Bu gün AJB-nin, Aşıqlar Birliyinin üzvü, gözəl insan, əsl ziyalı, el-obasına bağlı, Yurdunu sevən, təəssübkeş araşdırmaçı – yazar Araz Yaquboğluna “Sazın-sözün sorağında” kitabının işıq üzü görməsi münasibətilə “Ziyadar” Mükafatı təqdim olunub. Araz müəllimi bir daha təbrik edir, həyat və fəaliyyətində yeni-yeni nailiyyətlər arzulayırıq!!! Uğurlarınız bol olsun, Araz müəllim!!!
Çağdaş Azərbaycan ədəbiyyatının tanınmış simalarından biri olan Zaur USTAC 1975-ci ildə Bakı şəhərində andan olub. Ali təhsillidir. Qarabağ müharibəsinin iştirakçısı, ehtiyatda olan zabitdir. Bədii-publisistik kitabların, metodiki-tədris vəsaitlərinin və balacalar üçün (ingilis dilindən) tərcümələrin müəllifidir. Milli ruhda qələmə alınıb hər iki qrafika ilə (müasir və əski əlifba ilə Ana dilimizdə) çap olunmuş kitabları Bütöv Azərbaycan coğrafiyasında yayımlanır. Xüsusi ilə kiçik yaşlı məktəblilər üçün ana dilimizdə olan öyrədici (Ana dili və Hesab) şeirlərdən ibarət kitabları geniş oxucu kütləsinə tanış olmaqla bərabər məktəb və liseylərin məktəbəhazırlıq qruplarında tədris vəsaiti kimi tətbiq (2019-2020-ci təris ilindən etibarən) olunur..
Zaur USTAC 1988-ci ildən fasiləsiz olaraq dövri mətbuatda dərc olunur, 40-dan artıq kitabın müəllifidir. 2007-ci ildən özünün təsis etdiyi “Yazarlar” jurnalı, 2010-cu ildən isəYAZARLAR.AZ saytı idarəçiliyindədir.
Zaur Ustacın əsərlərinin 2011-ci ildən etibarən internet vasitəsi ilə bir neçə stabil və təhlükəsiz portalda pulsuz yayımlanmasının nəticəsi olaraq bu gün o internet üzərindən ən çox oxunan yazarlarımızdan biri, bəlkə də birincisidir.
Zaur USTAC yaradıcılığı Ana dilimizdə oxuyub, anlamağı bacaran dünyanın harasında yaşamasından asılı olmayaraq, internetə çıxışı olan hər bir şəxs üçün əlçatandır.
SEVİN, A TƏBRİZ! Zəfər libasında sevinc göz yaşı, Hər iki sahildə dayanıb ərlər! Ayrılıq atəşi elə qarsıyıb, İçərək qurudar Arazı nərlər! * * * Göylərdən boylanır Tomris anamız, Əlində qan dolu o məşhur tuluq! Xain yağıların bağrı yenə qan, Canı əsməcədə, işləri şuluq… * * * Uşaqdan böyüyə hamı əmindir, Tarix səhnəsində yetişib zaman! Bu dəfə biryolluq bitəcək söhbət, Nə güzəşt olacaq, nə də ki, aman! * * * İllərdir həsrətdən gözləri nəmli, Mamırlı daşların gülür hər üzü! Neçə qərinədir qalmışdı çılpaq, Yamyaşıl çayırla gəlib bu güzü! * * * Al donun geyinir Günəş hər səhər, Səmamız masmavi, göy üzü təmiz! Duman da yox olub, itib buludlar, Gözün aydın olsun, sevin, a Təbriz!
USTACAM Müzəffər ordunun şanlı əsgəri, Ərənlər yurdunun ər övladıyam! Zalımın zülmünə təhəmmülüm yox, Babəklər yurdunun hürr övladıyam! * * * Ustadım Nəsimi, sözümüz sözdü, Ədalət, həqiqət bağrımda közdü, Ziyadar dühası bir deyil, yüzdü, Mövlalar yurdunun nur övladıyam! * * * Dərvişəm, müqqəddəs sayılır təkkəm, Hülqumdan yuxarı dayanır öfkəm, Od, ocaq diyarı tanınır ölkəm, Alovlar yurdunun nar övladıyam! * * * Unutma, şah babam Xətai başdı, Nadir şah, mətədə tərpənməz daşdı, İlham, nə keçilməz sədləri aşdı, İgidlər yurdunun nər övladıyam! * * * Tarixdə Nəbisi, Koroğlusu var, Gen dünya yağıya daim olub dar, Düşmən qarşımızda yenə oldu xar, Aslanlar yurdunun şir övladıyam! * * * Göydən Yer üzünə ərmağan, payam, Gündüzlər Günəşəm, gecələr Ayam, Ən parlaq ulduzdan törəyən boyam, Ozanlar yurdunun sirr övladıyam! * * * Ustacam, vətənim vətən içində, Axıb duruluruq zaman köçündə, Min bir anlamı var, adi “heç”in də, Aqillər yurdunun pir övladıyam!
