlarda təmin etməklə, təhsil səviyyəmizi yüksəltməyə nail olmaqdır. Fəaliyyətə başladığımız gündən etibarən dünyanın tanınmış təşkilatları və ali təhsil müəssisələri ilə əməkdaşlıq çərçivəsində bir sıra konfranslara imza atmış, yüzlərlə insanın birlikdə elm və təhsil sahəsində bilik və bacarıqlara yiyələnməsinə şərait yaratmışıq”.
Təşkilat tərəfindən maraqlı layihələrə imza atılır, nəticələr isə ürəkaçandır.
Green Start Academy Valideyn Məktəbi adı altında müxtəlif layihələr həyata keçirir, övladlarımızın xoşbəxt və sağlam olması naminə pedaqoq, psixoloq, müəllim və həkimlərimizlə əl-ələ verərək, valideynlərə düzgün övlad tərbiyə verməkdə var-gücləri ilə yardımçı olmağa çalışırlar.
Valideyn Məktəbinin təsisçisi, “Sevgi pedaqogikası” layihəsinin rəhbəri Aysel Rəsulzadə: “Valideyn Məktəbini yaratmaqda məqsədimiz məhz övladı ilə düzgün münasibət qura bilən valideyn modeli yetişdirmək, bu sahədə ortaya çıxan problemlərin həllində valideynlərə yardımçı olmaqdır. Ümumiyyətlə, valideynlik sənəti dünyada bütün sənətlərdən, peşələrdən ən vacibidir. Valideynlər – atalar və analar da bu sənəti icra edən sənətkarlardır. Bu işdə onların əsas məqsədi övlad yetişdirmək, onları gələcəyə hazırlamaqdır. Valideynlərin həyatda ən birinci vəzifəsi budur. Təəssüf ki, bu gün biz bəzən valideyn olandan sonra bunun nə qədər məsuliyyətli və çətin bir sənət olduğunu başa düşürük. Ona görə də, ailədə övladımızla bir çox problemlər ortaya çıxır. Bütün bu problemlər də cəmiyyətə, ətraf mühitə öz təsirini göstərir və çox böyük problemlərin yaranmasına gətirib çıxarır. Hər bir məsələnin, cəmiyyətin problemlərinin kökündə həm də ailədə övladın düzgün tərbiyə edilməməsi məsələsi dayanır. Bu baxımdan, valideynlər həm davranışlarında, həm danışıqlarında, ən xırda detalda belə, diqqətli olmalıdırlar. Valideyn Məktəbi olaraq bizim də işimiz bu istiqamətdə valideynlərə yaxından kömək etməkdir”.
“Vətən və İnsan sevgisi” layihəsinin rəhbəri, Əməkdar müəllim Zülfiyyə Vəliyeva: “6 ildir uşaq, yeniyetmə və gənclərin vətənpərlik ruhunda böyüməsi, Vətənimiz Azərbaycan üçün layiqli vətəndaş olmaları, ən əsası övladlarımıza təhsil verməzdən öncə vətən və insanlıq sevgisi kimi öyrətməli olduğumuz vacib dəyərlərin olduğunu aşılamaqdayıq. Bu görüşlərdə pedaqoji heyətin, təhsil işçilərinin çoxluğunu nəzərə alaraq maarifləndirmə məsələsini önə çəkərək vətənpərvərlik və insanlıq sevgisi istiqamətində mühüm seminar və vebinarlar təşkil etməkdəyik. Layihə çərçivəsində tarixi günləri qeyd edir, yaddaşımızın silinməz günlərini təhsil ictimaiyyəti ilə birlikdə anır, şagirdlərimizi tariximizin qürurlu günlərini yaşatmaları üçün əlimizdən gələni əsirgəmirik”.