DAĞLAR (Dağlara xitabən üçüncü şeiri) Tarix səhnəsində yetişdi zaman, Başlanmış bu çağın mübarək, dağlar! Hələ nə zəfərlər gözləyir bizi, Qutlanmış novrağın mübarək, dağlar!
* * * Dövranın gərdişi döndü, dəyişdi, Davadan doğulan ərlər yetişdi, Didilmiş yaralar tutdu, bitişdi, Üç rəngli duvağın mübarək, dağlar!
* * * Nə vaxtdır yol-iriz bağlı qalmışdı, Qoynunda yağılar məskən salmışdı, Canımı sağalmaz bir dərd almışdı, Sayalı qonağın mübarək, dağlar!
Cəlil Məmmədquluzadənin “Qurbanəli bəy” hekayəsinin problematikası
(resenziya)
Azərbaycanın görkəmli yazıçısı, dramaturqu, jurnalisti, ictimai xadimi, “Molla Nəsrəddin” jurnalının qurucusu olan Cəlil Məmmədquluzadə Azərbaycanın ən qədim şəhərlərindən olan Naxçıvan şəhərində 1869-cu ildə anadan olmuşdur. Cəlil Məmmədquluzadə Azərbaycan ədəbiyyatı tarixində yazıçı və jurnalist kimi xüsusi bir iz buraxmış ədibdir. Cəlil Məmmədquluzadə Azərbaycanda, eləcə də Yaxın Şərqdə “Molla Nəsrəddin” jurnalı ilə satirik jurnalistikanın əsasını qoydu. Cəlil Məmmədquluzadə publisistikası, nəsr və dram əsərləri ilə Azərbaycan ədəbiyyatını həm məzmunca, həm də formaca da zənginləşdirmişdir. Cəlil Məmmədquluzadənin “Poçt qutusu”, “Usta Zeynal”, “İranda hürriyyət”, “Quzu”, “Dəllək”, “Rus qızı”, “Kişmiş oyunu”, “Zırrama”, “Molla Fəzləli”, “Xanın təsbehi”, “Konsulun arvadı”, “Pirverdinin xoruzu” və s. kimi hekayələri vardır. Lakin bunların içində “Qurbanəli bəy” hekayəsi özünəməxsus yer tutur. Cəlil Məmmədquluzadənin “Qurbanəli bəy” hekayəsi epik növdə, hekayə janrında yazılmışdır. Əsərin mövzusu insanın öz xarakterinə görə rəzil olması və gülüş obyektinə çevrilməsidir. “Qurbanəli bəy” hekayəsində ədib tüfeyli çar məmurlarını, lovğa və yaltaq mülkədarları satirik tərzdə ifşa etmişdir. Cəlil Məmmədquluzadə “Qurbanəli bəy” hekayəsində pristavın evindəki yemək masasını, çəmənlikdəki məclisi, yataq insanları ən incə xırdalıqlarına qədər təsvir etmişdir. Cəlil Məmmədquluzadə təsvir ustası idi. O, qonaqlığa hazırlığı çox geniş və əhatəli təsvir etmişdir. Ədib süfrəyə düzülən o qədər çox yeməklərin təsviri ilə yazıq kəndlilərin həyatının çətinliklərini bir daha oxucuya çatdırır. Cəlil Məmmədquluzadə “Qurbanəli bəy” hekayəsində kəndlilərin acınacaqlı həyatı ilə bəylərin cah-cəlallı həyatını və kəndlilərin şərəfi, ləyaqəti ilə xalqı əzən rus məmurlarının əsl simalarını müqayisə edir. Cəlil Məmmədquluzadənin “Qurbanəli bəy” hekayəsinin baş qəhrəmanı olan Qurbanəli bəy “Qapazlı” kəndinin bəyi və mülkədarıdır. Ədibin ifşaedici gülüşü Qurbanəli bəyin yaltaqlığı, ikiüzlülüyü, yüngül xasiyyəti, kobudluğu, zalımlığı, danışığı, davranışı idi. Cəlil Məmmədquluzadə Qurbanəli bəyin əsl simasını nökəri Kərbəlayı Qasımla, aşpaz Əli ilə, qulluqçu qadınla olan rəftarında açıq bir şəkildə göstərir. Qurbanəli bəy aşağı təbəqənin adamlarını öz kobud davranışı ilə əsər boyu əzir. Cəlil Məmmədquluzadə “Qurbanəli bəy” hekayəsində rəzil insanların öz hərəkətləri nəticəsində gülüş obyektinə çevrilmələrini çox böyük məharətlə açıb göstərmişdir. Ədib “Qurbanəli bəy” hekayəsində izdihamlı məclisin səbəbkarı kimi pristavın arvadını seçməsi heç də təsadüf deyildi. Yazıçının pristavın arvadının ad qoyulan gününün belə təmtəraqlı keçirilməsinin və camaatın yarısının kəndin kənarına və təpələrə dırmaşıb maraqla naçalnikin yolunu gözləməsi səhnəsində ibrətamiz fikiləri vadır. Pristavın həyətinə toplaşan katda, yasovul və qlava mirzələrinin hamısının niyyəti rus naçalnikini görmək və ona yaltaqlanmaq idi. Cəlil Məmmədquluzadə “Qurbanəli bəy” hekayəsində ən rəzil vəziyyətlərdən biri o idi ki, hər “naçalnik gəlir” deyiləndə kəndlilərin susdurulmasını, təhqir olunmasını, həyətə belə buraxılmamasını, baş verən hadisələrə kənardan baxmalarını elə dəqiq təsvir etmişdir ki, XX əsr kəndlisinin obrazı göz önündə canlanır. Kəndliləri əzənlərin ən başçılarından biri də “Qapazlı” kəndinin bəyi və mülkədarı məşhur Qurbanəli bəy idi. Cəlil Məmmədquluzadə Qurbanəli bəyin özünü naçalnikə, pristavın arvadına, oradakı qonaqlara yaxşı göstərməsi üçün rus dilində bilmədən danışmasını, rus itinin başını tumarlayıb, onlara xoş getsin deyə dəridən-qabıqdan çıxmasını böyük yazıçı ustalığı ilə, ən xırda incəliklərinə kimi qələmə almışdır. Cəlil Məmmədquluzadə “Qurbanəli bəy” hekayəsində Azərbaycanda idarə etmədə olan yadelli rusların təmtəraqlı həyatının təsviri ilə “Ortaya düzülmüşdü stollar və stollarırın üstünə düzülmüşdü növ-növ şirin çörəklər, suxarılar, paxlavalar, halvalar, kanfetlər, lumu-partaxallar, quru yemişlər. Stolun üstünə qoyulmuşdu yekə samavar və qulluqçular çay töküb qoyurdular qonaqların qabağına. Ağalar və xanımlar məşğul oldular yeməyə, içməyə və eşikdə də toy və zurnanın səsi ucaldı. Evin qabağında, çayın kənarında, çəmənin üstündə bir neçə fərş döşənmişdi. Bir tərəfdə üç yekə samavar qoyulmuşdu və yanlarında otuz-qırx stəkan-nəlbəki, nimçələr, qəndlər, mürəbbələr, şirin çörəklər, lumu-partaxallar, kanfetlər, qurabiyələr və qeyri çay ilə və çaysız yeməli şeylər, yağlar, xamalar, qaymaqlar, quru yemişlər düzülmüşdü. Ətrafdan qoyulmuşdu yasdıq və balışlar” bu təmtəraqlı həyata kənardan baxan yazıq kəndlilərin həyatı müqayisəli təsvir olunmuşdur. Qurbanəli bəyin tək niyyəti özünü naçalnikə və oradakı qonaqlara tanıtdırmaq və onlardan rəğbət görmək idi. Qurbanəli bəyin əsl siması Kərbəlayı Qasıma olan rəftarında üzə çıxır. Ədib naçalnikin gözünün Qurbanəli bəyin atına düşməsi səhnəsində rusların azərbaycanlıların malına, torpağına olan hərisliyini çox incəliklə təsvir etmişdir. Naçalnik ata çox böyük acgözlüklə baxırdı. Qurbanəli bəy qonaqlıq müddətində özünü bütün hərəkətləri ilə rüsvay edirdi. Qurbanəli bəyin əsl rüsvay olmuş siması qonaqların hamısının onun sağlığına içməsi səhnəsində görünür. Qurbanəli bəy şadlığından az qalırdı ki, özündən getsin. O, özünü “Siz ki, mənim sağlığıma içdiniz, qurban olsun sizə mənim canım. Mən ölənə kimi bu günü yadımdan çıxarmanam. Mən lap əriyib yerə girirəm ki, bu qədər xanım mənim sağlığıma