“İlkin tibbi biliklərin aşılanması” layihəsinin rəhbəri, həkim-pediatr Aygün Cəfərli: “Layihəmiz çərçivəsində həkim həmkarlarımızla birlikdə müəllim və valideynlərə ilkin tibbi bilikləri aşılamaqla övladlarının sağlamlıqlarının qeydinə qalmasında yaxından kömək etməyə çalışırıq. Çünki yaşamımız boyunca insana lazım olan ən vacib nemət məhz can sağlığıdır. Sağlamlığımızı isə lap körpəlikdən düşünməli, hər zaman tibbi baxımdan məlumatlı olmalıyıq. Valideynlərin bu istiqamətdə maariflənməsində isə həm təhsil, həm də tibb işçilərinin rolu danılmazdır. Biz də Green Start Academy ailəsi olaraq “Sağlam gələcəyə gedən yol valideyn-müəllim-həkim birliyindən keçir” şüarı ilə əl-ələ verərək bu istiqamətdə faydalı olmaq üçün əlimizdən gələni etməkdəyik. Eyni zamanda hər həftənin cümə günü layihəmiz çərçivəsində youtube kanalımız üzərindən tibbi mövzularda həkimlərimizlə fikir və tövsiyələrimizi də paylaşmaqdayıq”.
“Mütaliə Günü” layihəsinin rəhbəri Günel Kamal: “Məqsədimiz uşaqların savadlı və dünyagörüşlü olması istiqamətində yardımçı olmaq, onları ziyalılarla görüşdürərək, rahat və əyləncəli yollarla mütaliəni sevdirməkdir. Pandemiya dövründə belə onlayn olaraq respublikamızın bütün bölgələrindən qoşulan yüzlərlə şagirdi sevimli yazıçılarımız – Zahid Xəlil, Reyhan Yusifqızı, Sevinc Nuruqızı, Gülzar İbrahimova və digərləri ilə görüşdürmüş, maraqlı müzakirələr aparmışıq. Həmçinin nəşriyyat evləri ilə görüşlər təşkil edərək yeni çıxan ədəbiyyatlarla auditoriyamızı bilgiləndirmişik”
“Green Start-ın mətbəxi” layihəsinin rəhbəri, qənnadıçı Nərgiz Pəhlivanlı: Layihəmiz çərçivəsində uşaqların kiçik yaşlarından mətbəx bacarıqlarını inkişaf etdirməklə bərabər, həm də valideynləri ilə birlikdə əyləncəli zaman keçirmələrinə töhfəmizi verməyə çalışırıq. Bir sözlə, birlikdə həm öyrənir, həm də əylənirik”.
Bütün bu layihələr respublika pedaqoji ictimaiyyəti tərəfindən maraqla qarşılanır və peşəkar insanların zəhməti ilə icra olunaraq geniş auditoriyaya təqdim olunur.
Green Start Academy-nin psixoloqu Gülşən Nəhmətova: “Cəmiyyəti narahat edən ümumilikdə deyərdim bütün problemlər GRİN-çilərin operativ, çalışqan və məsuliyyətli əməkdaşlarının fəaliyyəti nəticəsində işıqlandırılır. Biz birlikdə, həkim, pedaqoq, psixoloq olaraq deyərdim ki, cəmiyyətin hər bir üzvü qeyd olunan lahiyələrə qoşulduq. Əsasən valdeynlərə hər mövzuda əsl mütəxəssis yardımı göstərib, onlarla birlikdə olmağı bacardıq. “Evə qapanma”larda yaranan psixoloji gərginliklərin aradan qaldırılması, ailədaxili münasibətlərin tənzimlənməsi, çətin pandemiya dövründə sağlam qidalanma, evdə sağlam psixoloji mühitin yaradılması və tənzimlənməsi, şəxsi gigiyena və digər məsələlərdə düşünürəm ki, öz faydalı işimizlə insanların yardımına yetişə bildik. Bu mənada valideyn-övlad münasibətləri, uşaqların “evə qapanma”dan sonrakı periodda cəmiyyətə yenidən adaptasiya olması və ya digər bəlalardan qorunmaqdan ötrü bundan sonra necə davranmalı olduqları haqqında profisional formada lazımi psixoloji biliklərin verilməsi və faydalı məsləhətlərin ötürülməsi bizim əsas iş prinsipimizdir.Ətrafımıza geniş auditoriya toplamağı bacarmışıq, təkcə ölkəmizdə deyil, ölkəmizin hüdudlarından kənarda da bizim izləyicilərimiz olmasını qürurla qeyd etmək istəyirəm. Rusiya Federasiyasının müxtəlif regionlarından, Almaniya, Türkiyə kimi ölkələrdən belə, izləyicilərimiz vardır. Bizə bildirilən fikirlərdən aydın olur ki, növbəti maraqlı lahiyələrimizi səbirsizliklə gözləyirlər. Bütün komandamıza böyük və yaddaqalan işlərin uğurla həyata keçməsini arzulayıram. Ümidvaram ki, tezliklə biz GRİN-çillərin həyata keçirəcəyimiz yeni möhtəşəm lahiyələrimizin sədası daha uzaqlara çatacaqdır”.