içsin. Mən nəyəm ki, bu qədər xanım mənim sağlığıma içsin? Mən bu xanımların ayağınm torpağı da ola bilmənəm” bu sözləri ilə yadelli təbqənin qarşısında rüsvay edir. Cəlil Məmmədquluzadə “Qurbanəli bəy” hekəayəsində Qurbanəli bəyin naçalniki, pristavın arvadını, oradakı qonaqları qonaq çağırma tərzində “Vallah, billah, atamın goru haqqı sabah bizə qonaq gəlməsəniz, mən özümü öldürərəm. Mən istəyirəm sizə qulluq eləyim. Mən istəyirəm sizə nökərçilik eləyim. Sabah bizə gəlməsəniz, mən bu xəncəli soxaram qarnıma. Hər kəs gəlməsə, namərddi. Aman günüdü, özümü öldürərəm! Qurban olsun sizə mənim canım. Sağ olsun xanımlar. Urra! Urra!” onun mədəniyyət anlayışını göstərmişdir. Qurbanəli bəy nökəri Kərbəlayı Qasıma qarşı olan çox kobud münasibətini aşpaz Əliyə, qaravaşa da göstərirdi. Qurbanəli bəyin işçiləri ilə belə kobud münasibətinin kökündə onun şəxsi keyfiyyətləri dururdu. Onun ən əsas xüsusiyyəti o idi ki, özündən mənsəbcə böyük adamın qarşısında özünü alçaldıb, xəcil edirdi. Qurbanəli bəydən fərqli olaraq, onun xanımı qaravaşla, Kərbəlayı Qasımla, aşpaz Əli ilə çox mehriban, bir ailə üzvü kimi davranırdı. Cəlil Məmmədquluzadə “Qurbanəli bəy” hekayəsində “Qapazlı” kəndinin “Kəndin aşağısında “Əhmədxan gölü” ağarırdı. Gölün yanında Hacı Heydərin dəyirmanı və meşəsi daha da aşkar görsənirdi. Dəyirmandan “Qapazlı” kəndinə kimi düzülmüşdülər taxta-taxta yaşıl zəmilər, yoncalıqlar və qara şum yerləri” təsvirini vermişdir. Qurbanəli bəyin naçalniki, pristavın arvadını, oradakı qonaqları qonaq çağırması tamamilə yadından çıxmışdı, çünki onun məqsədi evində qonaq qəbul etmək deyildi, onun istəyi o idi ki, həmin müddətdə tədqir olunsun. Qurbanəli bəy sonranı düşünməyib həmin an üçün yaşayan adam idi. Məhz bu xarakterinə görə də naçalnik, pristavın arvadı, oradakı qonaqlar onun evinə qonaq gələndə o onları qarşılamaq əvəzinə mələfəni götürüb çarşav kimi başına salıb, qaçıb tövlədə atın axuruna girdi. Çünki Qurbanəli bəy üçün onun nüfuzu maraqlı deyildi. Əsas olan o idi ki, həmin vaxt o hörmət görürdü. Naçalnik, pristavın arvadı, oradakı qonaqlar Qurbanəli bəyin bu xarakterindən xəbərsizcəsinə onun evinə qonaq gəlib, onun evdə olmadığını eşidib, çox təəccüb etdilər. Qurbanəli bəyin atlarını görmək istəyən naçalnik Qurbanəli bəyi axurda kəfənə bürünmüş bir şəkildə görür. Cəlil Məmmədquluzadə “Qurbanəli bəy” hekayəsində “Qapazlı” kəndinin bəyi və mülkədarı olan Qurbanəli bəyin axurun içində bu utanc verici vəziyyətə düşməsində əsas səbəb kimi bəyin özünü görür. Qonaqların bir-bir gəlib Qurbanəli bəyə axurda diqqətlə baxıb, getməsi onun isə yerindən heç tərpənməməsi ədibin bu xislətdə olan insanlara mesajı idi. Yazıçı cəmiyyətdəki Qurbanəli bəylərin sonunu oxucuya göstərirdi. Cəlil Məmmədquluzadənin “Qurbanəli bəy” hekayəsinin əsas ideyası yaltaqlığın, ikiüzlülüyün tənqidi və ifşası idi. Ədibin hekayəsi nadanlığa, səfalətə, savadsızlığa qarşı yazılmışdı. Hekayə Azərbaycan ədəbiyyatı üçün olduqca böyük əhəmiyyətə malikdir.
Bu gün ölkəmizin mədəniyyət tarixində əlamətdar bir gündür. Laçında kitab təqdimatı var.
Məlumatı tanınmış şair İlham Qəhrəman öz sosial şəbəkə hesabınadan paylaşıb: “Ədəbi-bədii görüşlərdə, kitab təqdimatlarında dostlar həmişə belə bir alxış eyləyirdilər: O gün olsun Laçında görüşək, Laçında təqdimatınız olsun! Arzular çin olur. Avqustun 4-ü həmin günlərin ilkidi mənim üçün.
Sabah (03.08.2023) Laçına çıxıram. Birisigün axşam saat 20:00-da yenicə Laçına köçmüş sakinlərlə görüşümüz olacaq. Əməkdar artist Ehtiram Hüseynov, Aşıq Sahil (saz), Rauf İslamovla (kamança) bir yerdə çıxış edəcəyik. Allahın bu gününə şükür! Ürəyim fərəhlə doludur.
Laçında olan hər kəsi dəvət edirəm! Kitablardan ərməğanımız da olacaq.”
Müəllifi təbrik edir, yeni – yeni nailiyyətlər arzulayırıq!
Vaqif Rüstəmov un ustad xanəndəmiz Dədə Süleymanın ömür yoluna həsr olunmuş “Səsin sorağında…” romanı ayrıca kitab şəklində işıq üzü görüb. Ustadı rəhmətlə anır, müəllifi təbrik edirik.
Köhnə kişilər deyəndə inamlı, imanlı, ədəb-ərkanlı, başqalarına örnək olan, mötəbər, nüfuzlu şəxsiyyətlər göz önünə gəlir. Köhnə kişilər ədalətli və insaflı olurlar.
İnsanlar arasında xeyirxahlığı və nüfuzu ilə seçilən bu kişilər nəsillər arasında qan düşmənliyini aradan götürmək, insanları barışdırmaq kimi məsələləri də həll etmək gücündə olurlar.
Belə köhnə kişilərdən biri də görkəmli ictimai xadim Fəttah Heydərov idi. Fəttah müəllimi bir çoxlarından fərqləndirən üstün cəhəti onun təmənnasız və iddiasız yaşamağı bacarması idi. O, nümunəvi ziyalı, həsəd aparılacaq örnək insan idi. Sözün həqiqi mənasında AĞSAQQAL idi. Təsadüfi deyil ki, hər dəfə yeni tərkibdə Milli Məclisin ilk iclasının açılması ona həvalə olunurdu. Bu, onun mötəbər şəxsiyyət kimi xalq və dövlət qarşısında xidmətlərindən və nüfuzundan xəbər verirdi.
Fəttah müəllim 2013-cü ildən Respublika Ağsaqqallar Şurasının sədri idi. Xoş rəftarı ilə Respublika ağsaqqalları arasında böyük nüfuz qazanmışdı. Ağsaqqallar Şurasının yığıncaqları toy-bayrama çevrilirdi. Səmimiyyətlə deyirəm, mən bir çox şuraların üzvüyəm. Həvəslə ən çox Ağsaqqallar Şurasının yığıncaqlarına gedirdim. Hamı şuranın növbəti yığıncağının keçiriləcəyi günü səbirsizliklə gözləyir və yığıncağa sevinclə gələrdi.
Yaşlı adamlar xatirələrlə yaşayır. Yığıncaqdan sonra çay süfrəsi ətrafında xatirələr vərəqlənərdi.
Fəttah müəllim heç vaxt yığıncaqdan sonra çıxıb getməzdi. Ağsaqqallarla dərdləşər, zarafatlaşardı.
Onun söhbətlərindən, müdrik kəlamlarından doymaq olmurdu.
İndi Fəttah müəllimin qayğısı, diqqəti, şirin söhbəti və zarafatlarının həsrəti ilə yaşayırıq.
Dəfələrlə Həcc ziyarətində olan nurani ağsaqqal Allah, eyni zamanda, dövlət adamı idi. Oruc tutar, namaz qılardı. Bununla belə, mövhumatdan, cəhalətdən və xurafatdan kənar idi. Bu xüsusiyyətinə görə insanlara yaxşı mənada təsir edə bilirdi.