Uşaq və Qocalar evlərinin ziyarət edilməsi və motivasiyaedici söhbətlərin aparılması həmişə diqqətdə saxlanılır.
Green Start Academy xeyriyyəçilik istiqamətində də öz aktivliyini daima saxlamaqdadır. Belə ki, GSA-nın könüllü komandası bayram günlərində öz sevinclərini paylamşaq üçün “Paylaşmaq gözəldir” şüari ilə sığınacaqlara, uşaq və qocalar evinə üz tutur. Buna nümunə olaraq bu günlərdə – Ramazan bayramı ərəfəsində Ahıl şəxslər üçün Sosial Xidmət Müəssisəsində təşkil olunmuş görüşü xatırlamaq olar. Təşkilatın əməkdaşı Naibə Xankişiyeva:“Bilgəhdəki Qocalar evinə bayram ərəfəsində planlaşdırdığımız tədbirlə əlaqədar olaraq baş çəkdik. Buradakı yüksək ruh, təmiz ortam, nurani üzlər qəlbimizi çox açdı. Əlbəttə, istərdik ki, oradakı yaşlı insanlar hamısı öz isti ocağında, əzizlərinin ətrafında olsun, amma dünyanın yaxşı üzü olduğu kimi, görünməyən üzü də var. Həyat təkcə müsbətlərdən ibarət deyil, mənfilər də yaşanır bu dünyada… Arzularımız sonsuz oldu o insanlara, əsas özlərinə yaxşı baxmalarını və ətrafdakı xoş olmayan hər şeyə diqqət etmələrini bildirdik: Hər şey könlünüzcə olsun, gözəl insanlar!”
Bununla bağlı qərara gəldik ki, sizlərə müraciət də ünvanlayaq: “Müqəddəs varlıqlardır Allahın izni ilə bizə həyat verən valideynlər. Başa düşüləndir ki, yaşlı insanlar uşaq təbiətli olurlar. Onları başa düşək, unutmayaq ki, biz də yaşlanacağıq. O məşhur misrada deyildiyi kimi, sağlığında qiymət verək insanlara… Sənə həyat verənin sənin sevginə, qayğına ehtiyacı var! Unutma: Əkdiyini biçəcəksən. Etdiyin yaxşılıq və xeyirxahlığı özün üçün edirsən”.
Təhsil zəifliyi gücə çevirmək üçün açardır. O, qarşımızda duran problemləri anlamaq üçün müxtəlif vasitələr və yollar təklif edir və onları həll etməyə kömək edir.
Green Start Academy-nin təsis olunmasının 6 ili tamam oldu. Peşəkar təhsil mütəxəssisləri ilə əməkdaşlıq edərək, gündən-günə auditoriyasını böyüdən Green Start Academy-nin hədəfləri böyük, arzuları tükənməzdir.
Green Start Academy komandası cəmiyyətə güclü olmağı, elmə, biliyə, can atmağı təbliğ edir. Məqsəd elmi, təhsili, kitabı, bərabərliyi, sosial birliyi və fəal vətəndaşlığı təşviq etməkdir. Təşkilat müəllim və şagirdlərlə bərabər, həm də valideynlərlə işbirliyi quraraq, cəmiyyəti inandırır ki, üçtərəfli ünsiyyət təhsilin qalib gəlməsinə səbəb olur.Green Start Academy kollektivinə təhsil yolunda daha cəsarətli addımlar atmağı və hədəflərinə çatmağı arzulayırıq.