Bu baxımdan, onun nəvələri Tale və Nicata təsiri bir örnək məktəbidir. Onlar babalarından şəriət və təriqət haqqında çox şey öyrəniblər. Tale elə gətirib ki, Fəttah müəllimin bu iki nəvəsi ilə lap gənc olanda yol yoldaşı olmuşuq. Onların tariximizi, mədəniyyətimizi yaxşı bilməsi, ədəb-ərkanı məni heyrətləndirib.
O vaxtdan 25 ilə yaxın zaman keçib. Bütün bu müddət ərzində Fəttah müəllimin bu iki nəvəsi haqqında yalnız ata-anaya üzağlığı və sevinc gətirən söhbətlər eşitmək olar…
Burada nəinki Qəbələnin, eləcə də ölkəmizin inkişafında xidmətləri olan, Ulu öndərimizin ən sədaqətli silahdaşları, əslən Qəbələdən olan Kamil Məmmədov, Musa Məmmədov və Qəbələdən deputat seçilmiş Fətah Heydərov kimi şəxsiyyətlər haqqında bir neçə kəlmə ilə ruhlarını şad etmək istərdim.
Təkcə Qəbələyə deyil, bütün ölkəyə şan-şöhrət gətirən belə insanları unutsaq, unudularıq.
Onların hər üçü vətənə, xalqa sədaqətlə xidmət etmiş insanlar kimi tarixə düşüblər. Niyyəti və əməli xalqa xidmət olan belə insanlar heç vaxt unudulmur, həmişə ehtiramla yad edilir.
Fəttah müəllim Azərbaycanın ən yüksək orden və medalları ilə təltif olunmuşdur.
Avqustun 4-də Fəttah müəllimin anım günüdür. Mənəvi paklıq, əxlaqi saflıq mücəssəməsi olan Fəttah müəllim yaşasaydı, bu il 85 illik yubileyini qeyd edəcəkdik.
Nə edəsən ki, həyat daimidir, ömür əmanət. Təsəllini onda tapıram ki, dünyasını dəyişmiş qələm sahiblərinə, ictimai xadimlərə həsr etdiyim “Borcumuzdur bu ehtiram” kitabımın yeni, təkmilləşdirilmiş çapına unudulmaz Fəttah Heydərovun əziz xatirəsinə həsr etdiyim məqaləmi daxil etməklə mənim üçün əziz olan müdrik ağsaqqala vəfa borcumu yerinə yetirmiş olacağam.
Qəzənfər PAŞAYEV Respublika Ağsaqqallar Şurası İdarə Heyətinin üzvü, Əməkdar elm xadimi, professor.
Axşamüstülər bir yerə yığışırdılar. Yorğun-arğın işdən gələndən sonra hamı dincəlmək istəyir, deyib-gülüb, şənlənmək istəyir. İstər yay olsun, istərsə də payız, qış, ya da yaz. Bəşirin yeməkxanası onların oturub-durduqları yer idi. Dostlar çox vaxt burada çay içər, söhbət edər, zarafatlaşar, bir-birini dolayar, bəzən də bir-birlərinə şəbədə qoşardılar.
Bəzən kiminsə təklifi ilə süfrəyə noxudla pivə gələrdi. Bu zaman təbii ki, çay ixtisara düşərdi. Birinin ad günü, xoş günü, bayram günü olanda yemək sifariş verib araq da gətirdərdilər.
Hər dəfə hesabı biri ödəyərdi, yaxud da ümumi “tasa” beşdən-üçdən düşüb yemək-içməyin pulunu verərdilər. Əlqərəz vəziyyətdən çıxa bilirdilər. Amma Mərahim o qədər simic idi ki, hər dəfə bit tövrlə hesabvermədən kənarda qalardı. Ümumi “tas”a da yaxın düşməzdi.
Xasiyyətini bildiklərindən onun xətrinə dəyməzdilər.
Hamı bir yana, Fərman bir yana. Mərahimin bu əcaib xasiyyəti onu heç açmırdı. Bəzən söz atırdı:
-Mərahim, sənin də hesab verən gününü görəydik.
Mərahim dişlərini ağartdı:
-Xam xəyala düşmə…
Bir dəfə Fərman Mərahimi bir tərəfə çəkib:
-Qardaş, bilirsən sənin xətrini çox istəyirəm, – dedi. -Xətrin o biri dostlarımızın yanında da əzizdir. Ona görə də bizimlə bir yerdəsən. Amma sənin yerinə mən utanıram. Bir dəfə sən də bir kişi hərəkəti elə.
Mərahim özünü bilməməzliyə vurub:
-Nəyi nəzərdə tutursan?
Fərman onun artistlik elədini görüb acıqla:
-Guya başa düşmürsən, – dedi. Sonra sərt halda: -Onsuz da xeyri yoxdur. Bilirsən nə var? Bax səni istədiyimdəndir…
Fərman bu sözləri deyib əlini cibinə saldı, bir şax yüz manatlıq çıxarıb Mərahimə uzatdı:
-İstəyirəm ki, bu gün bizi sən qonaq edəsən. Al bu yüz manatlığı. Görsünlər ki, sən də ürəkli oğlansan. Birisi bizi çaya, başqası pivəyə qonaq edir. Səni isə dolayırlar ki, əlini cibinə salmırsan. Bir yaxşı qonaqlıq ver onlara, görsünlər necə oğlansan.
Mərahim pulu aldı, eyni zamanda mütəəssir oldu:
-Fərman, sən doğrudan da yaxşı dost imişsən, – deyib Fərmanı qucaqladı və öpdü.
Fərman tapşırdı:
-Bax xəsislik eləmə, pulun hamısını xərclə. Qoy verdiyin qonaqlıq əla olsun, heç vaxt yaddan çıxmasın! Mən üstünü vuran deyiləm.
Mərahim sevincək:
-Yaxşı, brat, – dedi, -yaxşı.
O gün beş dost yaxşı yeyib-içdilər. Mərahimin tərifini göylərə qaldırdılar. Limonlu, mürəbbəli çay da içdilər. Mərahim çıxarıb 98 manat pul ödədi. Hamı ondan razı qalmışdı. Heç kim Mərahimdən belə əliaçıqlıq gözləmirdı. Demə, papaq altında yatan kişilər varmış.
-Bərəkallah, Mərahim!
-Var ol, brat!
Dostlar ayağa qalxıb dağılışmaq istəyəndə Fərman əl işarəsi ilə onları saxladı:
-Həzərat, heç kim yerindən qalxmasın. Yəni siz doğrudan inandınız ki, Mərahim bu yekəlikdə qonaqlıq verdi?!
Hamı diqqət kəsildi, sonra bir-birlərinə baxdılar. “Bu Fərman nə deyir?! Mərahim verdi axı qonaqlıq!”
Mərahim gözlərini ağartdı. Fərman ona fikir vermədi, amma bu dəfə üzünü o biri dostlarına yox, Mərahimə tutdu:
-Brat, o 100 manatı mənə Nadir vermişdi. Vermişdi ki, sənə çatdırım, qardaşın Raufa çatası pul idi. Rauf Nadirin mobil telefonunu təmir eləyib. Xahişim budur ki, Nadirin pulunu qardaşın Raufa verəsən.
Fərmanın sözlərini eşidən Mərahimin rəngi ağardı. Yaman yerdə axşamlamışdı. Birdən-birə 98 manat!!! Raufun xasiyyəti pisdir. Onun pulunun dalından keçmək olmaz. Düzü-dünyanı dağıdar.
Mərahim başını qaldırıb Fərmana baxdı. Dili söz tutumurdu ki, ona nə isə desin. Amma baxışları sanki dilə gəlmişdi: “Bu nə oyun idi minim başıma gətirdin!”
Fərman da baxışları ilə ona cavab verdi: “Başına oyun açılası adamsan! Sənə bu da azdır. Adam kişi olar!”
Dostları gülmək tutmuşdu. Fərman Mərahimə yaxşıca dərs vermişdi.
Çağdaş Azərbaycan ədəbiyyatının tanınmış simalarından biri olan Zaur USTAC 1975-ci ildə Bakı şəhərində andan olub. Ali təhsillidir. Qarabağ müharibəsinin iştirakçısı, ehtiyatda olan zabitdir. Bədii-publisistik kitabların, metodiki-tədris vəsaitlərinin və balacalar üçün (ingilis dilindən) tərcümələrin müəllifidir. Milli ruhda qələmə alınıb hər iki qrafika ilə (müasir və əski əlifba ilə Ana dilimizdə) çap olunmuş kitabları Bütöv Azərbaycan coğrafiyasında yayımlanır. Xüsusi ilə kiçik yaşlı məktəblilər üçün ana dilimizdə olan öyrədici (Ana dili və Hesab) şeirlərdən ibarət kitabları geniş oxucu kütləsinə tanış olmaqla bərabər məktəb və liseylərin məktəbəhazırlıq qruplarında tədris vəsaiti kimi tətbiq (2019-2020-ci təris ilindən etibarən) olunur..
Zaur USTAC 1988-ci ildən fasiləsiz olaraq dövri mətbuatda dərc olunur, 40-dan artıq kitabın müəllifidir. 2007-ci ildən özünün təsis etdiyi “Yazarlar” jurnalı, 2010-cu ildən isəYAZARLAR.AZ saytı idarəçiliyindədir.
Zaur Ustacın əsərlərinin 2011-ci ildən etibarən internet vasitəsi ilə bir neçə stabil və təhlükəsiz portalda pulsuz yayımlanmasının nəticəsi olaraq bu gün o internet üzərindən ən çox oxunan yazarlarımızdan biri, bəlkə də birincisidir.
Zaur USTAC yaradıcılığı Ana dilimizdə oxuyub, anlamağı bacaran dünyanın harasında yaşamasından asılı olmayaraq, internetə çıxışı olan hər bir şəxs üçün əlçatandır.
SEVİN, A TƏBRİZ! Zəfər libasında sevinc göz yaşı, Hər iki sahildə dayanıb ərlər! Ayrılıq atəşi elə qarsıyıb, İçərək qurudar Arazı nərlər! * * * Göylərdən boylanır Tomris anamız, Əlində qan dolu o məşhur tuluq! Xain yağıların bağrı yenə qan, Canı əsməcədə, işləri şuluq… * * * Uşaqdan böyüyə hamı əmindir, Tarix səhnəsində yetişib zaman! Bu dəfə biryolluq bitəcək söhbət, Nə güzəşt olacaq, nə də ki, aman! * * * İllərdir həsrətdən gözləri nəmli, Mamırlı daşların gülür hər üzü! Neçə qərinədir qalmışdı çılpaq, Yamyaşıl çayırla gəlib bu güzü! * * * Al donun geyinir Günəş hər səhər, Səmamız masmavi, göy üzü təmiz! Duman da yox olub, itib buludlar, Gözün aydın olsun, sevin, a Təbriz!
USTACAM Müzəffər ordunun şanlı əsgəri, Ərənlər yurdunun ər övladıyam! Zalımın zülmünə təhəmmülüm yox, Babəklər yurdunun hürr övladıyam! * * * Ustadım Nəsimi, sözümüz sözdü, Ədalət, həqiqət bağrımda közdü, Ziyadar dühası bir deyil, yüzdü, Mövlalar yurdunun nur övladıyam! * * * Dərvişəm, müqqəddəs sayılır təkkəm, Hülqumdan yuxarı dayanır öfkəm, Od, ocaq diyarı tanınır ölkəm, Alovlar yurdunun nar övladıyam! * * * Unutma, şah babam Xətai başdı, Nadir şah, mətədə tərpənməz daşdı, İlham, nə keçilməz sədləri aşdı, İgidlər yurdunun nər övladıyam! * * * Tarixdə Nəbisi, Koroğlusu var, Gen dünya yağıya daim olub dar, Düşmən qarşımızda yenə oldu xar, Aslanlar yurdunun şir övladıyam! * * * Göydən Yer üzünə ərmağan, payam, Gündüzlər Günəşəm, gecələr Ayam, Ən parlaq ulduzdan törəyən boyam, Ozanlar yurdunun sirr övladıyam! * * * Ustacam, vətənim vətən içində, Axıb duruluruq zaman köçündə, Min bir anlamı var, adi “heç”in də, Aqillər yurdunun pir övladıyam!
DAĞLAR (Dağlara xitabən üçüncü şeiri) Tarix səhnəsində yetişdi zaman, Başlanmış bu çağın mübarək, dağlar! Hələ nə zəfərlər gözləyir bizi, Qutlanmış novrağın mübarək, dağlar!
* * * Dövranın gərdişi döndü, dəyişdi, Davadan doğulan ərlər yetişdi, Didilmiş yaralar tutdu, bitişdi, Üç rəngli duvağın mübarək, dağlar!
* * * Nə vaxtdır yol-iriz bağlı qalmışdı, Qoynunda yağılar məskən salmışdı, Canımı sağalmaz bir dərd almışdı, Sayalı qonağın mübarək, dağlar!
